İçeriğe atla

James Clarence Mangan

Anıt büst
Anıt büst

James Clarenca Mangan (1 Mayıs 1803 - 20 Haziran 1849), İrlandalı şair, yazar.

İrlanda  milliyetçilik akımının önemli isimlerinden birisidir ve "İrlanda’nın ulusal  şairi" olarak anılır. İrlandaca ve Almancadan İngilizceye çeviriler yapmış ve bu dillerdeki eski şiirlerden esinlenerek şiirler yazmıştır. İrlanda'nın ulusal marş gibi benimsenen ünlü politik şarkılarından Róisín Dubh'un İngilizceye çevirisini de yapmıştır.

Osmanlı Divan şiirlerini de Almanca çevirilerinden İngilizceye çevirmiş olan Mangan, gerek bu çevirileri, gerekse çeviri kisvesi altında Osmanlı şiir geleneğine öykünerek yazdığı şiirler ve Türk şiiri hakkındaki düzyazıları ile Osmanlı edebiyatının Avrupa‟da tanınmasında önemli bir rol oynamıştır.[1]

Hayatı

1803 yılında Dublin'de doğdu. On beş yaşına kadar farklı okullarda okudu. Cizvit okulunda Latince, İspanyolca, Fransızca ve İtalyanca öğrendi. Bakkal dükkânı işleten babasının iflası üzerine on beş yaşında okuldan ayrıldı; ailesinin geçimine katkıda bulunmak üzere çalışmaya başladı. Bir noter bürosunda on yıl "kopya katibi" olarak çalıştı.

İlk şiirleri 1818 yılında yayınlandı. 1820'den itibaren Clarence ismini benimsedi. 1830'da Almancadan İngilizceye çeviriler yapmaya başladı. Ölene kadar çeviri yapmayı sürdürdü; Friedrich Schiller, Goethe gibi önemli Alman şairlerini İrlandalı okuyuculara tanıttı. 1834'ten itibaren Dublin Üniversitesi Dergisi'nde yazmaya başladı. Milliyetçi bir gazete olan The Nation'da yazılar yayımladı.[2]

1838 yılında İngiltere'nin haritacılık kuruluşu olan Ordnance Survey'de İrlanda haritası hakkında bir projede görev aldı. İrlanda'ya özgü yer isimleri ve coğrafi özellikler konusunda bilgi toplarken eski İrlanda şiir geleneğini keşfeden şair, bazı şiirlerini İrlandaca'dan çevrilen şiirler üzerine kurdu. İrlandaca'yı bilmediği için eski şiirlerden yalnızca esinlenmiştir.[1]

Mangan, İrlanda dışındaki kültürlerden ve edebi geleneklerden de etkilendi. Osmanlı Türkçesinden ve Farsçadan Almancaya çevrilmiş olan şiirleri İngilizceye çevirdi. Bir süre sonra aslında kendi yazdığı özgün şiirleri de Almancadan çevirdiğini iddia ederek yayımlamaya başladı.[1]

Ordnance Survey kapanınca 1841'de Dublin Üniversitesi Kütüphanesi'nde yardımcı katalogcu olarak iş buldu. Ancak Genç İrlanda Hareketi'nin içinde yer alması nedeniyle 1848'de işten çıkarıldı. Gençliğinden beri kullandığı uyuşturucu ve alkole bağımlılığı arttı.

İrlanda'da Büyük Kıtlığın devam ettiği 1849 yılında Dublin'de açlık ve koleradan öldü.

Kaynakça

  1. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İrlanda</span> İrlanda adasında yer alan Batı Avrupa ülkesi

İrlanda ya da İrlanda Cumhuriyeti, kuzeybatı Avrupa'da bulunan ülke. Büyük Britanya'nın batısındaki İrlanda adasının yaklaşık altıda beşini kaplamaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Dublin'dir, 4,9 milyonluk nüfusun yaklaşık %40'ı bu şehir ve banliyölerinde yaşar. Tek kara sınırı kuzeydoğudaki Birleşik Krallık'a bağlı Kuzey İrlanda ile olan İrlanda'nın batısı Atlas Okyanusu, doğusu İrlanda Denizi, güneydoğusu St George Kanalı, güneyi ise Kelt Denizi ile çevrilidir. Ülke, üniter bir yapıya sahiptir ve parlamenter demokrasi ile yönetilmektedir. Yasama gücü alt meclis Dáil Éireann ve üst meclis Seanad Éireann 'ndan oluşan Oireachtas (Parlamento)'nun elindedir. Cumhurbaşkanının görevleri semboliktir ancak bazı önemli güçleri ve görevleri bulunur. Başbakan (Taoiseach) Meclis tarafından seçilir ve cumhurbaşkanınca atanır.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

Şükrü Hulki Aktunç, Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Muallim Naci</span> Türk tanzimat dönemi yazarı ve şairi

Muallim Naci, Türk yazar, şair, öğretmen ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">William Butler Yeats</span> Irdandalı şair, oyun yazar

William Butler Yeats, İrlandalı şair ve oyun yazarıdır. İrlanda'da yetişen en önemli lirik şairlerden biri olmanın yanı sıra, 20. yüzyıl edebiyatının esas figürlerinden biridir. İrlanda edebiyatının rönesans sürecinin öncüsü sayılmaktadır. Abbey Tiyatrosu'nun kurucularından biri olan Yeats, 1923 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülmüştür.

Britanya edebiyatı, Birleşik Krallık, Man Adası ve Kanal Adaları'nın edebiyatıdır. Bu edebiyat başlıca İngilizce yazılmış olmakla beraber Galce, İskoçça, İrlandaca ve diğer dillerin de edebiyatlarını da kapsar.

A. Kadir ya da tam adıyla İbrahim Abdülkadir Meriçboyu, 1940 kuşağı toplumcu şairleri arasında yer alan Türk şair. Çeviri çalışmalarıyla dünya şiirinin tanınmasına katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Derek Mahon</span> Kuzey İrlandalı şair

Derek Mahon, Kuzey İrlandalı şair.

Thomas MacGreevy, İrlanda şiirindeki modernist akımın en önemli figürlerinden biridir. Şairliğinin yanında İrlanda Ulusal Galerisi'nin 1950-1963 yılları arasında müdürlüğünü yaptı ve birinci İrlanda Sanat Konseyi'nde (Irish Arts Council) hizmet verdi.

Denis Devlin, Samuel Beckett ve Brian Coffey ile birlikte 1920'lerin sonlarında ortaya çıkan İrlandalı modernist şairlerden biridir. Ayrıca, diplomat olarak da çalıştı.

İrlanda tarihi bugünkü İrlanda topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Ayşe Sarısayın, Türk yazar, çevirmen.

Thomas Kinsella, İrlandalı şair, tercüman, editör ve yayımcıdır.

<span class="mw-page-title-main">1798 İrlanda Ayaklanması</span> Fransız Devrim Savaşları sırasında isyan

1798 İrlanda Ayaklanması veya Birleşik İrlandalılar Ayaklanması, 1798 yılında İrlanda'daki Büyük Britanya egemenliğine karşı aylarca süren ayaklanmadır. Ayaklanmanın ardındaki temel örgütlü güç Birleşik İrlandalılar Örgütü adlı gruptu. Grup Amerikan ve Fransız Devrimlerinin bağımsızlıkçı ve devrimci ideallerinden etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Michael D. Higgins</span> İrlanda Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Michael Daniel Higgins, İrlanda'nın dokuzuncu ve mevcut Cumhurbaşkanı. Higgins İrlandalı bir siyasetçi, şair, sosyolog, yazar ve yayıncıdır. Higgins, başarılı bir insan hakları savunucusu olarak tanınmaktadır. Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında istifasına kadar İşçi Partisi'nin Başkanıydı. 1993 yılından 1997 yılına kadar Gaeltacht Kültür, Sanat Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda-Türkiye ilişkileri</span> İrlanda Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler

İrlanda Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki çağdaş diplomatik ilişkiler 1972 yılında kuruldu. İrlanda'nın Ankara'daki büyükelçiliği 1998 yılında açıldı. Türkiye, Dublin'de 1973 yılından beri bir büyükelçiliğe sahiptir. Bu iki ülke hem Avrupa Konseyi'ne tam üyedirler ve Ekonomik Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (OECD)'ne tam üyedirler hem de Avrupa Güvenlik ve Yardımlaşma Derneği (OSCE)'ne üyedirler, hem Akdeniz Birliği üyesi iki ülke konumundadır ve Dünya Ticaret Organizasyonu (WTO)'na iki üye konumundadırlar. Bunun yanında İrlanda, bir Avrupa Birliği üyesi iken, Türkiye ise Avrupa Birliği'ne müzakerelerinin Avrupa Birliği üyeliğine katılımcı ülkelerdendir. Ayrıca, İrlanda Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğini en fazla destekleyen ülkelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Douglas Hyde</span>

Douglas Hyde 17 Ocak 1860, Castlerea - 12 Temmuz 1949, Dublin), İrlandalı siyasetçi ve şair. Hyde, Avrupa ülkesi İrlanda'nın 1938 ile 1945 yılları arasında ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Hamilton Drummond</span> İrlandalı şair ve yazar

William Hamilton Drummond, D.D. İrlandalı şair, hayvan hakları yazarı ve tartışmacıdır.

Lusk Fingal, İrlanda'da bulunan küçük bir kasabadır. Kasaba, Dublin şehir merkezinin yaklaşık 20 km (12 mi) kuzeyindedir.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda edebiyatı</span>

İrlanda edebiyatı, İrlandalı yazarlar tarafından İrlandaca, Latin, İngilizce ve İskoçça dillerinde yazılar eserlerin tümünü içerir. Kaydedilen en eski İrlanda yazıları yedinci yüzyıldan kalmadır ve hem Latince hem de Erken İrlandaca yazan keşişler tarafından yapılmıştır. İrlandalı keşişler, kutsal yazıya ek olarak, hem şiir hem de mitolojik hikâyeler kaydettiler. The Táin ve Mad King Sweeny gibi masallar da dahil olmak üzere İrlanda mitolojik yazılarının büyük bir hayatta kalan gövdesi var.