İçeriğe atla

Jack Russell teriyer

Jack Russell teriyer
Diğer adlarJack Russell, Parson Jack Russell teriyer, Parson Russell teriyer, Russell teriyer
Ülkeİngiltere
Özellikler
Ağırlık 5 - 6 kg
Boy 25 - 30 cm
Ömür 13 - 16 sene
Köpek (Canis lupus familiaris)

Jack Russell teriyer,[1] 19. yüzyılda İngiltere'de, yer üstünde ve yer altında tilki avlamak için üretilmiş bir köpek ırkıdır.[1] İlk olarak, pek çok köpek ırkı üretmiş olan avcılık tutkunu papaz Jack Russell tarafından, muhtemelen fox terrier, eski tip bulldog, lakeland teriyer'ın yanı sıra bazı diğer ırklar karıştırılarak oluşturuldu. Eskiden adı içinde geçen "Parson" sözcüğü İngilizcede papaz anlamına gelir.[2] Maske filminde yer alan köpeğin ırkıdır.[3]

Adlandırma

Jack Russell teriyerin adlandırılması konusu 90'lı yıllardan beri oldukça tartışmalıdır. Bu ırk ilk kez 1990 yılında İngiltere'de "Parson Jack Russell teriyer" adıyla TKC tarafından kayıt altına alındı. 1997 yılında ABD'de "Jack Russell teriyer" adıyla AKC tarafından tanındı.[4] Çeşitli üreticilerin Jack Russell türevî isimler altında farklı ırklar üretmeleri sonucunda 1999 yılında İngiltere'de bu ırkın adı Parson Russell teriyer olarak değiştirildi ve 2003 yılında AKC de bu isim değişikliği yaptı.[1] Buna rağmen "Jack Russell teriyer", halk arasında halen en yaygın olarak kullanılan ismidir.

Irk standardı

Ayrıca bakınız: Irk standardı

Jack Russell Teriyer, güçlü, hareketli, atletik ve son derece çevik bir iş köpeğidir.

Omuzlarda yaklaşık 25–30 cm yüksekliğinde ve 5–6 kg ağırlığa sahiptir.

Sakin halinde iken ileri doğru yatık, düğme biçimli kulakları vardır. Kulak uçlarının, göz hizasında olması tercih edilir.

Jack Russell Teriyer kafa yapısı

Gözleri badem şeklinde, her zaman koyu kahverengi rengine sahiptir. Göz kapakları siyahtır.

Göğüs kafesi oldukça dardır. Çevresi 40–43 cm arasındadır.[5]

Kuyruğu, vücut yapısına göre uzundur bundan dolayı özellikle avcı olarak kullanıldığı dönemlerde, dar alanlarda avlanmayı zorlaştırdığı için, kuyruğunun üçte biri kesilmektedir.[1][6][7]

Vücudu bir kareden ziyade, bir dikdörtgene benzemektedir. İdeal gövde - bacak oranı 1:1'dir. Denge çok önemlidir, gövde olarak çok uzun veya Parson Russell Teriyer gibi kare vücuda sahip olmaları rk standartlarına aykırıdır.

Jack Russell'ların kürkü, göbek hariç vücudun en az %51'i beyaz olmak kaydı ile özellikle baş, üst gövde ve kuyrukta siyah ve sarımsı-kahverengi lekelidir.[8][9] Kısa veya uzun tel tüylü olabilmektedir. Tel tüylü olanları sakallıdır. Jack Russell Teriyer kürkü suya dayanıklıdır.[1]

Karakter

Jack Russell; avcılık içgüdüsü güçlü, çevresini gözlemlemeyi seven, ısırdığı nesneyi bırakmayan, hareketli ve cesur bir köpek ırkıdır. Çok akıllıdırlar; fakat inatçı ve başına buyruk hareketler de sergilerler. Diğer köpeklere, kendilerine iyi davranmayan insanlara, diğer ev hayvanlarına ve kedilere karşı saldırgan olabilirler. Bundan dolayı, yavruyken çok iyi eğitilmelidirler. Sahiplerine sadık ve sevgi doludurlar. İnsanlarla ve kendi başlarına oyun oynamayı çok severler. Avcı oldukları için kazmayı ve koşmayı severler. Enerjik bir yapıya sahiptirler.[1][10][11][12] Küçük boyutlu hayvanları avlama içgüdüsüne sahiptir. Ayrıca diğer köpeklerle kavga etme eğilimi de gösterir. Tüm bunlara rağmen insanlarla arası fena sayılmaz. Yabancılara karşı hoşgörülü davranır. Çocuklarla da arası fena sayılmaz. Ancak çocukların onu kızdırması durumunda agresif tavırlar sergileyebilir. bu yüzden çocuklu aileler için pek uygun değildir.[13]

Sağlık

Amerika Jack Russell Klubünün web sitesinde yer alan bilgiye göre doğuştan tek taraflı ya da çift taraflı sağır olabiliyorlar. Bunun haricinde ise nadir de olsa Glokom, Katarakt, PLL (Lens çıkığı), LOA (Geç beyincik ataksisi), SCA (Spinoserebellar ataksi),[14] JBD (Juvenil ensefalopati), Patella çıkığı, Kalça displazisi gibi genetik hastalıkları görülmektedir.[15] Bu hastalıkların çoğunun önüne geçebilmek için üreticiler tarafından eşleşme ve üretim öncesinde genetik testler yapılmaktadır. Ortalama 12-16 yıl arasında yaşayabilen bu ırk, doğru bir bakım ve doğru beslenme sonucunda daha uzun yaşayabilmektedir.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Jack Russell terrier (breed of dog)." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 18 Mart 2012
  2. ^ "parson." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  3. ^ "Breed of a dog from the movie "Mask" – a Jack Russell Terrier". Articles and News Pets. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Parson Russell terrier." 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. American Kennel Club. Erişim: 9 Şubat 2012.
  5. ^ Jack Russell Teriyer Irk Standardı (PDF) (İngilizce). MRS R.N. FRANCIS-LITTLE. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 
  6. ^ "Köpeklerde Kuyruk Kesimi Neden Yapılır". 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  7. ^ "What is the best age for a Jack Russell Terrier's tail to be docked?". 7 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  8. ^ "Jack Russell Terrier". 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  9. ^ "JRTCA Breed Standard". 20 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  10. ^ "Jack Russell Terrier". 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  11. ^ "Jack Russell". 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  12. ^ "Jack Russell Karakter ve Genel Huyları". 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  13. ^ "JACK RUSSEL TERRİER ÇOCUKLARLA İLİŞKİSİ". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Wessmann, Annette; Goedde, Thomas; Fischer, Andrea; Wohlsein, Peter; Hamann, Henning; Distl, Ottmar; Tipold, Andrea (Temmuz 2004). "Hereditary ataxia in the Jack Russell Terrier--clinical and genetic investigations". Journal of Veterinary Internal Medicine. 18 (4): 515-521. doi:10.1892/0891-6640(2004)18<515:haitjr>2.0.co;2. ISSN 0891-6640. PMID 15320590. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 
  15. ^ "Генетические болезни джек рассел терьеров. | «Omri Relizan» - Питомник КСУ-FCI Биглей и Джек Рассел Терьеров" (Rusça). Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 
  16. ^ "Jack Russel köpeği sağlık". 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
Wikimedia Commons'ta Parson Jack Russell teriyer ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Doberman</span>

Doberman, Almanya kökenli bir iş köpeği ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Airedale teriyeri</span>

Airedale Teriyeri, İngiliz teriyer köpek ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Labrador retriever</span> Köpek ırkı

Labrador retriever, retriever öbeğinden köpek ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Staffordshire teriyeri</span>

Amerikan Staffordshire teriyeri, Buldog ve teriyer cinslerinden türemiş köpek ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Alman çoban köpeği</span> Almanya kökenli köpek ırkı

Alman çoban köpeği veya Alman kurdu, Almanya kökenli bir köpek ırkıdır. Türkçede bazen kurt köpeği olarak da anılırlar. Büyük, atletik ve güçlü olduğu kadar zeki olması, doğru yetiştirildiğinde bu köpeği mükemmel bir aile veya koruma, yahut iş köpeğine dönüştürür. Alman kurtları ikiye ayrılır; iş köpekleri ve şov köpekleri denilen iki farklı versiyonu vardır. İş köpeği olarak üretilen alman kurtları daha yüksek bir kalçaya ve daha uzun bacaklara sahiptirler. Show için üretilen köpekler ise daha alçak bir kalça, adaleli bir vücuda ve çok gösterişli bir posta sahip olurlar. Alman kurtların da en sık rastlanan hastalık kalça çıkığı(kalça displazisi) olarak bilinen eklem rahatsızlığıdır. Ayrıca alman kurtları çok hassas bir mideye sahip oldukları için özel bir diyet ile veya içeresinde fazla çeşit olmayan, aynı zamanda köpeğin alerjisinin bulunmadığı mamalar ile beslenmelidir. Alman kurtları dünyada en çok tercih edilen ırklar arasındadır. İş köpeği olarak, asker ve polis köpeği olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yorkshire teriyeri</span>

Yorkshire teriyeri, Birleşik Krallık kökenli, küçük bir teriyer ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Dogo Argentino</span> Köpek ırkı

Dogo Argentino, Arjantin'de yaban domuzu da dahil olmak üzere büyük hayvan avı amacıyla melezlenmiş büyük, beyaz, kaslı bir köpek türüdür. Yetiştirici, Antonio Nores Martínez, kararlı bir cesaret sergileyecek ve insan arkadaşını isteyerek koruyacak bir köpek istiyordu. İlk olarak 1928'de, Büyük Dane de dahil olmak üzere çok çeşitli diğer ırklarla birlikte Cordoba Köpeğinden melezlendi.

<span class="mw-page-title-main">Teriyer</span>

Teriyerler, bir köpek ırkı grubu. Genelde küçük olan bu köpekler, cesur, canlı, enerjik ve hiperaktif bir kişiliğe sahiptir. Bu ırk ailesinin en büyük türü Airedale teriyeridir. Teriyer türlerinin çoğu Britanya Adaları’nda ortaya çıkmıştır ve sıçanları, tavşanları, tilkileri kontrol altında tutmak için kullanılmıştır. Daha büyük bazı türler ise, porsuk avlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kaniş</span>

Kaniş, Alman kökenli olduğu düşünülen bir köpek ırkı. Bununla birlikte Fransa'da çok popüler olmuş ve Fransa'nın milli köpeği kabul edilmiştir. Kanişler ilk olarak su retrieverı olarak üretilmişlerdi ve kürkleri sudaki hareketlerini kolaylaştırmak için özel bir şekilde tıraş ediliyordu. Günümüzde sirk hayvanı ve mantar bulucu olarak da kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Süs köpeği</span>

Süs köpekleri veya oyuncak köpekler, sadece insanlara dostluk etmesi için yetiştirilmiş köpekler. AKC, TKC gibi başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur. UKC'de süs köpekleri yerine refakatçi köpekler grubu, ve FCI'da refakatçi ve süs köpekleri bulunur. Süs köpekleri geçmişte saray halkının yanlarında gezdirebilmesi için küçük, taşınabilir ve iyi huylu olacak şekilde üretilmişlerdir. Hâlen günümüzde de aristokrat çevrelerde tercih edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Malta köpeği</span>

Malta köpeği veya Maltese yaklaşık 2800 yıl öncesine dayanır. Maltese kelimesinin sonuna Terrier kelimesini ekleyenlerin aksine uluslararası bir kuruluş olan FCI'a göre ırkın adı Maltese'dir. Maltese ırkı köpeklerin Malta'da üretildiği düşünülmesine rağmen bu Maltese'in anavatanının Malta olduğu anlamına gelmez. Maltese kelimesi Sami dillerinde bulunan "Malat" kelimesinden gelmektedir. Malat, liman gibi anlamlara gelmektedir. Kökeni esasında orta akdenizdir. FCI'a göre 9. Grup olan refakatçi, süs köpeği grubunda değerlendirilir. Yetişkinleri yaklaşık 24 cm yüksekliğinde (gövde) ve 3–4 kg ağırlığındadır. Irkın spesifik özelliği şunlardır; Uzun beyaz tüylü, siyah iri gözlü. Maltese; siyah burunlu, siyah göz çevresi olan, siyah dudaklı, siyah pati yastıklı, siyah tırnaklı bir köpek ırkıdır. Sarkık kulaklı ve ufak vücutludur. Burunda depigmente ve siyah dışı renk tolore edilmez. Diskalifiye sebebidir. Çok az tüy döktüğünden dolayı non-alerjik köpeklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bull teriyer</span>

Bull teriyer ya da boğa teriyeri, 19. yy.da İngiltere'de üretilmiş bir teriyer ırkı. Buldog, beyaz İngiliz teriyeri, Dalmaçyalı, İspanyol pointeri, foxhound ve muhtemelen greyhound gibi pek çok ırkın karıştırılması ile üretilmiştir. Cüssesine oranla dünyanın en güçlü köpeklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Napoli mastifi</span> Köpek ırkı

Napoli mastifi veya napoliten, kökeni tarih öncesi dönemlere dayanan bir mastif köpek ırkı. Adını İtalya'nın Napoli kentinden alır. Muhtemelen Mısır, Fars veya Mezopotamya kökenlidir. Romalılar tarafından savaş köpeği olarak kullanılmıştır. Sonraları kuzey İtalya'da çiftlik bekçisi ve yakın koruma olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan tüysüz teriyeri</span>

Amerikan tüysüz teriyeri, Rat Terrier'den türemiş ender bir köpek türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bedlington teriyeri</span> İngiltere kökenli bir teriyer türü

Bedlington teriyeri, İngiltere kökenli bir teriyer türü. 1800'lerde Northumberland'ın maden bölgesi Bedlingtonshire'de ortaya çıktı. Önceleri dövüş köpeği ve porsuk, tavşan, sıçan vs. avcısı olarak kullanılan Bedlingtonlar zamanla ev köpeği olarak kullanılmaya başlandı.

Parson Russell Teriyeri, orijinali 18. yüzyıl Foksteriyeri olan küçük beyaz bir teriyer türüdür. Cins bu tarz köpek üretimiyle ilgilenen köpek yetiştiricisi rahip John ''Jack'' Russell'dan sonra isimlendirilmiştir. Jack Russell teriyer cinsinin bir köpek gösterisi çeşidi olarak tanınmıştır. İlk olarak 1990 yılında Birleşik Krallık'ta Jack Russell Terrier olarak tanınmıştır. Amerika'da ilk olarak 1997'de Jack Russell Terrier olarak tanındı. İsim 1999'da Birleşik Krallık'ta bugünkü haliyle değiştirildi ve 2008'de yeni isim tüm uluslararası köpek kulübesi kulüpleri tarafından tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Boston teriyeri</span>

Boston teriyeri, Amerika Birleşik Devletleri menşeli bir köpek ırkıdır. Bu "Amerikan Beyefendisi", 1893'te American Kennel Club tarafından sportif olmayan bir cins olarak kabul edildi. Bu cinsi AKC standardından ayırt ederken renk ve işaretler önemlidir. Siyah, çizgili (brindle) veya beyaz işaretli olmalılar. Boston teriyerleri, kısa kuyruklu ve dik kulaklarıyla küçük ve kompakttır. AKC, çok zeki olduklarını ve çok kolay eğitildiklerini söylüyor. Arkadaş canlısıdırlar ve bazen inatçı olabilirler. Bir Boston teriyerinin ortalama ömrü yaklaşık 11 ila 13 yıldır. Kısa burunları vardır, bu genellikle yaşamın ilerleyen dönemlerinde solunum sorunlarına neden olabilir, bu da düşük bir yaşam beklentisine neden olur.

Brezilyalı teriyeri Brezilya'da geliştiren bir köpek ırkıdır. Birkaç teriyerden birisi ve Brezilya'nın dünya çapında tanınan iki yerli ırkından biridir.

Bazen hileli diz olarak da adlandırılan diz kapağı çıkması, diz kapağının yerinden veya normal konumundan çıkması durumudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.