Jarmo (oyun)

Jarmo, iki oyuncu ile birlikte tahta üzerinde oynanan bir savaş stratejisi oyunudur. Tatar söylencesine göre Cengiz Han'ın torunu Altınordu Devleti'nin kurucusu Batu Han, askeri seferleri sırasında bu oyunu yanında taşırdı.^[1]

İddiaya göre, savaşa hazırlanmak için savaştan önce en az bir el oyun oynardı. Bu oyunda, bir oyuncu kendi taşından mümkün olduğunca fazlasını diğer oyuncunun ilk sırasına yerleştirmeye çalışılır. Aynı zamanda oyuncu, yolda diğer oyuncunun mümkün olduğunca çok parçasını ele geçirmeye çalışır. Bu us oyunu Türk Altınordu Devleti aracılığıyla Avrupa'ya yayılmıştır.

Yaysir (Jasir) adlı bir Jarmo çeşidi Polonya'nın bazı bölgelerinde ve bazı doğu Avrupa ülkelerinde oynanmaktadır. Aslında Jarmo'nun çeşitli türevleri bulunmaktadır, ancak hepsi temelde benzerdir. Jasir, Tatar Türkçesinde "okçu" anlamına gelir ve oyunda kullanılan taşlara "okçu" adı verilir. Oyunlara bazen toplu olarak Halma adı verilir. Ancak Jarmo ve Jasir, Halma, Çin Daması, Conspirateurs, Ugolki ve Salta'yı içeren Halma oyun ailesiyle ilişkili değildir.

Jarmo ilginç bir yönü de tahtanın simetrik olmamasıdır. Her oyuncunun oyun tahtasının kendi tarafından farklı bir görüşü vardır. Delikleri birleştiren çizgiler tahtanın her iki tarafı için aynı değildir. Oyunun daha adil olması için oyuncuların iki oyun oynaması ve arada taraf değiştirmesi öneriliyor. Dipçe, çoğu masa oyununun simetrik bir tahtası vardır.

Başlama Durumu ve Oyunun Hedefi

Jarmo 5 x 5 karelik tahtada oynanır. Her oyuncu 5 taş ile oyuna başlar - okçular - oyuncunun ilk sırasında dururlar:

Oyunun hedefi rakibin ilk sırasına mümkün olan en fazla okçuya ulaşmaktır. Ancak, kazanma stratejisi taşları rakibin ilk sırasına taşımaktan biraz daha karışıktır, bu diğer bölümlerde açıklanacaktır. Tank Savaşında olduğu gibi, oyunun sonunda daha fazla puanı olan oyuncu oyunu kazanır.

Hamleler ve Kurallar

Okçular kendi bulundukları yuvarlak ile bağlantılı olan herhangi bir yuvarlağa ilerleyebilir.

Bir okçu rakibinin ilk sırasına ulaştığı zaman, başka bir hamle yapamaz ve oyun sonuna kadar o yuvarlakta durmak zorundadır (veya ele geçirilene kadar).

Rakip Taşları Nasıl Ele Geçirilir

Eğer bir okçu, rakip okçu tarafından ele geçirilmiş bir yuvarlağa hamle yaparsa, bu düşman taşı ele geçirilir ve hemen tahtanın dışına çıkar. En az bir düşmanı ele geçiren okçu küçük kara (ak) bir çizgi ile işaretlenir. Hangi okçunun düşman ele geçirdiği "ilmik" kuralı kullanıldığı için önemlidir.

Oyun Nasıl Biter

Oyun, oyunculardan biri ele geçirilmemiş olan tüm okçularını rakibin ilk sırasına ulaştırdığı zaman biter. Bu anda, sonuç puanı hesaplanır ve daha fazla puanı olan oyuncu oyunu kazanır. Eğer her iki oyuncunun puanı eşitse oyun berabere biter.

Puanlar şu şekilde hesaplanır:

• Rakibin ilk sırasında duran okçu için 2 puan.
• Oyun tahtasının herhangi bir yerinde duran okçu için 1 puan.

Diğer Önemli Kurallar

• Eğer oyunculardan biri en az bir okçusunu rakibin ilk sırasına ulaştırmışsa ve bu okçu daha önce bir düşma ele geçirmişse (bu, okçunun "işaretlenmiş" olduğu anlamına gelir), bu oyuncu ele geçirilmiş kendi okçularından birini kendi ilk sırasına geri koyabilir. Rakip tarafından ele geçirilen okçunun üstüne tıklayarak bunu yapabilir (Loop Satrancından farklı olarak) ve ilk sıradaki boş bir yuvarlağa yerleştirilir. Bu kural kullanıldığı zaman, ilgili işaretlenmiş okçu "işaretlenmemiş" şekline döner ve ele geçirilmiş başka bir taş için kullanılamaz.
• Bir kerede 2 defadan fazla ileriye ve geriye doğru aynı hamle yapılmasına izin verilmez. Örneğin, oyuncu A1-C2, C2-A1, A1-C2 ve C2-A1 şeklinde oynarsa, üçüncü hamlesini başka bir hamle yapmadan A1-C2 şeklinde oynayamaz.^[2]