İçeriğe atla

Italo Svevo

Italo Svevo
Doğum19 Aralık 1861
Trieste, İtalya
Ölüm13 Eylül 1928
Motta di Livenza, İtalya
MeslekYazar
Vatandaşlık İtalya

Italo Svevo adıyla tanınan Aron Ettore Schmitz[1] (d. 19 Aralık 1861 - ö. 13 Eylül 1928), İtalyan romancı, oyun yazarı ve iş insanıdır. Yaşamının büyük kısmını Trieste'de geçiren Svevo İtalya'da, psikolojik roman türünün öncüsü olarak kabul edilir. En önemli yapıtı sayılan Zeno'nun Bilinci ile bu edebiyat akımı üzerinde büyük etki yapmıştır.

Yaşamı ve edebiyat kariyeri

İtalo Svevo 1861'de Trieste'de hali vakti yerinde bir Yahudi ailenin çocuğu olarak doğdu. Francesco ve Allegra Schmitz'in sekiz çocuğunun (sırasıyla Paola, Natalia, Noemi, Adolfo, Ettore, Elio, Ortensia ve Ottavio) beşincisiydi. Eğitiminin bir kısmını 12 yaşında gittiği Almanya'da Würzburg yakınlarındaki Segnitz kolejinde tamamladı. 17 yaşında Trieste'ye döndü ve bir süre Instituto Superiore Revoltella'ya devam etti. 1880'de aile şirketinin batması ve babasının sağlığının bozulmasıyla okulu terk edip bir bankada işe girmek zorunda kaldı.

Svevo edebiyata 1880 yılında hikâye yazarak başladı. 1892'de ilk romanı Una Vita'yı Italo Svevo (Svabyalı Italus) takma adıyla ve kendi çabasıyla yayımladı. Kitap okurlar ve eleştirmenler arasında ilgi uyandırmadı. 1892'de babasının ve 1895'te annesinin ölümünün ardından 1896'da kuzeni Livia Veneziani ile evlendi. O sıralarda bankadan ayrılıp eşinin babasının yanında işe girdi. 1898'de ikinci kitabı Senilità (Yaşlılık)[2] çıktı ve o da aynı ilgisizlikle karşılaştı.

1907'de Trieste'de İngilizce öğretmeni olarak çalışmakta olan James Joyce ile tanışıp ölümüne kadar sürecek olan bir arkadaşlık kurdu.[3] İlerleyen yıllarda ise Sigmund Freud'un çalışmalarının etkisinde kaldı. Bu etki 1919'da yazmaya başladığı ve 1923'te yayınladığı Zeno'nun Bilinci'nde de açıkça görülmektedir. Birkaç yıllık sessizliğin ardından kitap ilgiyi Svevo üzerine çekerek edebiyat çevrelerinde renkli bir tartışma başlattı.

Ölümü

1928'de Zeno'nun Bilinci'nin devamı olarak tasarladığı dördüncü romanı Il vecchione o Le confessioni del vegliardo'yu yazmaya başladı. Ancak aynı yıl bir araba kazasında ölümcül yaralar aldı ve Motta di Livenza'da bir hastaneye kaldırıldı. Hızla kötüleşirken yanındakilerden sigara istediği, isteği geri çevrilince "Bu son sigaram olacaktı!" dediği rivayet edilir. Aynı gün öğleden sonra öldü.

Eserleri

Roman

  • Una vita (1892) (Hayat İşte, 2012, Can Yayınları)
  • Senilità (1898) (Senilità, 1985, Ada Yayınları)
  • La coscienza di Zeno (1923) (Zeno'nun Bilinci, 1984, Ada Yayınları)

Novella

  • La novella del buon vecchio e della bella fanciulla (1926) (İyi Yürekli Yaşlı Adamla Güzel Kızın Öyküsü, 1996, Telos)
  • Una burla riuscita (1926) (Kötü Bir Şaka, 1995, İletişim Yayınları)

Öykü ve diğerleri

  • L'avvenire dei ricordi (1877)
  • Ariosto Governatore (1880)
  • Il primo amore (1880)
  • Le roi est mort, vive le roi! (1880)
  • I due poeti (1880)
  • Difetto Moderno (1881)
  • La storia dei miei lavori (1881)
  • I tre caratteri (La gente superiore) (1881)
  • L'assassinio di via Belpoggio (1890)
  • La madre (1926)
  • Vino generoso (1926)
  • Terzetto spezzato (1927)
  • Il vecchione (ölümünden sonra yayımlanmıştır)
  • Corto viaggio sentinmentale (ölümünden sonra yayımlanmıştır)

Kaynakça

  1. ^ Simona Costa. "SCHMITZ, Aron Hector". Treccani. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Eren Arcan (6 Haziran 2015). "Senilita - Yaşlılık - İtalo Svevo". Dipnot Kitap Kulübü. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Philip Hensher (13 Ağustos 2016). "A meeting of two minds". The Spectator. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Victor Hugo</span> French romancı ve şair (1802–1885)

Victor Marie Hugo Romantizm akımına bağlı Fransız şair, romancı ve oyun yazarı. En büyük ve ünlü Fransız yazarlardan biri kabul edilir. Hugo'nun Fransa'daki edebi ünü ilk olarak şiirlerinden sonra da romanlarından ve tiyatro oyunlarından gelir. Pek çok şiirinin içinde özellikle Les Contemplations ve La Légende des siècles büyük saygı görür. Fransa dışında en çok Sefiller ve Notre Dame'ın Kamburu romanlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Gustave Flaubert</span> Fransız romancı (1821 – 1880)

Gustave Flaubert, Fransız roman yazarı. Edebiyat eleştirmenleri tarafından modern romanın kurucusu kabul edilir. En tanınmış eseri, 19. yüzyıl toplumsal gerçekliğini çarpıcı biçimde aktaran ve dünya klasikleri arasına giren Madame Bovary'dir. 1857'de yayımlanan ve Fransa'da ciddi tartışmalara neden olan bu eserden sonra realist akımı başlatan kişi olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Hamit Tarhan</span> Türk şair, oyun yazarı, diplomat, milletvekili

Abdülhak Hamit Tarhan, Türk şair, oyun yazarı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Collodi</span> İtalyan yazar

Carlo Lorenzini, İtalyan gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Grazia Deledda</span> İtalyan yazar (1871-1936)

Grazia Deledda, İtalyan yazar. Doğalcılık akımının önde gelen isimleri arasında kabul edilir. Eserlerinde Sardunya'daki zorlu yaşam koşullarını tasvir eder. 1926'da edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Dino Buzzati</span>

Dino Buzzati Traverso, İtalyan romancı, öykü yazarı, ressam, şair ve gazeteci.

Türkçede İtalyan edebiyatı, Türkçeye çevrilen İtalyanca eserlere ilişkin bir listedir.

Gustave Caillebotte, Fransız ressam. İzlenimcilik akımının hem üyesi hem de koruyucularından biridir. Gruptaki diğer sanatçılara göre gerçekçilik akımına daha yakın durmuştur. Caillebotte fotoğrafçılığa olan ilgisi ile de tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jules Massenet</span> Fransız besteci (1842 – 1912)

Jules Massenet, özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik hocasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Agamben</span> İtalyan filozof

Giorgio Agamben, çağdaş İtalyan filozoftur. Daha çok "Homo sacer" ile "istisna hali" kavramlarına yaptığı katkılarla ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Papini</span> İtalyan gazeteci

Giovanni Papini İtalyan bir gazeteci, denemeci, edebiyat eleştirmeni, şair ve romancıydı. Aykırı düşüncelere sahip ateşli bir polemikçi olan Giovanni Papini, 20. yüzyılın ilk yarısının tartışmalı edebi kişiliklerinden biridir. "Il Crepuscolo dei Filosofi'de, çağdaş batı kültürünün altı büyük düşünürü olan Kant, Hegel, Schopenhauer, Comte, Spencer ve Nietzsche'ye eleştiriler getirir. 1931 yılında yayımlanan Gog'da I. Dünya Savaşı sırasında büyük bir servet edinen ve dünyayı gezmekte olan Amerikalı bir milyarderin hikâyesini anlatır. Dünyada olup bitenin nedenini arayan bu saf ve cahil Amerikalı, Bernard Shaw'dan Gandhi'ye, Freud'dan Einstein'a kadar birçok ünlü kişiyle karşılaşır.

<span class="mw-page-title-main">Pontifical Oriental Institute</span>

Papalık Şarkiyat Enstitüsü, Roma’da bulunan bir Katolik yüksek eğitim kurumudur. Doğu Hıristiyanlık dünyası için bir yüksek öğrenim kurumunun kurulması Papa XIII. Leo dan beri Katolik Kilisesinin gündemindeydi ancak bu plan 1917 yılında Papa XV. Benedict (1914-1921) zamanında hayata geçirilebildi. Orientale, her ikisi de Roma’da bulunan Papalık Gregoryen Üniversitesi ve Papalık Kutsal Kitap Enstitüsü konsorsiyumunun bir kısmını oluşturmaktadır. Bu üç enstitü de Cizvitler tarafından yönetilmektedir. Orientale Papalık Makamına bağlı olsa da, yönetimi Cizvitler’e bağlıdır. Enstitünün rektörü, Doğu Kiliseleri Cemaati Başkanı ve rektör yardımcısı ise Cizvitler’in başmüdürüdür. Katolik Eğitim Topluluğu, Orientale’nin akademik programlarının onaylanmasından sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Di Stefano</span> İtalyan şarkıcı

Giuseppe Di Stefano 1940’ların başından 1990’ların ortasına kadar söyleyen profesyonel opera sanatçısı İtalyan tenor. Arkadaşları ve hayranları tarafından “Altın ses” ya da “En güzel ses” olarak tanımlanan, Pipo lakaplı sanatçı Beniamino Gigli’nin ardılı, Luciano Pavarotti’nin öncü modeli olmuştur. Bir söyleşide Pavarotti, "Di Stefano benim idolümdür. Duyabileceğiniz en inanılmaz, güneş gibi açık ses onunkidir, müzik yeteneği doğal ve güzel olduğu kadar olağanüstüdür.” demiştir. Di Stefano, José Carreras’ı da derinden etkileyen tenor olmuştur. 3 Mart 2008’de kimliği bilinmeyen saldırganların neden olduğu yaralanmalar sonucu yaşamını yitirdi.

Mayer André Marcel Schwob, yahut Marcel Schwob, kısa öyküleri ve özellikle Jorge Luis Borges ve Roberto Bolaño'ya etkisiyle bilinen Fransız sembolist yazar. "Gerçeküstücülük'ün muştucusu" lakabıyla nâm salmış; yüzden fazla kısa öykü yazmanın yanı sıra gazete makalesi, deneme, biyografi, edebî inceleme, analiz, çeviri ve oyun gibi birçok yazınsal alanda eserler vermiş; hayatı boyunca sevilen ve hürmet edilen biri olmuş; dönemin edebiyat camiasında aktif rol almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulisse Dini</span>

Ulisse Dini, Pisa doğumlu İtalyan bir matematikçi ve politikacı. Kısmen "Fondamenti per la teorica delle funzioni di variabili reali" adlı kitabında toplanan gerçel analize olan katkılarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgia Meloni</span> İtalya başbakanı

Giorgia Meloni, Ekim 2022'den bu yana İtalya başbakanı olarak görev yapan ve bu pozisyonda bulunan ilk kadın olan İtalyan siyasetçidir. 2006'dan beri Temsilciler Meclisi üyesi olan Meloni, 2014'ten beri İtalya'nın Kardeşleri (FdI) siyasi partisine liderlik etmekte ve 2020'den beri Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular Partisi'nin başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eugene V. Debs</span> Amerikalı sendikacı (1855 – 1926)

Eugene Victor "Gene" Debs Amerikalı bir sosyalist, politik aktivist, sendikacı, Dünya Endüstri İşçileri'nin (IWW) kurucu üyelerindendir. Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı için 5 kez Amerika Sosyalist Partisi adayı olmuştur. Başkanlık adaylıkları ve işçi hareketleriyle yaptığı çalışmalar sayesinde Debs sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan en tanınmış sosyalistlerden biri oldu.

Grazia Nidasio İtalyan çizgi romancı, karikatürist ve illüstratördür.

<span class="mw-page-title-main">Katanya Üniversitesi</span>

Katanya Üniversitesi 1434 yılında Sicilya'daki Katanya şehrinde kurulmuş bir İtalyan devlet üniversitesidir. Sicilya'nın en eski üniversitesi olup kayıtlı öğrenci sayısı açısından İtalya'nın en büyük üniversiteleri arasında yer almaktadır.