İçeriğe atla

Jacques Fromental Halévy

Jacques Fromental Halévy
Jacques Fromental Halévy
Doğum27 Mayıs 1799
Paris, Fransa
Ölüm17 Mart 1862
Nice, Fransa
MeslekMüzisyen, Opera bestecisi, Müzik öğretmeni, Bürokrat

Jacques Fromental Halévy (tüm adıyla Jacques-François-Fromental-Élie Halévy) (d. 27 Mayıs 1799 Paris, Fransa – ö. 17 Mart 1862 Nice, Fransa ) romantik dönem akımına uygun müziği ile bilinen bir Fransız bestecisidir. Günümüzde sadece La Juive (Yahudi) adlı opera eseri ile bilinmektedir.

Yaşamı

27 Mayıs 1799'da Paris'te Bavyera'nın "Fürth" şehrinden gelip Paris'e yerleşmiş bir okul öğretmeni ve şair olan Levy adını taşıyan babanın Nancy yakınlarından gelmiş bir annenin oğludur. Ailesi 1807'de isimlerini Halevy'ye değiştirmişlerdir.

Müziğe çok yetenekli olan Halevy daha 7 yaşında iken eğitimi için "Paris Konservatuvarı"na girmiştir. Burada hocaları Çazot Felix (solfej), Lambert (piyano), Henri Berton (armoni), Etienne Nicolas Mehül ve Luigi Cherubini (kontrpuvan) olmuştur. Özellikle Cherubini ile hayatı boyunca süren bir dostluk kurmuştur.

1817'de Fransa devletinin sanatçılarai için verdiği "Prix de Roma" ödülünün Müzik Kompozisyon dalında ikinciliği kazanmış ve 1819da ise "Herminie" adlı kantata ile "Grand Prix" ödülünü kazanmış yani birinci olmuştur.

Halevy opera besteciliğine 1827'de hazırladığı "L'artisan" adlı bir "komik opera" janrında bir opera ile başlamıştır. 1835'e kadar 8 operası daha pek fazla başarı kazanmadan yapımlanmıştır. 1835'te beş perdelik ve Eugène Scribe'nin librettosunu yazdığı bir "grand opera" janrındaki "La Juive (Yahudi)" adlı eseri çok büyük sükse yapmış ve enternasyonal opera evlerinde repertuvarlara alınmıştır. 1875'te yeni yapılan Paris'in Palais Garnier operaevinin açılısında bu eser sahnelenmiştir. Günümüzde de artık klasik olduğu kabul edilen bu eser tanınmış opera evlerinde zaman zaman yapımlanmaktadır.[1] Halevy'nin daha sonraki oper\ eserleri bu üne yetişmemiştir. Halevy'nin 40'i geçkin opera eseri bestelediği bilinmektedir.

Halevy 1827'de Paris Operası'nda koro yönetmeni olmuştur. Aynı yıl Paris Konservatuvarı'na "armoni" ve "eşlik etme" dersleri profesörü olarak atanmış ve önce armoni sonra da kontrpuvan derslerini vermeye başlamıştır. 1833'te ise daha konservatuvarda "Kontrpuvan Profesörü" ve 1840'ta "Kompozisyon Profesörü" olmuştur. Uzun zaman yaptığı hocalık sırasında yetiştirdiği öğrenciler arasında Charles Gounod, Victor Massé, François Bazın ve Georges Bizet bulunmuştur. George Bizet sonradan 1869'da Halevy'nin kızı ile evlenip damadı olmuştur. 1836'da ise Institut de France Müzik Akademisi'ne üye seçilmiştir.

Halevy bir bankerin çok kültürlü ve amatör sanatçı bir kızı olan ve kendinden 20 yaş küçük olan Leoni Rodrigo ile evlenmiştir. Karısı Leoni evlilikleri sırasında büyük psikolojik problemler geçirmiştir; ama kocası öldükten sonra iyileşmiş ve çok yetenekli bir heykeltıraş olarak sanat çevrelerinde isim yapmıştır.

Kariyerinin son yıllarında Halevy "Güzel Sanatlar Akademisi" Sekreteri olarak devletin sanatlar üzerinde politikasını koyan ve uygulayan bir bürokrat olmuştur. Birçok açık fikirli sanatkar onu bu görevinde hiç beğenmemişlerdir.

Halevy 1861'de emekli olup Nice'e yerleşmiştir. Verem hastalığından orada 17 Mart 1862'de ölmüştür.

Eserleri

Halévy 40 opera bestelemiştir. Hazırladığı operaların seçilmişleri şu listede sıralanabilir:

  • L'artisan (1827)
  • Le roi et le batelier (1827)
  • Clari (1828), İtalyanca librettolu; başarılı
  • La dilettante d'Avignon (1828)
  • Attendre et courir (1830)
  • La langue musicale (1830)
  • La tentation (1832)
  • Les souvenirs de Lafleur (1833)
  • Ludovic (1833), Louis Joseph Ferdinand Herold tarafından hazırlanmakta ama bitirilmemiş bir eserin tamamlanması.
  • La Juive (1835), en başarılı eseri
  • L'éclair (1835), ayni sezonda bir diğer başarılı sahneleme
  • Guido et Ginevra]] (1838)
  • Les treize (1839)
  • Le shérif, (1839) Hector Berlioz tarafından övülmüştür.
  • Le drapier (1839)
  • Le guitarréro (1841)
  • La reine de Chypre (1841) Richard Wagner tarafından övülmüştür.
  • Charles VI (1843)
  • Le lazzarone, ou Le bien vient en dormant (1844)
  • Les mousquetaires de la reine (1846)
  • Les premiers pas (1847)
  • [e val d'Andorre (1848)
  • La fée aux roses (1849)
  • La tempesta (1850), İtalyanca librettolu, Kaynak: Shakespeare, The Tempest (Fırtına)
  • La dame de pique (1850) Kaynak: Prosper Mérimée'in Puşkin'in bir romanından uyarlaması.
  • Le Juif errant (1852) Kaynak:"Eugène Sue"'nin bir romanı
  • Le nabab (1853)
  • Jaguarita l'Indienne (1855)
  • L'inconsolable (1855)
  • Valentine d'Aubigny (1856)
  • La magicienne (1858)
  • Noé (1858–1862): Halévy'nin ölümünde bitirilmemişti damadı Georges Bizet tarafından tamamlanmıştır.

Halévy operalardan başka bale müziği, sahne oyun müziği ve kantatalar bestelemiştir.

Dipnotlar

  1. ^ Örneğin, 2005'te La Fenice, Venedik, 2007 Paris Opera, 2007'de Zürih Opera Evi, 2008'de Stuttgart, Staatstheater ve 2009'da Amsterdam De Nederlandse Opera.

Ayrıca bakınız

Dış kaynaklar

  • İngilizce Wikipedia "Fromental Halévy" maddesi: [1] (İngilizce) (Erişme: 17.6.2010)
  • IMSLP wikisitesinde "Halévy, Fromental" operaları notaları Fromental[] (İngilizce) (Erişme: 17.6.2010)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Richard Wagner</span>

Richard Wagner, Alman opera bestecisi, tiyatro direktörü, müzik teorisyeni ve yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Georges Bizet</span> Fransız besteci (1838 – 1875)

Alexandre César Léopold Bizet, Fransız klasik müzik bestecisidir. Carmen adlı operası ile dünya çapında tanınmaktadır.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gaetano Donizetti</span>

Domenico Gaetano Maria Donizetti İtalyan opera bestecisi. En ünlü bestesi 1835 yılında bestelediği Lucia di Lammermoor 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Adolphe Adam</span> Fransız besteci (1803 – 1856)

Adolphe Charles Adam, opera ve bale bestecisidir. Aynı zamanda müzik eleştirmenliği de yapmıştır. Birçok esere sahip olan Adam, son bestesini 1856'da tamamlamıştır. En ünlü besteleri arasında "Giselle" ve "Le Consaire" yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Daniel François Auber</span> Fransız besteci (1782 – 1871)

Daniel François Esprit Auber Fransız besteci.

<span class="mw-page-title-main">Vincenzo Bellini</span>

Vincenzo Salvatore Carmelo Francesco Bellini, İtalyan besteci.

<span class="mw-page-title-main">Hector Berlioz</span> Fransız besteci ve orkestra şefi (1803 – 1869)

Louis Hector Berlioz. Fransız besteci, yazar ve müzik eleştirmeni.

<span class="mw-page-title-main">George Sand</span> Fransız romancı (1804 – 1876)

Amandine Aurore Lucile Dupin, Fransız yazar ve romancı. Bazılarınca feminist olarak görülse de, kendisi bu harekete dahil olduğunu kabul etmemiştir. Büyük çapta ünlenen ilk kadın Fransız yazar olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolo Piccinni</span>

Niccolo Piccinni senfoniler, oda müziği eserleri, operalar ve kilise müziği besteleri hazırlamış bir İtalyan bestecidir. Günümüzün klasik batı müziği severleri tarafından pek tanınmayan bir besteci olmakla beraber kendi yaşamı sırasında, özellikle hazırladığı Napoli-tipi opera buffa janrı eserleri dolayısıyla, Avrupa opera seyircisinin çok beğendiği opera bestecilerinin başında gelmekteydi. Piccinni'in zamanla unutulmasının bir nedeni yaşam ve bestecilik döneminin, ünleri günümüze yetişmiş olan Pergolesi gibi büyük besteci ile bir nesil sonrasının büyük bestecileri olan Domenico Cimarosa ile Mozart arasına düşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Luigi Cherubini</span> İtalyan besteci (1760-1842)

Luigi Cherubini, Klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve diğer müzik türleri eserler hazırlamış olan bir İtalyan asıllı ama çalışma hayatının önemli kısmını Fransa'da geçirmiş besteci. En önemli besteleri operalar ve dinsel müzik türleridir. Beethoven tarafından zamanının en iyi bestecisi olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">François-Adrien Boieldieu</span> Fransız besteci (1775 – 1834)

François-Adrien Boieldieu, özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik öğretmeni.

<span class="mw-page-title-main">Léo Delibes</span> Fransız besteci (1836 – 1891)

Clément Philibert Léo Delibes; 21 Şubat 1836 – Saint-Germain-du-Val köyü, La Fleche, Sarthe, Fransa– 16 Ocak 1891, Paris) en iyi bale, operet ve operaları eserleri ile tanınan bir Fransız Romantik bestecisiydi. Eserleri arasında Coppélia (1870) ve Sylvia (1876) baleleri ve iyi bilinen "Flower Duet" 'i içeren Lakmé (1883) operası bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Saverio Mercadante</span> İtalyan muzisyen ve besteci

Saverio Mercadante özellikle romantik dönem opera eserleriyle tanınmış bir İtalyan muzisyen ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Victor Massé</span> Fransız besteci (1822 – 1884)

Victor Massé, Fransız opera bestecisi ve müzik eğitimcisidir. Yirmiye yakin sayıda opera, opera-komik ve operet bestelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Bruneau</span> Fransız besteci (1857 – 1934)

Alfred Bruneau, Fransız opera ve diğer müzik bestecisi ve müzik eleştirmeni.

<span class="mw-page-title-main">Franco Alfano</span> İtalyan piyanist (1876-1954)

Franco Alfano, İtalyan opera ve klasik batı müziği eserleri bestecisi ve piyanist. İtalyan operasının Verismo akımının bir temsilcisidir. Giacomo Puccini'nin beklenmedik ölümü dolayısıyla bitmemiş son eseri olan Turandot'un finalini 1925-26'da besteleyip bitirmesi ile tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eugène Scribe</span> Fransız oyun yazarı (1791 – 1861)

Eugène Scribe, Fransız oyun yazarı ve libretto yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Guiraud</span> Fransız besteci (1837-1892)

Ernest Guiraud, New Orleans, Louisiana'da doğan Fransız besteci ve müzik öğretmenidir. En çok Bizet'in Carmen operası ve Offenbach'ın Les contes d'Hoffmann operası için kullanılan geleneksel orkestral anlatımları yazmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Antoine François Marmontel</span> Fransız piyanist (1816-1898)

Antoine François Marmontel, Fransız piyanist, besteci, öğretmen ve müzikograftır.