İçeriğe atla

Jan Valtin

Jan Valtin
Jan Valtin, 1950
Doğum17 Aralık 1905(1905-12-17)
Ölüm1 Ocak 1951 (45 yaşında)
MilliyetAlman

Jan Valtin (Gerçek adı: Richard Julius Hermann Krebs; 17 Aralık 1905 - 1 Ocak 1951), Alman komünist ve iki savaş arasında Komintern görevlisi. 1941 yılında çıkan ve özellikle ABD'de de çok satan Out Of Night kitabıyla tanınır.

1919'daki Spartakist ayaklanmasına, on dört yaşındayken, bisikletli kurye olarak katıldı. 1923 yılında, komünist Hamburg ayaklanmasında aktif rol aldı. Daha sonraki yıllarda, profesyonel Komintern görevlisi olarak, özellikle limanlardaki örgütlenme faaliyetlerinde çeşitli görevler yaptı. Amerika, San Quentin'de, G.P.U.'nun emriyle giriştiği, başarısız bir suikast eyleminden dolayı üç yıl hapis yattı. Nazi'ler iktidara geldikten sonra Danimarka'ya gitti. Oradan, Komintern Batı Sekreterliği'nin verdiği görevle, yeraltı çalışması yapmak üzere Almanya'ya gizlice girdi. Nazi'ler tarafından yakalandı ve ağır işkence gördü. G.P.U., Gestapo içindeki bir ajanı vasıtasıyla kendisiyle bağ kurup, Nazi ajanı rolü oynamasını emretti. Sonunda Nazi'leri, kendilerinden yana olduğuna inandırabildi. Nazi'ler, onu, bir hapishaneden kaçış mizanseninin ardından ajanları olarak Danimarka'ya gönderdiler. Ancak, karısı ve çocuğu Nazi'lerin elinde rehine olarak tutuluyordu. Danimarka, G.P.U.'nun yanlış bilgilerle Gestapo'yu yanıltmasını ve bir Gestapo ajanını yakalamasını sağladı. Bu arada, G.P.U. ile anlaşmazlığa düştü. G.P.U., onu Moskova'ya göndermek üzere tutukladı. Fakat, G.P.U.'nun elinden kaçmayı başardı ve 1938 yılında ABD'ye gitti. Stalinist basında hakkında çıkan yazılar üzerine, Gestapo, Valtin'in kendilerini aldattığını öğrenmiş oldu ve karısı Firelei'yi yeniden tutukladı, Firelei Gestapo hapishanesinde öldü.

Valtin, Amerika'da, çeşitli işlerde işçi olarak çalıştı, daha sonra, II. Dünya Savaşı'nda, Amerikan ordusuna er olarak katıldı. Savaştan sonra, House Committee on Un-Amerikan Activities tarafından soruşturmaya uğradı, ancak aklandı. 1947 yılında Birleşik Devletler vatandaşı oldu. İki savaş arası dönemi anlattığı 'Out of the Night'ı 1941 yılında yazdı,[1] kitap yalnızca ABD'de bir milyonun üstünde sattı. 1951 yılında, kırk altı yaşında öldü.

Kaynakça

  1. ^ (Türkçesi: Gün Zileli, 2009, Kibele Yayınları)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Georgi Dimitrov</span> Bulgar siyasetçi (1882-1949)

Georgi Dimitrov Mihaylov veya bilinen adıyla Georgi Mihayloviç Dimitrov, Bulgaristan'da sosyalist yönetimin kurucusu ve ilk başbakanı olan Bulgar siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Şefik Hüsnü Deymer</span> Türk siyasetçi ve yazar

Mehmet Şefik Deymer, tarihsel Türkiye Komünist Partisinin ilk kuruluş yıllarından 1959 yılına dek liderliğini üstlenen komünist siyasetçi, tıp doktoru, gazeteci, yazar ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Antikomünizm</span> komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmaları

Antikomünizm ya da komünizm karşıtlığı, kapitalist görüşlere karşı olan ve aksinin gerçekleşebileceğini öneren komünizm düşüncesine karşı olarak komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmalarıdır. Bununla birlikte Marksist-Leninist politikaların 20. yüzyılda dünya üzerine söz sahibi olması üzerine, bu politikalara karşı olan görüşleri ifade eden bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Béla Kun</span> Macar komünist devrimci (1886-1938)

Béla Kun [ˈbeːlɒ kun], Macar komünist politikacı.

Belçika Komünist Partisi 1921-1989 yılları arasında Belçika'da faaliyet göstermiş komünist siyasi parti. Partinin gençlik kolu Belçika Komünist Gençliği ve yayın organları Fransızca yayınlanan Le Drapeau Rogue ve Felemenkçe yayınlanan De Roode Vaandı.

<span class="mw-page-title-main">Klaus Barbie</span> "Lyon Kasabı", Alman SS subayı ve Gestapo üyesi

Klaus Barbie, Alman SS subayı, Gestapo üyesi. "Lyon Kasabı" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Sorge</span> japon jet

Richard Sorge, II. Dünya Savaşı'ndan önce Japonya’da görev yapan, Sovyetler Birliği'nin casusu. Casuslar içerisinde en başarılıları arasında gösterilir. Casus kod adı Ramsay’dır. Almanya’da ve Japonya’da gazeteci olarak çalışmıştır. 1941'de Tokyo'da yakalanan Sorge, 1944'teki idamına kadar SSCB ile olan bağlantısını reddetse de SSCB ancak 1964 yılında Sorge'u kahraman olarak tanımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Hotsumi Ozaki</span> Japon gazeteci (1901 – 1944)

Hotsumi Ozaki, Japon gazeteci, komünist, ajan ve başbakan danışmanıdır. Asahi Shinbun gazetesinde çalışmış, Başbakan Fumimaro’nun danışmanlığına yükselmiştir. Sovyetler Birliği ajanı Richard Sorge ile birlikte Japonya aleyhine ajanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sugamo Hapishanesi</span> hapishane

Sugamo Hapishanesi, Japonya’nın başkenti Tokyo’da Ikebukuro semtinde bulunan hapishane.

<span class="mw-page-title-main">Mühürlü Tren</span>

Mühürlü Tren, I. Dünya Savaşı sırasında İsviçre'de sürgünde bulunan Rus Bolşevik lider Lenin ve beraberindekilerin 1917 yılı Şubat Devrimi ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya'ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya'da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraberindekiler İsviçre-Almanya-İsveç-Finlandiya üzerinden Sankt-Peterburg'a ulaşmışlardır. Lenin'in Rusya'ya gelişi Rus Devriminin kaderini etkilemiş ve gelir gelmez açıkladığı Nisan Tezleri ile Bolşevikleri iktidarın alınması doğrultusunda yeniden örgütlemiştir. Süreç sonunda Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklardır.

Stella Kübler veya Stella Isaacksohn, II. Dünya Savaşı sırasında Gestapo adına Nazilerle işbirliği yapıp saklanan Yahudileri ifşa ve ihbar eden Yahudi kadındır.

Ruzi Nazar (1917-2015), Özbek asıllı ABD vatandaşı, CIA ajanı. Hayatının büyük kısmını CIA ajanı olarak SSCB'ye karşı mücadeleye adadı. Rus Devrimi sırasında Sovyet Orta Asya'sında dünyaya geldi. Hayatının çoğu, doğduğu yerlerden uzakta geçirdi. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda, sonrasında da ABD ve Türkiye'de yaşadı. 1950'li yılların başından itibaren CIA görevlisi olarak çalıştı. Görev süresinin 11 yılı ABD'nin Ankara'daki Büyükelçiliği'nde, sonraki 10 yılı da Bonn'da geçti. 1979'da Tahran'da, 1980'li yılların başında da Afganistan'da ABD adına gizli görevlerde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Markos Vafiadis</span> Yunan siyasetçi (1906-1992)

Markos Vafiadis (Yunanca: Μάρκος Βαφειάδης;, Yunan İç Savaşı sırasında Yunanistan Komünist Partisi lideri idi.

Macaristan Ulusal Ayaklanması, Macaristan'ı işgal eden Nazi Almanyası'nı ülkeden kovmak ve onların hükûmete atadığı Ok Haç Partisi rejimi devirerek demokratik Macaristan'ı kurmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Majda Vrhovnik</span> Slovenyalı casus

Majda Vrhovnik veya Lojzka, Sloven komünist, tıp öğrencisi, casus. Klagenfurt'da Slovenya Komünist Partisi Bölge Komitesinin bir üyesiydi ve ölümünden sonra Yugoslavya kahramanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Krystyna Skarbek</span>

Maria Krystyna Janina Skarbek, Christine Granville olarak da bilinir, İkinci Dünya savaşi sırasında İngiliz Özel Harekât İdaresinin (SOE) Polonyalı bir ajanıydı. Nazi işgali altındaki Polonya ve Fransa'daki istihbarat ve düzensiz savaş görevlerindeki cesur başarılarıyla ünlendi. 2012 yılında kendisini Skarbek'i tanıyan ve hâlâ hayatta olan birkaç kişiden biri olarak tanımlayan gazeteci Alistair Horne, onu "cesurların en cesuru" olarak nitelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Karel Čurda</span>

Karel Čurda II. Dünya Savaşı sırasında aktif bir Çek Nazi işbirlikçisiydi.

Honoré d'Estienne d'Orves Fransız asker ve direnişçi. Nemrod adı verilmiş olan hücrenin üyesiydi. Örgüte ajan olarak sızan Alsace-Lorraine asıllı Nazi ajanı Fransız Alfred Gaessler tarafından yakalatılmış ve mahkeme sürecinin ardından diğer örgüt üyeleri Jan Doornik ve Maurice Barlier ile beraber kurşuna dizilmiştir.