İçeriğe atla

Japonya Uzay Araştırma Ajansı

Japonya Uzay Araştırma Ajansı
JAXA
宇宙航空研究開発機構
JAXA logosu

JAXA'nın genel merkezi olan Chōfu Havacılık Merkezi
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi1 Ekim 2003
Önceki kurumlar
  • NASDA (1969-2003)
  • ISAS (1981-2003)
  • NAL (1955-2003)
TürüUzay ajansı
BağlılığıEğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı
AdresChōfu, Japonya
Yıllık bütçe211.11 milyar JP¥ (2013)[1]
2.03 milyar US$
Yönetici(ler)
  • Hiroshi Yamakawa, Genel müdür
Web sitesiwww.jaxa.jp

Japonya Uzay Araştırma Ajansı, (Japonca国立研究開発法人宇宙航空研究開発機構, romanize: Kokuritsu-kenkyū-kaihatsu-hōjin Uchū Kōkū Kenkyū Kaihatsu Kikō; Japan Aerospace EXploration Agency (JAXA) "Havacılık ve Uzay Araştırma ve Geliştirmeleri üzerine Ulusal Araştırma ve Geliştirme Ajansı"), Japonya'nın ulusal havacılık ve uzay ajansıdır. 1 Ekim 2003'te NASDA, ISAS ve NAL adlı üç kurumun birleştirilmesiyle kurulmuş olup bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme ve yörüngeye uyduların fırlatılması ve yerleştirilmesinden sorumludur ve asteroid keşifleri ve olası insanlı Ay keşifleri gibi çok daha gelişmiş görevlerde yer almaktadır.[2] Merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde bulunan Chōfu Havacılık Merkezi'nde yer almaktadır.

JAXA'nın sloganı "One JAXA"[3] ve kurumsal sloganı "Gerçekleştirmek için Keşfet"tir (önceden "Göklere ulaşmak, uzayı keşfetmek için").[4]

Tarihçe

JAXA yapımı Japon Deney Modülü, UUİ'nin en büyük modülüdür.

JAXA, 1 Ekim 2003 tarihinde NASDA, ISAS ve NAL olmak üzere üç devlet kurumunun birleştirilmesiyle Japonya Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (MEXT) ve İçişleri ve Haberleşme Bakanlığı (MIC) tarafından yönetilen bir bağımsız idarî Kurum olarak kuruldu.[5]

Birleşme öncesinde ISAS uzay ve gezegen araştırmalarından sorumluydu, NAL havacılık araştırmalarına odaklanmıştı. 1 Ekim 1969'da kurulan NASDA ise roket ve yapay uydular geliştirmiş ve Japon Deney Modülü'nü de yapmıştı. Eski NASDA genel merkezi, Kyūshū'nun 115 kilometre güneyinde, Tanegashima Adası'ndaki Tanegashima Uzay Merkezi'nin şu anki yerinde bulunuyordu. NASDA ayrıca ABD Uzay mekikleri ile uzaya çıkan Japon uzayadamlarını da yetiştirmiştir.[6]

Japonya Temel Uzay Yasası 2008'de kabul edilmiş ve JAXA'nın yetki alanı, Başbakan tarafından yürütülen Kurul'daki MEXT'den Uzay Geliştirmeleri için Stratejik Merkez'e (SHSD, Strategic Headquarters for Space Development) taşınmıştır. 2016 yılında Ulusal Uzay Politikası Sekreterliği (NSPS) kuruldu.[7]

2012 yılında yeni yasa, JAXA'nın görevlerini yalnızca füze erken uyarı sistemleri gibi bazı askeri alan geliştirmelerini de içine alacak şekilde barışçıl amaçlara yönelik genişletmiştir. JAXA'nın politik denetimi, MEXT'den Başbakanlık Kabine Ofisi'ne yeni bir Uzay Strateji Ofisi aracılığıyla geçmiştir.[8]

19 Ocak 2024 tarihinde, Japonya Uzay Ajansı aracı olan SLIM'in Ay'ın yüzeyine indiğini açıkladı. Bununla birlikte Japonya Ay'a iniş yapan beşinci ülke oldu.[9]

Örgütlenme

Tanegashima Uzay Merkezi

JAXA aşağıdaki alt birimlerden oluşmaktadır:

  • Uzay Teknolojisi I. Başkanlığı
  • Uzay Teknolojisi II. Başkanlığı
  • İnsanlı Uzay Uçuşu Teknoloji Başkanlığı
  • Araştırma ve Geliştirme Başkanlığı
  • Havacılık Teknolojileri Başkanlığı
  • Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS)
  • Uzay Keşif Yenilikleri Etkinlik Merkezi

JAXA, genel merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde yer almakta olup Japonya'daki birçok konumda ve bazı yurt dışı ofislerinde araştırma merkezlerine sahiptir. Ayrıca:

  • Tokyo Dünya İzlem Araştırma Merkezi (EORC, Earth Observation Research Center)
  • Dünya Gözlem Merkezi (EOC, Earth Observation Center), Hatoyama
  • Noshiro Test Merkezi (NTC, Noshiro Testing Center), Noshiro
  • Sanriku Bilimsel Balon Merkezi (SBC) - Bu sitedeki balonlar 1971'den beri üretilip kullanılmaktadır.
  • Kakuda Uzay Merkezi (KSPC), Kakuda - Roket motorlarının geliştirilmesi görevindedir. Temel olarak sıvı yakıtlı motorların geliştirilmesi için çalışır.
  • Sagamihara Kampüsü (ISAS) – Roket ve uydular için deney düzeneklerinin geliştirilmesi görevindedir ve ayrıca idari binalara sahiptir.
  • Tanegashima Uzay Merkezi - Hâlen H-IIA ve H-IIB roketleri için fırlatma alanıdır.
  • Tsukuba'daki Tsukuba Uzay Merkezi (TKSC). Japonya'nın uzay araştırmaları ağının merkezidir. Uyduların ve roketlerin araştırılması ve geliştirilmesinde, yapay uyduların izlenmesi ve kontrol edilmesi görevini yürütür. Japon Deney Modülü ("Kibō") için deneysel araç gereçler geliştirir. Uzay adamlarının eğitimi de burada gerçekleşir. Uluslararası Uzay İstasyonu harekâtları için Japon Uçuş Kontrol Ekibi, Tsukuba'daki Uzay İstasyonu Entegrasyon ve Tanıtım Merkezi'nde (SSIPC, Space Station Integration & Promotion Center) yer almaktadır. SSIPC, S-bandı ses aktarımı yoluyla UUİ ekipleri ile düzenli olarak iletişim kurar.[10]
  • Uchinoura Uzay Merkezi - günümüzde Epsilon roketleri için kullanılan fırlatma sitesidir.

Kaynakça

  1. ^ "決 算 報 告 書" (PDF). JAXA. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. 
  2. ^ McCurry, Justin (15 Eylül 2007). "Japan launches biggest moon mission since Apollo landings" [Japonya, Apollo inişlerinden beri en büyük Ay görevini başlattı]. guardian.co.uk. Londra: The Guardian. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2007. 
  3. ^ "JAXA - Keiji Tachikawa - JAXA in 2006 -". JAXA. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015. 
  4. ^ "JAXA - New JAXA Philosophy and Corporate Slogan" [JAXA'nın Yeni Felsefesi ve Kurumsal Sloganı]. JAXA. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015. 
  5. ^ "Law Concerning Japan Aerospace Exploration Agency" [Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Kurumu İlgili Kanunu] (PDF). JAXA. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2010. 
  6. ^ Kamiya, Setsuko, "Japan a low-key player in space race 27 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Japonya uzay yarışında düşük anahtarlı bir oyuncudur]", The Japan Times, 30 Haziran 2009, ss.3
  7. ^ An overview of Japan’s space activities 24 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Japonya’nın uzay etkinliklerine genel bakış], 14 Ağustos 2018.
  8. ^ "Japan Passes Law Permitting Military Space Development". defensenews.com. Defense News. 22 Haziran 2012. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  9. ^ "Japonya Ay'a iniş yapabilen beşinci ülke oldu | Euronews". web.archive.org. 19 Ocak 2024. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024. 
  10. ^ "ISS On-Orbit Status 04/23/09". hq.nasa.gov > iss reports 2009. NASA. 23 Nisan 2009. []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Görev kontrol merkezi</span>

Görev kontrol merkezi, (GKM), uzay uçuşlarını, genellikle kalkış noktasından inişe veya görevin sonuna kadar yöneten bir birimdir. Bu birimler genelde ya ulusal havacılık ve uzay kurumlarına ya da büyük havacılık şirketlerine bağlıdır. Görev kontrol merkezi, uzay aracı operasyonlarının yer bölümünün bir parçasıdır. Uçuş denetleyicileri ve diğer destek personeli, görev telemetri verileri ile tüm yönelimleri izler ve kara istasyonlarını kullanarak araca komutlar gönderir. Görevleri bir GKM'den destekleyen personel, durum kontrol sistemi, güç sistemi, itki sistemi, termal sistemler, durum dinamikleri, yörünge operasyonları ve diğer alt sistem disiplinlerinin temsilcilerini içerebilir. Bu görevler için eğitim çoğunlukla, uçuş denetimcilerinin sorumluluğundadır ve özgün biçimde GKM'de kapsamlı provaları da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Tanegashima</span> Japonyanın Kagoshima prefektörlüğüne bağlı Ōsumi Adalarına ait bir ada

Tanegashima (種子島), Kagoshima Eyaleti, Japonya'ya ait Ōsumi Adaları'ndan biridir. Yüzölçümü 444,99 km2 'lik yüzölçümü ada, Ōsumi Adaları'nın ikinci en büyüğüdür ve 33,000 kişilik nüfusu vardır. Adaya ulaşım feribotla veya Yeni Tanegashima Havaalanı'na hava yoluyla yapılır. İdari olarak ada, Nishinoomote şehri ve Nakatane ile Minamitane adlı iki kasabaya ayrılır. Kasabalar Kumage Bölgesi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Tanegashima Uzay Merkezi</span>

Tanegashima Uzay Merkezi (TNSC), Japonya'da bulunan bir uzay geliştirme merkezidir. Merkez adını aldığı Tanegashima Adası'nda yer almaktadır. Üs 1969 yılında kurulmuş olup Japonya'nın en büyük uzay geliştirme merkezidir ve JAXA tarafından işletilir.

<span class="mw-page-title-main">RIKEN</span>

RIKEN, Japonya'da bir araştırma enstitüsüdür. 1917 yılında kurulmuş olup Belirlenmiş Ulusal Araştırma ve Geliştirme Enstitüsüdür. Yedi kampüse sahiptir ve yaklaşık 3,000 bilim insanı çalışmaktadır. Merkezi Wakō'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">H-IIB</span>

H-IIB (H2B), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek ve H-II Transfer Araçları'nı Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermek amacıyla kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kaguya</span>

Kaguya (Japonca: かぐや) veya resmi adıyla SELENE (Selenological and Engineering Explorer), Hiten sondasından sonra Japonya'nın ikinci Ay yörünge aracıydı. Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS) ve Japonya Ulusal Uzay Geliştirme Ajansı (NASDA) tarafından üretilen uzay aracı, 14 Eylül 2007 tarihinde Tanegashima Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Bir yıl sekiz ay boyunca başarılı bir şekilde Ay yörüngesinde döndükten sonra, 10 Haziran 2009'da Gill kraterinin yakınında Ay yüzeyine çarpması talimatı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Hiten</span>

Hiten veya MUSES-A , Japonya Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS) tarafından geliştirilen bir Japon Ay yörünge aracıydı. MUSES programının bir parçası olup ilk Japon Ay sondasıdır ve Sovyet Luna 24'ten sonraki ilk robotik ay sondasıdır.

<i>Hayabusa</i>

Hayabusa , Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir robotik uzay aracıydı. 25143 Itokawa adlı Dünya'ya yakın küçük bir asteroitten örnek malzeme toplamak ve bunları daha fazla analiz için Dünya'ya getirmek amacıyla tasarlanmıştır. Eskiden Mu Space Engineering Spacecraft C (MUSES-C) olarak da bilinen Hayabusa, 9 Mayıs 2003'te fırlatıldı ve Eylül 2005'in ortalarında Itokawa ile buluştu. Itokawa'ya varışından sonra asteroidin şekli, dönüş hızı, topografyası, rengi, bileşimi, yoğunluğu ve geçmişini inceledi. Kasım 2005'te asteroidin yüzeyine indi, asteroit malzemesinden çok küçük taneli örnekler topladı ve bunları 13 Haziran 2010'da uzay aracıyla birlikte Dünya'ya getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Hayabusa 2</span>

Hayabusa2 , Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından yürütülen asteroit numunesi toplama görevidir. Haziran 2010'da ilk kez asteroit numuneleri toplayan Hayabusa görevinin ardılıdır. Hayabusa2, 3 Aralık 2014'te fırlatıldı ve 27 Haziran 2018'de Dünya'ya yakın asteroit 162173 Ryugu ile uzay buluşmasını gerçekleştirdi. Asteroidi bir buçuk yıl boyunca araştırdı ve numuneler topladı. Kasım 2019'da asteroitten ayrıldı ve 5 Aralık 2020 UTC'de numuneleri Dünya'ya geri getirdi. Görevi, hızla dönen küçük asteroit 1998 KY26 ile buluşacağı en az 2031 yılına kadar uzatıldı.

Akari veya ASTRO-F, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir kızılötesi gözlem teleskopudur. 21 Şubat 2006 tarihinde UTC 21:28'de M-V roketi ile Uchinoura Uzay Merkezi'nden uzaya fırlatıldı. Birincil görevi 68.5 cm'lik açıklık teleskopu vasıtasıyla tüm gökyüzünü yakın, orta ve uzak kızılötesi alanlarında araştırmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Suzaku (teleskop)</span>

Suzaku veya ASTRO-EII, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve NASA tarafından geliştirilen bir X-ışını teleskopudur. Süpernova patlamaları, kara delikler ve açık yıldız kümeleri gibi yüksek enerjili X-ışını kaynaklarını araştırmak üzere tasarlanmış olup 10 Şubat 2000'de kalkışı başarısızlıkla sonuçlanan ASTRO-E teleskopunun yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hitomi (teleskop)</span> X-ışını teleskopu

Hitomi veya ASTRO-H, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir X-ışını teleskopudur. Evrendeki aşırı enerjik süreçleri incelemek için geliştirilmiş olup 17 Mart 2016 tarihinde UTC 08:45'te H-IIA roketi ile Tanegashima Uzay Merkezi'nden uzaya fırlatıldı. Ancak, 26 Mart'ta teleskop ile bağlantı kesildi ve görev iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Daichi</span>

Daichi veya ALOS, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir yapay uydudur. 24 Ocak 2006 tarihinde H-IIA roketi ile Tanegashima Uzay Merkezi'nden uzaya fırlatıldı.

Ibuki veya GOSat, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir yer gözlem uydusudur. Dünyanın ilk sera gazı izolasyonlu uydusu olup Dünya atmosferi üzerindeki 56.000 yerden gelen karbondioksit ve metan yoğunluklarını ölçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">IKAROS</span>

IKAROS, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir uzay sondasıdır. 20 Mayıs 2010 tarihinde H-IIA roketi ile Tanegashima Uzay Merkezi'nden Akatsuki ve diğer dört uzay aracı ile birlikte fırlatıldı. IKAROS, gezegenler arası alanda uzay yelkeni teknolojisini başarıyla deneyen ilk uzay aracıdır.

<i>Sakigake</i>

Sakigake veya başlangıçtaki adıyla MS-T5, Japonya'nın ilk gezegenler arası uzay aracı ve ABD ile Sovyetler Birliği dışında herhangi bir ülke tarafından fırlatılan ilk derin uzay sondasıydı. Yeni fırlatma aracının performansının görülmesi, Dünya'nın yer çekiminden kaçma yeteneğinin test edilmesi, gezegenler arası ortam ve manyetik alanın gözlemlenmesi amaçlanmıştı. Sakigake'nin ayrıca, Halley kuyruklu yıldızı'na yaklaşan sondalardan alınan veriler için bir referans çerçevesi olarak hareket etmesi amaçlanmıştı. Başlangıç ölçümleri, birkaç ay sonra fırlatılan Suisei sondası görevini iyileştirmek için kullanılacaktı. 7 Ocak 1985 tarihinde Mu-3S-II roketi ile Uchinoura Uzay Merkezi'nden uzaya fırlatıldı.

<i>Suisei</i>

Suisei veya başlangıçtaki adıyla Planet-A, ISAS tarafından geliştirilen mürettebatsız bir uzay sondasıydı. 18 Ağustos 1985 tarihinde M-3SII roketi ile Uchinoura Uzay Merkezi'nden uzaya fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ōsumi Adaları</span>

Ōsumi Adaları, Japonya'nın güneybatısında bulunan bir takımadadır. Adalar, Kyūshū'nun hemen güneybatısında yer almakta olup Satsunan Adaları'nın kuzey kısmını oluşturmaktadırlar. İdari olarak Kagoshima prefektörlüğüne bağlıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Japonya Ulusal Uzay Geliştirme Ajansı</span>

Japonya Ulusal Uzay Geliştirme Ajansı,, Japonya'nın ulusal havacılık ve uzay ajansıydı. 1 Ekim 1969 tarihinde kurulmuş olup Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (MEXT) tarafından yürürlüğe konulan Uzay Geliştirme Programı'na dayanarak uyduların ve fırlatma araçlarının geliştirilmesinin yanı sıra bunların fırlatılması ve takibinden de sorumluydu. Merkezi Tokyo'nun Minato semtindeki Dünya Ticaret Merkezi'nde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü</span> Japon araştırma enstitüsü

Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü,, Japonya'nın ulusal astronomi araştırma enstitüsüdür. 1981 yılında kurulmuş olup astrofizik alanında faaliyet göstermektedir. Merkezi Sagamihara'daki Sagamihara Kampüsü'nde yer almaktadır.