İçeriğe atla

Janet Akyüz Mattei

Janet Akyüz Mattei
Janet Akyüz Mattei - AAVSO Başkanı
Doğum2 Ocak 1943(1943-01-02)
Bodrum, Türkiye
Ölüm22 Mart 2004 (61 yaşında)
Boston, ABD
Ölüm sebebiLösemi

Janet Akyüz Mattei (2 Ocak 1943, Bodrum - 22 Mart 2004, Boston), Türk kökenli Amerikalı gökbilimci.

30 yılı aşkın bir süre boyunca, 1911 yılında kurulan AAVSO (American Association of Variable Star Observers - Amerikan Değişken Yıldız Gözlemcileri Birliği)'nin başkanlığını yaptı, birliği bugünkü prestijine ulaştırdı. 180 kadar bilimsel yayını, pek çok uluslararası ödülü bulunmaktadır.

Hayatı

Janet Akyüz Mattei, 1942'de Bodrum'da doğmuş bir Türkiye Yahudisidir.[1] Ortaöğrenimini Özel İzmir Amerikan Lisesi'nde yaptı. Lisans için gittiği ABD'de Nantucket, Massachusetts'deki Maria Mitchell gözlemevinde çalışmaya başladı. Gökbilim Doktora çalışmasını, bu amaçla bir süreliğine geldiği Türkiye'de Ege Üniversitesi'nden 1972'de ve Virginia Üniversitesi'nden 1982'de aldı.

Kariyeri

AAVSO'ya başkanlık yaptığı 30 yılı aşkın süre boyunca, amatör astronomlarca dünya genelinde yapılan gözlemlerin sonuçlarının toplanmasına, değerlendirilmesine, bilimselleştirilmesine ve tasnifine öncülük etti. AAVSO'yu aynı zamanda astronomi alanında uluslararası düzeyde en önde gelen eğitim kurumlarından biri haline getirdi.

Dr. Janet Akyüz Mattei'nin kazandığı önemli bilimsel ödüller arasında Société Astronomique de France (Fransız Astronomi Cemiyeti) yüzyıl madalyası (1987), Amerikan Astronomi Topluluğu George Van Biesbroeck-GVB Ödülü (1993), Astronomical League (Astronomi Derneği) Leslie Peltier Ödülü (1993), Unione Astrofili Italiani (İtalyan Astronomi Sevenler Derneği) Giovanni Battista Lacchini Ödülü (1995) ve Royal Astronomical Society (Birleşik Krallık Kraliyet Astronomi Cemiyeti) Jackson-Gwilt Madalyası (1995) bulunmaktadır.

Asteroid 11695 Mattei Janet Akyüz Mattei'nin şerefine isimlendirilmiştir.

AAVSO, anısına, bir bilimsel burs vermeyi kararlaştırdı.[2]

22 Mart 2004 tarihinde Boston'da, lösemiden öldü.

Kaynakça

  1. ^ ""The Janet Mattei Gravesite", AAVSO Volume 33, 2005, p. 149" (PDF). 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2011. 
  2. ^ "Dr. Akyüz-Mattei'nin adı yaşatılacak". NTV. 30 Eylül 2004. 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Çiğdem Kağıtçıbaşı, Türk bilim insanı, psikolog.

<span class="mw-page-title-main">İoanna Kuçuradi</span> Türk akademisyen ve filozof

İoanna Kuçuradi, Rum kökenli Türk filozof ve öğretim üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya Müyesseroğlu</span>

Zekeriya Müyesseroğlu Ankara doğumlu Türk gökbilimci.

Yekta Güngör Özden, Türk hukukçu, yazar ve şair. Ankara Barosu Başkanlığı (1972-1974), Anayasa Mahkemesi Başkanlığı (1991-1998) ve Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanlığı (1998-2000) yapmıştır.

Gülsün Sağlamer Mimar, öğretim üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">George Porter</span>

George Hornidge Porter İngiliz kimyager. 1967 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Jean Tirole</span> Fransız ekonomist (d. 1953)

Jean Marcel Tirole, Fransız iktisat profesörü. "Büyük Firmaların Piyasa Gücü ve Kontrolleri" konusunda analizleri nedeniyle 2014 Nobel Ekonomi Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jocelyn Bell Burnell</span> İngiliz bilimci

Dame Susan Jocelyn Bell Burnell, Kuzey İrlandalı astrofizikçi. Lisansüstü öğrencisiyken ilk radyo pulsarlarını keşfetti. İlk olarak pulsarları gözlemlemesine ve de analiz etmesine rağmen Bell Burnell Nobel Fizik Ödülü'nü tez danışmanı Antony Hewish ile paylaşmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Houghton (fizikçi)</span>

John Theodore Houghton, Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) bilimsel değerlendirme çalışma grubunun eş başkanı olan Galli atmosfer fizikçisi. İlk üç IPCC raporunun baş editörüydü. Oxford Üniversitesi'nde atmosfer fizik profesörü, Met Ofisi'nde eski Genel Müdür ve Hadley Center'ın kurucusuydu.

Samuel J. Danishefsky, hem Columbia Üniversitesi'nde hem de New York'taki Memorial Sloan-Kettering Kanser Merkezi'nde profesör olarak çalışan Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">F. Albert Cotton</span> Amerikalı kimyager (1930 – 2007)

Frank Albert Cotton Amerikalı kimyager. Texas Üniversitesi'nde WT Doherty-Welch Vakfı Başkanı ve Seçkin Kimya Profesörüydü. 1600'ün üzerinde bilimsel makale yazdı. Geçiş metallerinin kimyası üzerine yaptığı araştırmalarla tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Julia Laskin</span> araştırmacı

Julia Laskin Pasifik Northwest Ulusal Laboratuvarı'nda araştırmacı ve Purdue Üniversitesi'nde William F. ve Patty J. Miller Analitik Kimya Profesörü olarak çalışan Amerikalı kimyagerdir. Yüksek lisans derecesini 1990 yılında Rusya'daki Leningrad Politeknik Enstitüsü'nde, doktorasını da 1998'de İsrail'deki Kudüs İbrani Üniversitesi'nde tamamladı. Doktora yaparken fiziksel kimya laboratuvarında eğitim asistanı olarak çalıştı. Doktora sonrası araştırmalarını Jean Futrell'in yanında Delaware Üniversitesi'nde gerçekleştirdi. Kütle spektrometrisi alananında yaptığı çalışmalarla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Genzel</span> Alman gökbilimci

Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Helen Sawyer Hogg</span> Amerikalı gökbilimci (1905 – 1993)

Helen Battles Sawyer Hogg, Kanada Nişanı sahibi küresel kümeler ve değişken yıldızlarla ilgili araştırmalara öncülük eden bir gökbilimciydi. Pek çok üniversitenin kadınlara bilimsel derece vermediği bir dönemde, birkaç astronomik örgütün ilk kadın başkanı ve dikkate değer bir bilim kadınıydı. Bilimsel savunuculuğu ve gazeteciliği Toronto Star ve Kanada Kraliyet Astronomi Cemiyeti Dergisi'ndeki astronomi sütunlarını içeriyordu. Altmış yıllık kariyeri boyunca "büyük bir bilimci ve nazik insan" olarak kabul edildi.

Amy J. Barger, Amerikalı astronom. Barger, 1993 yılında Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden Astronomi-Fizik alanında lisans derecesi aldı ve 1997 yılında King's College, Cambridge Üniversitesi'nden Astronomi dalında doktora derecesi aldı. Araştırmaları; kuasarlar, kara delikler ve uzaktaki diğer nesnelerle ilgilidir. Yakındaki galaksilerdeki kara deliklerin faaliyetinin beklenenden daha büyük ve daha yeni olduğunu göstermeye yardımcı oldu. Ayrıca uzak galaksilerdeki yıldız faaliyetleriyle ilgili araştırmalar üzerinde başkalarıyla birlikte çalıştı. Günümüzde Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde profesördür ve Uluslararası Astronomi Birliği'nin bir üyesidir.

Sör John Ivan George Cadogan İngiliz organik kimya uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Megan Donahue</span> Amerikalı astrofizikçi ve astronom

Megan Donahue, galaksi ve galaksi kümelerini inceleyen Amerikalı astronom. Michigan Eyalet Üniversitesi'nde fizik ve astrofizik profesörü ve 2018-2020 dönemi için Amerikan Astronomi Topluluğu başkanıdır.

Margaret Walton Mayall Amerikan bir astronomdur. 1949'dan 1973'e kadar, Amerikan Değişken Yıldız Gözlemciler Birliği 'nin yöneticiliğini yaptı.

Ernan McMullin, en son Notre Dame Üniversitesi'nde O'Hara Fahri Felsefe Profesörü olarak görev yapan İrlandalı bir filozoftur. Kozmoloji ve İlahiyat arasındaki ilişkiden bilimi anlamada değerlerin rolüne ve Darwinizm'in Batı dini düşüncesi üzerindeki etkisine kadar uzanan çeşitli konularda kapsamlı yazılar yazan ve konferanslar veren uluslararası saygın bir bilim felsefecisiydi. ABD'deki dört büyük felsefe derneğinin başkanlığını yürüten tek kişidir Galileo'nun hayatı konusunda uzmandır.