İçeriğe atla

Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville

Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville
Doğum11 Temmuz 1697
Paris, Fransa Krallığı
Ölüm28 Ocak 1782 (84 yaşında)
Paris, Fransa Krallığı
Meslek

Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville (Fransızca telaffuz: [ʒɑ batist buʁgiɲɔ dɑvil]; d. 11 Temmuz 1697, Paris – ö. 28 Ocak 1782), harita yapım standartlarını büyük ölçüde geliştiren Fransız coğrafyacı ve haritacı. Fransa'nın en büyük kartografik koleksiyonunu üreten D'Anville'nin tüm eserleri Fransa kralı tarafından satın alınmıştır. Yaşamı boyunca, büyük ölçüde orijinal araştırmalara dayanan 211 harita ve 78 inceleme yazısı/tez yayımlamış, kıtaların bilinmeyen alanlarını haritalarda boş bırakmış ve seleflerinin yaptığı haritaların aksine, şüpheli bilgileri kaydetmiştir.[1] Haritaları 19. yüzyıl boyunca haritacılıkta referans noktası olarak kaldı ve çok sayıda kâşif ve gezgin tarafından kullanıldı.[2]

Hayatı

D'Anville'in, "Description geographique de la Chine" adlı Çin ve Orta Asya haritası (1734), Çin İmparatorluğu'nun tamamını ilk kez sistematik bir şekilde gezen Fransız Cizvit ekibin araştırmasından derlenmiştir. (y. 1700)
Gürcistan ve Lazistan Sancağı haritası, 1794
Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville: Troisième partie de la carte d'Asie, contenant la Sibérie, et quelques autres partiler de la Tartarie, Paris (1753)

Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville, 11 Temmuz 1697'de Fransa Krallığı'nın Paris şehrinde doğdu. Coğrafi araştırmalarına çocukken başlayan d'Anville, on iki yaşında Latin yazarlar için haritalar çizmeye başlamıştı. Sonraki yıllarda antikacı Abbé Longuerue ile olan dostluğu, çalışmalarına büyük katkı sağladı.[3]

İlk ciddi haritası olan Antik Yunan haritasını on beş yaşındayken yayımladı. Yirmi iki yaşında Fransa kralının coğrafyacılarından biri olarak atandı ve coğrafya otoritesinin dikkatini çekmeye başladı. D'Anville, çalışmalarında dünya edebiyatında coğrafi niteliği olabilecek her şeyi kapsamayı hedefliyordu: bu amaçla, yalnızca antik ve modern tarihçileri, gezginleri ve anlatıcıları değil, aynı zamanda şairleri, hatipleri ve filozofları da araştırdı. Hedefi eski haritaların körü körüne kopyalanmasına son vererek, tüm tanımlayıcı otoritelerin titiz bir incelemesiyle yerlerin genel kabul gören konumlarını test etmek ve yetersiz desteklenen her ismi haritacılık dışında bırakarak coğrafyada reform yapmaktı. Daha önce ülke ve şehirlerle çevrili olan geniş alanlar böylece birdenbire boşluğa indirgenmişti.[3]

D'Anville ilk yıllarında Marchais, Charlevoix, Labat ve du Halde gibi gezginlerin çalışmalarını haritalarında kullanıyordu. du Halde tarafından Çin atlası yapması için görevlendirildi. Bu harita 1737'de Lahey'de yayımlandı.[3] Çin haritalarına ilişkin bilgiler, 1708'de Çin İmparatorluğu'na yapılan arazi araştırmalarından elde edilmişti. Hazırladığı Çin haritaları, 19. yüzyıl boyunca "Çin coğrafyası ve komşu bölgeler için standart Batı kaynağı" olarak kabul edildi.[4]

1735 ve 1736'da yeryüzü figürü üzerine iki risale çıkardı; ancak dünya haritasındaki geometrik problemleri edebi malzemelerle çözmeye yönelik bu girişimler, Maupertuis'in kutup dairesinde yaptığı ölçümlerle büyük ölçüde çürütüldü. D'Anville'in harita yaparken kullandığı tarihsel yöntem, 1743'te yayımladığı İtalya haritasında görece daha çok işe yaramıştı. İlk önce eski İtalya haritalarındaki hataları tespit etti, daha sonra haritanın kaynaklarını tam olarak gösteren değerli bir mémoir hazırladı. XIV.Benedict'in kısa süreli papalık devletinde yapılan trigonometrik bir araştırma, Fransız coğrafyacının sonuçlarını doğruladı. Daha sonraki yıllarında, Antik ve Orta Çağ coğrafyasıyla ilgili eserler verdi; Hristiyanlık öncesi medeniyetlerin (özellikle Mısır) haritasını Mémoire et abrégé de géographie ancienne et générale ve États formés en Europe après la chute de l'empire romain en occident (1771) isimli eserinde derledi. Bu eser günümüzde dahi kullanılmaktadır. Son çalışması, haritalar, planlar ve coğrafi materyallerden oluşan koleksiyonunu düzenlemekti. Avrupa'daki en kapsamlı coğrafya koleksiyonu olan çalışma, kral tarafından satın alınmıştı. Kral, ölene kadar d'Anville'nin koleksiyonunu kullanmasına izin verdi. d'Anville, beyinsel faaliyetlerini etkileyen bir hastalıktan dolayı hayatının son iki yılında eser üretemedi ve Ocak 1782'de öldü.[3]

Başarılar

1754'te, Académie des Inscriptions et Belles Lettres'e üye oldu. 1773'te Fransız Bilimsel Akademisi'na adjoint géographe unvanıyla kabul edildi ve aynı yıl kralın ilk coğrafyacısı olarak atandı. Ayrıca Londra Eski Eserler Derneği ve Rusya Bilimler Akademisi üyesiydi.[2]

Ölümünde 82 sene sonra Paris'in 14. bölgesindeki bir caddeye adı verildi. 1881'de Hotel de Ville'ye heykeli dikildi.[2]

Ay'daki Anville krateri ve Danville, Vermont kasabası onun ardından isimlendirilmiştir.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Anville, Jean Baptiste Bourguignon D'". The Columbia Encyclopedia. 6. Columbia University Press. 2012. 
  2. ^ a b c The History of Cartography, Volume 4: Cartography in the European Enlightenment. University of Chicago Press. 2020. ss. 114-115. ISBN 978-0-226-33922-1. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021. 
  3. ^ a b c d Chisholm 1911.
  4. ^ "New Atlas of China, Chinese Tartary and Tibet". World Digital Library. 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2013. 
  5. ^ The Origin of Certain Place Names in the United States. Government Printing Office. 1905. ss. 100. 
Atıf

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Coğrafya</span> karasal yüzeyi, bu yüzeyler içerisinde yaşayan toplulukları ve birbirleriyle etkileşim halinde olan bölgeleri, yerleri ve konumları inceleyen bilim

Coğrafya; beşerî (insanî) sistemleri ve yeryüzünü araştıran, bunlar arasındaki ilişkiyi neden-sonuç ve dağılış ilkesine bağlı olarak inceleyen ve sorgulayan bir bilim dalıdır. Yer ve insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sözcüğü Yunanca “γεωγραφία” gaia (yer) ve gráphein sözcüklerinden türemiştir. Türkçesi yerçizim sözcüğüdür. Zamanımızdan 2200 yıl önce coğrafya terimini ilk kullanan kişi Eratosthenes olmuştur. Gregg ve Leinhardt (1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak tanımlamaktadırlar:

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus</span> Yunan matematikçi, astronom ve coğrafyacı (100–170)

Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli Yunan matematikçi, coğrafyacı, astronom ve müzik teorisyeniydi ve üçü daha sonra Bizans, İslam ve Batı Avrupa bilimi için önemli olan yaklaşık bir düzine bilimsel tez yazmıştır. MS 100–170 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gerardus Mercator</span>

Gerardus Mercator, 16. yüzyıl Alman-Flemenk haritacı, coğrafyacı ve kozmograftır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Perrault</span>

Charles Perrault, Fransız şair, yazar, edebiyat teorisyeni.

<span class="mw-page-title-main">Louvre Müzesi</span> Pariste arkeoloji ve sanat müzesi

Louvre Müzesi, dünyanın en büyük sanat müzesidir. Fransa'nın başkenti Paris'te, Louvre Sarayı'na kurulmuştur. Şehrin içinden geçen Sen Nehri'nin kıyısında yer alır. Tarih öncesi çağlardan, 21. yüzyıla kadar uzanan, oldukça geniş bir koleksiyon yelpazesi vardır. Yaklaşık 35.000 kadar tarihî sanat eseri, 72.735 metrekarelik bir alanda sergilenmektedir. 2017 yılında, 8,1 milyon ziyaretçi oranıyla dünyanın en çok ziyaret edilen sanat müzesi seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toulon</span> Fransada komün

Toulon, Güney Fransa'da ve Akdeniz kıyısında bulunan bir liman kenti. Provence-Alpes-Côte d'Azur bölgesinde üçüncü büyük şehir olarak yer alır ve Var departmanı merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Fra Mauro haritası</span>

Fra Mauro Haritası veya Rahip Mauro Haritası, 1450'li yıllarda Venedikli Rahip Mauro tarafından yapılan haritadır. Parşomen üzerine düzlemküre şeklinde çizilen harita yaklaşık iki metre çapında ve ağaç çerçevelidir. Haritanın bir kopyası Rahip Mauro ve yardımcısı denizci-haritacı Andrea Bianco tarafından Portekiz Kralı V. Alfonso için yapılmıştır. Çizilen harita 24 Nisan 1459 tarihinde tamamlanarak Portekiz' e gönderilmiştir. Ancak harita günümüze kadar gelmemiştir. Harita Venedik açıklarındaki Murano Adasındaki Isola kentinde San Michel manastırında bulunmuştur. Harita şu anda Venedik'deki Correr Müzesinde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Lully</span>

Jean-Baptiste Lully, İtalyan asıllı besteci, kemancı ve balettir.

<span class="mw-page-title-main">Cedîd Atlas</span>

Cedid Atlas, Türklerde ve İslam ülkelerinde Batı kartografik teknikleri ve coğrafi araştırmalarına dayanılarak yayınlanan ilk atlastır, 1803 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun o zamanki başkenti İstanbul'da basılarak yayınlanmıştır. Atlasın bir serlevha niteliğinde olan kitap başlığındaki tam adı Cedid Atlas Tercümesi olup, Türkiye haricindeki ülke kütüphanelerinde bu isimle kayıt altına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tarihî coğrafya</span>

Tarihî coğrafya, modern coğrafya ilke ve yöntemlerini kullanarak bir sahayı geçmiş bir zaman diliminde araştıran disiplinler arası coğrafya bilim koluna verilen isimdir.

Herbert Louis Almanya’dan davet edilmiş ve Türkiye’de modern coğrafya biliminin kurucularından birisi olmuştur.

Reşat İzbırak, Türk coğrafyacı. Cumhuriyet döneminin ilk büyük coğrafyacılarından ve Türkiye'de çağdaş coğrafyanın kurucularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bernhardus Varenius</span>

Bernhardus Varenius Alman coğrafyacı.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında coğrafya</span> Vikimedya liste maddesi

İslam dünyasında 10. yüzyılda başlayan bilimsel uyanışın etkilerinin yoğun olarak görüldüğü alanlardan birisi de coğrafyadır. Yeryüzünü ve burada yaşayan milletleri tanıma hevesi ilk dönem coğrafya hareketlerini başlattı. Bunda Kur'an'ın yeryüzünün gezilmesini ve eski medeniyetlerin kalıntılarının incelenmesini telkin eden emirlerin etkisi de büyüktür.

Haritacılık Müzesi; Ankara'nın Cebeci semtinde bulunan bir askeri müzedir. Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı Harita Genel Müdürlüğü'nün merkez kışlasında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Richard Kiepert</span> Alman kartograf

Richard Kiepert Alman kartograf. Ünlü coğrafyacı Heinrich Kiepert'in oğludur. Spezialkarte von Kleinasien adlı Anadolu haritasıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Kiepert</span>

Heinrich Kiepert Alman coğrafyacı.

<span class="mw-page-title-main">Çin Tartaryası</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Çin Tartaryası, özellikle Çing Hanedanı döneminde kullanılan arkaik bir coğrafi terimdir. Terim ilk olarak 1734 yılı civarında, 1738'de Nouvel atlas de la Chine, de la Tartarie Chinoise et du Thibet adlı haritayı çizecek olan Fransız coğrafyacı ve haritacı Jean Baptiste Bourguignon d'Anville tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Stieler</span>

Adolf Stieler, hayatının büyük bir bölümünde Gotha'daki Justus Perthes Coğrafya Enstitüsü’nde çalışmış bir Alman haritacı ve avukattı. Hukuk eğitimi almasına ve tüm kariyeri boyunca devlette görev yapmasına rağmen, haritacılığa olan ilgisini korudu ve birçok ünlü eser yayınladı. Stieler Atlası adlı eseri 20. yüzyılın ortalarına kadar Almanya'nın önde gelen dünya atlası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Remezov</span>

Semyon Ulyanoviç Remezov, Rus tarihçi, mimar ve Sibirya coğrafyacısıydı. Bölgenin atlasları haline gelen Sibirya'ya ait üç harita, çizelge ve çizim koleksiyonunun derlenmesinden sorumludur. Remezov'un atlasları, Çar'a Sibirya coğrafyası ve yerli toplulukların konumları hakkında bilgi sağladığı için Büyük Petro'nun Rusya'nın doğu topraklarına doğru emperyalist genişlemesi açısından önemliydi. Bu tür bilgiler, bölgedeki gelecekteki idari ve askeri projeler için gerekli hale geldi.