İçeriğe atla

Jacob van Heemskerck

Jacob van Heemskerck
Jacob van Heemskerck
Doğum3 March 1567
Amsterdam, İspanya Hollandası
Ölüm25 Nisan 1607 (40 yaşında)
Cebelitarık
MilliyetHollandalılar
MeslekAmiral
Tanınma nedeniArktik keşif seferleri

Jacob van Heemskerck (3 Mart 1567)– 25 Nisan 1607) Hollandalı bir kaşif ve deniz amiraliydi. Sonunda öleceği Cebelitarık Muharebesi'nde İspanyollara karşı kazandığı zaferle tanınır.

Erken dönem

Jacob van Heemskerck, 1567'de Amsterdam'da[1] doğdu. Narin yüz hatlarına, iri kahverengi gözlere, ince yüksek bir buruna, sarı saçlara ve sakala ve yumuşak, nazik bir ifadeye sahip olarak tanımlanıyor. Sessiz dış görünüşünün ve sade kıyafetinin altında cesur bir doğa ve askeriye ve denizcilik konusunda yılmaz bir hırs vardı.[2]

Kariyer

Arktik keşif

Willem Barentsz ve Jacob van Heemskerck rotalarını çiziyor

Heemskerck'in ilk ünü, Avrupa'dan Çin'e giden Kuzeydoğu geçidini keşfetme girişiminden kaynaklandı. İki gemi Heemskerck ve Jan Rijp'in komutası altında 10 Mayıs 1596'da Amsterdam'dan yola çıktı. Willem Barentsz, Heemskerck'e dümenci olarak eşlik etti ve yolculuğun tarihçisi Gerrit de Veer ikinci kaptan olarak gemideydi.[3]

Kara Denizi'ne giden boğazlardaki buz kütleleri ve Novaya Zemlya yakınlarındaki yığının geçilemez doğası, karadan kaçınmanın ve kuzeye doğru rotayı izleyerek açık denizde bir geçit aramanın tavsiye edilebilir olduğunu gösteriyordu. Kuzeye doğru yelken açtılar ve 9 Haziran'da, Barents Denizi'ndeki Ayı Adası'nı keşfetti. Aynı rotaya devam ederek yaklaşık 80° N enleminde karla kaplı dağlık bir arazi gördüler, kısa süre sonra bir kutup buzul kütlesi tarafından durduruldular. Bu önemli keşfe Spitsbergen adı verildi ve yanlış bir şekilde Grönland'ın bir parçası olduğuna inanılıyordu.[3]

1 Temmuz'da Ayı Adası'na tekrar ulaştılar, Rijp seferden ayrılırken Heemskerck ve Barents, Novaya Zemlya'nın kuzey ucundan geçmek amacıyla doğuya doğru ilerledi. 26 Ağustos'ta, arazinin kuzey ucunu dolaştıktan sonra buz sığınağına ulaştılar. Burada gemileri buza demirlediler ve geminin arka güvertelerinden ve kasarasından dalgaların karaya attığı odun ve kalaslarla inşa edilmiş bir evde kışı geçirdiler.[1]

13 Haziran'da iki açık tekneyle Laponya kıyılarına doğru yola çıktılar; ancak Barents yolculuk sırasında 20 Haziran'da öldü. Bu, kutup kışının başarılı bir şekilde karşılandığı ilk seferdi; yolculuk, 16. yüzyılın kutup girişimleri arasında ilk sırada yer alıyor ve Hollanda'yı zenginleştiren balina ve fok balıkçılığının gelişmesine yol açtı.[3]

Doğu Hint Adaları

Heemskerck daha sonra koramiral olarak görev yaptı, Çin ve Hollanda Doğu Hint Adaları'na yapılan yolculuklarda Hollanda ticaret gemilerini korudu ve Hollanda'nın Endonezya'ya yaptığı ikinci sefere katıldı.[1] 1 Mayıs 1598'de Heemskerck, Doğu'ya gitmek üzere sekiz gemiden oluşan bir filoyla Texel'den yola çıktı ve 19 Mayıs 1600'de Texel'e döndü. Ertesi yıl Amiral Wolphert Harmensz ile on üç gemiden oluşan birleşik bir filoyla tekrar yola çıktı. Filo, Harmensz'in Mauritius'a gitmesi ve Heemskerck'in doğrudan Maluku'ya gitmesiyle Azorlar'da bölündü.[4]

25 Şubat 1603'te Heemskerck'in komutasındaki üç Hollandalı gemi, Singapur'un doğu kıyısı açıklarında Portekizli bir tüccar karağı Santa Catarina'ya saldırdı ve ele geçirdi. Amsterdam Amiralliği'nin Portekiz'in taleplerine rağmen gemiyi ve yükünü ganimet olarak alma kararı, 1663'e kadar süren Hollanda-Portekiz Savaşı'nın savaş nedeni oldu.[3]

J. K. J. de Jonge, Heemskerck'i "kaba bir denizcidense daha çok bir Drake veya Cavendish, bir beyefendi maceracı, biraz gururlu ve kibirli, ancak nazik ve başarısızlıktan korkan" olarak tanımladı.[4] Madura'daki bir ticari temsilci tarafından şirketin mülkünü riske attığı için kınandığında Heemskerck, "Bizim hayatlarımızı riske attığımız yerde, Şirketin beyleri gemilerini ve yüklerini riske atmalıdır." diye yanıtladı.[4] Kendisine olan kör güvenini adamlarına nasıl aşılayacağını biliyordu. Heemskerck bir gemiye bindiğinde denizciler kendilerini güvende hissediyordu. Savaşa "Heemskerck dövüşü" adını verdiler.[4]

Cebelitarık

Heemskerck, 21 gemiden oluşan İspanyol donanmasının tamamen yok edildiği Cebelitarık Muharebesi sırasında bir top mermisinin bacağını yaralaması sonucu öldü.[2] Cenazesi Amsterdam'daki Oude Kerk'te tam bir onurla gömülmek üzere Amsterdam'a geri gönderildi. Heemskerck'in zırh takımı (ölümcül gülleyle parçalanan uyluk plakası hariç) Amsterdam'daki Rijksmuseum'da sergileniyor.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b c "'Jacob van Heemskerck (1567–1607), survivor and accomplished admiral', Rijksmuseum". 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "rijks" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ a b Motley, John Lothrop. History of the United Netherlands, Vol. IV, John Murray, London, 1867
  3. ^ a b c d e Johan Carel Marinus Warnsinck, Twaalf Doorluchtige Zeehelden (1941), pp. 93–101 (in Dutch)
  4. ^ a b c d Van Spilbergen, Joris and Le Maire, Jacques. The East and West Indian mirror, Intro., (John Abraham Jacob De Villiers, trans.) Hakluyt Society, 1906

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam</span> Hollandanın başkenti ve en büyük şehri

Amsterdam, Hollanda'nın başkenti ve ülkenin en yüksek nüfuslu şehridir. Ancak Hollanda, hükûmetin ve meclisin bulunduğu Lahey'den yönetilir. Şehir, ülkenin batısında, Kuzey Hollanda eyaletinde yer almaktadır. 12. yüzyılda Amstel ırmağının kıyısında bir balıkçı köyü olarak kurulan Amsterdam, Hollanda'nın kişi sayısı bakımından en büyük, kültürel ve parasal yönden de en önemli kentidir. Şehir merkezinde 2018 sayımına göre 872.680 kişi yaşasa da, şehir sınırları içinde bu sayı 1.558.755 ve metropoliten bölgede 2.480.394'tür.

<span class="mw-page-title-main">Rembrandt</span>

Rembrandt Harmenszoon van Rijn, Hollandalı ressam ve baskı ustası. "Işığın ve gölgelerin ressamı" olarak da anılır.

<i>Goeben</i> ve <i>Breslau</i>nun takibi

Goeben ve Breslau'nun takibi, I. Dünya Savaşı'nın başlarında Akdeniz'de gerçekleşen, Birleşik Krallık'ın Kraliyet Donanması'na bağlı gemilerin Almanya'nın İmparatorluk Donanması'na ait SMS Goeben ve SMS Breslau'yu önlemeye çalıştıkları deniz muharebesidir. Alman Akdeniz Tümeni'ni oluşturan Moltke sınıfı muharebe kruvazörü SMS Goeben ve Magdeburg sınıfı hafif kruvazör SMS Breslau, savaşın başlaması ile Akdeniz'de sıkışmıştı. Alman gemileri aldıkları emirler doğrultusunda Birleşik Krallık filosunun yakın takibine rağmen Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a ulaşmayı başardı. İstanbul'a ulaşan gemiler, Osmanlı İmparatorluğu'na devredilerek sırasıyla Yavuz ve Midilli adlarını aldı. Gemilerin mürettebatı ise Amiral Wilhelm Souchon komutasındaki Alman denizcilerden oluşmaya devam etmişti. Souchon başkanlığındaki komuta heyetinin sonraki süreçte Karadeniz'e çıkarak emrindeki diğer Osmanlı gemileriyle birlikte Rus limanlarını topa tuttuğu Karadeniz Baskını, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri saflarında girmesine yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Willem Barentsz</span>

Willem Barents, Hollandalı denizci ve kâşiftir. Yaşadığı dönemde Kuzey'e doğru yapılan seferlerin lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Altın Çağı</span>

Hollanda Altın Çağı, Hollanda tarihinde 1585-1702 yılları arasındaki döneme verilen ad. Bu dönemde Hollanda bilim, ticaret ve sanat dallarında dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Edwin Peary</span> Amerikalı kâşif

Robert Edwin Peary, Kuzey Kutbu'na ilk kez ayak basan olarak kabul edilen Amerikalı kâşif.

<span class="mw-page-title-main">John Franklin</span> Britanyalı gezgin ve kâşif

John Franklin, Britanyalı gezgin, kâşif.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Shackleton</span>

Sir Ernest Henry Shackleton 20. yüzyılın başlarında yaptığı Antarktika keşifleriyle tanınan İrlandalı-İngiliz kâşif.

<span class="mw-page-title-main">Wunderland Harekâtı</span>

Wunderland Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Ağustos 1942'de Kriegsmarine'nin giriştiği ticaret akıncılık harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Willem Janszoon</span>

Willem Janszoon, Hollandalı denizci ve sömürge valisi, Avustralya kıyılarını 1606 yılında gören ilk Avrupalıdır. Adı zaman zaman Willem Jansz. şekillerde kısaltılarak kullanılmıştır. Janszoon, 1631 - 1611 ve 1612 - 1616 tarihlerinde Fort Henry Valisi olarak ve çeşitli dönemlerde Hollanda Doğu Hint Adalarında görev yaptı.

Gerrit de Veer, Willem Barentsz'in Kuzeydoğu Geçidi'ni bulmak amacıyla gerçekleştirdiği üç seferden son ikisine zabit olarak katılan ve bu üç seferin öyküsünü yayımlayan Felemenkli denizcidir.

<span class="mw-page-title-main">Jan van Riebeeck</span>

Jan Anthoniszoon van Riebeeck, Hollandalı doktor, tüccar ve Cape Kolonisi'nin kurucusu ve ilk yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu Geçidi</span> kuzey doğu

Kuzeydoğu Geçidi,, Norveç ve Rusya'nın Arktik kıyıları boyunca Atlantik ve Pasifik Okyanusları arasındaki nakliye rotasıdır. Kanada adalarından geçen batı rotası buna göre Kuzeybatı Geçidi (NWP) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Stepan Makarov</span>

Stepan Osipoviç Makarov Rus İmparatorluk Donanması'nda son derece başarılı Rus koramiral ve okyanus bilimcici. Rusya Bilimler Akademisi tarafından yazmış olduğu birçok kitap nedeniyle ödüllendirildi. Batmazlık teorisinin yazarı ve Kiril tabanlı semafor alfabesinin geliştiricisidir. Buzkıran gemilerin kullanımı konusunda ısrarcıydı ve onun tasarladığı ilk buzkıran olan Yermak inşa edildi. Sahalin adasındaki Shiritoru kasabası, 1946'da onuruna Makarov olarak yeniden adlandırıldı.

Jan Cornelisz Rijp, Güney'deki İspanyol ve Portekiz filolarından kaçınarak Doğu'ya giden bir rota bulunmasında Willem Barentsz'e katılmasıyla tanınan Hollandalı bir denizciydi.

<span class="mw-page-title-main">Willem Schouten</span>

Willem Cornelisz Schouten Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nde bir denizciydi. Horn Burnu rotasıyla Pasifik Okyanusu'na giden ilk kişi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Le Maire</span>

Jacob Le Maire, 1615 ve 1616'da dünyanın çevresini dolaşmış olan Hollandalı kâşifti. Ateş Toprakları ile Isla de los Estados arasındaki boğaza, onun onuruna Le Maire Boğazı adı verildi. Eendracht'taki konseye yeni geçidin kendi adıyla anılmasını öneren Le Maire'in bizatihi kendisiydi ve konsey de Le Maire'i oybirliğiyle kabul etti. The Relation'ın yazarları ise bu konuda Eendracht kaptanı Willem Schouten'in tarafını tuttu:

“... Adamlarımızın her biri, güzel mutluluğumuzun nişanesi olarak üçer kadeh şarap içtiler... ve Le Maire Boğazı'nın adı, her ne kadar haklı olarak Willem Schouten Boğazı olarak adlandırılması gerekse de, akıllıca yönetimi ve söz söyleme becerisiyle aynı şeyi bulan kaptanımızın adıyla anılmalıydı...

Dirck Gerritszoon Pomp(1544 - 1608), 16. ve 17. yüzyılda Hollandalı denizci ve Çin ile Japonya'yı ziyaret ettiği bilinen ilk Hollandalı olmuştur. Pomp, Burgonya Hollandası'ndaki Enkhuizen'de doğdu. Gençliğinde, tüccar olan akrabalarının yanında yaşamak, Portekizce öğrenmek ve tüccarlık eğitimi almak üzere 1555 yılında Lizbon'a gönderildi. Pomp 1568'de 22 yaşındayken Hindistan kıyılarındaki Goa adasında tüccar olarak çalışmaya başladı. Oradan Portekiz ticaret gemileriyle Çin ve Japonya'yı ziyaret etti.

<span class="mw-page-title-main">Boris Çuhnovski</span>

Boris Grigoryeviç Çuhnovski, Rus ve Sovyet pilot ve Arktik kaşifi. 1928'de Airship Italia'nın kurtarılmasına ve 1937-1938'de Sigizmund Levanevsky uçağının aranmasına katıldı. Ayrıca Robert Bartini ile birlikte Arktik araştırmaları için özel bir uçak geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Adriaen Block</span>

Adriaen Courtsen Block, Henry Hudson'ın 1609 seferinin ardından 1611'den 1614'e kadar yaptığı dört yolculukta günümüz New Jersey ve Massachusetts arasındaki kıyı ve nehir vadisi bölgelerini keşfetmesiyle tanınan Hollandalı özel bir tüccar, korsan ve gemi kaptanı. Muhtemelen Block Island ve Rhode Island'ı adlandırması, Amerikan yerlileriyle ilk ticareti kurması ve son yolculuğunun 1614 tarihli haritasında orta Atlantik bölgesinin birçok özelliğinin ilk kez görünmesi ve bölgeye ilk kez Yeni Hollanda adının verilmesiyle tanınır. Long Island Boğazı'na ve Connecticut Nehri'ne giren ve Manhattan ile Long Island'ın ada olduğunu belirleyen ilk Avrupalı olduğu biliniyor.