Jean-Baptiste Say
Jean-Baptiste Say | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 5 Ocak 1767 Lyon, Fransa Krallığı |
| Ölüm | 15 Kasım 1832 (65 yaşında) Paris, France |
| Meslek | Ekonomist, çevirmen, gazeteci, sanayici, yazar |
| Tanınma nedeni | Say kanunu, Girişimcilik |
| Çocuk(lar) | Horace Émile Say; Octavie Say |
| Akademik geçmişi | |
| Etkilendikleri | Étienne Bonnot de Condillac |
| Akademik çalışmaları | |
| Disiplin | Politik ekonomi |
| Gelenek | Fransız Liberal Okulu |
| Kurumları | |
| Etkiledikleri | Richard Cantillon, Adam Smith, Pietro Verri |
Jean-Baptiste Say (d. 5 Ocak 1767 - ö. 15 Kasım 1832), Fransız felsefeci, yazar ve ekonomist.
Hayatı
Jean-Baptiste Say, 5 Ocak 1767'de Lyon'da doğdu. Babası Jean-Etienne Say, Nantes Fermanı'nın Ekim 1985'te iptali nedeniyle bir süre Nîmes'ten Cenevre'ye taşınan Protestan bir ailenin çocuğuydu. Say, ticari bir kariyer yapmak istiyordu ve 1785 yılında kardeşi Horace ile birlikte eğitimini İngiltere'ye tamamlamak üzere gönderildi. Bir süre Croydon'da ve daha sonra Fulham'da yaşadı. Sonraki dönemde, Londra merkezli iki şeker ticaret firması, James Baillie & Co ile Samuel ve William Hibbert tarafından art arda istihdam edildi[1][2]. 1786'nın Aralık ayında Hibbert'in, Nantes'ta ölümüyle sona eren Fransa seyahatinde Samuel Hibbert'e eşlik etti. Say, Étienne Clavière tarafından yönetilen bir hayat sigortası şirketinde iş buldu ve Paris'e döndü.
Say'ın ilk edebi girişimi, 1789'da yayınlanan basın özgürlüğü üzerine bir broşürdü. Daha sonra Mirabeau'nun yanında Courrier de Provence'da çalıştı. 1792'de Champagne seferine gönüllü olarak katıldı. 1793'te Fransız Devrimi modasına uygun olarak "Atticus" takma adını aldı ve o zamanki Maliye Bakanı Étienne Clavière'in sekreteri oldu.
1794'ten 1800'e kadar, Adam Smith'in doktrinlerini açıkladığı "La Decade philosophique, litteraire, et politique" adlı süreli bir yayının editörlüğünü yaptı. Bir yayıncı olarak itibarını sağlamlaştıran Say, Adam Smith'in fikirlerinden etkilendi ve iktisat konusunda ilgisini arttırarak, kendi görüş ve fikirlerini de bu yolla geliştirmiştir. 1803'te "Traité d'économie politique" adlı başlıca eserini yayınladı.
İlk olarak ekonomi ilminin sınırlarını çizerek ekonomi ve siyaseti birbirinden ayırmıştır. Ona göre fizik kanunları gibi ekonominin de kanunları vardır. Bu yüzden bu kanunların değiştirilemez fikirlerini ortaya koymuştur. Bu kanunlar eşyanın tabiatından doğar ve insanların eseri değildir.
Düşünceleriyle fizyokratların, merkantalistlerin ve Adam Smith'in düşüncelerini hem tenkit etmiş hem de üzerine bir takım düşünceler ekleyerek olan düşünceyi daha da zenginleştirmiştir.
Jean-Baptiste Say'a göre tabiat her türlü faaliyet sahasında insanla müştereken çalışır. İstihsal madde değil fayda yaratmaktadır. Devlet içinde kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan hakimler, hekimler ve diğer meslek gruplarının hizmetleri de ona göre verimlidir, faydalıdır, maddi ve manevi ihtiyaçları karşılarlar.
Sermaye maddi mallar değil o malların değeridir ve daima aynı değerini muhafaza eder.
Jean-Baptiste Say, "Her arz, kendi talebini yaratır." görüşündedir. Say Kanunu, Mahreçler Kanunu olarak da bilinir[3][4].
Kişisel yaşamı
Jean-Baptiste Say, 1793'te Mlle Deloche ile evlendi. 1826'da İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin yabancı bir üyesi olarak seçildi. Daha sonraki yıllarda Say, sinir krizi ataklarına maruz kaldı. Karısını Ocak 1830'da kaybettikten sonra sağlığı giderek bozuldu. 1830'da Temmuz Devrimi patlak verdiğinde Say, Seine bölgesinin Genel Konsey Üyeliği'ne seçildi, ancak sağlık sorunları nedeniyle istifa etmeyi gerekli gördü.
Jean-Baptiste Say, 15 Kasım 1832'de Paris'te öldü ve Père Lachaise Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ Lancaster, Brian (March 2012), "Jean-Baptiste Say's 1785 Croydon street plan", Croydon Natural History & Scientific Society Bulletin, 144, ss. 2–5
- ^ Lancaster, Brian (2015). "Jean-Baptiste Say's First Visit to England (1785/6)". History of European Ideas. 41 (7). ss. 922–930. doi:10.1080/01916599.2014.989676.
- ^ Thweatt, William O. (2000). "Early Formulators of Say's Law". Wood, John Cunningham; Kates, Steven (Ed.). Jean-Baptiste Say: Critical Assessments. 5. London: Routledge. ss. 78–93. ISBN 0415232406. However, Although Braudel notes a variety of different readings of Say's Law, they all agree around some formulation of whereby supply creates demand at least eventually if not immediately.
- ^ Braudel, Fernand (1979). The Wheels of Commerce: Civilisation and Capitalism 15th–18th Century. p. 181 16 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
