İçeriğe atla

Jöleli ayıcık

Kontrol Edilmiş
Jöleli ayıcık
Ülke(ler)Almanya
YaratıcısıHans Riegel, Sr.
TürüJöleli şeker
TipiŞekerleme
Ana malzemelerJelatin, şeker, Glikoz şurubu, Nişasta, Aroma, Gıda boyası, Sitrik asit

Jöleli ayıcık (Almanca:Gummibär), bazı ülkelerde "jöleli bebek"e benzeyen küçük meyve şekerlemesidir. Oyuncak ayı formasındadır. Şeker kabaca 2 sm (0.8 inç) uzunluğunda ve bir ayı şeklindedir. Jöleli ayı, çeşitli şekil ve renklerde satılan popüler jelatin bazlı şekerlemelerden biridir.

Tarihi

Bonn'lu bir şekerlemeci olan Hans Riegel, 1920'de Haribo şirketinde başladı. 1922'de Avrupa sokak şenlikleri ve pazarlarında görülen eğitimli ayılar onun için esin kaynağı oldu.[1] O, çocuklar ve yetişkinler için küçük, uygun fiyatlı, meyve aromalı jöleli şeker olan "Dancing Bear"i (Tanzbär) icat etti. Kısa zamanda onun ürünü tüm Avrupaya yayıldı ve tüketilen şekere dönüştü.

Çeşitler ve tatlar

Jöleli ayıcıklar

Jöleli ayıların başarısı sonucunda, yüzükler, solucanlar, kurbağalar, yılanlar, hamburgerler, kirazlar, köpekbalıkları, penguenler, su balığı, ıstakozlar, ahtapotlar, elmalar, şeftaliler, portakallar, hatta Ampelmännchen ve Şirinler gibi hayvanlara ve diğer nesnelere benzeyen birçok jöleli şekerler de üretildi.[2] Üreticiler standart şeker boyutundan küçük olanlardan birkaç kilo ağırlığında ayılara kadar çeşitli boyutlar sundu.

Malzemeleri

Berlin Yahudi Müzesi kafetaryasında içinde kosher jöleli ayılar bulunan bir otomat.

Geleneksel ayı şekerleri, jelatin, şeker, glikoz şurubu, nişasta, aroma, gıda boyası, sitrik asit karışımından yapılır. Bununla birlikte, tarifler vejetaryenler veya dini yasalara göre değişir.

Sığır, domuz veya az miktarda balık jelatini ile yapılan jöleli ayılar vejetaryenler ve et yemeyenler için uygun değildir. Domuz jelatini ya da herhangi bir dinde kesilmesi kabul edilmeyen hayvanlardan olanlar koşer ya da helal diyet yasalarına uymuyor. Türkiye'de bulunan fabrikasında Kervan Gıda ve Haribo sığır jelatinli helal ayılar ve diğer tatlılar üretmektedir.[3] Ayrıca, bazı jöleli ayılar, jelatin yerine pektin veya nişasta ile yapılır; bu da vejetaryenler için uygundur.

Ekşi jöleli ayılar, normallerinden daha büyük ve daha hamardır, daha yumuşak bir dokuya sahiptirler. Ekşi bir lezzet üretmek için fumarik asit veya diğer asit içerik maddeler kullanılır. Bazı üreticiler, jelatin yerine nişasta dayalı farklı bir dokuya sahip ekşi ayılar üretmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">C vitamini</span> turunçgillerde ve diğer gıdalarda bulunan besin maddesi

C vitamini veya askorbik asit, suda çözünebilen ve birçok görevi olan vitamin. Çoğu Hayvanlar ve bitkiler, kendi C vitaminlerini glukozdan üretebilirler. İnsanlar, bazı meyve yarasaları, hint domuzu ve insan benzeri primatlar C vitamini üretemediklerinden bunu besinlerden almak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Fermantasyon</span> kimyasal çürüme

Fermantasyon, hücre içinde oksijen yokluğunda meydana gelen metabolik bir faaliyet olarak ‘NAD+'yi yeniden oluşturmak için glikozun glikoliz yoluyla kısmi oksidasyonunu takip eden metabolik adımlar’ şeklinde tanımlanmaktadır. Fermantasyon anaerobik şartlarda, yani oksidatif fosforilasyon olamadığı durumlarda, glikoliz yoluyla ATP üretimini sağlayan önemli bir biyokimyasal süreçtir. Biyokimyanın fermantasyonla ilgilenen dalı zimolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Karbonhidrat</span> sadece karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan organik bileşik

Karbonhidrat, karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarından oluşan, genellikle hidrojen-oksijen atomu oranı (suda) 2:1 olan bir biyomoleküldür ve dolayısıyla ampirik (deneysel) formülü Cm(H2O)n şeklindedir. m, n'den farklı da olabilir olmaya da bilir. Ancak, tüm karbonhidratlar bu kesin stokiyometrik tanıma uymaz (örneğin üronik asitler, fukoz gibi deoksi şekerler) ve bu tanıma uyan tüm kimyasallar otomatik olarak karbonhidratlar (örneğin formaldehit ve asetik asit) olarak sınıflandırılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Glukoz</span> izomer grubu

Basit bir şeker (monosakkarit) olan glukoz yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Hücreler onu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glukoz fotosentezin ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum onunla başlar.

Helal, Dini terim. Meşru, yasal veya uygun anlamındadır. Haram teriminin zıt anlamındadır. Çoğu zaman Mübah ile eş anlamlı olarak da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Nişasta</span>

Nişasta, farin veya amidon, suda çözünmeyen, kompleks bir karbonhidrat. Bitkiler tarafından fazla glikozu depolamak için kullanılır. Endüstride tutkal, kâğıt ve tekstil yapımında kullanılır. Gıda sanayisinde kıvamlandırıcı, yemek yapımında sıvıları koyulaştırmakta kullanılır. Çoğunlukla tahıllardan ve patatesten elde edilen tatsız ve kokusuz bir tozdur.

<span class="mw-page-title-main">Vejetaryenlik</span> Et içeren gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Vejetaryenlik ya da etyemezlik, çeşitli nedenlerle et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları, çift toynaklılar tüketmemeye denir. Ayrıca, hayvan kesiminin tüm yan ürünlerini yemekten kaçınmayı da içerebilir. Et tüketmemenin yanında ayrıca hayvanların ürettiği yumurta, süt, bal vb. ürünleri de yemeyenlere ise veganlar denir. Vejetaryenlik ve veganlığın farkı; vejetaryenlikte bal ve kimine göre süt ile yumurta tüketilirken; veganlar, hiçbir hayvansal ürünü kullanmamaktadırlar. Bunlara istisnâ olarak süt ve süt ürünlerini kullanan lakto-ovo vejetaryenler, ilâveten yumurta yiyip süt ürünlerini tüketmeyen ovo vejetaryenler, diyet süt ürünlerini tüketen, ancak yumurtaları tüketmeyen lakto vejetaryenler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Haribo</span> Alman şekerleme üreticisi

Haribo, Alman şekerleme üreticisi. 1920 yılında Hans Riegel isimli girişimci tarafından Bonn'da temeli atılmıştır. İlk olarak ticari kayda geçen malvarlıkları bir çuval şeker, mermerden yapılma bir tezgâh, gaz ocağı, küçük bir kazan, bir merdane ve bir taburedir. Jöleli şekerleriyle ün yapan Haribo firması, kısa sürede Bonn'un önde gelen özel kuruluşlarından biri haline gelmiştir. 1922 yılında dansçı ayıdan esinlenerek dünyadaki ilk meyve aromalı jöleli şekerlemesini üretir. Bu Ayıcık daha sonraları HARIBO Altın Ayıcık olarak dünya çapında ün kazanacaktır. Haribo günümüzde yaklaşık 6.000 çalışanıyla Almanya'daki 5 fabrikanın yanı sıra Avrupa geneline yayılmış 13 tesiste üretim yapmakta, ürünleri 100'den fazla ülkede satışa sunulmaktadır. Haribo 2003 yılından beri Türkiye'deki modern tesislerinde Türkiye ve Orta Doğu pazarları için üretim yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ketçap</span> domates ile yapılan bir sos

Ketçap, domates, acı biber, şeker ve baharatlardan yapılan bir sos. Zaman zaman soğan, kereviz ve diğer sebzeler de eklenir.

<span class="mw-page-title-main">Tartrazin</span>

Tartrazin ve, yiyecek ve içeceklere sarı renk vermek için yararlanılan bir katkı maddesidir. Alkolsüz içecekler, dondurma, şekerlemeler, puding ve spagetti başlıca bulunduğu besinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda</span> vücut tarafından tüketilen, enerji sağlayan madde

Yiyecek, canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için yemek suretiyle tüketmeleri gereken maddelerdir. Belirli bir öğünde tüketilen yiyeceklere yemek denir. Yiyecekler organik veya inorganik maddelerden üretilmiş olabilirler. Yiyeceklerde bulunan ve canlıların yaşamını devam ettirmesi, büyümesi için gerekli olan protein, vitamin, mineral gibi maddelere ise besin veya gıda denir. Ancak gıda sözcüğü "ilaçlar hariç, yaşamı devam ettirmek için tüketilen tüm yiyecek ve içecekler" anlamında da kullanılır. Ultra işlenmiş gıda, kolay yiyecek, organik gıda, abur cubur, fast food, çerez, genetiği değiştirilmiş gıdalar çok tüketilen türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işleme</span>

Gıda işleme, tarımsal veya hayvani besin hammaddelerinin gıdaya ya da daha evvel tüketilebilir gıda haline getirilmiş maddelerin başka bir gıda maddesine dönüştürülmesidir. Gıda işleme; tahılın öğütülmesinden un yapımına, evde yemek pişirmekten hazır yemek yapmak için kullanılan karmaşık sanayi yöntemlerine kadar gıda işlemesinin pek çok şeklini kapsar. Gıda işlemesiyle hasat edilmiş ekinler ya da kesilmiş hayvansal ürünlerden pazarlanabilir ve görece uzun raf ömrüne sahip yiyecekler yapılır. Hayvan yemi üretiminde de benzer yöntemler uygulanır. Birincil gıda işleme çoğu gıdaları yenilebilir yapmak için gereklidir. İkincil işleme malzemeleri ekmek gibi bilinen gıdalara dönüştürür. Üçüncül gıda işleme, çok şeker ve tuz içerdiği, çok az lifli olduğu, beslenme ihtiyaçları açısından sağlıksız olduğu, beslenmeyi ve obeziteyi artırdığı için eleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Şarapçılık</span>

Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Marshmallow</span> Şeker esaslı şekerleme

Marshmallow, modern bir şekilde tipik haliyle şeker, su ve bir süngerimsi madde kıvamına çırpılmış, genellikle sığır jelatininden oluşan şeker bazlı şekerlemedir. Küçük silindirik parçalar halinde kalıplanır ve mısır şurubu ile kaplıdır. Eş anlamlı olarak, birçok ülkede bu şekere Chamallow da denilmektedir. Marshmallow Hatmi bitkisinden yapılan, tıbbi şekerlemenin modern bir versiyonudur. İsmi «marsh mallow» sözünden gelip "bataklık ebegümeci" anlamına gelir. Böylece İngilizce tıbbi bir bitki olan Malvaceae ebegümecigiller aile olarak bilinir. Ebegümecinin kökünden jelatine benzer yapışkanlı beyaz kitle alınıyordu, zaman içinde bu bitki jelatin ve nişasta ile değiştirildi. Marshmallow ilk zamanlarda hatmi bitkisinin kökü ekstresi gibi boğaz ağrısı için bir çare olarak kullanılmış ve şifalı bitkilerin temelinde üretilerek muhtemelen bir ilaç olarak ortaya çıkmıştır.Antik Mısır yıllardan başlayarak hatmi kökü tonsilitin tedavisinde fındık ve bal ile birlikte kullanılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Jöleli şeker</span> Jelatin esaslı ciğneme şekerlemeleri kategorisi

Jöleli şeker jelatin esaslı çiğneme şekerlemelerinin geniş bir kategorisidir. Bir türü olan jöleli ayıcıklar popülerdir ve şekerleme endüstrisinin tanınmış bir parçasıdır. Bir "oyuncak ayı" formasındadır. Jöleli şekerler, ayılar, şişeler, kurtlar, kurbağalar, hamburgerler, köpekbalıkları, oyuncak askerleri, fareler, büyük insan vücudu parçaları, Ampelmännchen ve Şirinler de dahil olmak üzere çok çeşitli şekillerde bulunurlar. Toybox Gıda, Saadet Gıda, Kervan Gıda (Bebeto), Haribo, Betty Crocker, Disney ve Kellogg's gibi çeşitli markalar genellikle küçük çocukları hedef alan jöleli şekerler üretmektedir. Jöleli şekerler ilk kez Almanya'da başladı.

<span class="mw-page-title-main">Jöle</span> Jelatin ile yapılan tatlı

Jöle veya Jelatin tatlıları, tatlandırılmış aromalı jelatin tatlılarıdır. Bu tür bir tatlı ilk olarak Hannah Glasse tarafından 18. yüzyılda "Aşçılık Sanatı" kitabında kaydedilmiştir.Pelte sözcüğü İstanbul mutfağında uzun süre jöle sözcüğü yerine kullanılmıştır.İstanbul'da bir perhiz yemeği olarak da tüketilen meyveli peltelerin en güzel biçimi elmasiye denilen ve birkaç meyveden yapılanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dondurulmuş gıda</span> Daha uzun süre saklanması amacıyla mekanik veya kriyojenik olarak dondurulmuş yiyeceklerin tümü

Dondurulmuş gıda deniz ürünleri, et, süt ürünleri, balık, meyve, sebze, püre, meyve suyu konsantresi gibi ürünlerin dondurulma ve daha uzun süre saklama yöntemidir. Donma işlemi, kalan nemi buza çevirerek, çoğu bakteri türünün çoğalmasını engelleyerek ayrışmayı yavaşlatır. Gıda endüstrisinde iki süreç vardır: mekanik ve kriyojenik. Donma kinetiği, gıda kalitesini ve dokusunu korumak için önemlidir. Daha hızlı dondurma, daha küçük buz kristalleri üretir ve hücresel yapıyı korur. Kriyojenik dondurma, 196 °C (−320 °F) düşük nitrojen sıcaklığı nedeniyle mevcut en hızlı dondurma teknolojisidir. Ev tipi mutfaklarda modern zamanlarda yemeklerin muhafaza edilmesi, ev tipi buzdolabı dondurucular kullanılarak sağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Çavdar ekmeği</span>

Çavdar ekmeği, genellikle sadece çavdar unundan, bazen de buğday unu ve tatlandırıcı, renklendirici, dişe gelen malzemeler ve baharat eklenerek yapılmış mayalı hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan yiyecektir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna mutfağı</span>

Ukrayna mutfağı, Ukrayna halkının uzun yıllar biriktirdiği çeşitli yemek pişirme geleneklerinin bir koleksiyonudur. Mutfak, bileşenlerinin geldiği zengin koyu topraktan (chornozem) büyük ölçüde etkilenir ve çoğu zaman birçok bileşeni içerir.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işlemede fermentasyon</span> Converting carbohydrates to alcohol or acids using anaerobic microorganisms

Gıda işlemede fermantasyon, anaerobik koşullar altında mikroorganizmalar kullanılarak karbonhidratların alkol veya organik asitlere dönüştürülmesi işlemidir. Fermantasyon genellikle mikroorganizmaların etkisinin gösterilmesi istendiği anlamına gelmektedir. Fermantasyon bilimi, zimoloji veya zimurji olarak bilinmektedir.