Paranoya, aşırı endişe veya korkuyla karakterize edilen, sıkça mantıksız kuruntularla bilinen bir rahatsızlıktır. Kelime Yunancada, "παράνοια" (paranous) "düpedüz delilik" anlamına gelir ve terim geçmişte kuruntu, delirme durumlarını ifade etmek için kullanılmıştır.
Psikiyatri ya da ruh hekimliği, ruhsal durumların teşhisi, korunması ve tedavisine adanmış tıbbi uzmanlık alanıdır. Bunlar ruh hali, davranış, bilişsellik ve algılarla ilgili çeşitli konuları içerir.
Emil Kraepelin Alman psikiyatrist.
Delilik veya çılgınlık, ortak değerlere ve davranma şekillerine sahip olan bir toplumun normlarına riayet etmeyen sapkın bireyi tanımlayan damgalıyıcı bir kategoridir. Bu nedenle, delilik, tıbbî anlamdan çok bir toplumsal kimlik olduğu düşünülür. Delilik, tarih boyunca toplumsal kontrol mekanizmasının alanına girmiştir. Deliliğe yönelik yaygın müdahale biçimi, onun kontrol altına alınması gerektiği zemininin teşkil ettiği inanç üzerine kuruludur. İktidar kurumları, Orta Çağ'dan 19. yüzyıla kadar hiç ayrım yapılmadan cüzzamlılar, sakatlar, çalışamayan veya çalışmak istemeyen kimseler, eşcinseller ve akıl hastaları, toplumsal düzeni bozdukları için sıklıkla şehirlerden uzak adalara gönderilmişlerdir.
Ruhsal bozukluk, akıl hastalığı ya da mental bozukluk, sıkıntı, bilişsel işlevlerin bozulması, atipik davranış ve/veya maladaptif davranış ile tanımlanan akıl sağlığı durumlarından birini ifade eder. Mental bozuklukların tanım, değerlendirme ve sınıflandırmaları farklılık gösterebilir; bununla birlikte, Hastalıkların ve Sağlıkla İlgili Sorunların Uluslararası İstatistiksel Sınıflaması (ICD) ve Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabında yer alan kriterler konunun uzmanları tarafından yaygın biçimde kabul görmektedir. Bu çerçevede tanı kategorileri duygudurum veya duygulanım bozuklukları, yaygın gelişimsel bozukluklar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, duygusal ve davranışsal bozukluklar, obsesif kompulsif bozukluk, psikopatik bozukluklar, kaygı bozuklukları, psikotik bozukluklar, sanrısal bozukluk, yeme bozuklukları ve kişilik bozukluklarını içerebilir.
Paul Eugen Bleuler İsviçreli psikiyatr; özellikle mental hastalıklar konusundaki çalışmalarıyla tanınır. Ayrıca şizofreni terimini literatüre kazandırmıştır.
Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı veya Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, zihinsel hastalıklar için bir tanı ölçütüdür. Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayımlanır. İlk defa 1952'de yayımlanmıştır. Son baskısı Mart 2022'de yayımlanan DSM-5-TR'dir. 2000 yılından bu yana kullanılmakta olan bir önceki baskı DSM-IV-TR'ye göre en belirgin değişiklikler Şizofreni ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu bölümlerinde yapılmıştır. Ayrıca DSM-5'te "Eksen Sistemi" kaldırılmıştır.
Psikiyatr veya psikiyatrist, ruh sağlığını inceleyip ruh hastalıklarını tedavi etmeye çalışan uzman hekimdir. Psikiyatri alanında en az 4 yıllık uzmanlık eğitimine sahip kişidir.
Asklepion, Antik Yunanistan'da tıp tanrısı Asklepios adına kutsanmış şifa tapınağıydı. Bu tapınaklar, hastaların ister tedavi ister bir çeşit şifa olsun, ister ruhsal ister fiziksel olsun, ziyaret edeceği bir yerdi.
Bir Kleptomanın Portresi, Fransız ressam Théodore Géricault tarafından 1822'de yapılan yağlı boya tablodur. Ressamın, psikiyatrist Étienne-Jean Georget için yaptığı on portreden oluşan serinin bir parçası olan tablo, Belçika'daki Gent Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergilenmektedir.
John E. Fryer, M.D., Amerikalı psikiyatr ve gey hakları eylemcisi. En çok American Psychiatric Association 'in 1972'deki yıllık konferansına Dr. H. Anonymous ismi altında tebdilen verdiği anonim konuşması ile tanınır. Bu hadise, eşcinselliğin akıl hastalığı olarak Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı'ndan çıkarılması kararının kilit unsuru olarak nitelendirilmiştir. APA'nin John E. Fryer, M.D., Award 'ın ismi onun onuruna verilmiştir.
Rosenhan deneyi akıl sağlığı yerinde olmayan hastalara konulan tanıların ne kadar doğru olduğunu anlamaya yönelik psikiyatrik tanı üzerine kurulu bir deneydir. Deney, Stanford Üniversitesi Öğretim Üyesi psikolog David Rosenhan tarafından gerçekleştirilmiştir ve 1973 yılında Science adlı dergide yayımlanmıştır. Deney gerçekleştikten sonra psikoloji biliminde psikiyatrik tanının ne kadar önemli ve etkili olduğu münazaralarıyla ciddi bir şekilde değerlendirilmiştir
Ruh sağlığı, psikolojik iyi hal veya zihinsel bir bozukluğun olmadığı düzeyi açıklar. Tatmin edici düzeyde duygusal ve davranışsal işlevlerini sürdürebilen bir kişinin durumudur. Pozitif psikoloji ve Bütünsellik bakış açılarından, ruhsal sağlık, bir bireyin yaşamdan tat alabilmesi ve yaşam aktiviteleri ile psikolojik dayanıklılık kazanabilmeye yönelik çabaları arasında denge kurmasını içerebilir.
Henri Marie Jean Louis Ey, Banyuls-dels-Aspres doğumlu, Bonneval (Eure-et-Loir) akıl hastanesi başhekimi ve Fransız nöropsikiyatr, filozof.
Psikiyatri hemşireliği veya ruh sağlığı hemşireliği, ruh sağlığı konusunda uzmanlaşmış ve her yaştan akıl hastalığı veya sıkıntı yaşayan insanlara bakan bir hemşirenin atanmış pozisyonu olan psikiyatri alanında hizmet sunan beş ana ruh sağlığı profesyonelinden biridir. Psikiyatri hemşireleri çocuklar, ergenler, yetişkinler ve yaşlılar gibi gelişim sürecinin her aşamasında bireyle çalışmaktadır. Ruhsal açıdan güçlük yaşayan ve/veya ruhsal problemleri olan bireylerin yanı sıra, kriz yaşmakta olan ya da yaşam problemleri deneyimleyen sağlıklı bireyler de ruh sağlığı ve psikiyatri hemşirelerinin çalışma alanına girmektedir.
İslami psikoloji veya ʿilm al-nafs, nefs bilimi, psişenin İslami bir perspektiften tıbbi ve felsefi çalışmasıdır ve psikoloji, nörobilim, zihin felsefesi ve psikiyatri ile psikosomatik tıp konularını içerir. İslam'da ruh sağlığı ve akıl hastalığı bütüncül bir yaklaşımla ele alındı. Bu yaklaşım, bir bireyde yeterli zihinsel esenlik ve iyi fiziksel sağlığın sürdürülmesi arasındaki karşılıklı bağlantıyı vurgulamıştır. İslam'ı uygulayan insanlar, dua ve diğer dini yükümlülüklere katılmak için pozitif ruh sağlığını korumanın gerekli olduğunu düşündüler.
Philippe Pinel (1745-1826) Fransız hekimdir. Akıl hastalalıklarının tedavisine hapis metodu yerine, bilimsel ve insancıl yöntemler ile yaklaşım göstererek çağdaş psikiyatrinin öncüsü konumuna gelmiştir. 1793'te La Bicetre Hastanesi ve on bin hasta kapasitesi ile o dönemlerde dünyanın en büyük ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesi olan La Salpetriere'de çalışırken hastalarına ahlaki tedavi yaklaşımını uygulamıştır. 1806 yılında yayımlanan A Treatise on Insanity eseri, Fransız ve Anglo-Amerikan tıbbında büyük bir etki yaratarak psikiyatri alanında klasik eserlerden biri haline gelmiştir.
Sir Alexander Morison M.D. FRCPE FRCP İskoç tıp hekimi ve psikiyatristti. Esquirol’un çalışmalarını yakından takip etmiş ve kendi hastalarının portrelerini farklı sanatçılara resmettirmiştir. Esquirol’un çalışmasında yer alan portre çizimlerden ve kendi hastalarının portrelerinden oluşan The Physiognomy of Mental Diseases eserini 1843 yılında yayımlamıştır. Bu eserinde fizyonominin önemini şu şekilde vurgulamıştır: "Fizyonominin, ruhsal hastalıklar üzerinde çalışılması kadar gerekli olduğu bir hastalık sınıfı daha yoktur. Fizyonomi, yalnızca farklı çeşitlerin karakteristik özelliklerini ayırt etmemize olanak sağlamakla kalmaz; aynı zamanda bu özelliklerden hangisini gösterdiğine göre kişide hangi hastalığın olduğunu haber verir ve sakinleşme görülenlerde iyileşme dönemine geçildiği görüşümüzü doğrulamış olur." Bununla birlikte, ruhsal hastalıkları; mani (mania), monomani (monomania), demans (demantia) ve zeka gerilikleri olarak dört temel başlık altında sınıflandırmıştır. Bu başlıklarıda, hastalıklara eşlik eden farklı duygular ve diğer belirtiler temelinde alt sınıflara ayırmıştır. Her bir hastalığı farklı hasta portreleri ile resmederek ruhsal hastalıklara ilişkin görsel bir rehber sunmuştur. Hastalarının ruhsal bozukluklarının akut ve akut sonrası dönemleri hakkında daha detaylı bilgiler veren bu dönemlere ait kısa açıklamalara da yer vermiştir.
Hugh Welch Diamond, erken dönem İngiliz psikiyatr ve fotoğrafçıydı. Psikiyatri fotoğrafçılığının öncüsü olarak kabul edilmektedir. Tarihte, fotoğrafı iyileştirici bir amaçla sistematik olarak kullanan ilk kişidir. Diamond’un çalışmalarından daha önce, psikiyatride kullanılan tıbbi illüstrasyonlar olmasına karşın, O’nun kullandığı yöntem diğerlerinden daha detaylı ve sistematiktir. Tanısal, sınıflandırıcı ve iyileştirici amaçlarla hastalarının fotoğraflarını çekmiştir ve tanısal fotoğrafçılığı ilk uygulayan kişi olarak bilinmektedir. Sander Gilman, Diamond’ın hem benliği anlama biçimleri hem de bu biçimleri fotografik olarak yakalama yolları sebebiyle, O’ndan bir mucit olarak bahsetmiştir.
Centre for Addiction and Mental Health Toronto'da bulunan psikiyatri eğitim hastanesidir. Ruh sağlığı ve bağımlılıklar konusunda Kanada'daki en büyük araştırma tesisidir. Hastane 1998 yılında dört ayrı kurumun birleşmesiyle kuruldu. Kanada'nın en büyük ruh sağlığı eğitim hastanesi ve Ontario'daki tek bağımsız psikiyatri acil servisidir. CAMH'nin yatarak tedavi, ayakta tedavi, günübirlik tedavi ve kısmi hastaneye yatış modellerinde 90 farklı klinik hizmeti vardır. CAMH, Dopamin reseptörü D2'nin keşfi de dahil olmak üzere psikiyatrik araştırmalarda büyük ilerlemelerin gerçekleştiği yer olmuştur.
