İçeriğe atla

Jaromil Jireš

Jaromil Jireš
Doğum10 Aralık 1935(1935-12-10)
Bratislava, Çekoslovakya
Ölüm24 Ekim 2001 (65 yaşında)
Prag, Çekya
MeslekYönetmen
Senarist
Etkin yıllar1958–1999

Jaromil Jireš (d. 10 Aralık 1935 - ö. 24 Ekim 2001) Çekoslovak Yeni Dalga hareketiyle bağlantılı bir yönetmendir.[1]

Kariyeri

1963 filmi "The Cry" (Křik), 1964 Cannes Film Festivali'ne katıldı.[2] Film genellikle, kara mizahı, profesyonel olmayan oyuncuları kullanması ve "sanat-sinema gerçekçiliği" ile tanınan Çekoslovak Yeni Dalgası'nın ilk filmi olarak tanımlanır.[3]

Jireš'in öne çıkan çalışmalarından bir diğeri de Milan Kundera'nın bir romanından uyarlanan 1969 filmi "The Joke" (Žert)'dur.[4] Çekoslovakya Komünist Partisi'nden kız arkadaşına yaptığı bir şaka nedeniyle ihraç edilen Ludvik Jahn'ın ve daha sonra zina yoluyla aradığı intikamın hikâyesini anlatan film, 1968 Prag Baharı'nın siyasi liberalleşmesi sırasında çekilmiş ve ülkenin komünist liderliğini hicvedip eleştiren birçok sahne içermektedir. Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'yı işgalinden sonra vizyona giren film sinemalarda ilk başarısını elde etti ancak sonraki yirmi yıl boyunca yetkililer tarafından yasaklandı. Amos Vogel, filmin "totalitarizmin Komünist bir ülkeden çıkma yönündeki muhtemelen en yıkıcı iddianamesi" olduğunu yazdı.[5]

19. yüzyılın başlarında geçen 1970 tarihli "Valerie ve Harikalar Haftası" (Valerie a týden divů) ise Vítězslav Nezval'in bir romanına dayanıyordu. Menstrüasyonun başlangıcı ve on üç yaşındaki bir kızın cinsel uyanışını konu alan Gotik tarzda bir filmdir.[6]

1979 filmi "The Young Man ve Moby Dick" (Mladý muž a bílá velryba), 11. Moskova Uluslararası Film Festivali'ne katıldı.[7]

Sovyetlerin Çekoslovakya'yı ele geçirmesinin ardından Jireš ülkede çalışmaya devam etti ve daha az tartışmalı malzeme yaptı. 1971'de bir Çek direniş savaşçısını konu alan İkinci Dünya Savaşı filmi "My Love to the Swallows"'u yönetti.[5] 1982 yapımı "Incomplete Eclipse" (Neúplné zatmení), 33. Berlin Uluslararası Film Festivali'ne katıldı.[8] Televizyon için bale ve opera belgeselleri dahil olmak üzere 80'ler ve 90'lar boyunca filmler yapmaya devam etti.[5]

Kaynakça

  1. ^ Leonard Quart. "'The Joke'". Cineaste. Fall 2003: 60-1. 
  2. ^ "Festival de Cannes: The Cry". festival-cannes.com. 22 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2009. 
  3. ^ Kristin Thompson and David Bordwell (1994). Film History: An Introduction. McGraw-Hill. s. 541. ISBN 0070064458. 
  4. ^ "IMDB Jaromil Jires, The Joke, 1969". 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021. 
  5. ^ a b c Michael Koresky. "Eclipse Series 32: Pearls of the Czech New Wave". The Criterion Collection. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2012. 
  6. ^ Tanya Krzywinska. "Transgression, transformation and titillation". 28 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "11th Moscow International Film Festival (1979)". MIFF. 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2013. 
  8. ^ "Berlinale: 1983 Programme". berlinale.de. 8 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Andrey Arsenyeviç Tarkovski Sovyet-Rus film yönetmeni, senarist ve film kuramcısıdır. Tüm zamanların en büyük ve en etkili film yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Yavaş ve şiirsel sinemanın önde gelen temsilcilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Bilge Ceylan</span> Türk yönetmen, senarist, film yapımcısı ve fotoğrafçı

Nuri Bilge Ceylan, Türk yönetmen, senarist ve fotoğrafçı.

<span class="mw-page-title-main">Miloš Forman</span>

Miloš Forman, Çekoslovak göçmeni Amerikalı film yönetmeni, senarist, oyuncu ve akademisyen.

<i>Duvar</i> (film) Yılmaz Güneyin 1983 yapımı son filmi

Duvar, Yılmaz Güney'in yazıp yönettiği 1983 yapımı filmdir. Yılmaz Güney'in, Cannes Film Festivali'nde büyük ödül Altın Palmiye'yi alan Yol filminden sonraki ilk, hayatını kaybetmeden önceki son filmidir. Ayrıca 1974 yılındaki Arkadaş filminden beri bizzat çekimlerinin başında bulunduğu ilk filmidir. Güney, 1974–1981 yılları arasını cinayetten ötürü hapishanelerde geçirdiği için bu dönemdeki filmlerinin çekimlerinde bulunamamış, filmlerini hapishaneden organize ve takip etmiştir. Duvar filminin çekimlerini ise 1983'te Fransa'da gerçekleştirmiş ve ilk olarak tekrar Cannes Film Festivali'nde göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Dubček</span> Çekoslovak Komünist Partisinin ilk sekreteri

Alexander Dubček, Slovak asıllı Çekoslovak devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Cannes Film Festivali</span> Fransanın güneyindeki Cannes kentinde her yıl genellikle mayıs ayında düzenlenen uluslararası film festivali

Cannes Film Festivali, Fransa'nın güneyinde bulunan Cannes kentinde her yıl genellikle Mayıs ayında düzenlenen uluslararası film festivalidir. Festivale dünyanın her yanından ve her türden yeni filmler katılır. Festivalin en prestijli ödülü Altın Palmiye'dir.

<span class="mw-page-title-main">Darren Aronofsky</span> Amerikalı film yönetmeni

Darren Aronofsky, Amerikalı film yönetmeni ve senarist.

<span class="mw-page-title-main">Semih Kaplanoğlu</span> Türk yönetmen, senarist ve yapımcı

Semih Kaplanoğlu,, Türk yönetmen, senarist ve yapımcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Mann</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Michael Kenneth Mann, Amerikalı yönetmen, yapımcı ve senarist.

<i>Teneke Trampet</i> (film)

Teneke Trampet 1979 Almanya, Fransa, Polonya ve Yugoslavya ortak yapımı bir dramatik savaş filmdir. Özgün adı Die Blechtrommel olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Tin Drum adı ile gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Danis Tanović</span>

Danis Tanović,, film yönetmeni ve senaristtir. 2001 yapımı ilk filmi No Man's Land ile dünya çapında tanınan Tanović, 2003 Cannes Film Festivali'nde jüri üyeliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cannes Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu Ödülü</span>

En İyi Erkek Oyuncu Ödülü, Cannes Film Festivali'nde verilen bir ödül. Jüri tarafından festivalin resmî bölümüne katılmış filmlerdeki erkek oyunculara verilir. İlk ödül 1946'da verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cannes Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu Ödülü</span>

En İyi Kadın Oyuncu Ödülü, Cannes Film Festivali'nde verilen bir ödüldür. Jüri tarafından, festivalin resmî bölümüne katılmış filmlerdeki kadın başrol oyuncularına verilir. İlk ödül 1946'da verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emmanuelle Bercot</span> Fransız film yönetmeni, senarist ve sinema oyuncusu (d. 1967)

Emmanuelle Bercot, Fransız oyuncu, film yönetmeni, senarist ve yapımcı.

<span class="mw-page-title-main">Egon Günther</span>

Egon Günther, Alman film yönetmeni ve senaristtir.

Guatemala, ilk kez 1994 yılında Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü dalında Akademi Ödülleri'ne başvurmuştur. Ödül, Amerika Birleşik Devletleri Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından İngilizce diyalogları olmayan ve ABD dışındaki ülkelerde üretilen uzun metrajlı filmlere her yıl verilmektedir. Ödül, 1956'daki Akademi Ödülleri'ne kadar yoktu. İngilizce olmayan filmler için oluşturuldu ve her yıl verilmeye başlandı.

Kjell Birger Grede ,İsveçli film yönetmeni ve senaristtir. 1967'de başladığı kariyerinde senarist ve yönetmen olarak 2003 yılına kariyerini sonlandırana kadar 90'nın üzerinde projede çalışmıştır. İsveçli aktris Bibi Andersson 1960'ta evlenip 1973'te ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Schrader</span> Amerikalı film yönetmeni ve senarist

Paul Joseph Schrader - Amerikalı film yönetmeni, senarist ve yapımcı. Amerikan Film Enstitüsü ve ABD Yazarlar Birliği tarafından yaşam boyu başarı ödüllerine layık görülmüştür. The New Yorker dergisi kendisini "modern sinemanın en önemli yaratıcılarından biri" olarak tanımlar.

<i>Öksedeki Tarla Kuşları</i>

Öksedeki Tarla Kuşları(Çekçe:Skřivánci na niti), Jiří Menzel'in yönettiği 1969 yapımı Çekoslovak filmi.Yönetmenin yakın arkadaşı Bohumil Hrabal tarafından yazılan kitaptan esinlenilerek çekilmiştir. Film Çekoslovak hükûmeti tarafından sansüre uğramış ve ancak 1990 yılında Komünist rejimin çöküşünden sonra gösterime girebilmiştir. Film 1950'lerde çelik üretiminin yapılması için hurdalıkta çalıştırılan burjuva kökenli bir grup gönüllü işçiye odaklanıyor. 40. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde Altın Ayı ödülünü kazanmıştır. 1991 yılında 10. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilen filmler arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Arne Sucksdorff</span>

Arne Edvard Sucksdorff, sinemanın en büyük belgesel film yapımcılarından biri olarak kabul edilen İsveçli film yönetmenidir. Özellikle doğa belgeselleriyle övgü topladı. Eserleri arasında Pojken i trädet ve Akademi Ödüllü Människor i Stad yer alıyor.