İçeriğe atla

Janko Bobetko

Janko Bobetko
1957 yılında General Janko Bobetko
Doğum10 Ocak 1919(1919-01-10)
Crnac, Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'ndaki
ÖlümZagreb, Hırvatistan
BağlılığıYugoslav Halk Ordusu
RütbesiKorgeneral
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı

Janko Bobetko (10 Ocak 1919 – 29 Nisan 2003) II . Dünya Savaşı'na ve daha sonra Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı Savaşı'na katılan Hırvat bir generaldi. Yugoslavya'daki II. Dünya Savaşı sırasında ilk anti-faşist askerî birlik olan I. Sisak Partizan Dekolmanı'nın kurucu üyelerinden biriydi. Daha sonra Yugoslav Halk Ordusunda (JNA) askeri bir kariyeri oldu. 1992 yılında Hırvat Ordusu (HV) Genelkurmay Başkanı oldu ve 1995 yılında emekli olana kadar görev yaptı. Bobetko Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçlarıyla suçlandı, ancak yargılanmadan önce öldü. Daha sonra başka bir davada Bosna-Hersek'teki suçlar için suçlu bulundu ama temyizde karar bozuldu.

Biyografi

Bobetko, Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'ndaki Sisak'daki Crnac köyünde doğdu.[1] Zagreb Üniversitesi'ndeki veteriner fakültesinde okudu, ancak Hırvat Nazi yanlısı olan yetkililer faşist karşıtı görüşleri için onu üniversiteden kovdular.[2]

II. Dünya Savaşı ve Yugoslav ordusu kariyeri

Temmuz 1941'de Sisak yakınlarındaki Brezovica Ormanı'nda 1. Sisak Partizan Dekolmanı antifaşist birliğine katıldı. Bobetko, 1941-45 yılları arasında Yugoslav Partizanları ile beraber savaştı. Babası ve üç erkek kardeşi Nazi bağlı Ustashe tarafından öldürüldü.[2][3]

Savaş sonrası dönemde, Yugoslav Halk Ordusu Askerî Akademisi'nden mezun oldu ve teğmenlik rütbesine yükseldi. 1970'lerin başındaki Hırvat Bahar döneminde, Yugoslavya içindeki Hırvatistan için daha fazla özerklik destekliyordu ve Tito'nun eski Yugoslavya'daki ayrılıkçılar ve milliyetçilere yaptığı baskıdan sonra 1972'de YPA'dan kovuldu.[4]

Bağımsız Hırvatistan’da servis

20 Kasım 1992'de Bobetko, Hırvatistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı seçildi.[4]

1993 yılında, Gospić kasabasınına egemen olan Sırp Krajina'ya karşı yapılan Medak Operasyonu sırasında Hırvat askerleri insanlığa karşı suçlar işlemek ve savaş geleneklerini ihlal etmekle suçlandı. Gospiçdaki Sırp bombardımanı son vermek amacıyla yapılan operasyonu 1996 yılında yazdığı anı yazısında "muhteşsem" olarak tanımladı.[2]

15 Temmuz 1995'te Fırtına Operasyonu'ndan kısa bir süre önce Başkan Franjo Tuđman Bobetko yerine Zbetimir Červenko'yiGenelkurmay Başkanı olarak tayin etti. Daha sonra 1995 yılında Hırvat parlamento seçimlerinde Hırvat Demokrat Birliği (HDZ) seçim listesinde seçildi ve 1999 yılına kadar milletvekili olarak görev yaptı.[5]

2000 yılında Bobetko, On İki General'in Mektubunun en önde gelen imzacısıydı. Eylül 2002'de, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Bobetko'yu suçladı.[4] Mahkemede aranan en kıdemli Hırvat subaydı.[4] Bobetko, iddianameyi kabul etmedi. Bobetko iddianamenin tüm askerî operasyonun meşruiyetini sorguladığını iddia etti ve mahkemeye teslim olmayı reddetti. Kamu göruşü Bobetko'dan yana olduğu için mesele uzadı ve SDP-HSLS koalisyonu altında olan Hırvat hükûmeti iade talebi konusunda hakkında bir karar vermeden önce Bobetko 2003 yılında 84 yaşında öldü.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Janko Bobetko (Croatian military)". Britannica Online Encyclopedia (2009); accessed 6 September 2009.
  2. ^ a b c d "Janko Bobetko, 84, Is Dead; Fought to Free Croatians 30 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The New York Times (30 April 2003). Accessed 6 August 2008.
  3. ^ General Janko Bobetko obituary 12 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Daily Telegraph (30 April 2003); accessed 6 September 2009.
  4. ^ a b c d "Janko Bobetko". Encyclopædia Britannica. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. Bobetko was among those advocating greater autonomy for Croatia until Tito cracked down on the movement in 1972 and dismissed all of its supporters. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slobodan Milošević</span> Sırbistanın ilk cumhurbaşkanı

Slobodan Milošević, Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Josip Broz Tito</span> Yugoslav devrimci ve devlet adamı, 2. Yugoslavya Devlet Başkanı

Josip Broz Tito, Marksist-Leninist görüşlere sahip Yugoslav devlet ve siyaset adamı. Fikirleri Titoizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Franjo Tuđman</span> Hırvatistanın ilk cumhurbaşkanı

Franjo Tuđman, Hırvat politikacı ve tarihçi. Ülkenin Yugoslavya'dan bağımsızlığını kazanmasının ardından Hırvatistan'ın ilk cumhurbaşkanı oldu ve 1990'dan 1999'daki ölümüne kadar cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Mayıs 1990 ile Temmuz 1990 arası Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti'nin dokuzuncu ve son başkanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Çetnikler</span> Sırp Ortodoks-Köktenci çete terör örgütü

Çetnikler, II. Dünya Savaşı'nda işgalci Mihver kuvvetlerine ve Hırvat işbirlikçilerine karşı direnmek amacıyla ortaya çıkan, ama daha çok Partizanlar olarak bilinen Tito'ya bağlı komünist gerillalarla çarpışan radikal milliyetçi, monarşist Sırp gerillalar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti</span> 1945-1992 yıllarında Balkanlarda bulunan sosyalist federal cumhuriyet

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Krallığı</span> 1918den II. Dünya Savaşının sonuna kadar Balkanların batısında var olmuş devlet

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek tarihi</span> Bosna-Hersek ülkesinin tarihi

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan tarihi</span>

Hırvatistan tarihi, bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Rasim Delić</span>

Rasim Deliç. Boşnak asker. Yugoslav ordusunda dağılma öncesi görev yaptıktan sonra, parçalanma sırasında 8 Haziran 1993'te Bosna Ordusu'nun başına geçti. Sırplara karşı Saraybosna, Tuzla ve daha pek çok şehri savundu, başarı kazandı. Rütbeyi resmi olarak alamasa da fahri mareşal olarak bilinir.

Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Krayina Sırp Cumhuriyeti</span> tanınmayan ülke

Krayina Sırp Cumhuriyeti (Sırp-Hırvatça: Република Српска Крајина / Republika Srpska Krajina or РСК / RSK ya da Sırp Krayina ya da kısaca Krayina olarak bilinen Krayina Sırp Cumhuriyeti, kendi kendini ilan eden bir Sırp proto-devletiydi, yeni bağımsızlığını kazanmış Hırvatistan Cumhuriyeti içinde bir bölgeydi. Uluslararası alanda tanınmadı. Krayina adı, önemli bir Sırp nüfusuna sahip olan ve 19. yüzyılın sonlarına kadar var olan Habsburg monarşisinin tarihi askeri sınırından alınmıştır. Krayina Sırp hükûmeti, Franjo Tuđman'ın ilan ettiği bağımsız Hırvatistan'ın bir parçası olmayı reddederek, etnik Sırpların Hırvatistan'dan bağımsızlığı, Federal Yugoslavya Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti ile birleşmesi için bir savaş yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Yugoslav Halk Ordusu, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin ve 1945'ten 1992'ye kadar olan öncüllerinin ordusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Željko Ražnatović</span> sırp askeri komutanı ve suçlu; Slovenya, Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti’nde doğdu

Željko Ražnatović, daha çok Arkan olarak bilinir, Sırp bir gangster, politikacı, spor yöneticisi, paramiliter komutan ve Yugoslav Savaşları sırasında Sırp Gönüllü Muhafızları ya da bilinen adıyla Arkan'ın Kaplanları olarak adlandırılan Sırp paramiliter gücünün lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Savaşları</span> Eski Yugoslavya topraklarında meydana gelen bir dizi savaş ve etnik çatışmalar

Yugoslav Savaşları, 1991'den 2001'e kadar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde meydana gelen bir dizi ayrı ama birbiriyle ilişkili etnik çatışmalar, bağımsızlık savaşları ve isyanlardı. 1991, daha önce Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler olarak bilinen altı tarafla eşleşen altı bağımsız ülkeye ayrıldı: Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya. Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler, yeni ülkelerdeki etnik azınlıklar arasında savaşları körükleyen çözülmemiş gerilimler nedeniyle bağımsızlıklarını ilan ettiler. Çatışmaların çoğu, yeni devletlerin tam uluslararası tanınmasını içeren barış anlaşmalarıyla sona ermiş olsa da, çok sayıda ölüme ve bölgede ciddi ekonomik hasara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Partizanları</span>

Yugoslav Partizanları ya da Ulusal Kurtuluş Ordusu, resmi adıyla Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri, komünist olmayan otonomik bir yapıda olan Leh direniş hareketiyle karşılaştırılan Avrupa'nın en etkili Anti-Nazi direniş hareketiydi. Yugoslav Direnişi II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Komünist Partisi önderliğinde sürdürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çakal Harekâtı</span>

Çakal Harekâtı ayrıca Haziran Şafakları Hârekati olarak da bilinen kombine Hırvat Ordusu (HV) ve Hırvat Savunma Konseyi Ordusu (HVO) tarafından Sırp Cumhuriyeti Ordusuna (VRS) karşı Bosna Savaşı sırasında yapılan bir stratejik taarruz manevrasıydı. Bu saldırı 7 – 26 Haziran 1992 tarihleri arasında gerçekleşti. Hırvatların 1992 yılında Yugoslav Halk Ordusundan (JNA) oluşturulan Bosnalı Sırp ordusuna Bosna-Hersek sınırları içinde yaptığı bir engelleyici saldırdı. HV Nisan ve Mayıs 1992'da Yugoslavların yaptığı birimlerinden oluşan VRS'ye yönelik bir Hırvat önleyici grevdi. HV, JNA’nın Nisan ve Mayıs 1992’deki saldırı operasyonlarının, Kupres’in ve Mostar’ın güneyinde bulunan Neretva Nehri vadisinin çoğunun yakalanmasına neden olarak, Hırvatistan’ın Ploče Limanı’nın ve muhtemelen Split’in yakalanmasını veya tehdit edilmesini hedeflediğine karar verdi. Bu tehdide karşı koymak için, Hırvat liderliği Genel Janko Bobetko komutasındaki HV'yi, Çakal Operasyonunun gerçekleştirileceği alan dahil "Güney Cephesi" ne yerleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat milliyetçiliği</span>

Hırvat milliyetçiliği, Hırvatların milliyetini savunan ve Hırvatların kültürel birliğini destekleyen milliyetçiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Rahim Ademi</span>

Rahim Ademi, Kosovalı Arnavut kökenli emekli bir Hırvat Ordusu generalidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.