İçeriğe atla

Jane Hamilton Hall

Jane Hamilton Hall
DoğumJane Hamilton
23 Haziran 1915(1915-06-23)
Denver, Kolorado, ABD
Ölüm0 Kasım 1981 (66 yaşında)
Mezun olduğu okul(lar)Chicago Üniversitesi
ÖdüllerAtomik Enerji Komisyonu Ödülü
Kariyeri
Çalıştığı kurum
TezThe temperature diffuse scattering of X-rays by potassium chloride and potassium bromide crystals (1942)

Jane Hamilton Hall (23 Haziran 1915 – Kasım 1981), Amerikalı fizikçidir. II. Dünya Savaşı sırasında Manhattan Projesi'nde çalıştı. Savaştan sonra Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda çalışmaya devam etti ve Clementine nükleer reaktörünün yapımını ve işletmeye sokulmasını denetledi. 1958'de laboratuvarın müdür yardımcısı oldu. 1956'dan 1959'a kadar Atom Enerjisi Komisyonu Genel Danışma Komitesi sekreterliği yaptı ve 1966'dan 1972'ye kadar komite üyeliği yaptı.

Biyografi

Jane Hall, yaklaşık 1950'ler

Jane Hamilton, 23 Haziran 1915'te Denver, Kolorado'da doğdu.[1] Chicago Üniversitesi'ne gitti ve 1937'de Bachelor of Science (BS), 1938'de Master of Science (MS) ve 1942'de "X-ışınlarının potasyum klorür ve potasyum bromür kristalleri ile dağınık sıcaklık dağılımı" konulu tez ile fizik alanında doktorasını (Ph.D.) tamamladı.[2] Bu sırada aynı üniversitede fizik öğrencisi olan David Hall ile[3] 1939'da tanıştı ve evlendi. Çiftin Malcolm ve Linda adında iki çocukları oldu.[4] Uluslararası bir kadın kardeşliği olan Alpha Gamma Delta'nın bir üyesiydi.[5]

Denver Üniversitesi'nde eğitmen olarak bir yıl çalıştıktan sonra, eşiyle birlikte Chicago Üniversitesi Metalurji Laboratuvarı'nda II. Dünya Savaşı sırasında atom bombası geliştirme amacıyla kurulmuş Manhattan Projesi'ne katıldı.[6] Nepotizm kuralları ikisinin de aynı gruplarda birlikte çalışmasını engelliyordu. Bu nedenle David nükleer reaktör tasarımı üzerinde çalışırken Hall, Herbert Parker'ın Sağlık Fiziği grubuna atandı ve kısa süre sonra bu grubun Özel Çalışmalar bölümünün başına geçti. Parker onu reaktörlerin güvenlik yönlerini araştırılmasına atadı. Bu kapsamda plütonyum solumanın tehlikelerini araştırdı.[3]

Hall, DuPont'a atandı ve Hanford Engineer Works'te kıdemli bir süpervizör oldu.[6] Hall ve David, 1944 ortalarında Hanford Sahası'na taşındı ve oradaki B Reaktörünün, ardından D ve F Reaktörlerinin inşasını denetlediler.[7] Ekim 1945'te Enrico Fermi, Hall'u Argonne Ulusal Laboratuvarı'na yardımcı fizikçi ve laboratuvar yöneticisi olarak kendisine asistan olarak aldı.[3]

Ancak Kasım 1945'te Hall ve David, Los Alamos Laboratuvarı'ndaçalışmayı kabul etti.[7] Bu sırada taşradaki laboratuvar zor günler geçiriyordu çünkü savaş nedeniyle orada çalışan bilim insanlarının çoğu üniversitelerine ve laboratuvarlarına dönmek istiyor ve çok sayıda bilim insanı oradan ayrılıyordu.[4] Ancak laboratuvar son teknoloji bilim üzerinde çalışıyordu. Çifte, Clementine nükleer reaktörünün yapımını ve işletmeye alınmasını denetleme görevi verildi.[8] Clementine dünyanın ilk hızlı reaktörüydü, plütonyum kullanan ve sıvı metali soğutma sıvısı olarak kullanan ilk reaktördü.[6] Sıvı metal olarak cıva kullanıyordu. 1946'da kritik hale geldi ve söküldüğü 1953 yılına kadar bilimsel deneyler için kullanıldı.

Hall'un araştırma ilgi alanları arasında nükleer reaktör geliştirme, X-ışını kristalografisi ve nötron fiziği ile kozmik ışınlar vardı.[3] 1951 yılında Operation Greenhouse George nükleer testinin sonuçları hakkında Robert Oppenheimer'a bilgi verdi. Bu testte atom bombasının verimi 1 ons (28 g) ağırlığından daha az bir miktar döteryum ve trityum içeren küçük bir kapsul eklenerek "takviye" edilmişti. Yine de bombanın verimi 25 kiloton TNT (100 TJ) gücüne çıkmıştı.[9]

Hall, 1958'de Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nın müdür yardımcısı oldu. O yıl Cenevre'deki Barış İçin Atom Konferansı'nda Amerika'yı temsil eden bir delege oldu. 1956'dan 1959'a kadar Atom Enerjisi Komisyonu'nun (AEC) Genel Danışma Komitesi (GAC) sekreteriydi ve 1966'dan 1972'ye kadar GAC'ın üyesi olarak çalıştı. Başkan Lyndon Johnson, 1966'da onu komiteye atadığında, GAC'de görev yapan ilk kadın oldu. Ayrıca, 1967'den 1972'ye kadar AEC Nükleer Malzemeler ve Koruma Önlemleri Danışma komitesinin bir üyesiydi. 1970 yılında Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'ndan emekli oldu.[6][10] Aynı yılın Ekim ayında, AEC başkanı Glenn Seaborg ona Atom Enerjisi Komisyonu Ödülü ve altın madalya takdim etti. Kasım 1981'de öldü.[7][11]

Kaynakça

  1. ^ "The Physical and Biological Sciences". American Men and Women of Science. 12th. 3, H-K: 2431. 1972. ISSN 0192-8570. 
  2. ^ Hall (1942). "The temperature diffuse scattering of X-rays by potassium chloride and potassium bromide crystals". Physical Review. 61 (3-4): 158-167. doi:10.1103/PhysRev.61.158. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. 
  3. ^ a b c d Howes & Herzenberg 1999.
  4. ^ a b "Scientists Not Political Sages Says U.S. Woman Physicist". Schenectady Gazette. 13 Kasım 1970. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. 
  5. ^ "Alpha Gamma Delta Quarterly". Kış 2018. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021. 
  6. ^ a b c d "Jane Hall to Receive AEC Citation" (PDF). The Atom. 7 (7). Temmuz–Ağustos 1970. 31 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. 
  7. ^ a b c "David Hall's Interview". Manhattan Project Voices. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. 
  8. ^ Bunker (Winter–Bahar 1983). "Early Reactors From Fermi's Water Boiler to Novel Power Prototypes" (PDF). Los Alamos Science: 124-131. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016. 
  9. ^ Rhodes 1995.
  10. ^ Sylves 1987.
  11. ^ "United States Social Security Death Index," database". Family Search. 19 Mayıs 2014. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016. 

Kaynak kitaplar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enrico Fermi</span> İtalyan-Amerikalı fizikçi (1901 – 1954)

Enrico Fermi, dünyanın ilk nükleer reaktörü olan Chicago Pile-1'i inşa eden ve Manhattan Projesi'nin bir üyesi olarak tanınan, İtalyan ve daha sonra Amerikan vatandaşlığına kabul edilen bir fizikçiydi. Kendisine "atom çağının mimarı" ve "atom bombasının mimarı" adı verilmiştir. Hem teorik fizikte hem de deneysel fizikte üstün olan çok az fizikçiden biriydi. Fermi, nötron bombardımanı yoluyla indüklenmiş radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalar ve uranyum ötesi elementlerin keşfi nedeniyle 1938 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Fermi, meslektaşlarıyla birlikte nükleer enerjinin kullanımına ilişkin, tamamı ABD hükûmeti tarafından devralınan birçok patent başvurusunda bulundu. İstatistik mekaniğinin, kuantum teorisinin, nükleer ve parçacık fiziğinin gelişimine önemli katkılarda bulundu. Parlak bir öğrenciydi, henüz 21 yaşındayken Pisa Üniversitesi'nden fizik doktoru unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Compton</span> Amerikalı fizikçi (1892 – 1962)

Arthur Holly Compton, 1927'de elektromanyetik radyasyonun parçacık doğasını gösteren Compton etkisinin keşfi ile Nobel Fizik Ödülü kazanmış Amerikalı fizikçidir. Zamanında çok dikkat çeken bir buluştur. Işığın dalga doğası o zamanlarda iyi anlaşılmış olsa da ışığın hem dalga hem parçacık olabileceği fikri kolay kabul görmemiştir. Kendisi ayrıca Manhattan Projesindeki Metallurji Laboratuvarının başı ve 1945 ile 1953 seneleri arasında St. Louis Washington Üniversitesi Rektörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer silah</span> Nükleer enerji ile yıkım gücü sağlayan silah

Nükleer silah, nükleer reaksiyon ve nükleer fisyon birlikte kullanılmasıyla ya da çok daha kuvvetli bir füzyonla elde edilen yüksek yok etme gücüne sahip silahtır. Genel patlayıcılardan farklı olarak çok daha fazla zarar vermek amaçlı kullanılır. Sadece kullanılan bir silah, tüm bir kenti ya da bir ülkeyi canlı, cansız ne varsa tamamen yok edecek güçtedir.

<span class="mw-page-title-main">Manhattan Projesi</span> ilk atom bombasının üretilmesini içeren bir araştırma ve geliştirme projesi

Manhattan Projesi, II. Dünya Savaşı sırasında ilk nükleer silahların üretimini gerçekleştirmek için yürütülmüş bir araştırma ve geliştirme projesiydi. Proje, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere Birleşik Krallık ve Kanada ile iş birliği içinde gerçekleştirildi. 1942'den 1946'ya kadar ABD Ordusu Mühendisler Birliği'nden Tümgeneral Leslie Groves'un projenin yöneticiliğini yaptı. Nükleer fizikçi Robert Oppenheimer da bombaları tasarlayan Los Alamos Laboratuvarı'nın yöneticisiydi. Projenin ismi, ilk karargah Manhattan'da olduğu için Manhattan Bölgesi olarak belirlendi; bu ad yavaş yavaş projenin resmi kod adı olan "Development of Substitute Materials"ın yerini aldı. Proje daha sonra İngilizlerin nükleer silah geliştirme projesi olan Tube Alloys'u da bünyesine kattı ve programı Office of Scientific Research and Development'den devraldı. Manhattan Projesi, en yoğun döneminde yaklaşık 130.000 kişiye istihdam sağladı ve yaklaşık 2 milyar ABD dolarına mal oldu. Bunun yüzde 80'inden fazlası fisil malzemeyi üreten tesisleri inşa etmek ve işletmek içindi. Araştırmalar ve bombanın üretimi, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Kanada'daki otuzdan fazla tesiste gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Emil Konopinski</span> Amerikalı fizikçi (1911 – 1990)

Emil John (Jan) Konopinski, çekirdek bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Eugene Wigner</span>

Eugene Paul "E. P." Wigner, Macar-Amerikalı teorik fizikçi ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Leslie Groves</span>

Leslie Richard Groves, Jr Pentagon yapımını yöneten ve II. Dünya Savaşı sırasında atom bombası geliştirilen Manhattan Projesi yöneten Amerikan Ordusunun mühendislerden sorumlu komutanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Enerji Bakanlığı</span>

Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı, ABD federal hükûmetinin nükleer enerji ve nükleer enerjinin güvenli kullanımı konularında politikalarını yürüten kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">John Wheeler</span> Amerikalı fizikçi (1911 – 2008)

John Archibald Wheeler, Amerikalı bir teorik fizikçidir. II. Dünya savaşından sonra genel görelilik kuramıyla ilgili birçok araştırması vardır. Wheeler ayrıca Niels Bohr ile Nükleer fisyon tepkimelerinin arkasındaki temel kuralları açıklamak için çalıştı. Gregory Breit ile birlikte Wheeler Breit-Wheeler süreci kavramını geliştirdi. Ayrıca popüler bir terim olan "kara delik" kavramını ortaya sürdü. Bunun yanı sıra "nötron moderatörü", "kuantum köpüğü", "solucandeliği", "it from bit" ve "bir elektron evreni" varsayımına katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Robert Fox Bacher</span> Amerikalı nükleer fizikçi

Robert Fox Bacher, Amerikalı nükleer fizikçi Loudonville, Ohio'da doğdu. Lisans eğitiimini ve doktorasını Michigan Üniversitesi'nde tamamladı. 1930'da Atomik Düzeyde Aşırı İnce Yapının Zeeman Efekti hakkındaki doktora tezini Samuel Goudsmit'in danışmanlığında yazdı. Mezuniyeti ardından, Caltech'te ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde çalışmaya başladı, Columbia Üniversitesi'nin iş teklifini kabul etti. 1935'te, Hans Bethe ile beraber Cornell Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. Cornell'da Hans ile beraber kitabı Nuclear Physics. A: Stationary States of Nuclei (1936) üzerinde çalışmalara başladı. Bu kitap "Bethe'nin İncili" olarak bilinecek olan 3 kitabın ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Thin Man (nükleer bomba)</span>

Thin Man atom bombası, Amerika Birleşik Devletleri’nin Manhattan Projesi sırasında geliştirdiği, plütonyum top tipi silah olması önerilen atom bombası. Plütonyumun doğal bozunma hızı silah tipi bir tasarımda kullanmak için çok yüksek olduğundan gelişimi durduruldu.

<span class="mw-page-title-main">Norris Bradbury</span> Amerikalı fizikçi (1909 – 1997)

Norris Edwin Bradbury, Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda 1945 ile 1970 yılları arasında görev yapmış Amerikan fizikçi. Robert Oppenheimer tarafından II. Dünya Savaşı sırasındaki Manhattan Projesi'nde başarılı olduğu için bu pozisyona seçilmiştir. Bradbury, Trinity denemelerinden sonuncusu olan "the Gadget"dan sorumluydu.

Henry Seth Neddermeyer, Amerikalı fizikçidir.

Dayton Projesi, ilk atom bombasının üretilmesi için başlanan Manhattan Projesinin bir bölümüne verilen isim. Proje Dayton, Ohio'da gerçekleştirildiği için bu ismi almıştır. Proje çalışanları atom bombalarında zincir reaksiyonlarına başlamak için kullanılan polonyum tabanlı modüle nötron başlatıcıların üretilmesinden sorumluydular. Dayton Projesi, 1943'ten 1949'a kadar sürmüş, ardından Miamisburg yakınlarındaki Mound Laboratuvarları'na taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Hanford Sahası</span>

Hanford Sahası, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletindeki Columbia Nehri üzerinde federal hükûmeti tarafından işletilen, çoğunlukla hizmet dışı bir nükleer üretim kompleksidir. 1943'te, Washington'da Hanford'ta Manhattan Projesi'nin bir parçası olarak kurulan saha, dünyanın ilk tam ölçekli plütonyum üretim reaktörü olan B Reaktörü'ne ev sahipliği yapıyordu. Tesiste üretilen plütonyum Trinity bölgesinde test edilen ilk nükleer bomba ve Nagasaki'ye atılan Fat Man'de kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Leona Woods</span>

Leona Harriet Woods, daha sonra Leona Woods Marshall ve Leona Woods Marshall Libby olarak bilinir, ilk nükleer reaktörü ve ilk atom bombasını inşa etmeye yardım eden Amerikalı bir fizikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Myrtle Bachelder</span> Amerikalı kimyager (1908 – 1997)

Myrtle Bachelder tam adıyla Myrtle Claire Bachelder, Amerikalı kimyager, akademisyen, bilim insanı ve asker. Manhattan atom bombası projesi'ndeki gizli çalışmaları ve metal kimyasındaki tekniklerin geliştirilmesi ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">John Henry Manley</span> Amerikalı fizikçi, Manhattan Projesinin grup lideri

John Henry Manley, Manhattan Projesi'nde ekip lideri olmadan önce Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde J. Robert Oppenheimer ile çalışan Amerikalı bir fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Project Y</span>

Project Y olarak da bilinen Los Alamos Laboratuvarı, Manhattan Projesi tarafından oluşturulan ve II. Dünya Savaşı sırasında Kaliforniya Üniversitesi tarafından işletilen gizli bir laboratuvardı. Laboratuvar kuruluş amacı, ilk atom bombalarını tasarlamak ve inşa etmekti. Robert Oppenheimer, 1943'te Norris Bradbury'nin yerine geçtiği Aralık 1945'e kadar görev yapan ilk yöneticiydi. Bilim insanlarının güvenliğini korurken çalışmalarını özgürce tartışabilmelerini sağlamak için laboratuvar New Mexico'nun ücra bir yerine yerleştirilmişti. Savaş zamanındaki laboratuvar, bir zamanlar Los Alamos Ranch School'un bir parçası olan binaları işgal ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Atom Enerjisi Komisyonu</span>

Amerika Birleşik Devletleri Atom Enerjisi Komisyonu (AEC), II. Dünya Savaşı'ndan sonra Amerika Birleşik Devletleri Kongresi tarafından atom bilimi ve teknolojisinin barış zamanındaki gelişimini de teşvik etmek ve kontrol altında tutmak için kurulan Amerika Birleşik Devletleri hükûmetinin bir kurumuydu. Başkan Harry S. Truman, 1 Ağustos 1946'da McMahon/Atom Enerjisi Yasası'nı imzalayarak, 1 Ocak 1947'den itibaren atom enerjisinin kontrolünü ordudan sivillere devretmiş oldu. Bu yasa Atom Enerjisi Komisyonu üyelerine savaş sırasında atom bombası üretmek için inşa edilmiş fabrikaların, laboratuvarların, ekipmanların ve personelin tam kontrolünü sağladı.