İçeriğe atla

Jabuticaba


Jabuticaba
Jabuticaba ağacının meyvesi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Myrtales
Familya: Myrtaceae (Gülgiller)
Cins: Plinia
Tür: '''''P. trunciflora'''''
İkili adlandırma
''Plinia trunciflora''
(O. Berg) Kausel 1956

Jabuticaba, guapuru, Sao Paulo'da[1] fruita diye adlandırılmaktadır, jabuticaba ağacının (Portekizce jabuticabeira) bir meyvesidir. Bu ağaç Mirtaceas ailesindendir, 20 yıl sonra meyve verir. Bu meyve 1828 yılında açıklanmıştır, onun kaynağı bilinmemektedir. Jabuticaba'nın diğer bilinen isimleri şunlardır: jabuticabeira-preta (siyah jabuticaba ağacı), jabuticabeira-rajada (çizgili jabuticaba ağacı), jabuticabeira-rósea (pembe jabuticaba ağacı), jabuticabeira-vermelho-branca (kırmızı-beyaz jabuticaba ağacı), jabuticaba-paulista, jabuticaba-ponhema, jabuticaba-açu.[2]

Myrciaria jaboticaba (Vell.) Berg başka bir jabuticaba çeşididir, jabuticaba-sabará en sık bulunan eyaletler Goiás, Minas Gerais ve São Paulo, Brezilya’da.

Etimoloji

“Jabuticaba” Tupi dili kelimeden geliyor, tomurcuk meyvesi demektir.[1]

Morfolojik özellikleri

Yaprak dökmeyen bir ağaçtır, yaprakları en fazla 7 santimetre uzunluğundadır, uygun suda ve orta-tam güneş arasında gerektirir. En fazla 10 metre boyuna ulaşır, gövdesinin çapı 40 santimetre açık renklidir lekelidir. İlk baharda ve yazın çiçek ve çok miktar meyve verir. Çiçekleri ve meyveleri gövdesinde ve dallarında aglomerat olarak büyümektedir. Siyah kabuğu bir meyve, onun tek tohum beyaz posasını yapışmaktadır. Doğal, reçel, meyve suyu, likör, cachaça (Brezilya milli içki), şarap ve sirke olarak tüketilmektedir.[2] Brezilya, Portekiz bir sömürgesi zamanından beri meyveli veren ağaçlar en yetiştirlenlerden biri. Jabuticaba ağacı kıralığı bir gelenektir, bunu dolayısıyla bütün meyveler bir süre boyunca tüketilebilmektedir.[3] Sabara şehrinde (Minas Gerais elayedinde, Brezilya) meyve üretici kentin geleneği sürdürmek için, her sene Jabuticaba Festivalı (Festival da Jabuticaba) gerçekleşmektedir.[4] Jabuticaba meyve dağılımı hayvanın tarafından yapılmaktadır. Tohumlar meyvenin posasıyla dikebilmektedir, fakat onların tutumak için meyvelerin posası çıkarması ve tohumlar gölgede kuruması gerektir.

Yetiştiren türler

  • jabuticaba-açu-paulista: buruk tadı sahip olan büyük meyve üretmektedir
  • jabuticaba-ponhema: çok verimli olan, büyük ve az acımtrak meyveler üretmektedir, şunlar reçel üretmesi için kullanmaktadır
  • jabuticaba-precoco: sık meyve veren, az daynaklı ince kabuğu meyveler
  • jabuticaba-vermelha (kırmızı jabuticaba): kısa boylu ağaç, koyu kırmızı renkli meyveler[5]
  • Jabuticaba ağacı
    Jabuticaba ağacı

Besin değerleri

Jabuticabanın posasında demir, fosfor, bir doz niasin, C vitamini ve B vitamini kompleksinden bazısı (hazmı kolaylaştırır ve toksinlerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olur) mevcuttur. Çok demir içerdiği için, birçok yerli Kızılderili kabileleri tarafından, özellikle hamile olanlar, jabuticaba suyu çok tüketmektedirler. Siyah kabuğunda pektin ve peonidin içeriği mevcuttur. Antisyanin jabuticabaya bu rengini vermekte ve bu kuşları çekmektedir, böylece bu meyvenin tohumu yayılmakta ve türlerin sürekliliği sağlanmaktadır.[6] Tıbba göre, antisyanin güçlü antioksidandır, vücuttan serbest radikallari atmaya yarar ve en son araştırmalara göre, antioksidanların seviyesi diyabet hastalarının kanında şekeri dengelemek için yardımcı olacaktır. Jabuticabanın kabuğunda bu mucize antioksidan olduğu için onun, meyve suyu veya reçel olarak tüketilmesi tavsiye edilir. Bu ağacın gövdesinden yapılan çay astıma karşı kullanılmaktadır. Brezilya'da, su havzalarında ve nehir kenarlarında Mato Grosso do Sul, Minas Gerais, Rio de Janeiro, Sao Paulo, Esprito Santo, Parana, Santa Catarina, Goias ve Rio Grande do Sul elayetlerinde bulunmaktadır.[2]

Kulanımı

Peyzajda süs bitkisi olmaya uyngundur. On dokuzuncu yüzyılın sonunda Rio de Janeiro'nun kuzeybatısına gelen İtalyanlar, İtalya'dak şarap yapımında kullandıkları üzümleri bulamadıkları için jabuticaba'dan şarap üretmeye başladılar.[7]

  • Jabuticaba çiçeği
    Jabuticaba çiçeği

Yetişmesi

Aşılama yaparak daha fazla ağaç elde edilir böylece ağaç daha erken meyve üretmeye başlamaktadır, fakat onlara daha dikkatli bakım gerekir ve daha az yaşamaktadır. Jabuticabanın tohumlarının çimlenmesi oranı düşüktür, fidan için ilk aylarda orta gölgeli ortam ve nemli toprak gerekir. Hasat almak için bu meyvenin parlak, simsiyah rengini almasını beklemek gerekmektedir, bu siyah renk onun olgunlaştığını gösterir ve olgunlaşınca tadı tatlı olmaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b FERREIRA, A. B. H. Novo Dicionário da Língua Portuguesa. Segunda edição. Rio de Janeiro: Nova Fronteira, 1986. p.977
  2. ^ a b c d Lorenzi, Harri: Árvores brasileiras: manual de identificação e cultivo de plantas arbóreas do Brasil, vol. 1. Instituto Plantarum, Nova Odessa, SP, 2002, 4a. edição. ISBN 85-86174-16-X (Portekizce)
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2013. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2013. 
  5. ^ Lorenzi, Harri et. al.: Frutas brasileiras e exóticas cultivadas (de consumo in natura), Instituto Plantarum de Estudos da Flora, Nova Odessa, SP, 2006. ISBN 85-867174-23-2
  6. ^ http://saude.abril.com.br/edicoes/0259/nutricao/conteudo_87702.shtml 13 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Jabuticaba: nossa pequena notável, erişim tarihi: Eylül 2009
  7. ^ Bom Dia Rio. Disponível em http://globotv.globo.com/rede-globo/bom-dia-rio/v/varre-sai-produz-vinho-de-jabuticaba/2060803/ 22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 12 Ocak 2013.

Dış bağlantılar

Festival da Jabuticaba, Sabará (Portekizce)[]

Festival da Jabuticaba, Cachoeira do Campo (Portekizce)

Bonsai de Jabuticabeira (Portekizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">São Paulo</span> Brezilyanın en büyük şehri ve São Paulo eyaletinin başkenti

São Paulo, Güneydoğu Brezilya'da bulunan São Paulo eyaletinin başkenti ve Güney Amerika'nın finans, ticaret ve sanayi merkezi. São Paulo, Brezilya, Amerika kıtası ve güney yarımküredeki en büyük şehirdir. GaWC tarafından alfa küresel şehir olarak sınıflandırılan São Paulo, banliyöleri olan Jundiaí, Sorocaba and São José dos Campos ile birlikte dünyanın dördüncü büyük metropolitan alanıdır. Bu metropolitan alanının nüfusu 22 milyondan fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Bahia</span> Brezilyanın kuzeydoğusunda eyalet

Bahia, Brezilya'nın 26 eyaletinden biridir. Ülkenin kuzeydoğusunda, Atlas Okyanusu kıyısındadır. São Paulo, Minas Gerais ve Rio de Janeiro'dan sonra nüfusu en yoğun olan eyalettir. Ayrıca fiziksel olarak da beşinci sırada yer alır. Tarih ve kültür bakımından Brezilya'nın kuzeydoğudaki en önemli eyaletidir. Bahia'nın başkenti Salvador ya da resmi adıyla, São Salvador da Bahia de Todos os Santostur. Atlas Okyanusu ile All Saint körfezinin kesiştği yerdedir.

<span class="mw-page-title-main">Minas Gerais</span> Brezilyanın güneydoğusunda eyalet

Minas Gerais Brezilya'nın 26 eyaletinden biridir. Ülkenin güneydoğusunda yer alır. En kalabalık ikinci, yüzölçümü bakımından en büyük dördüncü eyalettir. Belo Horizonte başkenti ve en büyük şehridir. Fiat'ın Brezilya fabrikası burada yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Vanderlei Luxemburgo</span>

Vanderlei Luxemburgo, 10 Mayıs 1952'de Nova Iguaçu'da doğan Brezilyalı eski futbolcu ve faal teknik direktör. Tam adı Vanderlei Luxemburgo da Silva'dır. Beş şampiyonluk yaşadığı Brezilya ligi Série A'nın en başarılı teknik direktörüdür. Şu anda boştadır.

<i>Adamantisaurus</i> sauropod dinozor

Adamantisaurus, Geç Kretase devrinde, Güney Amerika’da yaşamış bir sauropod dinozor cinsidir. Sadece altı adet kuyruk kemiğinden bilinir; ama bir sauropod olduğu için, uzun boyun ve kuyruklu, çok büyük bir dinozor olduğu varsayılır.

Brezilyalı Yahudi Yahudi kökenli veya Yahudiliğe geçmiş Brezilyalılara denir.

<span class="mw-page-title-main">Mato Grosso do Sul</span> Brezilyanın merkezinde eyalet

Mato Grosso do Sul, Brezilya'nın batısında bulunan bir eyalettir. Kuzeyinden Mato Grosso ve Goiás; doğusundan Minas Gerais ve São Paulo eyaleti; güneydoğusundan Paraná; güneybatısından Paraguay ve kuzeybatısından Bolivya tarafından çevrelenir. Başkenti ve en büyük şehri Campo Grande.

<span class="mw-page-title-main">São Paulo (eyalet)</span> Brezilyanın güneydoğusunda eyalet

São Paulo, Brezilya'nın güneydoğusunda yer alan ve ülkenin en kalabalık ve gelişmiş eyaletidir. İdari merkez, aynı zamanda Brezilya'nın ve tüm Güney Amerika'nın en büyük şehri olan São Paulo şehridir. São Paulo, Portekizcede Aziz Pavlus anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">UTC-02.00</span>

UTC−02:00, UTC'den 2 saat geri zaman dilimi.

Premiere FC Brezilya'da İzle ve öde sistemiyle Eyalet şampiyonalarını ve Brezilya şampiyonası Seri A ve Seri B'yi canlı yayınlayan kuruluştur. Globosat'a aittir ve SKY Brasil, NET, TV Claro ve Vivo TV gibi Brezilya'da yayın yapan platformlarda bulunur. Ayrıca DirecTV ve Dish Network gibi yurtdışında hizmet veren operatörlerde de yayın yapar. 1997 yılından 2006 yılına kadar ismi Premiere Esportes olan platform, Premiere Futebol Clube ve sonra da PFC isimlerini aldı, ancak 2011'de tekrar isim değişikliğine gitti ve bu kez Premiere FC ismini tercih etti.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'nın En Büyük Şehirleri Listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Brezilya'da orantılı olarak yüksek şehirleşme oranı bulunduğu belgelenmektedir. Ülkenin resmi istatistiklerine göre her 100 Brezilyalı kişiden 81 kişisi şehirlerde yaşamaktadır. Bu istatistikleri toplayıp yayan resmi kurum Brezilya Coğrafya ve İstatistikler Enstitüsü (İGBE) bu sonuç vermek için hanehalklarının şehirsel alanda mı yoksa kırsal alanda mı yaşadığını tanımlamasının bazının "yerel ve yörel idare bölümleri" öldüğünü kabul etmektedir ve bazın "yapılanmış çevre" olması tanımını kullanmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu bölgesi, Brezilya</span> Brezilyanın bir bölgesi

Güneydoğu Bölgesi, Brezilya'nın Espírito Santo, Minas Gerais, Rio de Janeiro ve São Paulo eyaletletini kapsayan bölgedir. Ülkenin ekonomik merkezi olan bölgenin nüfusu 2021 yılı itibarıyla 89.632.912 idi.

<span class="mw-page-title-main">Rio Grande (Paraná Nehri)</span>

Rio Grande güney Brezilya'da yer alan bir nehirdir. Minas Gerais eyaletindeki Mantiqueira Dağları'ndan doğar ve batıdan kuzeybatıya doğru ilerler. Aşağı bölümleri, Minas Gerais-São Paulo sınırının bir bölümünü oluşturur. 1.090 km'lik (677 mi) bir yolculuktan sonra, Mato Grosso do Sul eyalet sınırında, Paranaíba Nehri'ne katılarak Yukarı Paraná Nehri'ni oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'nın bölgeleri</span>

Brezilya'nın bölgeleri, Brezilya'nın jeopolitik amaçlarla kullanılan bölgeleridir. Bölgeler, Brezilya Coğrafya ve İstatistik Enstitüsü (IBGE) tarafından tanımlanmış olup coğrafi, sosyal ve ekonomik faktörleri göz önünde bulundurarak yalnızca akademik olarak faaliyet göstermektedirler ve federal düzeydeki hükûmet programlarının yönlendirilmesinden başka siyasi etkileri bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

Bu makale, 2019 koronavirüs salgınının Brezilya'daki etkilerini yansıtmaktadır ve tüm önemli güncel müdahaleleri ve önlemleri kapsamayacaktır. 12 Temmuz itibarıyla, 1.864.000'den fazla vaka kaydedildi, dünyada ikinci sırada, 72.100 ölüm; Salgın merkezleri aşağıdaki eyaletlerdir:

Ricardo Rogério de Brito, bilinen takma adıyla Alemão, defansif orta saha pozisyonunda oynayan Brezilyalı eski futbolcudur. Takma adı Portekizcede Alman anlamına gelmektedir. İnatçı ve fiziksel bir oyuncu olan Alemão, taktiksel zekası ve oyunu okuma yeteneği nedeniyle defansif orta saha oyuncusu olarak öne çıkan güçlü, tutarlı ve çok yönlü bir orta saha oyuncusu idi.

Beyaz Brezilyalılar, kökleri Avrupa ve Orta Doğu'ya dayanan, beyaz olan veya kendini beyaz olarak tanımlayan Brezilyalılardır. Beyazlar Brezilya'daki en kalabalık 2. ırk grubudur. 2010 nüfus sayımına göre, 91.051.646 veya ülke nüfusunun yüzde 47,73'ünü oluşturmaktadırlar. Beyaz Brezilyalılar geleneksel olarak ülkenin orta sınıfının yanı sıra neredeyse tüm siyasi ve ekonomik seçkinlerinin bel kemiğini oluşturmaktadır. Ülkedeki beyaz Brezilyalıların nispi oranının, nüfusun yaklaşık %63'ününü oluştururken zirveye ulaştıkları 1960'ların başından beri istikrarlı bir şekilde düştüğü görülmektedir. Beyaz Brezilyalıların ana dili Brezilya Portekizcesidir.

<span class="mw-page-title-main">Afro Brezilya dinleri</span>

Afro Brezilya dinleri, Afro Brezilyalıların inandığı çeşitli senkretik dini inançların toplu adıdır. Afro Brezilya dinlerinin kökeni, 16.-19. yüzyıllar arasında Atlantik köle ticareti sonucunda Batı Afrika'dan Brezilya'ya getirtilen Afrika kökenli kölelerin getirdikleri yerel dinlere dayanır. Bunlar arasında en yaygın olanları Candomblé ve Umbanda'dır.

1986 Brezilya UFO olayı, 19 Mayıs 1986'da Brezilya'nın São Paulo, Rio de Janeiro, Minas Gerais ve Goiás eyaletlerinde tanımlanamayan uçan cisimlerle (UFO'lar) bir dizi radar ve görsel temas gerçekleşti ve yerel olarak "UFO'ların Gecesi" olarak bilinmeye başlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.