İçeriğe atla

Japonya Çukuru

Japonya Çukuru'nu ve çevresindeki diğer ilgili siperlerle olan bağlantılarını gösteren bir harita.

Japonya Çukuru, Japonya'nın kuzeydoğusundaki Pasifik ateş çemberinin bir okyanus çukuru parçasıdır. Kuril Adaları'ndan Izu Adaları'nın kuzey ucuna kadar uzanır ve en derin yeri 8.046 metredir.[1] Kuzeyde Kuril-Kamçatka Çukuru'nu ve güneyde Izu-Ogasawara Çukuru'nu 800 km uzunluğunda birbirine bağlamaktadır. Bu çukur, okyanus Pasifik levhasının kıtasal Okhotsk Levhasının altına dalmasıyla oluşturulmuştur. Yitim süreci, aşağı inen levhanın bükülmesine neden olarak derin bir çukur oluşturur.

Japonya Çukuru ile ilişkili yitim zonu üzerinde devam eden hareket, kuzey Japonya'da yaşanan deprem ve tsunamilerin ana nedenlerinden biridir. Japonya Çukuru ile ilişkili yitim oranı yaklaşık 7,9–9,2 cm/yıl olarak kaydedilmiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ O'Hara, Design by J. Morton, V. Ferrini, and S. "GMRT Overview". www.gmrt.org. 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  2. ^ Sella, Giovanni F.; Dixon, Timothy H.; Mao, Ailin (2002). "REVEL: A model for Recent plate velocities from space geodesy". Journal of Geophysical Research: Solid Earth. 107 (B4). ss. ETG 11-1-ETG 11-30. Bibcode:2002JGRB..107.2081S. doi:10.1029/2000jb000033. ISSN 0148-0227. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tonga</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Tonga ya da resmî adı ile Tonga Krallığı,, Büyük Okyanus'ta yaklaşık 169 adadan oluşan ada ülkesi. Toplam kara yüzölçümü yaklaşık 700 km2 olan ülke, Güney Pasifik Okyanusu'nun yaklaşık 700.000 km2 büyüklüğünde bir alanı kaplar. 2021 itibarıyla nüfusu 104.494 olan ada ülkesinin nüfusunun %70'i başkent Nuku'alofa'nın bulunduğu Tongatapu adasındadır. Ülke nüfusunun geri kalanı, ülkedeki 35 adada yaşamaktadır. Tonga, kuzebatısında Fiji ile Wallis ve Futuna (Fransa), kuzeydoğusunda Samoa, batısında Yeni Kaledonya (Fransa) ile Vanuatu, doğusunda Niue ve güneybatısında Kermadec ile sınırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Levha tektoniği</span> Litosferin yapısını inceleyen jeoloji dalı

Levha tektoniği } Dünya'nın litosfer'inin yaklaşık 3,4 milyar yıl öncesinden beri yavaş hareket eden birçok büyük tektonik levha içerdiği düşünülen genel kabul görmüş bilimsel bir teoridir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Okyanus</span> Amerika, Asya ve Okyanusya kıtaları arasında ve dünyanın en büyük okyanusu

Büyük Okyanus veya Pasifik Okyanusu, Amerika, Asya, Antarktika ve Okyanusya kıtaları arasında ve dünyanın en büyük okyanusu. Pasifik adını İspanya krallığı adına Dünya'yı dolaşan Portekizli denizci Ferdinand Magellan vermiştir. Magellan, günler süren zorlu ve fırtınalı koşullar altında adını verdiği Macellan Boğazı'ndan geçip bu okyanusa açıldığında, fırtınaların dinmesinden ve kendisini sakin suların karşılamasından dolayı Portekizcede "sakin" anlamına gelen "Pasifico" sözcüğünden yola çıkarak bu adı vermiştir. 179,7 milyon km² yüzölçümüne sahiptir. Neredeyse Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun toplamı kadar yüzölçümü vardır. En derin yeri 11.034 metre ile Mariana Çukuru olup burası aynı zamanda Dünya'daki en derin noktadır. En kalabalık ada Tahiti'dir. Ayrıca Dünya'daki depremlerin %90'ı ve büyük depremlerin ise %80'i Pasifik bölgesinde oluşmaktadır. Bunun nedeni Büyük Okyanusun çok derin olmasıdır. 708.000.000 km³ hacmi vardır ve kapladığı alan Dünya'daki toplam karaların alanından biraz daha büyüktür. Okyanusun 3.000-3.500 metreden daha derin her yerinde sıcaklık 2 °C derecenin altındadır. Üzerinde irili ufaklı yaklaşık 20.000 ada bulunmaktadır. Buna karşın toplam yüz ölçümünün yalnızca %1 kadarı karadır. Japonya, Endonezya ve Yeni Gine vb. volkanik adalarla çevrilmiştir. Bu adalara "ateş çemberi" adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Mariana Çukuru</span> Dünyanın bilinen en derin noktası

Mariana Çukuru , Dünya üzerinde bilinen en derin noktadır. Büyük Okyanus'ta, Guam Adası'nın güney batısında, Japonya ve Endonezya arasında, iki ülkeye de aşağı yukarı eşit uzaklıkta yer alır. Yapılan son ölçümlere göre en derin noktası yaklaşık 10.994 metredir. Uzunluğu 2.542 kilometre genişliği ise 69 kilometredir.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik ateş çemberi</span>

Pasifik ateş çemberi veya Pasifik deprem kuşağı, birçok volkanik patlamanın ve depremin meydana geldiği Pasifik Okyanusu kıyısının büyük bir kısmını ve etrafını içine alan bir bölgedir. Ateş Çemberi, yaklaşık 40.000 km (25.000 mi) uzunluğunda ve yaklaşık 500 km (310 mi) genişliğinde ve at nalına benzer şekilde bir kemerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Pasifik gerçek balinası</span>

Kuzey Pasifik gerçek balinası (Eubalaena japonica), Büyük Okyanus'un kuzeyinde yaşayan çok büyük bir balina türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Okyanus çukurlukları</span>

Derin okyanus çukurları, binlerce km uzunluğunda dar alanlardır ve okyanusların en derin kesimlerini oluştururlar. Bunlara denizaltı vadileri de denir. Hendeklerin çoğu Pasifik Okyanusu’nda yer alır ve bazılarının derinliği 10.000 m’yi geçer. Örneğin Mariana Hendeği’ndeki Challenger Çukuru’nun derinliği 11.022 m olarak ölçülmüştür. Challenger Çukuru, dünya okyanuslarında yer alan en derin çukur olarak bilinmektedir. Derin okyanus hendekleri, okyanus tabanlarının küçük bir bölümünü oluşturmasına karşılık çok önemli jeolojik yapılardır. Hendekler litosferik levhaların daldığı ve manto ya gömüldüğü levha yaklaşım alanlarıdır.Levhalardan biri diğerinin altına dalarken depremlerin yanı sıra volkanik aktivite de gelişir. Bu nedenle hendekler, volkanik ada yayı olarak bilinen yay şekilli aktif volkan kümelerine paralellik gösterir. Ayrıca And ve Cascade (Çağlayan) dağ sıralarının bir bölümünü oluşturan kıtasal volkanik yaylar da hendekler ile paralel bir gidiş gösterir. Pasifik Okyanusu kenarı boyunca gözlenen çok sayıda hendek ve ilişkili volkanik aktivite nedeniyle bu bölge ateş çemberi olarak adlandırılmıştır. Okyanus hendekleri genellikle okyanus tabanı seviyesinin 3-4 km altına kadar ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik levhası</span>

Pasifik levhası, çoğunluğu Pasifik Okyanusu'nun altında uzanan, 103.000.000 km² alanı ile en büyük okyanusal levhadır. Yıllık ortalama hızı 150 mm'dir. Dünyanın en aktif deprem ve volkanik bölgesi olarak adlandırılan Pasifik Ateş Çemberi levhanın sınır boyunca uzanır. Üzerinde Nazka levhası ve Juan de fuca Levhası bulunmaktadır. Antarktika levhasından ayrıldığı Pasifik-Antarktik sırtı da burada yer alır. Levhadaki dalma-batma hareketleri sonucu derin okyanus hendekleri oluşmuştur. Bunlardan en derini 11.000 m derinliğe ulaşan Mariana Çukuru'dur.

<span class="mw-page-title-main">Yitim zonu</span> jeolojik bir süreçt

Yitim zonu, bir plakanın diğerinin altında hareket ettiği ve mantoda yüksek yerçekimi potansiyel enerjisi nedeniyle batmaya zorlandığı tektonik plakaların konverjan sınırlarında gerçekleşen jeolojik bir süreçtir. Bu işlemin gerçekleştiği bölgeler, batma bölgeleri olarak bilinir. Yitim oranları tipik olarak yılda santimetre cinsinden ölçülür, ortalama konverjan oranı çoğu plaka sınırı boyunca yılda yaklaşık iki ila sekiz santimetredir.

<span class="mw-page-title-main">Izu Adaları</span>

Izu Adaları, Pasifik Okyanusu üzerinde Japonya'ya ait bir volkanik ada grubudur. Adalar idari olarak Tokyo metropolüne bağlıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Uzaklaşan levha sınırı</span>

Uzaklaşan levha sınırı, levha tektoniğinde farklı sınır ya da farklı plaka sınırları birbirinden uzaklaşmakta olan iki tektonik plaka arasında var olan doğrusal bir alandır. Okyanus tabanlarında okyanus ortası sırtı, karaların iç kısımlarında Büyük Rift Vadisi gibi kıta içi rift kuşakları oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Izu Yarımadası</span> Japonyanın Honshū Adasında bulunan bir yarımada

Izu Yarımadası, Japonya'nın Honshū Adası'nda bulunan bir yarımadadır. Yarımada, Pasifik Okyanusu kıyısında Shizuoka prefektörlüğü sınırları içerisinde yer almakta olup derin girintili kıyılara sahip dağlık bir yapıya sahiptir. Yarımadanın yüzölçümü 1,421.24 km² olup nüfusu 2005 yılı itibarı ile 473,942'dir.

<span class="mw-page-title-main">Karayip levhası</span>

Bölge sismik açıdan oldukça aktiftir ve 1943'te Porto Riko'nun kuzeybatısında meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki deprem ve 1946 ve 1953'te kuzeyde meydana gelen 8,1 ve 6,9 büyüklüğündeki depremler gibi büyük büyüklükte depremlerin yaşandığı bir geçmişe sahiptir. Hispaniola'nın. Bölgede daha önce birçok önemli deprem meydana geldi; bunlardan biri 1787'de Porto Riko Çukuru'nda meydana gelmiş olabilir, diğeri ise 1867'de Virgin'in güneyindeki Anegada Çukuru'nda meydana geldi.

Sunda Çukuru ya da ilk zamanlar bilinen adıyla Cava Çukuru, Sumatra yakınlarındaki Hint Okyanusu'nda bulunan bir okyanus çukurudur. 3 bin 200 km uzunluğundadır. Maksimum derinliği 7 bin 725 metre olup Hint Okyanusu'nun en derin yerinde yer almaktadır. Çukur, Küçük Sunda Adaları'ndan Cava'yı geçerek Sumatra'nın güney kıyılarında Andaman Adaları'na kadar uzanmakta ve Hint-Avustralya levhası ile Avrasya levhası arasındaki sınırı oluşturmaktadır.

Peru-Şili Çukuru , Büyük Okyanusun doğu kıyılarında, Şili ve Peru kıyılarının 160 km uzağındaki denizaltı okyanus çukurudur. En derin yeri Richards Deep olan çukurun genişliği 64 km, uzunluğu 5.898 km, alanı 590.000 km2'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Okyanusu</span> Dünyanın birbirine bağlı su sistemi

Dünya Okyanusu, %94.1'lik oranla hidrosferin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paramuşir Adası</span> Büyük Okyanustaki bir Rus adası

Paramuşir Adası, Büyük Okyanus'ta Kuril Adaları'nın parçası olan Rusya'ya ait bir adadır. Ada, Kuril Adaları'nın anakaraya en yakın olanlarından biri olup aktif bir volkana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Mariana Takımadaları</span>

Mariana Takımadaları, Büyük Okyanus'un batısında coğrafî olarak Mikronezya ada öbeğine bağlı olan takımadalar.

1952 Severo-Kurilsk depremi Kamçatka Yarımadası kıyılarını vurdu. 9.0'lık deprem, 5 Kasım 1952'de saat 04:58'de Severo-Kurilsk, Kuril Adaları, Sakhalin Oblastı, Rusya SFSR, SSCB'yi vuran büyük bir tsunamiyi tetikledi. Bu, Sahalin Oblastı ve Kamçatka Oblastı'ndaki birçok yerleşim yerinin yıkılmasına yol açarken, asıl etki Severo-Kurilsk kasabasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">Izu-Ogasawara Çukuru</span>

Izu-Ogasawara Çukuru, Büyük Okyanus'un batısında bulunan bir okyanus çukurudur. Adını aldığı Izu ve Ogasawara çukurlarından oluşmaktadır.