İçeriğe atla

Jean-Claude Duvalier

Jean-Claude Duvalier
Haiti cumhurbaşkanı
Görev süresi
21 Nisan 1971 - 7 Şubat 1986
Yerine geldiğiFrançois Duvalier
Yerine gelenHenri Namphy
Kişisel bilgiler
Doğum 3 Temmuz 1951(1951-07-03)
Port-au-Prince, Haiti
Ölüm 4 Ekim 2014 (63 yaşında)
Port-au-Prince, Haiti
Partisi Ulusal Birlik Partisi
Evlilik(ler) Michèle Bennett
(1980–1990)
Çocuk(lar) Nicolas Duvalier
Anya Duvalier

Jean-Claude Duvalier (Fransızca telaffuz: [ʒɑ̃klod dyvalje], lakabı “Bébé Doc”; d. 3 Temmuz 1951 – 4 Ekim 2014), Haitili diktatör; bürokrat ve siyasetçi. Haiti'nin 33. cumhurbaşkanı.

Hayatı

3 Temmuz 1951[1] yılında Haiti'de dünyaya geldi.

21 Nisan 1971'den 7 Şubat 1986 yılına kadar Ulusal Birlik Partisi adına Haiti cumhurbaşkanı olmuştur. Ömür boyu başkan unvanına sahipti.

Babası François Duvalier

19 yaşındayken yönetimi babasından miras aldı ve kendisini "ölene kadar başkan" ilan etti.[2] Babası Dr. François Duvalier Haiti'nin ilk kez 14 yıl gibi uzun bir süre iktidarda kalabilen devlet başkanı olmuştur. O, teröre dayalı rejimiyle siyasi muhalefeti bastırarak Haiti'de alışılmamış bir siyasi istikrar ortamı yaratmış ve böylece ölümünden sonra oğlu Jean-Claude Duvalier'nin ömür boyu devlet başkanı olarak yerine geçmesini sağlamıştır.

Ama Haiti'de, 28 yıl süren aile yönetimi, Başkan Jean-Claude Duvalier'nin 6 Şubat 1986'da ünlü bir halk ayaklanmasıyla baştan indirilmesi ve 7 Şubat 1986 yılında Karayipler'den Fransa'ya[2] kaçması ile son buldu.

Karısı Michèle Bennett[3]

1980–1990 yıllarında Michèle Bennett ile evli olmuştur. Nicolas Duvalier ve Anya Duvalier isimli iki çocukları var.

Haiti'ye dönüşü

25 yıl sürgün hayatı yaşamış ve 2011 yılında Haiti'ye dönmüştür.[2] Dönüşünde havaalanında taraftarları tezahüratlarla karşılamıştır.[4]

Duvalier'nin, neden döndüğü konusunda tam bir açıklama yapılmazken, o, 12 Ocak 2010 tarihinde meydana gelen deprem yüzünden mağdur olmuş Haiti halkına "yardımda bulunmak" amacıyla adaya geldiğini ileri sürüyordu.[5]

Duvalier, Haiti'ye dönüşünden 48 saat sonra sorgulanıp, adli makamlara ifade verdi.[5] Sorgulamasında, Cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde yolsuzluk ve ülkenin kamu fonlarını zimmete geçirmekle suçlandı.[5]

Ölümü

4 Ekim 2014 tarihinde ülkenin başkenti Port-au-Prince'deki evinde kalp krizinden öldü.[1][2]

Kleptokrasi

Duvalier yolsuzluk, insan hakkı ihlalleri ve otoriterlikle suçlanmıştır.[2]

Yolsuzluk karşıtı çalışmalarıyla tanınan Almanya merkezli Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2004 başlarında şu bilgileri veren bir raporda ülkenin kaynaklarını sistemli olarak soyması sonucunda Jean-Claude Duvalier'in Haiti devlet başkanı olduğu devirde 300 Milyon ile 800 Milyon Dolar arası para kazandığını yayınladı.[6]

IMF/Dünya Bankasına üyeyken Askeri Diktatörlüklerce yönetilen ülkeler (çeşitli kaynaklardan borçlanmalar - Milyar $) arasında Jean-Claude Duvalier zamanında Haitinin durumu şöyle olmuştur[7]:

IMF/Dünya Bankasına Borçlu Ülke Diktatörİktidara Geliş Tarihi Düştüğü Tarih Rejim Başlangıcında Ülke Borcu Rejim Sonunda Ülke Borcu 1996 Toplam Borç Diktatörlerin Aldığı Toplam Borç Diktatörlerin Yarattığı Borç Yüzdesi
Haiti HaitiJean-Claude Duvalier 1971 1986 0 0.7 0.9 0.7 78.00%

Uluslararası insan hakları örgütleri tarafından Duvalier binlerce muhalifin öldürülmesinden sorumlu tutuluyor.[5] Onun yönetiminde yaşanan hak ihlalleri nedeniyle 100 bin Haitilinin ülkeden kaçtığı öne sürülüyor.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Jean-Claude Duvalier, former Haitian dictator, dies aged 63". The Guardian. 4 Ekim 2014. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016. 
  2. ^ a b c d e f Eski Haiti başkanı 'Baby Doc' Duvalier öldü 8 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. bbc.com, 4 Ekim 2014
  3. ^ "A photograph showing the now-deceased Jean-Claude Duvalier and his then wife, Michele, fleeing Haiti". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2017. 
  4. ^ Eski diktatör ülkesine döndü 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ntv.com.tr, 17 Ocak 2011
  5. ^ a b c d ESKİ DİKTATÖR DUVALIER ADLİ MAKAMLARA İFADE VERDİ 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. t24.com.tr, 19 Ocak 2011
  6. ^ "Plundering politicians and bribing multinationals undermine economic development, says TI" (PDF) (İngilizce). Transparency International. 2004. 3 Eylül 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  7. ^ "World Bank - IMF support to dictatorships". cadtm. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007. 

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen
François Duvalier		Haiti Devlet Başkanı
Geçici
21 Nisan 1971 - 7 Şubat 1986 		Sonra gelen
Henri Namphy

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haiti</span> Karayip Denizinde bir ada ülkesi

Haiti ya da resmî adıyla Haiti Cumhuriyeti, Amerika'da Karayip Denizi'nde bir ada ülkesidir. Küba'nın doğusunda yer alan Hispaniola adasını Dominik Cumhuriyeti ile paylaşır ve adanın batı kısımdadır. Küba ve Jamaika'nın doğusunda Bahamalar'ın güneyinde bulunur. Yüzölçümü 27.750 km² olan ülke Karayipler'in yüzölçümü en büyük üçüncü; 11 milyon nüfusu ile Karayipler bölgesinin en kalabalık nüfuslu ülkesi konumundadır. Başkenti Port-au-Prince'tir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Birliği</span> Afrika ülkelerinin oluşturduğu siyasi birlik

Afrika Birliği, Afrika kıtasında yer alan Afrika ülkelerinin tek çatı altında toplandığı ve Afrika Birliği Örgütü'nün ardılı olarak 2002 yılında oluşturulan uluslararası kuruluştur. Afrika Birliği'nin en önemli kararları, üye devletlerin devlet ve hükûmet başkanlarının altı ayda bir yaptığı toplantı olan Afrika Birliği Meclisi tarafından alınır.

<span class="mw-page-title-main">Hispanyola</span> Karayiplerde bir ada

Hispanyola adası, Karayiplerin ikinci büyük adası olup Küba'nın doğusunda bulunur. Kristof Kolomb 5 Aralık 1492'de burayı keşfetmiş ve 1493'teki ikinci seferinde burada İspanya'nın Yeni Dünyadaki ilk sömürgesini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">François Duvalier</span> Haitili siyasetçi

Dr. François Duvalier, lakabı Papa Doc, Haiti'nin ilk kez 14 yıl gibi uzun bir süre iktidarda kalabilen devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Wyclef Jean</span>

Neluset Wyclef Jean, Haiti asıllı Amerikalı müzisyen ve söz yazarıdır. Haiti'de Croix-des-Bouquets şehrinde dünyaya gelen sanatçı, Fugees adlı grubun bir üyesi olmakla beraber, solo olarak da çalışmalara imza attı. Sanatçı, yoğun olarak reggae ve hip hop türünden müzik yapar. Jean ayrıca 1994 yılından beri Haitili moda tasarımcısı Marie Claudinette Pierre-Jean ile evlidir. Haiti Depreminden sonra Haiti Devlet Başkanlığına adaylığını koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">2010 Haiti depremi</span> Doğal afet

2010 Haiti Depremi, merkez üssü başkent Port-au-Prince'e 25 km uzaklıkta olan ve 7,0 Richter büyüklüğünde olan ve yerel saatle 21:53:09, 12 Ocak 2010'da gerçekleşen deprem. Deprem yerin 13 km altında meydana geldi. Birleşik Devletler Jeolijik Araştırma Kurumu 5,0 ve 5,9 şiddetindeki on dört artçı depremi kaydetti. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, depremden yaklaşık üç milyon kişinin etkilendiğini ve ölü sayısının da 50.000-100.000 arasında olduğunu tahmin ediyor. Deprem neticesinde Port-au-Prince'de büyük hasar meydana geldi. Hasara uğrayan yerler arasında Haiti Ulusal Sarayı, Haiti Ulusal Meclisi binası, Port-au-Prince Katedrali ve merkezi hapishane yer almakta. Ülke genelinde hastaneler tahrip olmuş veya kötü bir şekilde hasara uğramıştır.

1973 CONCACAF Şampiyonası, altıncı CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 29 Kasım-18 Aralık 1973 tarihleri arasında Haiti'de düzenlenen turnuvadır. Tüm maçlar başkent Port-au-Prince'teki Stade Sylvio Cator'da oynanmıştır. Şampiyonayı kazanan Haiti, futbol tarihinde ilk kez CONCACAF bölgesinden 1974 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Michel Martelly</span>

Michel Joseph Martelly, Haitili iş insanı, müzisyen ve siyasetçi. Martelly, Haiti'de 2011 ile 2016 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kleptokrasi</span> siyasal yağmacılık

Kleptokrasi ya da yağma düzeni, bir ülkede iktidarı ele geçiren bir ailenin ya da siyasal veya dini grubun, o ülkenin kaynaklarını sistemli olarak soyması demektir ve kısaca hırsızlar rejimi anlamına gelir. Demokrasinin bütün kurumlarıyla yerleşmediği ülkelerde görülen bu durum, o ülkelerin gelişmesinin önündeki en büyük engellerden biri olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Diktatör</span> Devlet üzerinde tek gücü üstlenen mutlakiyetçi veya otokratik yönetici

Diktatör, mutlak güce sahip olan bir siyasi liderdir. Bir diktatörlük ise bir diktatör veya küçük bir zümrenin yönettiği bir devlettir. Kelime, Roma Senatosu tarafından cumhuriyetin acil durumlarda yönetimi için seçilen bir Roma diktatörü unvanının kökeninden gelmektedir.

Joseph "Joe" Edouard Gaetjens, Haitili futbolcudur. 1950 FIFA Dünya Kupası'nda ABD millî takımıyla üç maça çıkmış ve İngiltere ile oynanan grup maçında attığı golle maçın 1-0 sonuçlanmasını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haiti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Haiti bayrağı, günümüzde kullanılan hâli ile 25 Şubat 1986 tarihinde göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haiti arması</span> Ulusal arma

Haiti arması, Karayipler'de yer alan Kuzey Amerika ülkesi Haiti'nin resmî devlet armasıdır.

Enex Jean-Charles, Haitili politikacı. 25 Mart 2016'dan 21 Mart 2017'ye kadar Haiti Başbakanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jack Guy Lafontant</span>

Jack Guy Lafontant, Haitili doktor ve siyasetçi. Lafontant, Haiti'de Mart 2017 ile Eylül 2018 tarihleri arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

Jean-Claude Fignolé, Haitili yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Ertha Pascal-Trouillot</span>

Ertha Pascal-Trouillot, 1990 ve 1991 yılları arasında 11 ay boyunca görev yapmış geçici Haiti Devlet başkanıdır. Haiti Devlet başkanlığı makamı tarihinde göreve gelmiş ilk kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Kristalina Georgieva</span>

Kristalina Ivanova Georgieva-Kinova 2019 yılından bu yana Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı ve Murahhas Üyesi olarak görev yapan Bulgar bir ekonomisttir. 2017-2019 yılları arasında Dünya Bankası Grubu'nun CEO'su olarak görev yaptı ve Jim Yong Kim'in istifasını takiben 1 Şubat 2019 - 8 Nisan 2019 tarihleri arasında Dünya Bankası Grubu Başkan Vekili olarak görev yaptı. Daha önce 2014-2016 yılları arasında Jean-Claude Juncker'in altında Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Alexandre Pétion</span>

Alexandre Sabès Pétion,(2 Nisan 1770 - 29 Mart 1818), Haiti'nin 1. Devlet Başkanı.

Tiksindirici borç, iğrenç borç ya da korkunç borç; bir ülkenin despotik hükümetinin yerine gelen demokratik hükûmetin, kendinden önceki yönetimin edindiği borçların devletin yararına değil; mevcut ulusal ve uluslararası yasalar dışında veya yasaları kendi işine yarayacak şekilde esnetip, yolsuzluk içinde diktatörün kendisinin ve çevresindeki bir zümrenin çıkarları için yapıldığını öne sürerek, geri ödemek istemediği borçları ifade eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.