İçeriğe atla

Jülide Gülizar

Jülide Gülizar
Türkiye’nin ilk haber spikerlerinden Jülide Gülizar
DoğumJülide Göksan
8 Nisan 1929(1929-04-08)
Adana, Türkiye
Ölüm14 Mart 2011 (82 yaşında)
Ankara, Türkiye
Defin yeriKarşıyaka Mezarlığı, Ankara
MilliyetTürk
VatandaşlıkTürkiye
EğitimHukuk Fakültesi, Ankara
MeslekHaber spikeri, sunucu, yazar, eğitmen

Jülide Gülizar, asıl adıyla Jülide Göksan, (8 Nisan 1929,[1] Adana - 14 Mart 2011, Ankara), TRT'nin ve Türkiye’nin ilk haber spikerlerinden, sunucu, yazar ve eğitmen.

Biyografisi

1929 yılında Adana'da dünyaya gelen Gülizar; ilk ve ortaokulu Mersin'de, lise öğrenimini ise Ankara Kız Lisesi'nde tamamladı. 1956 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olan Gülizar, avukatlık stajının ardından kendi mesleğini yapmayı tercih etmedi ve aynı yıl Ankara Radyosu'na girdi. 1968 yılında başlayan televizyon yayınlarıyla TRT'de haber spikeri olarak ekranlara çıkan Gülizar, radyo ve televizyonda kadın olarak "ilk açık havada haber okuma", "ilk naklen yayın" ve "ilk röportaj" gibi birçok yeniliğe imza attı. Türkçeyi iyi kullanmada gösterdiği özeni ile tanındı. Dil konusunu hayatta "evet dediği tek ırkçılık" olarak niteleyen Gülizar, Yabancı dile karşı olmadığını, ancak bunu öğrenirken kendi dilimizi unutmamamız gerektiğini vurgulamıştı.

Kendisiyle yapılan bir röportajda, asıl soyadının "Göksan" olduğunu, "Gülizar" soyadının kendisinin bulduğu takma bir soyad olduğunu belirtmiştir. Gençliğinde şiirler yazan ve ileride hep ünlü bir şair olmayı düşleyen Jülide Göksan'ın, evlenince soyadının değişeceğini, şiirlerinin altına hiç değişmeyecek bir isim yazması gerektiğini düşünerek "Jülide Gülizar" adını benimsediğini belirtmişti.[2] 1955 yılında Abdullah Rıza Ergüven ile evlendi. Çift 1960 yılında boşandı. Bu süreçte edebiyat öğretmenliği yaptı.

Yaklaşık 30 yıl çalıştığı TRT'den 1982 yılında emekliye ayrılan Gülizar, emeklilik döneminde de çok sayıda ajans ve yayın kuruluşunda yazar, muhabir ve eğitmen olarak görev yaptı. Emekliliğinde de Türkçenin doğru kullanılması yolundaki mücadelesine aralıksız devam etti. 1997 yılında kurulan Başkent Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde dersler veren Gülizar, Kanal B televizyonunda da çeşitli programlar yapıp söyleşiler hazırladı. Jülide Gülizar aynı zamanda Çağdaş Gazeteciler Derneği'nde yönetim kurulu üyesiydi.

Gülizar 14 Mart 2011'de zatürre teşhisiyle bir süredir tedavi görmekte olduğu Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde öldü. Birçok ödüle sahip Jülide Gülizar'ın çok sayıda kitabı bulunmaktadır. 82 yaşında ölen Jülide Gülizar'ın cenazesi Ankara Kocatepe Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından yine Ankara'da Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verildi.[3]

Kitapları

  • "Haberler Bitti Şimdi Oyun Havaları", Ümit yayıncılık, Adana, 1994.
  • "TRT Meydan Savaşı", Ümit yayıncılık, Adana, 1995.
  • "Where Are You Going Türkçe?", Sinemis yayınları, Ankara, 2004. Türkçenin aşığı sunucunun sözcüklerle geçen yaşamı.
  • "Ah Baba Ah!", Sinemis yayınları, Ankara, 2005. Jülide Gülizar'ın çocukluk anıları, 1930'lardan 1950'lere kadar Türkiye'nin değişim yılları.
  • "Yaşam, Sana Teşekkür Ederim", Sinemis yayınları, Ankara, 2006. Jülide Gülizar'ın yaşam öyküsü.
  • "Onlar da İnsandı", Sinemis yayınları, Ankara, 2007. İlk on cumhurbaşkanıyla yaşadıklarını anlatıyor.
  • "Bir Konu Bir Konuk", Sinemis yayınları, Ankara, 2008. 1980 darbesinin hemen öncesinde yaptığı programlar nezdinde o dönemi anlatıyor.
  • "Burası Türkiye Radyoları", Sinemis yayınları, Ankara, 2008. Radyo sunuculuğı yılları anıları.
  • "TR+Tv=TRT", Sinemis yayınları, Ankara, 2008. Önce radyo, sonra da TV yıllarında TRT anıları.
  • "Ben Bilmem Beyim Bilir", Sinemis yayınları, Ankara, 2008. Türkiye'de kadının durumunu anlatıyor.[4]

Bir müzik albümüne katkısı

Jülide Gülizar, haber sunucusu Ali Kırca'nın 2002'de doldurduğu müzik albümü "Habersiz Türküler"de yer alan "Ah Bir Ataş Ver" adlı türkünün girişinde Dumlupınar faciasını anlatırken iddiayı dile getirmiştir.

Ali Kırca'nın seslendirdiği türkünün girişinde olayı düzgün Türkçesiyle Jülide Gülizar seslendirmişti.[5]

Kaynakça

  1. ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "Jülide Gülizar". teis.yesevi.edu.tr. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
  2. ^ "Jülide Gülizar biyografi/Jülide Gülizar'la yapılan bir röportaj". Kadınlariçin.net. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2011. 
  3. ^ "Jülide Gülizar Son Yolculuğuna Uğurlandı". www.haberdar.com. Erişim tarihi: 30 Mart 2011. []
  4. ^ Doğan Hızlan. "Türkçenin doğru ve güzel sesi". www.hurriyet.com.tr. 19 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2011. 
  5. ^ "Ah Bir Ataş Ver - Ali Kırca" (PDF). dingo.sbs.arizona.edu. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">TRT 1</span> Türk kamu televizyon kanalı

TRT 1, Türkiye'nin ülke çapında yayın yapan ilk ulusal televizyon kanalıdır. Ana binası Ankara'dadır. Türkiye'de açılan ikinci televizyon kanalı ve ilk ulusal televizyon kanalıdır. İlk genel müdürü 29 Nisan 1964'te Adnan Öztrak olmuştur.

Muammer Sun, Türk besteci ve eğitimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Halit Kıvanç</span> Türk radyo ve televizyon sunucusu ve gazeteci

Halit Mecit Kıvanç, Türk hukukçu, radyo ve televizyon sunucusu, gazeteci, çevirmen ve yazardır.

Doç. Dr. Hüseyin Yaltırık TRT İzmir Radyosu Türk halk müziği ses sanatçısı ve Türk halk müziği eski sorumlusudur.

Ayşenur Yazıcı, Türk sunucu ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de televizyon</span> Türk televizyon yayınları

Türkiye'de televizyon yayınları ilk kez İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından 9 Temmuz 1952 günü başlatıldı. 1. banttan 100 watt güçle yayın yapan İTÜ TV vericisi Philips şirketinden edinilmiştir. Türkiye'nin televizyon ile tanışması 1 Mayıs 1964 tarihli TRT Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye sınırları dahilinde TRT dışındaki kurumların radyo ve televizyon yayınları yapması yasaklandığından, İTÜ TV, 1970 yılında yayınına son verdi ve vericileri de 1971 yılında TRT'ye devredildi.

<span class="mw-page-title-main">TRT FM</span> Türk radyo istasyonu

TRT FM eski adıyla TRT Radyo 2, ilk yayınını 1964 yılında yapan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun popüler müzik ile Ankara, İstanbul ve İzmir stüdyolarından dönüşümlü olarak gerçekleştirilen programları yayınlayan radyosu.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Cilasun</span> Türk televizyoncu

Zafer Cilasun Türk radyo, televizyon sunucusu ve ziraat mühendisi idi. TRT'nin yayın hayatına başladığı 31 Ocak 1968'de televizyon haberlerini sunan ilk kişi olmasıyla bilinir.

Jülide Ateş, Türk haber sunucusu.

TRT Müzik'de daha önce yayınlanmış ve günümüzde yayınlanmakta olan televizyon programlarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Erhan Çelik</span> Türk haber sunucusu

Erhan Çelik, Türk haber sunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin Sesi Radyosu</span> TRT bünyesinde Avrupalı Türklere hitap eden devlet radyosudur

Türkiye'nin Sesi Radyosu (TSR), TRT bünyesinde 1937 yılından bugüne yayınlarını sürdüren, Avrupalı Türklere hitap eden devlet radyosudur. Türksat, Optus, Hotbird, Eutelsat ve Yamal uyduları ile genişleyen bir yayın alanına sahiptir. Türkiye'nin Sesi Radyosu'nun;

H. Rıdvan Çongur, Türk eğitimci ve şair. Hisarcılar akımının temsilcilerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Can Akbel</span>

Can Akbel, Türk radyo ve TV haber sunucusudur.

Selcan Doğruöz ; Türk sunucu, spiker ve yazar ve sosyolog

<span class="mw-page-title-main">Kırım Haber Ajansı</span>

Kırım Haber Ajansı, Kırım Tatar halkının millî haber ajansıdır. QHA, başta Kırım ve Ukrayna'daki Kırım Tatarları ile dünyadaki Kırım Tatar diasporalarıyla ilgili olayları yerel ve yabancı basın kuruluşlarına haberlerini Ukraynaca, Rusça, Türkçe ve İngilizce servis etmektedir. Kırım Tatarlarından Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun talimatıyla iş adamı İsmet Yüksel ve Kırım Tatar Millî Meclisi üyesi Dr. Gayana Yüksel tarafından kurulmuştur. Ajans, yayın hayatına 1944 Kırım Tatar Sürgününün 62. yıl dönümü olan 18 Mayıs 2006 tarihinde Akmescit'te başlamıştır. Kırım'ın 2014 yılında Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından burada faaliyetleri engellenmesi ile karşılaşan ajans, Haziran 2015'te merkezini Kiev'e taşıyarak ve 2016'da Ankara'da irtibat bürosunu açarak tekrar yapılandı.

<span class="mw-page-title-main">Aylin Özmenek</span>

Ayşe Aylin Özmenek, Eski TRT radyo ve TV sunucusu.

Emel Öget Gazimihal (1912-1998), Türk radyo sunucusu. Özellikle, Türkiye'nin ilk kadın radyo sunucusu olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Başak Doğru</span> Türk TV program yapımcısı ve sunucusu

Başak Doğru, Türk TV program yapımcısı ve sunucusu.