İçeriğe atla

Jean-Bédel Bokassa

Jean-Bédel Bokassa
Bokassa (1970)
Orta Afrika İmparatoru
Hüküm süresi4 Aralık 1976 - 21 Eylül 1979
Taç giymesi4 Aralık 1977
Önce gelenİmparatorluk kuruldu
Kendisi (başkan olarak)
Sonra gelenİmparatorluk kaldırıldı
David Dacko (başkan olarak)
II. Bokassa (veliaht olarak)
BaşbakanAnge-Félix Patassé
Henri Maïdou
2. Orta Afrika Cumhuriyeti Başkanı
Hüküm süresi1 Ocak 1966 – 4 Aralık 1976
Taç giymesi31 Aralık 1965
Önce gelenDavid Dacko
Sonra gelenKendisi (imparator olarak)
BaşbakanElisabeth Domitien
Ange-Félix Patassé
Doğum22 Şubat 1921(1921-02-22)
Bobangui, Ubangi-Chari, Fransız Ekvator Afrikası (şimdi Orta Afrika Cumhuriyeti)
Ölüm3 Kasım 1996 (75 yaşında)
Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti
Eş(ler)i
  • Catherine Denguiadé
  • Marie-Reine Hassen
  • ve 15 diğer
Çocuk(lar)ı
  • Jean-Serge Bokassa
  • Jean-Bédel Bokassa Jr.
  • Kiki Bokassa
  • Georges Bokassa
HanedanBokassa
Askeri kariyer
Bağlılığı
Branşı
  • Troupes coloniales
  • Özgür Fransa Kuvvetleri
  • Orta Afrika Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları1939-1979
RütbesiMareşal
Çatışma/savaşları
Ödülleri
  • Légion d'Honneur
  • Croix de Guerre
İmza
Jean-Bédel Bokassa
Suçlama(lar)
CezaÖlüm cezası (12 Haziran 1987)
Mahkûmiyet durumu
  • Duruşma esnasında: yamyamlık suçlamasından beraat,
  • diğer tüm suçlamalardan mahkumiyet (12 Haziran 1987)
  • Duruşma sonrası:
  • Hüküm, hücre hapsinde müebbet hapis cezasına çevrildi (Başkan André Kolingba tarafından, 29 Şubat 1988), sonra da 20 yıl hapis cezasına indirildi (1989)
  • Affedildi ve serbest bırakıldı (Başkan Kolingba tarafından, 1 Ağustos 1993)

Jean-Bédel Bokassa (1976'da Salah Eddine Ahmed Bokassa) (22 Şubat 1921 - 3 Kasım 1996), Afrikalı askeri önder, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başkanı (1966-1977) ve Orta Afrika İmparatorluğu'nun kendi kendini atayan imparatoru (1977-1979).

Bir köy başkanının oğlu ve milliyetçi önder Barthelemy Bogonda'nın yeğeniydi. 1939'da Fransız ordusuna girmeden önce yerel misyoner okullarında eğitim gördü. Fransızların Çinhindi'nde giriştikleri çatışmalarda üstün başarı göstererek Légion d'honneur ve Croix de Guerre nişanlarıyla ödüllendirildi. 1961'de yüzbaşı oldu.

Başkan David Dacko'nun isteği üzerine, bağımsızlığına yeni kavuşan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ordusuna komuta etmek için Fransız kuvvetlerinden ayrıldı. Ama yüksek askeri konumunu 1966'da Dacko'yu devirmek için kullandı ve kendini cumhurbaşkanı ilan etti. Görevi sırasında iç ve dış politikasının baskıcı ve bir günü öbürüne uymayan niteliğiyle tanındı. Yönetimi boyunca hükûmet görevlileri sürekli değiştirildi ve başkanın yetkileri gittikçe artırıldı.

1977'de Bokassa, hayran olduğu Napolyon'u taklit ederek I. Bokassa adıyla taç giydi ve cumhuriyetin adını Orta Afrika İmparatorluğu olarak değiştirdi. Ama, kısa süren saltanatı Fransa'nın da desteklediği askeri bir darbeyle sona erdi. Darbeden sonra cumhuriyet yeniden kuruldu ve Eylül 1979'da Dacko yeniden başkanlığa getirildi. Bokassa ise Fildişi Sahili'ne sürgüne gitti.

Bokassa, yönetimi boyunca Fransa'yla çoğunlukla iyi ilişikiler kurduysa da, sürgündeyken düş kırıklığına uğradı. 1980'de bir Fransız gazetesine, Fransa cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing'e armağan ettiği elmaslar konusunda açıklamada bulunması, Fransa ile Fildişi Sahili arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. Bu durumun Giscard'ın sonraki seçimlerde uğradığı yenilgiyi de etkilediği sanılmaktadır.

Sonradan Fransa'ya giden Bokassa, ülkesinde, gıyabında yargılanarak ölüm cezasına çarptırıldı. Eylül 1986'da ülkesine döndüğünde tutuklandı ve işkence, adam öldürmek, yamyamlık, zimmetine para geçirmeyi de içeren çeşitli suçlardan yeniden yargılandı. Haziran 1987'de, yeterli kanıt bulunamadığı için yamyamlık suçlamasından aklandı, ama işkenceyle adam öldürmek ve zimmetine para geçirmek suçlarından ikinci kez ölüm cezasına çarptırıldı. Avukatlarının Yüksek Mahkeme'ye başvurması üzerine cezası 1988'de ömür boyu hücre hapsine çevrildi. Ağustos 1993'te çıkarılan genel afla serbest bırakıldı, 1996'da kalp krizi geçirerek öldü. Bokassa'nın 17 karısı ve 50 çocuğu vardı.

Siyasi görevi
Önce gelen:
David Dacko
Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
1966 - 1976
Sonra gelen:
İmparatorluk ilan edildi
Önce gelen:
'
Orta Afrika İmparatoru
1976 - 1979
Sonra gelen:
David Dacko
(Cumhurbaşkanı)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Fildişi Sahili ya da resmî adı ile Fildişi Sahili Cumhuriyeti(Fransızca: Côte d’Ivoire, Fransızca telaffuz: [kot diˈvwaʀ]), Afrika kıtasının batı kısmında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Burkina Faso, Gana, Liberya ve Gine oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin güneyinde Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Yamoussoukro'dur.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Orta Afrika Cumhuriyeti ya da yaygın kullanımı ile Orta Afrika, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Çad, Sudan, Güney Sudan, Kongo DC, Kongo Cumhuriyeti ve Kamerun oluşturmaktadır. Ubangi-Chari ismi ile geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke, 1960 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Ülkenin başkenti Bangui'dir.

<span class="mw-page-title-main">Valéry Giscard d'Estaing</span> 20. Fransa cumhurbaşkanı

Valéry Marie René Giscard d'Estaing

<span class="mw-page-title-main">Mengistu Haile Mariam</span> Etiyopyanın ilk cumhurbaşkanı

Mengistu Haile Mariam, Etiyopya'da yüzlerce yıllık monarşiyi deviren ve sosyalist bir devlet kurmayı amaçlamış asker ve devlet adamı. 1977-1991 arasında Etiyopya devlet başkanı. Etiyopya İşçi Partisi 1. Genel Sekreteri. (1977-1991)

<span class="mw-page-title-main">İnsan yamyamlığı</span> daha çok din, tapınma, büyü vb. amaçlarla insan eti yiyen kimse

İnsan yamyamlığı (Antropofaji), insanın, kendi türünden varlıkların (insan) etini veya iç organlarını yeme eylemi ya da alışkanlığıdır. Yamyamlık eylemini gerçekleştiren kişi yamyam olarak adlandırılır. Yamyamlık ifadesi türlerden birinin aynı türün bir diğer üyesinin tüm parçalarını ya da bir kısmını seksüel yamyamlığa ek olarak yemek amacıyla tüketmesi olarak zoolojiyi de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Laurent Gbagbo</span>

Laurent Koudou Gbagbo, 26 Ekim 2000 yılından 11 Nisan 2011 yılında tutuklanmasına kadar Fildişi Sahili'nin dördüncü Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Barthélemy Boganda</span> Fransız siyasetçi (1910-1959)

Barthélemy Boganda o dönem Fransa sömürgesi olan ve daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığını kazanan Ubangi-Chari bölgesinde görevli öncü siyaset adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika İmparatorluğu</span>

Orta Afrika İmparatorluğu, 1976 yılından 1979 yılına kadar bugünkü Orta Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Marc Ravalomanana</span>

Marc Ravalomanana, Madagaskarlı siyasetçi. Ravalomanana, Afrika ada ülkesi Madagaskar'da 2002 ile 2009 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Joachim Yhombi-Opango, Kongolu asker ve siyasetçi. Yhombi-Opango, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1977 yılından 1979 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Henri Konan Bédié</span> Fildişi Sahilli siyasetçi (1934-2023)

Henri Konan Bédié, Fildişili siyasetçi. Bédié, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde 1993 ile 1999 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Ouédraogo</span> Yukarı Volta devlet başkanı (1982-1983)

Jean-Baptiste Ouédraogo, Yukarı Voltalı doktor ve siyasetçidir. Ouédraogo, Afrika kıtası ülkesi Yukarı Volta'da 1982 ile 1983 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moussa Traoré</span> Malili asker, politikacı ve diktatör (1936-2020)

Moussa Traoré, Malili asker ve siyasetçidir. Traoré, Afrika ülkesi Mali'de 1968 yılından 1991 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">David Dacko</span>

David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Dacko, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1966 yılları arasında, ikincisi ise 1979-1981 yılları arasında olmak üzere iki defa devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">André Kolingba</span>

André-Dieudonné Kolingba 1 Eylül 1981'den 1 Ekim 1993'e kadar Orta Afrika Cumhuriyeti'nin (CAR) dördüncü Cumhurbaşkanı olan Orta Afrikalı bir politikacıydı. 1981'de kansız bir darbeyle cumhurbaşkanı David Dacko'dan iktidarı aldı ve 1993'te yapılan demokratik bir seçimde Ange-Félix Patassé'ye karşı iktidarı kaybetti. Kolingba, 1992'de Soğuk Savaş'ın sonuna kadar Fransa'nın güçlü desteğini aldı, ardından hem iç hem de dış baskılar onu kaybettiği cumhurbaşkanlığı seçimlerine gitmeye zorladı.

<span class="mw-page-title-main">Abel Goumba</span> Orta Afrikalı siyasetçi (1926-2009)

Abel Nguéndé Goumba, Orta Afrikalı siyasetçidir. Goumba, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin Ubangi-Chari adı ile henüz Fransız Uluslar Topluluğu'nun özerk bir üyesi olduğu bir süreçte, 1959 yılında bir ay süreyle başbakanlık makamında bulunmuştur. Goumba, 2003 yılında da bağımsız Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başbakanı olarak kısa bir süre bu görevi üstlenmiştir.

Henri Maïdou, Orta Afrikalı siyasetçi. Maïdou, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1978 ile 1979 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Ayandho</span>

Bernard Ayandho, Orta Afrikalı diplomat ve siyasetçi. Ayandho, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1979 ile 1980 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.