İçeriğe atla

Jaan Puhvel

Jaan Puhvel
Doğum24 Ocak 1932 (92 yaşında)[1]
Tallinn, Estonya
MilliyetEston
Mezun olduğu okul(lar)
MeslekKarşılaştırmalı dilbilimci ve karşılaştırmalı mitolog
EvlilikMadli Puhvel [et]

Jaan Puhvel (d. 24 Ocak 1932)[2], Hint-Avrupa dilleri alanında uzmanlaşmış Estonyalı karşılaştırmalı dilbilimci ve karşılaştırmalı mitologdur.

Estonya'da doğan Puhvel, 1944'te Sovyetlerin Baltık devletlerini işgal etmesinin ardından ailesiyle birlikte ülkesinden kaçtı ve Kanada'ya yerleşti. Doktorasını Harvard Üniversitesinde karşılaştırmalı dilbilim alanında yaptı. Los Angeles California Üniversitesi'nde (UCLA) klasik diller, Hint-Avrupa dilleri ve Hititçe alanında profesör oldu ve burada Karşılaştırmalı Folklor ve Mitoloji Çalışmaları Merkezi'ni kurdu ve Klasikler bölümü başkanlığı yaptı.

Puhvel, Hitit Etimolojik Sözlüğü'nün kurucusu ve Proto-Hint-Avrupa mitolojisi ve Proto-Hint-Avrupa toplumu üzerine birçok çalışmanın yazarı ve editörüdür.

Kişisel hayatı

Puhvel, Estonyalı mikrobiyolog Madli Puhvel [et] ile 4 Haziran 1960'ta evlendi ve çiftin üç çocuğu oldu.[3] Puhvel ayrıca Filolog Martin Puhvel'in kardeşidir.[4]

Bazı çalışmaları

  • (Katkıda Bulunan) Studies Presented to Joshua Whatmough, Mouton, 1957.[3]
  • Laryngeals and the Indo-European Verb. University of California Press, 1960.[3]
  • (Katkıda Bulunan) Mycenaean Studies, University of Wisconsin Press, 1964.[3]
  • (Katkıda Bulunan) Evidence for Laryngeals, Mouton, 1965.[3]
  • (Editor with Henrik Birnbaum, and Contributor) Ancient Indo-European Dialects, University of California Press, 1966.[3]
  • (Editör) Substance and Structure of Language, University of California Press, 1969.[3]
  • (Editor and Contributor) Myth and Law among the Indo-Europeans: Studies in Indo-European Comparative Mythology, University of California Press, 1970.[3]
  • (Katkıda Bulunan) Indo-European and Indo- Europeans, University of Pennsylvania Press, 1970.[3]
  • (Editor ve Katkıda Bulunan) Baltic Literature and Linguistics, Association for the Advancement of Baltic Studies, 1973.[3]
  • Myth in Indo-European Antiquity, University of California Press, 1974.[3]
  • California Studies in Classical Antiquity, Volume 8, University of California Press, 1976.[3]
  • Analecta Indoeuropaea, Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, 1981.[3]
  • (Editör) Georges Dumezil, The Stakes of the Warrior, University of California Press, 1983.[3]
  • (Editör) Hittite Etymological Dictionary. Mouton de Gruyter, 1984– .[3]
  • (David Weeks ile Editör) The Plight of the Sorcerer, University of California Press, 1986.[3]
  • Comparative Mythology, The Johns Hopkins University Press, 1987.[3]
  • Homer and Hittite. Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, 1991.[5]
  • Ulgvel ja umbes: poole sajandi hajalauitmeid, esseid ja arvustusi, Ilmamaa, 2001.[1]
  • Võõraile võõrsil: eesti- ja soomeainelisi esseid ja arvustusi, Ilmamaa, 2007.[1]
  • (Katkıda Bulunan) Gilgameši eepos”, Alfapress, 2010.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Puhvel, Jaan". Eesti entsüklopeedia [et]. 2011. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  2. ^ "Bulletin of Baltic Studies" (1–8). Association for the Advancement of Baltic Studies. 1970: 26. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Contemporary Authors. 13 Şubat 2001.
  4. ^ "Filoloogi tee Westholmi koolipoisist Harvardi doktoriks. Prof. Jaan Puhveli intervjuu ajakirjale "Keel ja Kirjandus"". Keel ja Kirjandus. 4: 229-233. 1992. 
  5. ^ Disterheft, Huld & Greppin 1997, s. XXIV.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sanskrit</span>

Sanskrit, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran koluna bağlı bir dildir. Sanskrit ve lehçeleri, Antik Hindistan'da lingua franca statüsüne sahip olmuştur. Dil aynı zamanda Hititçe ve Miken Grekçesinden sonra kaydedilmiş en eski Hint-Avrupa dili olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İtalik diller</span>

İtalik diller, bilinen ilk üyeleri MÖ 1. milenyumda İtalyan Yarımadası'nda konuşulmuş olan bir Hint-Avrupa dil ailesi koludur. Eski dillerinin en önemlisi, milattan önce diğer İtalik halkları fetheden Antik Roma'nın resmi dili olan Latinceydi. Diğer İtalik diller; MS ilk yüzyıllarda, konuşanları Roma İmparatorluğu'nda asimile olduğundan ve Latinceye kaydıklarından dolayı yok oldu. MS 3. ve 8. yy. arasında Halk Latincesi, günümüzde ana dil olarak konuşulan tek İtalik dil grubu olan Latin (Romen) dillerine ayrıldı, ayrıca Edebi Latince de hayatta kaldı. Latincenin yanında bilinen diğer antik İtalik dilleri; Faliskçe, Umbriyaca ve Oskanca ve Güney Pikencedir. Yarımadada konuşulmuş ve sınıflandırması tartışmalı olan diğer İtalik diller Venetçe ve Sikulcadır. Uzun zaman önce yok olmuş bu diller, yalnızca arkeolojik bulgulardaki birkaç yazıttan bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ural dilleri</span> otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 50 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesi

Ural dilleri, içinde otuz dokuz dil barındıran ve toplamda 25 milyon insan tarafından konuşulan dil ailesidir. Dünya üzerinde en çok konuşanı olan Ural dilleri, sırasıyla Macarca, Fince, Estonca, Marice ve Udmurtçadır. Yine dünyada içinde belirgin olarak Ural dilleri konuşanı barındıran ülkeler Estonya, Finlandiya, Macaristan, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Slovakya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni hipotezi</span>

Ermeni hipotezi, Proto-Hint-Avrupa halkının anavatanın "Anadolu'nun doğusu, Kuzey Mezopotamya ve Kafkaslar'ın güney kısımlarında" yer aldığını ve Proto-Hint-Avrupa dilinin (PHA) MÖ 5.-4. milenyum civarında bu bölgelerde konuşulduğunu öne süren bir hipotezdir. Varsayım, Gürcü Tamaz V. Gamkrelidze ile Rus dilbilimci Vyaçeslav İvanov tarafından 1985 yılında öne sürülmüştür. Terimde geçen "Ermeni" ismi, bir toponim olan Ermeni Yaylaları'na atıfta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aryan</span> antik halk

Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir. Vedik döneminde Hindistan’ın Āryāvarta olarak adlandırılan bölgesine yerleşmiş, Hint-Aryan dilleri koluna dahil diller konuşan Hint-Aryan etnik grubu ve bu bölgeyi tanımlamak için günümüzde kullanılan bir ifadedir. Bu topluluklar yüzyıllarca bölge toplumları üzerinde aristokratik bir sınıf olarak hüküm sürmüşlerdir. Etnik olarak yakın topluluklardan olan Antik İran halkları, Avesta’da kendilerini tanımlamak için bu etnik tanımı kullandılar. Günümüzde İran adının Aryan sözcüğünden türediği ileri sürülür.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu dilleri</span>

Anadolu dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine ait soyu tükenmiş bir dil grubudur. Terim bazen Anadolu'da konuşulmuş ancak bu gruba ait olmayan tarihî dillere atıfta bulunmak için de kullanılabilir. Anadolu dilleri, M.Ö. 2. ve 1. binyıllarda, Asur ticaret kolonileri ile Roma İmparatorluğu'nun 2.-3. yüzyıl arasındaki döneme tarihlenebilir. M.S. 4.-5. yüzyıllar, Anadolu dillerinin son evresi olarak kabul edilir. Tüm Anadolu dilleri, bir proto dil olan ve yazılı örneği bulunmayan farazî Proto Anadolu dilinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kurgan hipotezi</span>

Kurgan hipotezi (teorisi) erken Hint-Avrupa kökenlerinin, Karadeniz-Hazar stepleri'nde bulunan arkeolojik "Kurgan kültürüne" dayandığını öne süren teorilerden biridir. Kurgan Türkçe "korugan" sözcüğünden türetilmiş höyük mezar anlamına gelen bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Georges Dumézil</span> Fransız tarihçi ve dilbilimci (1898-1986)

Georges Dumézil, Fransız tarihçi ve dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Proto Hint-Avrupalılar</span> Tarih öncesi etnik grup

Proto-Hint-Avrupalılar veya Ön Hint-Avrupalılar, dilsel yeniden yapılandırmalara göre Hint-Avrupa dillerinin atası olan Proto-Hint-Avrupa dilini konuşmuş Avrasya'nın tarih öncesi insanları.

<span class="mw-page-title-main">İp Baskılı Seramik kültürü</span> Avrupada var olmuş bir arkeolojik rekonstrüksiyon kültürü

İp Baskılı Seramik kültürü, Avrupa'da MÖ 2900 ile 2350 dolaylarında, geç Neolitik dönem, Bakır Çağı ve erken Tunç Çağı'nda var olmuş arkeolojik kültür. İp Baskılı Seramik kültürü, batıda Ren Nehri'nden doğuda Volga Nehri'ne kadar uzanan Kuzey Avrupa, Orta Avrupa ve Doğu Avrupa bölgelerini içine almış geniş bir alanı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu hipotezi</span> Hipotez

,

Hint-Hitit veya Hint-Anadolu; var olagelmiş tüm Hint-Avrupa dilleri ve de Anadolu dillerini'de içerisine alacak şekilde, bir bütünsel Hint-Avrupa terimine eş değer bir model olarak, ilk defa Amerikalı dilbilimci "Edgar H. Sturtevant" tarafından 1926 yılın da ortaya atılan ve tamamen hipoteze dayalı olan bir dil ailesidir.

Baltık mitolojisi, Baltık paganizminden kaynaklanan ve Hıristiyanlaşmadan sonra Baltık dinine inanmaya devam eden Baltık halkının mitolojisidir. Baltık mitolojisi Proto-Hint-Avrupa mitolojisinin bir parçasıdır. Baltık bölgesi, Avrupa'nın Hristiyanlaştırılan son bölgelerinden biriydi. Pagan döneminde Baltık halklarının mitolojisini açıklayan yerli metinler hayatta kalmazken, mitoloji bilgisi Rus ve Alman kaynaklarından, daha sonra etimoloji ve karşılaştırmalı mitoloji yoluyla elde edilebilir.

Tamaz Valerianis dze Gamkrelidze Gürcü dilbilimci, oryantalist ve Hititolog. Hint-Avrupa dilbilimi, antik diller, teorik dilbilim, yapısal ve uygulamalı dilbilim ve Kartveloloji alanlarında birçok seçkin eserin yazarıdır. 2005-2013 yılları arasında Gürcistan Bilimler Akademisi'nin başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pitos</span>

Pitos büyük bir saklama kabının Yunanca adıdır. Terim, Neolitik, Tunç Çağı ve sonraki Demir Çağı'nda Akdeniz'i çevreleyen medeniyetler arasında kullanılan bu tür kaplarda kullanılır. Pitoslar, esas olarak sıvılar ve tahıllar için depolama aracı olarak kullanıldı. Sonraki dönemlerde varil ve fıçılarla kıyaslanabilir durumdaydılar. İsim diğer dillerde farklıydı; örneğin Hititler harsi- kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Ön Anadoluca</span>

Ana Anadoluca, Ön Anadoluca veya Proto-Anadoluca) Anadolu dillerinin türediği en erken ata evresi olan tek bir proto dildir. Hemen hemen diğer tüm proto dillerde olduğu gibi doğrulanmış hiçbir kaydı bulunamamıştır; dil, tüm doğrulanmış olan Anadolu dillerinin yanı sıra diğer tüm Hint-Avrupa dillerine de karşılaştırmalı yöntem uygulanarak yeniden inşa edilmiştir.

Alwin Kloekhorst, Hollandalı bir dilbilimci, Hint-Avrupa araştırmacısı ve Hititologdur.

<span class="mw-page-title-main">Clifford Edmund Bosworth</span> İngiliz tarihçi (1928–2015)

Clifford Edmund Bosworth FBA, İngiliz tarihçi ve oryantalistti.

<span class="mw-page-title-main">Proto-Hint-Avrupa mitolojisi</span>

Proto-Hint-Avrupa mitolojisi, varsayımsal Proto-Hint-Avrupa dilini konuşan Proto-Hint-Avrupalılarla ilişkilendirilen mitler ve tanrılar bütünüdür. Mitolojik motifler direkt olarak doğrulanmamış olsa da, karşılaştırmalı mitoloji üzerine çalışan bilim insanları, Proto-Hint-Avrupalıların orijinal inanç sistemlerinin bazı kısımlarının sonraki geleneklerde hayatta kaldığı varsayımına dayanarak, Hint-Avrupa dilleri arasında bulunan benzerliklerden miras kalan ayrıntıları yeniden yapılandırdılar.

Milyanca, aynı zamanda Likçe B veya önceki adıyla Likçe 2 olarak bilinen, artık yok olmuş antik bir Anadolu dilidir. Bu dil, üç yazıtla günümüze ulaşmıştır: İlki Ksanthos'ta bulunan Ksanthos stelindeki 34 ve 71 satırlık iki şiirdir. Diğer yazıt ise Antifellos'taki (Habessus) bir lahit üzerinde yer alan dokuz satırlık daha kısa bir metindir. Bu üç şiir de kıtalara bölünmüştür.