İçeriğe atla

Jacques Dubochet

Jacques Dubochet
2017 yılında Jacques Dubochet
Doğum8 Haziran 1942 (82 yaşında)
Aigle, İsviçre
Vatandaşlıkİsviçre
EğitimÉcole Polytechnique Fédérale de Lausanne (BS)
Cenevre Üniversitesi (MS)
Cenevre Üniversitesi (PhD) Basel Üniversitesi (PhD)
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (2017)
Kariyeri
DalıYapısal biyoloji
Kriyo-elektron mikroskobu
Çalıştığı kurumlarAvrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı (1978-1987)
Lozan Üniversitesi (1987'den beri)

Jacques Dubochet (d. 8 Haziran 1942),[1] İsviçreli emekli biyofizikçi.[2][3] Heidelberg, Almanya'daki Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı'nda araştırmacı olarak çalışmıştır ve şu anda İsviçre'nin Lozan Üniversitesi'nde biyofizik dalında onursal profesörlük yapmaktadır.[3][4]

2017 yılında "çözeltideki biyomoleküllerin yüksek çözünürlüklü yapı tayini için kriyo-elektron mikroskobunun geliştirilmesi" nedeniyle Joachim Frank ve Richard Henderson ile beraber Nobel Kimya Ödülü'nü almıştır.[5][6]

Kariyeri

Dubochet, 1962 yılında École polytechnique de l'Université de Lausanne'da (günümüzde École Polytechnique Fédérale de Lausanne) fizik öğrenmeye başladı ve 1967 yılında fizik mühendisliğinden mezun oldu.[4] 1969 yılında Cenevre Üniversitesi'nde Moleküler Biyoloji Sertifikası aldı ve daha sonra DNA elektron mikroskopisini incelemeye başladı. 1973 yılında Cenevre Üniversitesi ve Basel Üniversitesi'nde tezini tamamladı.[7]

1978 - 1987 yılları arasında o zamanlar Batı Almanya'nın bir parçası olan Heidelberg'deki Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı'nda grup lideriydi.[4] 1987'den 2007 yılına kadar Lozan Üniversitesi'nin profesörlüğünü yaptı.[4] 2007 yılında 65 yaşındayken emekli oldu ve onursal profesörlüğe getirildi.[4]

Kariyeri boyunca Jacques Dubochet, kriyo-elektron mikroskobu, kriyo-elektron tomografisi ve vitröz bölümlerin kriyo-elektron mikroskobu teknolojilerini geliştirdi.[8][9][10][11] Bu teknolojiler protein kompleksi veya virüs partikülleri gibi bireysel biyolojik yapıları görüntülemek için kullanılıyordu.[3] Lozan'da, bilim insanlarını sosyal konular hakkında daha fazla bilinçlendirmek için girişimlerde yer aldı.[12][13]

2014 yılında Jacques Dubochet, Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı'ndan Lennart Philipson Ödülünü kazandı.[8] EMBL'deki meslektaşı Profesör Gareth Griffiths, 2015 yılında Dubochet'nin kariyerini anlatan açıklamada şunları söyledi: "Jacques'in bir vizyonu vardı. İnce su filmlerini dondurmak için bir yol buldu, kristallerin oluşmaya vakti olmadı. [...] zamanla, teknik yaşam bilimleri araştırması için giderek daha önemli hale geldi ve bugün açık ki Nobel Ödülü'ne layık."[3]

  • Jacques Dubochet, Stockholm'deki Nobel Ödülü basın toplantısında (Aralık 2017).
    Jacques Dubochet, Stockholm'deki Nobel Ödülü basın toplantısında (Aralık 2017).
  • Jacques Dubochet ve EPFL Başkanı Martin Vetterli, Bilimsel ve Eğitim Günleri 2018'de.
    Jacques Dubochet ve EPFL Başkanı Martin Vetterli, Bilimsel ve Eğitim Günleri 2018'de.

Kişisel yaşamı

Jacques Dubochet, evlidir ve iki çocuk sahibidir.[7] Disleksidir.[7]

1970'lerde gelecekteki eşiyle yapılan ikinci toplantı için, Kaiseraugst nükleer santral yapım projesini protesto etmeye gittiler.[14]

Dubochet, İsviçre Sosyal Demokrat Partisi'nin bir üyesi ve denetleme komitesinde yer aldığı Morges belediye meclisinin bir üyesidir.[15][16]

Konuyla ilgili yayınlar

  • (Fransızca) Jacques Dubochet, Parcours, Éditions Rosso, 2018, 216 sayfa (9782940560097).

Kaynakça

  1. ^ "Members' Directory - EMBL". www.embl.it. European Molecular Biology Laboratory. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  2. ^ Dubochet, Jacques (Şubat 2016). "A Reminiscence about Early Times of Vitreous Water in Electron Cryomicroscopy". Biophysical Journal. 110 (4). ss. 756-757. Bibcode:2016BpJ...110..756D. doi:10.1016/j.bpj.2015.07.049. PMC 4775787 $2. 
  3. ^ a b c d Wilson, Rosemary; Gristwood, Alan. "Science, society & serendipity". Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı. 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  4. ^ a b c d e "Nouveaux professeurs honoraires 2007" [New Honorary Professors] (PDF) (Fransızca). Lozan Üniversitesi. s. 13. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  5. ^ "The 2017 Nobel Prize in Chemistry - Press Release". www.nobelprize.org. 4 Ekim 2017. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  6. ^ "Nobel Prize in Chemistry Awarded for Cryo-Electron Microscopy". The New York Times. 4 Ekim 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  7. ^ a b c "Prof. Jacques Dubochet - Honorary Professor of biophysics [curriculum vitae]". University of Lausanne. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  8. ^ a b "Alumni awards". EMBL. 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  9. ^ Dubochet, J.; Lepault, J.; Freeman, R.; Berriman, J. A.; Homo, J.-C. (Aralık 1982). "Electron microscopy of frozen water and aqueous solutions". Journal of Microscopy. 128 (3). ss. 219-237. doi:10.1111/j.1365-2818.1982.tb04625.x. 
  10. ^ Dubochet, J.; McDowall, A. W. (Aralık 1981). "Vitrification of pure water for electron microscopy". Journal of Microscopy. 124 (3). ss. 3-4. doi:10.1111/j.1365-2818.1981.tb02483.x. 
  11. ^ Dubochet, Jacques (Mart 2012). "Cryo-EM-the first thirty years". Journal of Microscopy. 245 (3). ss. 221-224. doi:10.1111/j.1365-2818.2011.03569.x. 
  12. ^ Dubochet, Jacques (Ocak 2008). "Citizen biologists. The Lausanne experience". EMBO Reports. 9 (1). ss. 5-9. doi:10.1038/sj.embor.7401146. PMC 2246622 $2. 
  13. ^ Dubochet, Jacques (Nisan 2003). "Teaching scientists to be citizens". EMBO Reports. 4 (4). ss. 330-332. doi:10.1038/sj.embor.embor810. 
  14. ^ (Fransızca) Muriel Raemy, "J'ai toujours voulu comprendre le monde", Moneta, journal of the Alternative Bank Switzerland, number 2 of year 2018, pages 21-22.
  15. ^ "Jacques Dubochet, le savant atypique". Le Temps (Fransızca). 4 Ekim 2017. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  16. ^ "Le CV tout en humour du prix Nobel vaudois Jacques Dubochet" [Waldensiyan Nobel Ödülü Jacques Dubochet'in mizahi özgeçmişi] (Fransızca). Radio Télévision Suisse. 4 Ekim 2017. 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Jacques Dubochet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Elektron</span> Temel elektrik yüküne sahip atomaltı parçacık

Elektron, eksi bir temel elektrik yüküne sahip bir atomaltı parçacıktır. Lepton parçacık ailesinin ilk nesline aittir ve bileşenleri ya da bilinen bir alt yapıları olmadığından genellikle temel parçacıklar olarak düşünülürler. Kütleleri, protonların yaklaşık olarak 1/1836'sı kadardır. Kuantum mekaniği özellikleri arasında, indirgenmiş Planck sabiti (ħ) biriminde ifade edilen, yarım tam sayı değerinde içsel bir açısal momentum (spin) vardır. Fermiyon olmasından ötürü, Pauli dışarlama ilkesi gereğince iki elektron aynı kuantum durumunda bulunamaz. Temel parçacıkların tamamı gibi hem parçacık hem dalga özelliklerini gösterir ve bu sayede diğer parçacıklarla çarpışabilir ya da kırınabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Biyofizik</span> Fiziksel bilimlerdeki yöntemleri kullanarak biyolojik sistemlerin incelenmesi

Biyofizik, biyolojik olayları incelemek için fizikte geleneksel olarak kullanılan yaklaşım ve yöntemleri uygulayan disiplinler arası bir bilimdir. Biyofizik, moleküler seviyeden organizma ve popülasyon seviyesine kadar tüm biyolojik organizasyon ölçeklerini kapsar. Biyofiziksel araştırmalar biyokimya, moleküler biyoloji, fizikokimya, fizyoloji, nanoteknoloji, biyomühendislik, hesaplamalı biyoloji, biyomekanik, gelişim biyolojisi ve sistem biyolojisi ile önemli ölçüde örtüşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mikroskop</span> küçük cisimlerin mercek yardımıyla incelenmesini sağlayan alet

Mikroskop, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük cisimlerin birkaç çeşit mercek yardımıyla büyütülerek görüntüsünün incelenmesini sağlayan bir alettir. Öncelikle adından da anlaşılacağı üzere, mikro, yani çok küçük hücrelerin incelenmesinin yanı sıra, sanayi, menakür, genetik, jeoloji, arkeoloji ve kriminalistik alanında da büyük hizmetler görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Robinson</span> İngiliz kimyager (1886-1975)

Robert Robinson OM, PRS İngiliz kimyager. 1947 yılında, "biyolojik önemi olan bitki ürünleri, bilhassa alkoloidler, üzerine araştırmaları için" Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aaron Klug</span>

Aaron Klug OM, Litvanya doğumlu Britanyalı kimyager ve biyofizikçi. Kristalografik elektron mikroskobunun gelişimi ve biyolojik olarak önemli nükleik asit-protein komplekslerinin yapısının aydınlatılması konusundaki çalışmaları için 1982 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Samuel Blumberg</span> Amerikalı hekim (1925 – 2011)

Baruch Samuel "Barry" Blumberg Yahudi kökenli Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Nobel Ödülü'nü enfeksiyöz olduğu gösterilen ilk insan prion hastalığı olan kuru hastalığı üzerine yaptığı çalışmalarla kazanmıştır. Ayrıca 2005 yılından ölümüne kadar Amerikan Felsefe Topluluğu başkanlığını yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">X ışını mikroskobu</span>

Bir x ışını mikroskobu yumuşak X ışını şeritlerinde elektromanyetik radyasyonu kullanarak objelerin büyütülmüş görüntülerini üretir. X ışınları birçok objenin içinden geçebildiğinden onları gözlemlemek için özellikle hazırlamak gerekmez.

<span class="mw-page-title-main">Jennifer Doudna</span> Amerikalı biyokimyager

Jennifer Doudna, CRISPR gen düzenleme alanındaki öncü çalışmaları nedeniyle Emmanuelle Charpentier ile birlikte 2020 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen Amerikalı biyokimyager. Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Kimya ve Moleküler ve Hücre Biyolojisi Bölümü'nde Li Ka Shing Şansölye Başkanı Profesördür. 1997'den beri Howard Hughes Tıp Enstitüsü'nde araştırmacı olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Taramalı tünelleme mikroskobu</span> atom düzeyinde görüntüleme için kullanılan mikroskop

Taramalı tünelleme mikroskobu, yüzeyleri atomik düzeyde görüntülemek için kullanılan alettir. 1981'de, Gerd Binnig ve Heinrich Rohrer tarafından icat edilmiş olup, kendileri 1986 yılında bu icatla Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Joachim Frank</span> Alman-Amerikan biyofizikçi

Joachim Frank, Alman asıllı Amerikalı biyofizikçi. Kriyo-elektron mikroskobunun öncüsü kabul edilen Frank 2017'de Jacques Dubochet ve Richard Henderson'la birlikte Nobel Kimya Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır. Columbia Üniversitesi'nde profesör olarak görev yapan Joachim Frank ribozomun yapısı ve işlevi konulu çalışmalarıyla da tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kriyojenik elektron mikroskopisi</span>

Kriyojenik elektron mikroskobu (kriyo-EM), kriyojenik sıcaklıklara soğutulmuş ve vitröz bir su ortamına gömülü numunelere uygulanan bir elektron mikroskobu (EM) tekniği. Bir ızgaraya bir sulu numune çözeltisi uygulanmakta ve sıvı etan içinde dalma ile dondurulmaktadır. Tekniğin gelişimi 1970'lerde başlarken, dedektör teknolojisindeki ve yazılım algoritmalarındaki son gelişmeler, yakın atomik çözünürlükte biyomoleküler yapıların belirlenmesine olanak sağlamıştır. Bu, kristalizasyona ihtiyaç duymadan makromoleküler yapı tayini için X ışını kristalografisi veya NMR spektroskopisi seçeneğine alternatif olarak yaklaşıma büyük dikkat çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Transmission Electron Aberration-Corrected Microscope</span>

Transmission Electron Aberration-Corrected Microscope, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki dört laboratuvar ve iki şirket tarafından ortaklaşa yürütülen araştırma projesidir. Projenin amacı, yaklaşık olarak bir hidrojen atomunun yarısı kadar uzunluğa denk gelen 0.05 nanometre altındaki uzamsal çözünürlükte faaliyet gösterebilecek bir geçirimli elektron mikroskobunun tasarlanması ve uygulanmasıdır. Berkeley'deki Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda gerçekleştirilen projede Argonne Ulusal Laboratuvarı, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı ve Urbana-Champaign Illinois Üniversitesi'ndeki Frederick Seitz Malzeme Araştırma Laboratuvarının yanı sıra, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı tarafından desteklenen FEI ve CEOS adlı şirketler yer almaktadır. 2004'te başlatılan projede kullanılacak olan mikroskop 2008'de tamamlanmış ve hedeflenen 0,05 nm hedefine 2009'de ulaşmıştır. Mikroskop, dışarıdan gelen kullanıcılar da dahil olmak üzere ortak kullanıma açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Richard Henderson</span> İngiliz biyokimyacı, moleküler biyolog

Richard Henderson, İskoç moleküler biyolog ve biyofizikçi, ayrıca biyomolekül, elektron mikroskobunda öncü bilim insanı. Henderson, 2017 yılında Jacques Dubochet ve Joachim Frank ile birlikte Nobel Kimya Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yapısal biyoloji</span>

Yapısal biyoloji, biyolojinin özellikle amino asitlerden yapılmış olan proteinler, nükleotitlerden yapılmış RNA ve DNA gibi nükleik asitler ve lipitlerden oluşmuş membranlar olmak üzere biyolojik makromoleküllerin yapılarını ve uzamsal dizilişlerini inceleyen bir dalıdır. Yapısal biyoloji asıl olarak biyofizik yöntemleri ile makromoleküllerin atom düzeyinde üç boyutlu yapılarının belirlenmesi, yapısal değişikliklerinin temel prensipleri, moleküler hareketlerin analizi ve bu yapıların dinamiği ile ilgilenir. Makromoleküller hücrelerin hemen hemen tüm işlevlerini yerine getirir ve bunu da yapabilmek için belirli üç boyutlu şekillere girerler. Moleküllerin "üçüncül yapı"sı olarak adlandırılan bu yapılar her molekülün temel bileşimi ya da "birincil yapı"ları ile karmaşık bir şekilde bağlantılıdır.

Süper çözünürlüklü mikroskopi, optik mikroskopide görüntülerin kırınım sınırı tarafından empoze edilenlerden daha yüksek çözünürlüklere sahip olmasına izin veren bir dizi tekniktir. Süper çözünürlüklü görüntüleme teknikleri, yakın alan veya uzak alana dayanır. İkincisine dayanan teknikler kırınım sınırının ötesinde çözünürlüğü yalnızca ufak bir miktar geliştirebilirler.

Elektron kristalografisi, bir transmisyon elektron mikroskobu kullanarak katılardaki atomların düzenini belirleme yöntemidir.

<span class="mw-page-title-main">Mikroskobi</span> çıplak gözle görülemeyen örnekleri ve nesneleri görüntülemek için mikroskop kullanılan teknik alan

Mikroskobi, çıplak gözle görülemeyen nesneleri ve alanları görüntülemek için mikroskop kullanmanın teknik adıdır. Üç iyi bilinen mikroskopi dalı vardır: optik, elektron ve taramalı prob mikroskobu. Bununla birlikte görece yeni ortaya çıkan X-ışını mikroskobu alanı da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">David Julius</span> Amerikalı bilim insanı

David Julius, Amerikalı fizyolog ve bilim insanı. Kapsaisin, mentol ve sıcaklığı saptayan TRPV1 ve TRPM8 reseptörlerinin karakterizasyonu dahil, ağrı hissi ve ısının moleküler mekanizmaları üzerindeki çalışmalarıyla tanınmaktadır. San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde profesör olarak ders veren Julius, Artem Pataputyan ile birlikte "ısı ve temas reseptörlerinin keşfi" nedeniyle 2021 Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Uranil asetat</span>

Uranil Asetat Uranyum oksitin asetat tuzudur, bu zehirli sarı-yeşil renkli toz çeşitli laboratuvar testlerinde faydalıdır. Yapısal olarak bir koordinasyon polimeri olup formülü ise UO2(CH3CO2)2(H2O)·H2O'dur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.