İçeriğe atla

J-600T Yıldırım

J-600T Yıldırım
Çeşidi Kısa menzilli balistik füze
Uyruğu Türkiye
Hizmet geçmişi
Hizmet 1998 - Günümüz
Kullanıcılar Türk Silahlı Kuvvetleri-Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri
Üretim tarihi
Tasarımcı MKEK
TUSAŞ
ASELSAN
Roketsan A.Ş.
Üretici Roketsan A.Ş.
Üretildiği tarih 1998 - Günümüz
Özellikler
Ağırlık 2.100 kilogram (4.600 lb)
Uzunluk 610 santimetre (240 in)
Namlu uzunluğu 600 milimetre (24 in)
Namlu Çapı 600 milimetre (24 in)
Savaş başlığı 2.100 kilogram (4.600 lb)
Savaş başlığı ağırlığı 480 kilogram (1.060 lb)
Patlama mekanizması Yakınlık / Çarpma
Motor Tek aşamalı katı itici
İtici güç HTPB (kompozit)
Harekat menzili Yıldırım I: 150 km
J-600T Yıldırım II (SRBM): (300 km)
J-600T Yıldırım III (SRBM): (900 km)
J-600T Yıldırım IV (MRBM): (2,500 km, geliştirilme aşamasında)
Azami hızı Süpersonik
Kılavuz sistemi Atalet ve optik rehberlik sistemi
Platform F-600T (MAN 26.372 6x6)

J-600T Yıldırım, düşman hava savunma birimleri, C3I merkezleri, lojistik ve altyapı tesisleri gibi yüksek değerli hedeflere saldırmak için tasarlanmış ve dost topçu silahlarına ateş desteği sağlayarak yüksek hareket kabiliyeti sağlayan bir balistik füze sistemidir.

Tarihçe

Türkiye'nin ortak balistik füze geliştirilmesi için Çin ve Pakistan ile işbirliği 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerin başında başladı. J projesinin hikâyesi ve öncesindeki Kasırga projesi, Amerikan M-270 MLRS topçu roket sisteminin Türkiye'de lisans altındaki teknoloji transferi ve üretimi için yapılan müzakerelerin başarısız olduğu 1990'lı yılların ilk yarısına kadar uzanmaktadır. Türkiye, yönlendirilebilir füzelerin tasarlanması ve geliştirilmesi için kendi başına yeterli bir ulusal altyapıyı kurmak için eleştirel teknolojiler üzerinde tam egemenliğe odaklanan başka seçenekler aramayı kararlaştırmıştı. 1997'de Kasırga adı altında Çin WS-1A ve WS-1B roketlerinin lisanslı üretimi için bir sözleşme imzalandıktan sonra Çin B-611 SRBM için CPMIEC (Chinese Precision Machinery Import and Export Corporation) ile benzer bir sözleşme imzalandı. Çin B-611 SRBM sistemi 1998'de 300 milyon ABD doları tutarında rapor edilen 200'den fazla füze ile B-611 bataryasının lisanslı üretimini kapsıyordu.

J-600T tasarımı, düşük maliyetli bir taktik füze sistemi olarak CASIC tarafından geliştirilen B-611 SRBM'ye dayanıyordu ve B-611M ve Çinli envanterdeki M-11 (CSS-7 ve DF-11) füzelerinin yerini alacaktı. CPMIEC yetkilileri, Ankara'daki IDEF 2007 savunma fuarında B-611'in geliştirilmiş hali olan B-611M'nin Çin-Türk işbirliği programının bir parçası olmadığını doğruladı.

Türkiye'nin savunma şirketi Roketsan, J-600T'nin menzilini, performansını ve tasarımını geliştirme konusunda görevlendirilmiş ve kapalı pod fırlatma kutusu tasarımı, geliştirilmiş itici, iyileştirilmiş GCU ve farklı türdeki savaş başlığı yapılandırmaları gibi seçenekler üzerinde çalışmalar yürütmektedir.

Roketsan'ın ayrıntıları şu an için spekülatif olan J-600T'nin geliştirilmiş bir sürümü üzerinde çalıştığı bildirilmektedir. Sistemin hizmete başlangıcından 7 yıl daha önce kamuoyuna açıklandığı göz önüne alındığında, geliştirilmiş sürüm hakkında bir bilginin varsa bir süre gizli kalacağı beklenebilir.

Nitelikler

Yıldırım sistemi iki birimden oluşmaktadır: MAN 26.372 6x6 kamyon esaslı J-600T SRBM ve F-600T fırlatma aracı; Türkiye'de imal edilmiştir. Aynı araç, Türk yapımı T-122 Sakarya ve T-300 Kasırga ÇNRA (Çok Namlu Roket Atar) sistemleri için de lojistikte üstünlük sağlamak için kullanılmaktadır. Her F-600T, açık ray tipi bir fırlatıcı üzerinde bir adet J-600T taşır ve araç, 5 dakikadan daha kısa bir sürede tekrar hareket etmeye hazır haldeyken, 25 dakikadan kısa sürede fırlatmaya hazırlanabilir. Füze, F-600T taşıtına, yine bir MAN 26.372 6x6 istif aracından bir vinçle yüklenir.

Füzenin uçuşu, yörünge düzeltme komut girdilerini nozül bölümündeki dört hareketli kanalla besleyen bir INS (Inertial Navigation System, Ataletsel Seyrüsefer Sistemi) tarafından kontrol edilir. Yörünge verileri, fırlatma öncesinde F-600T aracındaki füze Rehberlik ve Kontrol Birimine (Guidance & Control Unit (GCU) (FCS)) yüklenir. F-600T'deki FCS, BIKE (Batarya Atış İdare Kompüter Sistemi, Battery Fire Control Computer System) ve TOMES (Topçu Meteoroloji Sistemi, Artillery Meteorology System) tarafından da desteklenmektedir. Füzenin GPS/INS siyir sistemi ile de yükseltilebileceği bildirilmiştir.

Her J-600T Yıldırım bataryası aşağıdakilerden oluşur:

  • 1 x Batarya Komuta ve Kontrol Aracı
  • 2 x İtfaiye Ekip Komuta Kontrol Araçları
  • 6 x F-600T Fırlatıcı Araç
  • 7 x F-600T Tekrar Yükleme - Besleme Aracı
  • 1 x Bakım Aracı

Özellikler

Roketsan tarafından geliştirilen ve üretilen J-600T Yıldırım'ın halihazırda Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterinde bulunan iki türevi vardır. Diğerleriyle birlikte aşağıda listelenmiştir:

  • J-600T Yıldırım I KMBF (150 km menzil)
  • J-600T Yıldırım II KMBF (300 km menzil)
  • J-600T Yıldırım III KMBF (900 km menzil)
  • J-600T Yıldırım IV OMBF (2.500 km menzil, geliştirilme aşamasında)

Üretici: Roketsan A.Ş.
Fırlatma aracı: F-600T (MAN 26.372 6x6)
Savaş başlık tipi: TNT + RDX
Füze: Yakınlık
Rehberlik: INS
Menzil: 150 km (J-600T Yıldırım I); 300 km (J-600T Yıldırım II); 900 km (J-600T Yıldırım III)
Çap: 600 mm
Uzunluk: 6.10 m
Ağırlık, toplam: 2,100 kg
Ağırlık, patlayıcı başlık: 480 kg
İtici türü: HTPB (Kompozit)
CEP: <15 m (J-600T Yıldırım I için)

Kaynaklar ve notlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Rapier</span> İngiliz yapımı yerden radar ve elektro-optik güdümlü bir alçak irtifa hava savunma sistemi

İsmini Yeni Çağ'da Avrupalı soyluların kullandığı ince ve esnek bir kılıçtan alan Rapier, İngiliz silah üreticisi BAE Systems tarafından üretilen yerden radar ve elektro-optik güdümlü bir alçak irtifa hava savunma sistemidir. Tasarım amacı hava üsleri ile bazı stratejik/ekonomik hedeflerin alçak irtifa hava savunmasının sağlanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">AGM-45 Shrike</span>

AGM-45 Shrike, radar vericilerini imha ve home için yapılmış havadan atılan anti-radyasyon füzesi. AGM-45 olarak adlandırılır. İlk anti-radar füzesi olan AGM-45 Shrike'ın ilk versiyonu 1958'de ABD NWC'de üretilmiştir. SA-2 Guideline SAM hava savunma bataryalarına karşı geliştirilmiştir. Özellikle Vietnam Savaşı'nda adından sıkça söz ettirmiştir. Savaşın başlarında hedef tespit ve imha yeteneği üst seviyede iken zamanla SAM bataryalarına yakalanma ve hedeften sapma oranının beklenenin üzerinde olması füzenin geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. ABD ve İsrail Hava Kuvvetleri envanterine katılmıştır. İsrail tarafından Arap-İsrail savaşlarında Mısır'ın SA-2 Guideline ve SA-3 Goa SAM bataryalarına karşı kullanılmış ve başarılı olmuştur. F-16CJ Wild Weasel, F-4G, F-15, A-4, A-6, A-7 ve F-105'ler tarafından taşınabilmektedir. Üretimin sona erdiği 1982'ye kadar A ve B versiyonlarından 18500 adet AGM-45 Shrike üretilmiştir. 1983'ten itibaren yerini daha modern ve pahalı olan AGM-88 HARM'a bırakmıştır. Türk Hava Kuvvetlerinin de envanterinde bir miktar AGM-45 Shrike bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">T-122 Sakarya</span> Türk yapımı çok namlulu roket atar sistemi

T-122 Sakarya, Roketsan tarafından üretilen 122 mm çapındaki topçu roketi. Çok namlulu roketatar'dan fırlatır.

<span class="mw-page-title-main">Sea Sparrow</span> NATO Donanmasının standart Gemi Konuşlu Kısa Menzilli Hava Savunma Füzesi

RIM-7, NATO Donanmasının standart Gemi Konuşlu Kısa Menzilli Hava Savunma Füzesi'dir

HQ-7, Fransız Crotale NAVAL sistemini tersine mühendislik yoluyla koplayarak HQ-7 sistemini geliştiren Çin'in nokta savunması konseptine göre tasarlanan bu sistemini geliştiren alçaktan gelen hedeflere karşı etkinliğinin sınırlı olduğunu kabul ediyor. Sekizli bataryalar halinde konuşlandırılan bu füze, hedefine E/F band Type 360S radarı ile kitleniyor. Elektronik karıştırmanın şiddetli olduğu ortamlarda elektro-optik sensörle yönlendirilebilen HQ-7, kara versiyonunda olduğu gibi aynı anda 30 hedefi izleyip, 12'sine kitlenebiliyor. Azami 4-5 g'lik manevra yetenği olan sistem, Çin Donanaması'ndaki Luhu ve Luhai sınıfı destroyerler ile Jiangwei-II ve Type 054 Ma'anshan sınıfı fırkateynlerden kullanılıyor. Çin' HQ-7 nin yerine alcak dikine fırlatma kabiliyetli yeni bir sistem arayışında olduğu da biliniyor

HQ-61. Savunma sanayisinin temelini Sovyetler Birliği'nden kopyaladığı sistemlerle oluşturan Çin, 1960'lı yıllarda HQ-2 füzesinin yerini almasını düşündü SA-6 sistemini Sovyetler ile yaşadığı gerginlikten dolayı bu defa kopyalayamamış, kendi özgün bir sistem geliştirmek zorunda kalmıştır. Bu çalışmanın ürünü olan HQ-61, her ne kadar hem kara hem de denizden atılır iki versiyon olarak üretilse de asıl öncelik deniz versiyonuna verilmiştir. H/I band Frog Lamp atış kontrol radarı sayesinde aynı hedefe iki adet ateşlenebilen füze, altılı bataryalar halinde konuşlandırılıyor. Teknolojik olarak eski bir sistem olan ve yerini yavaş yavaş daha çağdaş HQ-7'ye bırakan HQ-61, halihâzırda Jindong ve Jiangwei-II sınıfı fırkateynlerde kullanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">HQ-9</span>

HQ-9,, Çin'in yeni kuşak uzun menzilli savunma sistemlerinin, aktif radar hedef aramalı, orta menzilden uzun menzile kadar değişken bir dizi hava savunma füzesi ile donatılabilen türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Weishi</span>

Weishi roketi Çin menşeli füzedir. Sichuan Aerospace Industry Corporation tarafından 1980 yılında geliştirilmeye başlanmıştır ve çok namlulu bir roketatardır. Literatürde WS kısaltması ile geçer. Bu füze Türkiye tarafından Kasırga ismi ile envantere alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">9M113 Konkurs</span> SSCB yapımı tanksavar füzesi

9M113 Konkurs ; Türkçesi (yarışma)) SSCB tarafından üretilen ve kablo güdümlü SACLOS sınıfı bir tanksavar füzesidir. Günümüzde GRAU "9M113" adı ile tanımlamıştır. NATO rapor adı ise AT-5 Spandreldir.

<span class="mw-page-title-main">AT-1 Snapper</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

3M6 Shmel SSCB tarafından geliştirilmiş MCLOS güdümleme sistemine sahip bir tür güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU ndeki adı "3M6"dır. NATO rapor adı ise AT-1 Snapperdır.

<span class="mw-page-title-main">AT-4 Spigot</span> SSCB yapımı kablo güdümlü bir tanksavar füzesi

9M111 Fagot SSCB tarafından geliştirilmiş SACLOS sınıfı kablo güdümlü füze ve tanksavar füzesidir. "9M111" ismi GRAU tarafından kullanılmakta olup füzenin NATO rapor adı ise AT-4 Spigotdur.

<span class="mw-page-title-main">AT-2 Swatter</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

NATO rapor adı AT-2 Swatter olan 3M11 Fleyta SSCB tarafından geliştirilen ve MCLOS sınıfı güdümleme sistemi bünyaseindeki radyo sinyalleri sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">AT-7 Saxhorn</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

9K115 Metis SSCB tarafından geliştirilen ve SACLOS sınıfı güdümleme sistemi sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı AT-7 Saxhorn dir.

AT-9 Spiral-2 NATO rapor adı 9M120 Ataka-V olan SSCB tarafından geliştirilen SACLOS radyo sinyalli güdüm sistemine sahip bir güdümlü tanksavar füzesidir. 9K114 Shturm ailesinin yeni nesil modelidir. B sistem çoğu zaman 9K121 Vikhr sistemi ile karıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">AT-16 Scallion</span> Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesi

9A1472 Vikhr Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU adı "9K121",NATO rapor adı ise AT-16 Scalliondur. Füze Ka-50, Ka-52 helikopterleri ve Su-25T savaş uçağından fırlatılır. 1990 yılında Rus Ordusunda kullanılmaya başlandığı düşünülen füze ilk olarak 1992 yılındaki Farnborough Hava Gösterisi sırasında halka izlettirilmiştir.

TOROS Topçu Roket Sistemi, 230 ve 260 milimetre kalibre olarak geliştirilen Türk topçu roket sistemi. Sistem, TÜBİTAK tarafından geliştirilmiş olup, Türk Ordusu tarafından kullanılmaktadır. 110 kilometrelik menzile sahip 145 kg ağırlığındaki füzeden toplam 30,000 tane üretilerek TSK'ya teslim edilecektir. Halihazırda üretime devam edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kısa menzilli balistik füze</span> menzili 1000 km veya daha az olan balistik füzeler

Kısa menzilli balistik füze (KMBF), menzili 1000 km veya daha az olan balistik füzelerdir. Ayrıca nükleer başlık taşıyabilme kapasitesine sahiptirler. Balistik füzelerin modern askerî harekâtlarda kullanılması II. Dünya Savaşı yıllarına rastlamaktadır. Nazi Almanyası’nın 1942’nin sonlarından itibaren geliştirdiği V-2 balistik füzelerin atası sayılır. Bu füzeler içlerine yerleştirilen ilkel bir otomatik pilot sisteminin yardımıyla, 800-1000 metre irtifada, 500 km/saat bir hızla uçabilmekte ve 1000 kg patlayıcı madde ihtiva eden harp başlığını 250 km uzaklığa ulaştırabilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Orta menzilli balistik füze</span>

Orta menzilli balistik füze (OMBF) KMBF'den daha fazla menzile sahip olan balistik füze çeşididir. KMBFler de olduğu gibi nükleer başlık taşıma kapasitesine sahiptir. Kurumlara göre değişmekle birlikte ABD Savunma Bakanlığı'na göre menzili 1000 ile 3000 km arasında olan balistik füzeler OMBF sınıfına girer.

<span class="mw-page-title-main">Kasırga roket sistemi</span>

Kasırga roket sistemi (TRG-300) ROKETSAN tarafından üretilen bir Türk çok namlulu roketatar sistemidir. Sistemin dört adet 300 mm roket fırlatma tüpü vardır ve roketleri 120 km menzile sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.