Milis, genel olarak silahlı sivillerden oluşturulmuş paramiliter ve düzensiz askeri kuvvettir.
Bir yarı askerî ya da paramiliter güç, işlev ve örgütlenme olarak askerî ancak düzensiz gönüllülerden oluşan devletçe desteklenen bir tür yapı. Terim Yunanca harici anlamına gelen para ve asker anlamına gelen militer sözcüklerinden türemiştir. Paramiliter, yapısı, taktikleri, eğitimi, alt kültürü ve (çoğunlukla) işlevi profesyonel ordununkine benzeyen ancak bir ülkenin resmî veya meşru silahlı kuvvetlerinin parçası olmayan bir örgüttür. Paramiliter birimler, bir ülkenin askerî veya polis güçlerinin yerine getiremediği veya yerine getirmek istemediği görevleri yerine getirir. Diğer örgütler, silahsız olmalarına veya muharebe rolleri olmamasına rağmen, yalnızca yapıları itibarıyla da paramiliter olarak değerlendirilebilir.
Avrupa Jandarma Gücü, Fransa, İtalya, Hollanda, Portekiz ve İspanya tarafından Avrupa Birliği'nin (AB) beş üyesi arasında 2006 yılında bir anlaşma ile kuruldu. Romanya, 2009 yılında katılmış, Polonya ise 10 Ekim 2006'da Avrupa Jandarma Gücü'ne katılmak istediğini belirtmiş ve 2011 yılında katılmıştır. Diğer ülkelerinde gelecekte katılmasına izin verilecektir. Statüsü, 18 Ekim 2007 tarihli Velsen Antlaşması'nda yer almaktadır.
Arjantin Ulusal Jandarması, Arjantin'in iç güvenlik ve sınır güvenliğinden sorunlu askerî bir kolluk teşkilatıdır. 28 Temmuz 1938 tarihinde Arjantin Ulusal Kongresi tarafından çıkartılan kanun kurulmuş olup ulusal savunma ve Ulusal güvenlik sisteminde ara kuvvet özelliği taşıyan askeri statülü güvenlik kuvvetidir.
Kolluk kuruluşu, ülkelerdeki rejime göre değişmekle birlikte; genel anlamda, bir devlette emniyet ve asayiş ile ilgili yasaları uygulamaktan sorumlu genellikle silahlı devlet kuruluşlarıdır.
İran İslam Cumhuriyeti Kolluk Kuvvetleri veya İran İslam Cumhuriyeti'nin Disiplin Kuvvetleri, NAJA olarak kısaltılır, İran'da üniformalı polis gücüdür. Kuvvet İran Shahrbani (Šahrbānī), Jandarma (Žāndārmerī) ve İslami Devrim Komiteleri birleştirerek 1992 yılında kuruldu, tek olarak yürürlüğe giren, bu 60.000'den fazla polis gücü sınır devriye kadrosu da dahil olmak üzere, İçişleri Bakanlığı altında hizmet vermektedir. Polis-110 birimi kentsel alanlarda hızlı müdahale faaliyetleri konusunda uzmanlaşmıştır ve dağıtıcı toplamalarda kamu düzenine göre tehlikeli kabul görür. Deniz polisinin 100 kıyı yakınında devriyesi ve 50 limanda tekneleri vardır. 2003 yılında, yaklaşık 400 kadın 1979 İran Devrimi'nden bu yana polisin ilk kadın üyeleri oldu.
Askerî polis (AP), polislik hizmetlerini yerine getiren askerî bir kolluk kuruluşudur. Bununla birlikte bu terim farklı anlamlara da sahip olabilmektedir:
- Genel anlamda orduda düzeni ve askerî bölgelerin güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî birim.
- Hem silahlı kuvvetler hem de sivil nüfus üzerinde polislik hizmetlerini yerine getiren askerî birim.
- Yalnızca sivil nüfus üzerinde polislik hizmetlerini yerine getiren askerî birim.
- Brezilya'nın her eyaletinde sivil nüfus üzerinde polislik hizmetlerini yerine getiren ve savaş zamanında silahlı kuvvetlerin yardımcı gücü olan önleyici polis gücü.
Ulusal Jandarma, Fransa'da sivil nüfus üzerinde polislik hizmetlerini yerine getiren ve kamu güvenliğini sağlayan askerî bir kolluk teşkilatıdır. Ulusal Jandarma, 16 Şubat 1791 tarihinde kurulmuştur. Askeri açıdan Fransız Silahlı Kuvvetleri'nin bir kuvvet komutanlığı olup Savunma Bakanlığı'na bağlı iken, idari açıdan sivil bir kolluk teşkilatı olan Ulusal Polis ile birlikte İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır. Sorumluluk alanları arasında küçük kasabalar, kırsal ve banliyö bölgeleri yer almaktadır. Ulusal Jandarma ayrıca Deniz Jandarması, askerî polis gücü ile GIGN'i de içermektedir.
Guardia Civil, İspanya'da sivil nüfus üzerinde kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıdır. Guardia Civil, 13 Mayıs 1844 tarihinde Fransız Jandarması örnek alınarak kurulmuş olup İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır.
Arnavutluk Kraliyet Jandarması, 1925-1939 yılları arasında Arnavutluk Kraliyet Ordusu'nun parçası olan jandarma kuvveti.
Romanya Jandarması, Romanya Devletinin özellikle yüksek riskli görevler tevdi edilen jandarma kuvvetidir. Romanya'daki iki kolluk kuvvetinden birisidir.
Ulusal Jandarma Servisi, Bulgaristan kolluk kuvvetlerine bağlı jandarma gücü.
Ulusal Jandarma, Burkina Faso kolluk kuvvetlerine bağlı jandarma gücü. Görev ve faaliyetleri Fransa Ulusal Jandarma örgütüne göre düzenlenmiştir. Sloganı "Vatan, Hukuk ve Onur" dur
Kamboçya Kraliyet Jandarması, 1970 yılında kurulmuş olan Kamboçya Kraliyet Silahlı Kuvvetleri'nin parçası jandarma kuvveti. Kamboçya kralı ve silahlı kuvvetler komutanı Norodom Sihamoni'ne bağlı olan ve "askeri polis" olarak da tanımlanan bu jandarma birlikleri kamu düzeninin, rejimin ve iç güvenliğin korunmasından sorumludur.
Kamerun Ulusal Jandarması, Kamerun kolluk kuvvetlerine bağlı jandarma gücü. Görev ve faaliyetleri Fransa Ulusal Jandarma örgütüne göre düzenlenmiştir. Kamerun Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı olan Ulusal Jandarma örgütünün aklaşık 10.000 mensubu bulunmaktadır.
Uluslararası Jandarmalar ve Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri Birliği (FIEP), üye ülkelerdeki jandarma teşkilatlarının işbirliğini sağlamak amacıyla oluşturulan uluslararası bir kuruluştur.
İran Jandarması, İran'da kırsal kesimde ve karayollarda kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıydı. Paramiliter bir güç olarak, 1910'da Kaçar Hanedanı sırasında kuruldu ve 1921'de Pehlevi Hanedanı'na kadar siyasette önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta anayasal bir ordu olarak kurulan güç, hem geleneksel polis görevlerini yerine getirmek hem de haydut kuvvetlerine karşı mücadele etmek için İsveçli subaylar istihdam etti.
Yunan Jandarması, Yunanistan'da kırsal kesimde kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıydı.
Ulusal Cumhuriyet Muhafızları (GNR), Portekiz'in sivil nüfus üzerinde kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıdır. 1801 yılında Naip Prens João döneminde Lizbon Kraliyet Muhafızları Polisi adıyla Fransız Jandarması örnek alınarak kurulmuş olup 1910 yılında günümüz adını almıştır.
Fas Kraliyet Jandarması, Fas'ın ulusal jandarma teşkilatıdır. Kraliyet Jandarması, 29 Nisan 1957 tarihinde Fransız Jandarması'nın yerine kurulmuş olup Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Adalet bakanlıklarından sorumlu bakan delegesine bağlıdır. Görevi, kamu güvenliğini ve düzenini sağlamak ve kanunların uygulanmasını sağlamaktır.