İçeriğe atla

Jan Skrzetuski

Jan Skrzetuski
Henryk Sienkiewicz'nin Üçlemesi karakteri
Juliusz Kossak tarafından çizilen Skrzetuski, kralın yolunu gözlüyor
İlk görünümAteş ve Kılıç
Son görünümBozkırda Yangın
YaratanHenryk Sienkiewicz
CanlandıranMichał Żebrowski
Pierre Brice
Bilgileri
CinsiyetErkek
Evlilik(ler)Helena Kurcewiczówna
Çocuklar13
DinHristiyanlık
Ulus Leh

Jan Skrzetuski, Henryk Sienkiewicz'in Üçlemesi'nde yer alan kurgusal bir karakterdir. Ateş ve Kılıç, Tufan ve Bozkırda Yangın romanlarında yer almıştır. Ukraynalı Kazak olan Yuri Bohun tarafından kaçırılan Helena Kurcewiczówna'ya aşıktır. Skrzetuski, Michał Wołodyjowski'nin en iyi arkadaşıdır. Jan Skrzetuski karakteri, Zbaraż Muharebesi'nde yer alan Leh kahramanı Mikołaj Skrzetuski'den esinlenilmiştir.

Görünüm

Jan Skrzetuski (Mikołaj Skrzetuski, Jastrzębiec klanına mensup Büyük Polonya'dan bir albay[1][2]), Jastrzebiec armasını taşıyan genç bir Leh asilzade (szlachcic), Prens Jeremi Wiśniowiecki'ye, Hüssar alayının teğmeni olarak hizmet ediyordu. 1647'de elçi olarak gittiği Kırım'dan döndü. Yolda Daniel Czapliński'nin hizmetkarlarının saldırısına uğrayan Bogdan Hmelnitski'yi kurtardı ve Hmelnitski'nin gitmesine izin verdi. Daha sonra Çigirin'e gitti. Orada Onufry Zagłoba ve arkadaşı olan Longinus Podbipięta ile buluştu. Birkaç gün sonra Podbipięta ile birlikte Lubny'ye doğru yola çıktı.

Yolda prenses Helena Kurcewiczówna ve teyzesiyle tanıştılar. Skrzetuski ve Helena birbirlerine âşık oldular. Eski prenses askerleri evlerine, Rozłogi'ye davet etti. Ziyafet sırasında Skrzetuski, Helena'nın Kazak albayı Bohun ile evlendirileceğini öğrendi.

Skrzetuski'in kraliyet arması

Kısa süre sonra Skrzetuski, Prens Jeremi Wiśniowiecki tarafından Zaporijya Siçi'ne elçi olarak gönderildi. Görev sırasında yaralandı ve esir alındı. Skrzetuski'nin geçmişteki yardımı için minnettar olan Hmelnitski tarafından kurtarıldı. Ancak Hmelnitski onu hemen serbest bırakmayı kabul etmedi. Bir esir olarak Skrzetuski, Zhovti Vody Muharebesi'nde Lehistan-Litvanya Birliği'nin yenilgisine tanık oldu. Bu arada Bohun, eski prensesin ihanetini fark etti ve Helena'yı kaçırmak amacıyla Rozłogi'ye saldırdı. Helena kaçmayı başardı, ancak ailenin geri kalanı öldürüldü ve köşkleri köylüler tarafından yakıldı. Skrzetuski özgürlüğünü geri kazandığında Rozłogi'ye gitti ama orada sadece harabeyle karşılaştı.

Helena'nın öldüğünü düşünerek üzüldü. Rozłogi'de arkadaşları tarafından bulundu. Skrzetuski, Wiśniowiecki'nin hizmetine geri döndü ve kısa süre sonra, Helena'nın Bar Kalesi'nde hayatta ve güvende olduğunu söyleyen Zagłoba ile karşılaştı. Skrzetuski oraya gitmeyi planladı, ancak şehrin Bohun tarafından ele geçirildiği haberini aldı. Skrzetuski, Helena'yı aramak için yola çıktı, ancak ondan herhangi bir iz bulamadı. Sevdiği kadının Kiev'deki manastırda öldürüldüğü bilgisini aldı, fakat bu doğru değildi. Bu olayların ardından Skrzetuski hastalandı. Dostları Rzędzian, Wołodyjowski ve Zagłoba tarafından Helena'nın bulunduğunu bilmiyordu.

İyileştikten sonra Skrzetuski, kuşatma sırasında cesurca savaştığı Zbarazh'a gitti. Podbipięta'nın ölümünden sonra, Kazakların kampına gizlice sızmaya ve II. Jan Kazimierz Waza'ya giderek Zbarazh'daki askerlerin takviyeye ihtiyacı olduğunu bildirmeye karar verdi. Görevini yerine getirmeyi başardı - kral ordusuyla Zbarazh'a gitti ve kısa süre sonra bir barış anlaşması imzalandı.

Skrzetuski hastalığı sırasında, Helena'nın yaşadığını söyleyen Rzędzian tarafından tedavi edildi. Helan, Skrzetuski'in yanına kısa bir süre sonra geldi ve evlenmek için birlikte Lviv'e gittiler. Hmelnitski Ayaklanması'ndan sonra Skrzetuski ve Helena, çocukları ile Burzec'e yerleşti. 12 oğlu ve bir kızı vardı. Skrzetuski, Ateş ve Kılıç'tan sonra Tufan'da göründü ve Bozkırda Yangın'da sadece adı geçti. Son olarak 1673'te Hotin Muharebesi'ne katıldı.

Popüler kültürdeki yeri

Jan Skrzetuski karakteri 1999 yılı Leh yapımı Ogniem i Mieczem filminde Michał Żebrowski tarafından canlandırıldı. Ayrıca 2011'de TaleWorlds tarafından geliştirilen Mount & Blade: Ateş ve Kılıç adlı video oyununda da yer aldı.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Colonel Jan Skrzetuski". TaleWorlds. 2011. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2020. 

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Toğay Bey</span>

Toğay Bey Tugay Bey olarak da bilinen Kırım Tatarları'nın önemli askeri liderlerinden ve siyasetçilerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Henryk Sienkiewicz</span> Nobel ödüllü Polonyalı yazar

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz,, Polonyalı yazar. 1905 yılında Nobel Ödülü'ne layık görülmüştür. Sonradan yoksul düşmüş soylu bir aileye mensup olan Henryk Sienkiewicz'in baba tarafı, Litvanya Büyük Dükalığı döneminde bölgeye yerleşen Tatarlardandır. Oszyk armasını kullanma hakları vardı.

<span class="mw-page-title-main">III. İslâm Giray</span>

III. İslâm Giray 1644-1654 yılları arasında hüküm süren Kırım hanı.

<i>Mount & Blade: Ateş ve Kılıç</i>

Mount & Blade: Ateş ve Kılıç, Yeni Çağ temalı bir rol yapma video oyunudur. TaleWorlds'ün izniyle Sich Studio ismindeki bir Rus firması tarafından geliştirilmiş olan oyun, esasen 2008 senesinde yayımlanan Mount & Blade oyununa ait bağımsız bir genişleme paketidir. Paradox Interactive tarafından 3 Mayıs 2011 tarihinde tüm dünyada satışa sunulmuştur. 17. yüzyıl Avrupa'sında geçen hikâyede bazı karakterler, Nobel ödüllü yazar Henryk Sienkiewicz'ın Ateş ve Kılıç isimli kitabından birebir alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Jan Kazimierz Waza</span>

II. Jan Kasimir Polonya kralı ve Litvanya büyük dükü.

<i>Ateş ve Kılıç</i>

Ateş ve Kılıç, Henryk Sienkiewicz'in yazdığı ve 1884 yılında yayımlanan tarihî romandır. Kitap, 1999'da vizyona giren bir sinema filmi ile 2011 yılında yayımlanan bir video oyununa uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zbaraż Muharebesi</span>

Zbaraż Muharebesi 1649'da Hmelnitski Ayaklanması sırasında Kazaklar ve Tatarlar'ın, Lehler'e karşı yapmış olduğu muharebedir. Lehistan-Litvanya Birliği'nin Zbarazh Kalesi'ni kuşatmasıyla başlayan muharebe 1 aydan fazla sürmüştür, Lehistan-Litvanya Birliği'nin askeri direnişinden sonra kuşatmada kaldırılmış ve Zboriv Antlaşması ile sona ermiştir.

<i>Ateş ve Kılıç</i> (film)

Ateş ve Kılıç Jerzy Hoffman'ın yönettiği 1999 yılı Polonya yapımı tarihsel drama filmidir. Film, Henryk Sienkiewicz'in yazdığı Ateş ve Kılıç romanından esinlenerek yapılmıştır. Film şimdiye kadar çekilen en pahalı Polonya filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Bohdan Hmelnitski</span> Kazak Hetmanlığının kurucusu (1648–1657)

Bohdan Hmelnitski Kazak Hetmanlığı'nın kurucusu. Polonya-Litvanya Birliği'ne (1648-1654) karşı ayaklanma başlatan Zaporojya Kazakları önderi. Ölümünden sonra yerine oğlu Yuri Hmelnitski Kazak hetmanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Michał Korybut Wiśniowiecki</span> Polonya-Litvanya birliğinin kralı ve dükü

Michał Korybut Wiśniowiecki 29 Eylül 1669'dan 1673'e kadar hüküm süren Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü. Babası Leh kodaman Jeremi Wiśniowiecki, Hmelnitski Ayaklanması sırasında doğu Polonya'daki Don Kazakları'na karşı mücadelede yardımcı olan önemli biriydi.

<span class="mw-page-title-main">1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı</span>

1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı, ayrıca Onüç Yıllık Savaş, Birinci Kuzey Savaşı, Ukrayna Savaşı veya Rus Tufanı olarak da adlandırılır. Rusya Çarlığı ile Lehistan-Litvanya Birliği arasındaki büyük bir çatışmadır. 1655 ve 1660 yılları arasında İsveç Krallığı, Lehistan-Litvanya Birliği'ni işgal etti, bu nedenle Lehistan'da "Tufan" veya İsveç Tufanı başladı. Ayrıca Rusya-İsveç Tufanı olarak adlandırılır.

<i>Tufan</i> (roman)

Tufan, Leh yazar Henryk Sienkiewicz tarafından 1886'da yayınlanan tarihî romandır. Serinin bir önceki romanı Ateş ve Kılıç bir sonraki romanı Bozkırda Yangın'dır. Roman, kurgusal bir Lehistan-Litvanya Birliği albayı Andrzej Kmicic'in hikâyesini ve Lehistan'ın Kuzey Savaşları'nda yaşadığı Tufan'ı anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Andrzej Kmicic</span>

Andrzej Kmicic, Henryk Sienkiewicz tarafından yaratılan ilk olarak Tufan romanında görünen kurgusal karakter. Lehistan-Litvanya Birliği'ne mensup tipik bir asilzade ; asi ama vatanseverdir. Henryk Sienkiewicz'in Üçlemesindeki kitaplar boyunca kötü bir adamdan ulusal kahramana dönüşür.

<i>Tufan</i> (film) 1974 yılı Leh yapımı Jerzy Hoffman tarafından yönetilen tarihi drama filmi

Tufan, 1974 yılı Leh yapımı Jerzy Hoffman tarafından yönetilen tarihi drama filmidir. Film, 1886 yılında Henryk Sienkiewicz'in aynı adlı romanından uyarlanmıştır. 47. Akademi Ödülleri'nde En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü'ne aday gösterildi, ancak Amarcord filmine yenildi.

<i>Bozkırda Yangın</i>

Bozkırda Yangın, 1888 yılında Leh yazar Henryk Sienkiewicz tarafından yazılmış tarihî roman. Romanların ana serisi Üçleme'nin son romanıdır. Kronolojik olarak önce Ateş ve Kılıç, Tufan ve son olarak Bozkırda Yangın gelir.

<span class="mw-page-title-main">Michał Wołodyjowski</span>

Jerzy Michał Wołodyjowski, Henryk Sienkiewicz'in Üçlemesi'nde yer alan kurgusal bir Leh kahraman. Ateş ve Kılıç, Tufan ve Bozkırda Yangın romanlarında yer almıştır. Michał Wołodyjowski karakteri Korczak klanının Leh soylusu olan Albay Jerzy Wołodyjowski'den esinlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marek Sobieski (1628-1652)</span>

Marek Sobieski, Leh bir asilzade, Krasnystaw ve Yavoriv'in starostası ve Leh kralı III. Jan Sobieski'nin ağabeyiydi. Kraków'daki Nowodworski Koleji ve Kraków Akademisi'nden mezun olduktan sonra Batı Avrupa'ya giderek orada öğrenim gördü. 1648'de Polonya'ya dönmesinin ardından, Zbaraż Kuşatması ve Beresteczko Muharebesi'nde Kazaklar ve Tatarlar'a karşı savaştı. 1652'de Tatarlar tarafından esir alındı ve Kazaklar tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Beresteczko Muharebesi</span>

Beresteczko Muharebesi, Kırım Tatarları'nın müttefikleri tarafından desteklenen Hetman Bohdan Hmelnitski liderliğindeki Zaporojya Kazakları ve Leh kralı II. Jan Kazimierz Waza yönetimindeki Polonya ordusu arasında gerçekleşen savaş. Bu savaş, Ukrayna'da iki yıllık bir ateşkesin sona ermesinden sonra 1648-1657 yılları arasında gerçekleşen Kazak isyanının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bila Tserkva Muharebesi</span>

Bila Tserkva Muharebesi, 24-25 Eylül 1651'de Hmelnitski Ayaklanması'nın bir parçası olarak Bila Tserkva kenti yakınlarında yapıldı. Zaporojya Kazakları ve Tatar müttefikleri ile Lehistan-Litvanya Birliği arasında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Marcin Kalinowski</span>

Marcin Kalinowski, Leh bir kodaman ve asilzade (szlachta). Cecora Muharebesi'nde (1620) ölen Walenty Aleksander Kalinowski'nin oğluydu.