İçeriğe atla

Ivan Cankar

Ivan Cankar
Doğum10 Mayıs 1876(1876-05-10)
Vrhnika, Slovenya
Ölüm11 Aralık 1918 (42 yaşında)
Ljubljana, Yugoslavya Krallığı
MeslekYazar, deneme yazarı, oyun yazarı, şair, politik eylemci
İmza

Ivan Cankar (10 Mayıs 1876-11 Aralık 1918) Sloven yazar, oyun yazarı, denemeci, şair ve politik aktivist. Oton Župančič, Dragotin Kette ve Josip Murn ile birlikte Sloven edebiyatında modernizmin başlatıcısı olarak kabul edilir. Slovencenin en büyük yazarı olarak kabul edilir ve bazen Franz Kafka ve James Joyce ile karşılaştırılır.

Hayatı

Cankar'ın Vrhnika'daki doğduğu ev

Ivan Cankar, Ljubljana yakınlarındaki Vrhnika'nın Carniolan kasabasında doğdu. Ivan'ın doğumundan kısa bir süre sonra Bosna'ya göç eden fakir bir zanaatkârın çocuklarından biriydi.[1] Annesi Neža Cankar (evlilik öncesi soyadı Pivk) tarafından büyütüldü ve Ivan annesiyle yakın ama kararsız bir ilişki kurdu.[2][3] Fedakâr ve itaatkâr bastırıcı bir anne figürü daha sonra Cankar'ın düzyazısının en bilinen özelliklerinden biri haline gelecekti. Memleketinde gramer okulunu bitirdikten sonra Ljubljana'daki teknik lisede (Realka) okudu.

Bu dönemde edebiyatla ilgilenmeye başladı ve çoğunlukla şiir yazdı. Bu şiirlerinde France Prešeren, Heinrich Heine, Simon Jenko ve Simon Gregorčič gibi romantik ve post-romantik şairlerin etkisi altında kaldı.[4] 1893'te, stili ve ideallerinin gelişimi üzerinde büyük etkisi olan Anton Aškerc'in destansı şiirini keşfetti. Aškerc'in etkisi altında, Cankar duygusal post-romantik şiiri reddetti ve edebi gerçekçiliği ve ulusal liberalizmi benimsedi.

1896'da Viyana Üniversitesi'nde mühendislik eğitimi gördü, daha sonra Slav filolojisine geçti. Viyana'da kısa süre sonra bohem bir yaşam tarzına öncülük etmeye başladı. Çağdaş Avrupa edebiyatının, özellikle çöküşün, sembolizmin ve natüralizmin etkisine girdi. Viyana'da genç bir Sloven yazar ve entelektüel yaşamı olan Fran Govekar ile pozitivizm ve natüralizmi tanımaya başladı.[5] 1897-1899 yılları arasında, Cankar'ın temel fikirleri aslında pozitivistti. 1897 ilkbaharında Vrhnika'ya geri döndü.[6] Aynı yılın sonbaharında annesinin ölümünden sonra Pula'ya taşındı ve 1898'de, 1909'a kadar yaşadığı Viyana'ya geri döndü.

Viyana'da ikinci kez kaldığı süre boyunca Cankar'ın dünya görüşünde derin bir değişim oldu. 1900 yılında Sloven feminist yazar Zofka Kveder'a yazdığı ünlü mektubunda pozitivizm ve natüralizmi reddetti.[7][8] Spiritualizmi, sembolizmi ve idealizmi benimsedi ve daha sonra halka açık bir şekilde Fran Govekar ile ayrıldı.[9] Aynı dönemde Slovenya liberalizmini oldukça eleştirdi ve yavaş yavaş sosyalizme yöneldi. Radikal sosyal aktivizmi Hristiyan bir zeminde savunan Sloven Roma Katolik rahibi ve düşünür Janez Evangelist Krek'den çok etkilendi. Slovenya Toprakları ve İstirya'da faaliyet gösteren bir Avusturya-Marksist parti olan Yugoslav Sosyal Demokrat Partisi'ne katıldı. 1907'de Avusturya Parlamentosu'na yapılan ilk genel seçimlerde Carniola'daki Zagorje-Litija'nın büyük ölçüde işçi sınıfı seçim bölgesinde parti adayı olarak görev yaptı fakat Sloven Halk Partisi adayı seçimi kazandı.[10]

Bir şehit olarak Ivan Cankar: Hinko Smrekar'ın 1913 karikatürü

1909'da Viyana'yı terk etti ve kardeşi Karlo'nun bir rahip olarak çalıştığı Bosna-Hersek'teki Saraybosna'ya taşındı. Aynı yıl Ljubljana'nın Rožnik bölgesine yerleşti. Yugoslav Sosyal Demokrat Partisi'nin aktif bir üyesi olmasına rağmen partinin Yugoslav ulus oluşturma hakkındaki görüşünü reddetti. Öte yandan Cankar, Slovenya'nın ulusal ve dilsel bireyselliklerini güçlü bir şekilde savundu. Mihajlo Rostohar ile birlikte Güney Slav siyasi çerçevesi içinde Sloven bireyselliklerinin en etkin savunucusu oldu. 1907'deki seçim yenilgisinden sonra, Cankar politik ve estetik görüşlerini ve fikirlerini açıklayan çok sayıda makale yayınlamaya başladı. 1909'da Carniola'ya dönüşünden sonra konferanslar vererek Slovenya Toprakları boyunca seyahat etmeye başladı. 1914'te I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden sonra Ljubljana Şatosu'na, Sırp yanlısı tutumlarından ötürü hapse atıldı ancak kısa süre sonra serbest bırakıldı. 1917'de Avusturya-Macaristan Ordusu'nda görevlendirildi ancak kötü sağlık nedeniyle terhis edildi. Rožnik'den Ljubljana merkezine taşındı. Aralık 1918'de zatürreden öldü.

Çalışmaları

Hlapec Jernej in njegova pravica (Hizmetkar Jernej ve Adaleti, 1907)
  • Erotika (1899)
  • Jakob Ruda (1900)
  • Knjiga za lahkomiselne ljudi (1901)
  • Tujci (1901)
  • Za narodov blagor (1901)
  • Na klancu (1902)
  • Kralj na Betajnovi (1902)
  • Ob zori (1903)
  • Križ na gori (1904)
  • Gospa Judit (1904)
  • Hiša Marije Pomočnice (1904)
  • Potepuh Marko in Kralj Matjaž (1905)
  • V mesečini (1905)
  • Nina (1906)
  • Martin Kačur (1906)
  • Aleš iz razora (1907)
  • Hlapec Jernej in njegova pravica (1907)
  • Krpanova kobila (1907)
  • Zgodbe iz doline šentflorjanske (1908)
  • Pohujšanje v dolini Šentflorjanski (1908)
  • Novo življenje (1908)
  • Kurent (1909)
  • Za križem (1909)
  • Hlapci (1910)
  • Bela krizantema (1910)
  • Volja in moč (1911)
  • Troje povesti (1911)
  • Lepa Vida 1912)
  • Milan in Milena (1913)
  • Moje življenje (1920)
  • Podobe iz sanj (1920)
  • Mimo življenja (1920)
  • Romantične duše (1922)

Notlar

  1. ^ Kos 1983, s. 230
  2. ^ Doležal-Jenstrle 2003
  3. ^ Košiček 2001
  4. ^ Kos, 1982 & 41–42
  5. ^ Pirjevec 1964, ss. 317–318
  6. ^ Pirjevec 1964, s. 176
  7. ^ Janko Kos, Pregled slovenske književnosti, 235
  8. ^ Pirjevec 1964, ss. 317–324
  9. ^ Pirjevec 1964, ss. 317
  10. ^ Zver 1996

Kaynakça

  • Cankar, Ivan (1968), Bela krizantema, Ljubljana: DZS .
  • Doležal-Jenstrle, Alenka (2003), Mitologizacija ženske v Cankarjevi prozi, Ljubljana: Filozofska fakulteta Univerze v Ljubljani .
  • Dović, Marijan (2006), Cankar kot utemeljitelj profesionalnega pisatelja – umetnika, Ljubljana: Slavistično društvo Slovenije .
  • Gradišnik, Janez (2004), "Spomini na Dejanje", Nova revija, 269/270 .
  • Hribar, Spomenka (2005), "Slovenska khatarsis", Revija 2000, 174/176, ss. 25-70 .
  • Kos, Janko (1982), Slovenska književnost, Ljubljana: Cankarjeva založba .
  • Kos, Janko (1983), Pregled slovenskega slovstva, Ljubljana: DZS .
  • Kos, Janko, Pregled slovenske književnosti .
  • Košiček, Marijan (2001), Ženska in ljubezen v očeh Ivana Cankarja, Ljubljana: Tangram .
  • Pirjevec, Dušan (1964), Ivan Cankar in evropska literatura, Ljubljana: Cankarjeva založba .
  • Puhar, Alenka (1982), Prvotno besedilo življenja, Zagreb: Globus .
  • Vidmar, Josip (1962), Drobni eseji, Maribor: Obzorja .
  • Žižek, Slavoj (1987), Jezik, ideologija, Slovenci, Ljubljana: Delavska enotnost .
  • Zver, Milan (1996), Sto let socialdemokracije na Slovenskem, Ljubljana: Nova obzorja .

İlgili Araştırma Makaleleri

14 Temmuz, Miladi takvime göre yılın 195. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 170 gün vardır.

4 Haziran, Miladi takvime göre yılın 155. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 210 gün vardır.

4 Ekim, Miladi takvime göre yılın 277. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 88 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan</span> Balkanlarda bir ülke

Hırvatistan, resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti (Hırvatça: Republika Hrvatska

<span class="mw-page-title-main">Belgrad</span> Sırbistanın başkenti

Belgrad (Sırpça: Београд / Beograd

<span class="mw-page-title-main">Adriyatik Denizi</span> deniz

Adriyatik Denizi, Akdeniz'in bir parçası olan ve İtalya Yarımadası ile Balkan Yarımadası arasında kalan uzun bir körfezdir. Adriyatik, Akdeniz'in en kuzeydeki koludur ve Otranto Boğazı'ndan kuzeybatıya ve Po Ovası'na kadar uzanır. İtalya, Arnavutluk, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Slovenya ve Karadağ'ın denize kıyısı bulunmaktadır. Adriyatik, çoğu doğu kıyısının Hırvat kesiminde yer alan 1.300'den fazla adaya sahiptir. Kuzeyi en sığ, güneyi en derin olmak üzere üç havzaya ayrılmıştır ve maksimum 1.233 metre (4.045 ft) derinliğindedir. Bir su altı sırtı olan Otranto Sill, Adriyatik ve İyonya Denizleri arasındaki sınırda yer almaktadır. Hakim akıntılar Otranto Boğazı'ndan saat yönünün tersine doğu kıyısı boyunca ve batı kıyısı (İtalya) boyunca tekrar boğaza akar. Adriyatik'teki gelgit hareketleri azdır, ancak zaman zaman daha büyük genliklerin meydana geldiği bilinmektedir. Adriyatik'in tuzluluk oranı Akdeniz'dekinden daha düşüktür çünkü Adriyatik, Akdeniz'e akan tatlı suyun üçte birini bir seyreltme havzası görevi görerek toplar. Yüzey suyu sıcaklıkları genellikle yazın 30 °C (86 °F) ile kışın 12 °C (54 °F) arasında değişir ve Adriyatik Havzası'nın iklimini önemli ölçüde yumuşatır.

<span class="mw-page-title-main">Balkanlar</span> Avrupanın güneydoğusunda kalan bölge

Balkanlar veya Balkan Yarımadası, Avrupa kıtasının güneydoğu kesiminde, İtalya Yarımadası'nın doğusu, Anadolu'nun batısı ve kuzeybatısında yer alan coğrafi ve kültürel bölgedir. Bölge için bazı yayınlarda Güneydoğu Avrupa terimi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Slovenya</span>

Slovenya, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk defa 1994 yılında katılmıştır. Radiotelevizija Slovenija isimli kamusal yayın kuruluşunun Avrupa Yayın Birliği'nin aktif bir üyesi olmasının ardından katılmıştır. Slovenya, 1993 yılında Eurovision Şarkı Yarışması'nda Bosna-Hersek ve Hırvatistan ile birlikte ilk defa katılmıştır.

Dil bilimciler listesi, alanının önde gelen dil bilimcilerini içermektedir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ülkelerine göre Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Nobel Ödülü kazanan kişileri ülkelerine göre sıralamaktadır. Ülke referansları Nobel Ödül Komitesi'nin resmi internet sitesinde bildirdiği şekilde alınmış ve ülkeler alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Ödül yılları azalan sırayla eklenmiştir. Bazı kişilerin birden fazla ülke başlığı altında yer almasının nedeni, resmi web sitesinin ödül sahibi ile ilgili olarak birden fazla ülkeden bahsetmesidir. Resmi sitede yer almayan ülke bağlantıları bu listede kabul edilmemiştir. Ödül sahibinin yanına doğduğu ülkenin o anki durumu ve yeni durumu gibi bilgiler verilmiştir. Liste 2011 yılına kadarki verileri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yane Sandanski</span> Makedon devrimci

Yane Ivanov Sandanski veya Jane Ivanov Sandanski Bulgaristan ve Kuzey Makedonya'da ulusal kahraman olarak tanınan bir devrimci. Başlangıçta Yüksek Makedon-Edirne Komitesi'ne (YMEK) katıldı, ancak daha sonra İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Serez bölgesinde İMDÖ'nün liderlerinden ve örgütün aşırı solcu kanadının başında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Majda Vrhovnik</span> Slovenyalı casus

Majda Vrhovnik veya Lojzka, Sloven komünist, tıp öğrencisi, casus. Klagenfurt'da Slovenya Komünist Partisi Bölge Komitesinin bir üyesiydi ve ölümünden sonra Yugoslavya kahramanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Ljubljana Jože Pučnik Havalimanı</span>

Ljubljana Jože Pučnik Havalimanı veya Brnik Havalimanı olarak da bilinir, Slovenya'nın başkenti olan Ljubljana'da bulunan uluslararası havalimanı. Havalimanı, Brnik köyü yakınlarında, Ljubljana'nın 24 km (15 mi) kuzeybatısında ve Kranj'ın 9,5 km (5,9 mi) doğusunda yer almaktadır. 30 Eylül 2019'e kadar, Slovenya'da bulunan en büyük havayolu olan Adria Airways'in ana merkezi olarak hizmet vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya Demiryolları</span>

Sloven Demiryolları 1991 yılında Yugoslavya'nın dağılmasından sonra kurulan Slovenya devlet demiryolu şirketidir.

Bu, Sloven matematikçilerin listesidir.

Ana Kansky, Ljubljana Üniversitesi'nde doktora derecesi alan ilk kişi ve Slovenya'dan ilk kadın bilim insanı biri olarak tanınan Sloven bir kimyager ve kimya mühendisiydi. Tanınmasındaki en önemli nedenlerinden biri Slovenya'nın ilk kadın bilim insanı kabul edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Jože Plečnik</span> Sloven mimar

Joze Plečnik (

<span class="mw-page-title-main">Tomaž Planina</span>

Tomaž Planina Sloven bir mağara fotoğrafçısı, mağara bilimci ve botanikçiydi. En çok mağara fotoğrafçılığı, laboratuvar ip testi, özellikle düğümlerle bağlantılı çalışmaları ve tek ip tekniğinin geliştirilmesine katkısıyla tanınıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Marica Nadlišek Bartol</span> Sloven çevirmen, gazeteci ve yazar (1867–1940)

Maritsa Nadlišek Bartol ; Sloven yazar ve editör. 1897'den 1899'a kadar kurduğu kadın dergisi Slovenka'nın editörlüğünü yaptı.