İçeriğe atla

Jörg Haider

Jörg Haider, Eylül 2007

Jörg Haider (26 Ocak 1950; Bad Goisern, Yukarı Avusturya - 11 Ekim 2008; Köttmannsdorf, Karintiya), Avusturyalı bir politikacı.

Haider'in ebeveynleri Avusturya Nazi Partisi'nin (DNSAP, NSDAP, Alman Nazi Partisi Avusturya iştiraki) üyesi olmuştu. Haider'in babası Robert Haider, bir ayakkabıcıydı. Annesi Dorothea Rupp, Linz genel hastanesinde, hekim ve jinekoloji servisi başkanının kızıydı. Babası Robert Haider. Adolf Hitler'in Almanya'da iktidara gelmesinden dört yıl önce, henüz on beş yaşında bir çocuk olarak 1929 yılında Nazi Partisine katıldı. Nazi Partisi Avusturya'da yasaklanmasından sonra bile partinin bir üyesi olarak kaldı. 1933 yılında, Haider Bavyera'ya taşındı ama Avusturya hükûmetini devirme çabasında başarısız olan Nazilerden sonra ertesi yıl Avusturya'ya döndü. Haider Tutuklandı ve Almanya'ya geri dönmeyi seçti. Avusturya Lejyonunun, Sturmabteilung bölümüne katıldı.

Babası Haider Almanya'da iki yıllık askerlik görevini tamamladı ve Nazi Almanyası'nın Avusturya'yı ilhak edildikten (Anschluss) sonra 1938 yılında Avusturya'ya döndü. 1940 yılından itibaren, II. Dünya Savaşı sırasında Avrupa'da Batı ve Doğu Cepheleri bir subay olarak savaştı. Birkaç kez yaralandı, teğmen rütbesiyle Wehrmacht'da taburcu edildi. 1945 yılında, Bund Deutscher Mädel (BDM) lideri olan, Dorothea Rupp ile evlendi.

Savaşın sona ermesinin ardından, Robert Haider bir ayakkabı fabrikasında iş buldu. Bir öğretmen olan annesi Dorothea Haider'in savaşın sona ermesinin ardından birkaç yıl öğretmenlik yapması yasaklanmıştır.

Eğitimi

Jörg Haider 1969 yılında askerlikten terhis olduktan sonra Viyana'ya taşındı ve Viyana Üniversitesi'nde hukuk ve siyaset bilimi eğitimi almaya başladı. 1974 yılında anayasa hukuku bölümünde Viyana Üniversitesi hukuk fakültesinde çalışmaya başladı.

Siyasi kariyeri

Evli ve iki kız çocuğu babası olan Jörg Haider 14 yıl parti genelbaşkanı olarak görev aldı. Jörg Haider'ın önderliğinde FPÖ sürekli bir çıkış yaptı.

FPÖ'den ayrıldıktan sonra partideki arkadaşları ve hükûmetteki kadrosuyla BZÖ partisini kurdu.

Jörg Haider 2005'ten 2006'ya kadar ve 2008'de BZÖ genelbaşkanıydı. 1999'dan beri Karintiya landeshauptmannı olarak görev yapmaktaydı. Karintiya bölgesinin ekonomik ve sosyal gelişimine büyük katkı sağladı.

Jörg Haider, nazi dönemini öven, sağcı popülist söylemleriyle bilinmektedir.

Ölümü

11 Ekim 2008 tarihinde, Klagenfurt şehri yakınlarında kendi kullandiği arabanın takla atması sonucu başından ve göğsünden yaralanarak öldü. Cenazesi Avusturya'nın çeşitli eyaletlerinde düzenlenen törenler ile kaldırıldı.

Kız kardeşi Ursula Haubner'dir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kurt Waldheim</span> 9. Avusturya cumhurbaşkanı

Kurt Josef Waldheim, Avusturya cumhurbaşkanı, diplomat, ÖVP politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Özgürlük Partisi</span> Avusturyada bir siyasi parti

Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ), Avusturya Özgürlük Partisi, milliyetçi ve sağ popülist bir siyasi partidir. 1956'da, kısa süreli Bağımsızlar Federasyonu'nun (VdU) yerine kurulmuştur. İlk lideri Anton Reinthaller, eski bir Nazi yetkilisiydi, ancak FPÖ, başlangıçta merkez sağ bir parti olarak kendini tanıttı. 1986'da Jörg Haider'in liderliğiyle sağ popülizme yönelmiş ve bu ideolojik değişim partinin oylarını artırmıştır. 1999 seçimlerinde ikinci en büyük parti olmuştur, ancak sonrasında popülaritesi azalmış ve 2005'te parti içi anlaşmazlıklar sonucu Haider tarafından Ayrıcalıklar için Avusturya (BZÖ) kurulmuştur. FPÖ, 2017'de tekrar popülarite kazandı ve ÖVP ile koalisyon hükûmetinde küçük ortak oldu. Ancak 2019'daki Ibiza skandalı hükûmetin çökmesine neden oldu ve FPÖ yeniden muhalefete düştü. 30 Haziran 2024'te, FPÖ ve diğer sağcı partiler "Avrupa'nın Vatanseverleri" adında yeni bir ittifak kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya'nın Geleceği için İttifak</span>

Bündnis Zukunft Österreich (BZÖ), Avusturya'nın Geleceği için İttifak 4 Nisan 2005'te eski FPÖ lideri tarafından kuruldu. Kuruluşunun başlıca sebebi Jörg Haider ile Heinz-Christian Strache ve arkadaşları Andreas Mölzer ve Ewald Stadler arasında çıkan FPÖ'nün parti içi anlaşmazlıklardır.

<span class="mw-page-title-main">Heinz-Christian Strache</span> Avusturyalı siyasetçi

Heinz-Christian Strache, istifa etmeden önce 2017-2019 yılları arasında Avusturya Şansölye Yardımcısı olarak görev yapan Avusturyalı bir politikacı ve diş teknisyenidir. 2005-2019 yılları arası Avusturya Özgürlük Partisi'nin başkanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Liberal Forum</span>

Liberal Forum Avusturya'da liberal bir siyasi partidir. Parti, 1993 yılında Heide Schmidt tarafından kurulmuştur. Bu hareketin liderliği Angelika Mlinar tarafından yürütülmektedir. Darülfünunlarda, LİF'in öğrenciler organizasyonu Liberales Studentinnen und Studenten Forum.

<span class="mw-page-title-main">Mirko Messner</span>

Mirko Messner Avusturyalı Slav dilleri uzmanı, politikacı ve 11 Mart 2006'dan beri, Melina Klaus'la birlikte Avusturya Komünist Partisi (KPÖ) genel başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leopold Figl</span> 14. Avusturya şansölyesi

Leopold Figl Avusturyalı siyasetçi. Avusturya Halk Partisi'nden seçilen ilk Avusturya Şansölyesi (1945-1953). II. Dünya Savaşı'ndan sonra seçilen en genç Avusturya Şansölyesi oldu.

<span class="mw-page-title-main">1999 Avusturya yasama seçimleri</span>

1999 Avusturya yasama seçimleri 3 Ekim 1999 tarihinde yapılan Avusturya Ulusal Konseyi seçimleridir. Sosyal Demokrat Parti, Ulusal Konsey'in en büyük partisi kalmasına rağmen, koalisyon hükûmeti müzakerelerden birkaç ay sonra Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) ve Avusturya Halk Partisi (ÖVP) tarafından kuruldu. Seçimlerde ÖVP, FPÖ'nün gerisinde bitirmiş olmasına rağmen, tartışmalı FPÖ lideri Jörg Haider'in yerine ÖVP lideri Wolfgang Schüssel Şansölye oldu. Ayrıca Karintiya milletvekili seçilmiş olan Haider, kabinede görev almadı ve parti lideri olarak istifa etmedi. Ancak yabancı hükûmetler ve yurt içinde SPÖ ve Yeşiller tarafından organize edilen protestoyla karşı karşıya kalan FPÖ hükûmeti, Avrupa Birliği'nin diğer on dört üyesinden kritik yaptırımlara maruz kaldı. Ancak hükûmet bu baskının dengelenmesine yardımcı oldu ve FPÖ'nün ülkenin demokrasisine tehdit olmadığı netleştiğinde, yaptırımlar kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Peter Westenthaler</span>

Peter Vestentaler, Avusturyalı politikacı.

<span class="mw-page-title-main">2008 Avusturya yasama seçimleri</span>

2008 Avusturya yasama seçimleri, 28 Eylül 2008 tarihinde yapılan Avusturya Ulusal Konseyi seçimleridir. 7 Temmuz 2008 tarihinde Avusturya Halk Partisi lideri Wilhelm Molterer'in Avusturya Sosyal Demokrat Parti liderliğindeki koalisyon hükûmetinden çekilmesiyle yapıldı. İktidardaki iki partiye halk arasında hoşnutsuzluğun artması nedeniyle diğer partilere yönelimin artacağı beklentisine rağmen Avusturya Sosyal Demokrat Partisi seçimlerden tekrar birinci olarak çıktı. Ancak iktidardaki her iki parti de tarihinin en kötü sonucunu aldı. Seçim sonucunda aşırı sağ desteğin arttığı görüldü.

Drittes Lager "Üçüncü Kamp" terimi, Avusturya'da geleneksel olarak Alman milliyetçisi, özgürlükçü ve ulusal liberal seçmen grubunu ifade eder. Bugün bu terim, esas olarak Avusturya'nın Özgürlük Partisi (FPÖ) tarafından temsil edilmektedir. Terim, Avusturya'daki iki ana siyasi kamp olan Hristiyan Demokrat-Burjuva kampı ve Sosyalist-Sosyal Demokrat kamp arasındaki ayrımı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Petzner</span>

Stefan Petzner, Avusturyalı bir siyasetçidir. Avusturya'nın Geleceği için sağcı İttifak'ın bir üyesiydi. Petzner eski bir muhabiridir ve gazetecilik öğrencisidir. Petzner, 2006 ve 2008'deki seçim kampanyalarını yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Franz Vranitzky</span> 20. Avusturya şansölyesi

Franz Vranitzky, Avusturyalı siyasetçi ve ekonomist. Avusturya Sosyal Demokrat Partisi üyesi, 1986-1997 tarihleri arası Avusturya şansölyesi.

<span class="mw-page-title-main">Lothar Rendulic</span>

Dr. Lothar Rendulic, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu vatandaşıydı. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na hizmet eden Hırvat asıllı Avusturya ordusu subayıydı.

Bad Goisern am Hallstättersee Yukarı Avusturya'da bir şehirdir. Jörg Haider'in doğum yeri olarak tanınmıştır.

Karintiya'daki Özgürlükçüler, Avusturya'da Karintiya ile sınırlı bir siyasi partidir. 1986 yılından sonra bağımsız bir siyasi parti oldu.

Franz Josef Popp, BMW AG'nin kurucu ve 1922'den 1942'ye kadar BMW AG'nin İlk Genel Müdür olarak şirketin sorumlu üç kişisinden biriydi. Bir dizi farklı adaylar BMW AG'nin "kurucuları" olarak öne sürülmüştür. Karl Rapp, Gustav Otto, Max Friz veya Camillo Castiglioni'nin yokluğunda şirket muhtemelen doğmuş olmazdı. Ancak, Franz Josef Popp'un bugün bildiğimiz şirketin gelişiminde ana güç olduğu iddia edebilir. 1942 yılında görevinden feragat etmek zorunda kalana dek kuruluşundan itibaren şirketin Genel Müdürü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Norbert Hofer</span> Avusturyalı siyasetçi

Norbert Hofer, Avusturyalı bir politikacı. Avusturya Özgürlük Partisi üyesi ve Avusturya Ulusal Konseyi'nin Üçüncü Başkanıdır. 8 Temmuz 2016'da Heinz Fischer'in cumhurbaşkanı görevi süresinin bitmesi ile Federal Başkan olarak göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Schärf</span>

Adolf Schärf, Avusturya'nın altıncı cumhurbaşkanı. 1957'den ölümüne kadar görevde kalmıştır.

Herbert Kickl, Avusturyalı siyasetçi. Haziran 2021'den bu yana Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) lideridir. Daha önce 2017-2019 yılları arasında İçişleri Bakanı ve 2005-2018 yılları arasında FPÖ genel sekreteri olarak görev yapmıştır. Aşırı sağcı bir siyasetçi olarak tanımlanmaktadır. Kickl kendisini, daha Adolf Hitler'in de kullandığı bir tabir olan, "Volkskanzler" olarak adlandırmaktadır. Göçmen karşıtlığı, güvenlikçi bakış açısı, sert açıklamaları ile tanınmıştır.