İçeriğe atla

Isidoros o Charakinos

Isidoros o Charakinos (/ˈɪzɪˌdɔːr/; Grekçe: Ἰσίδωρος ὁ Χαρακηνός, Harakinili Isidoros; Latince: Isidorus Characenus) MÖ 1. yüzyıl ve MS 1. yüzyılda yaşamış bir Greko-Romen coğrafyacı, Part İmparatorluğu vatandaşıdır[1] ve kendisi hakkında sadece ismi ve en azından bir eser yazmış olduğu bilinmektedir.

İsim

Isidoros'un adı, editör ve çevirmen W. H. Schoff[2] tarafından, onun bugünkü Basra Körfezi'nin kuzey ucundaki Harakini'deki Charax Spasinu şehrinden olduğunu gösterecek şekilde yorumlanmıştır. Ancak Yunanca charax kelimesi yalnızca "palisad" anlamına gelir ve bu ismi taşıyan birkaç müstahkem kasaba vardı (bkz. Charax).

Part İstasyonları

"Part İstasyonları" (Grekçe: Σταθμοί Παρθικοί, Stathmœ́ Parthicœ́; Latince: Mansiones Parthicae) Isidoros'un en iyi bilinen eseridir, Part İmparatorluğu'nun idare ettiği kervan durakları boyunca Antakya'dan Hindistan'a uzanan kara ticaret yolunun rehber kitabıdır. Mesafelerini tartışmalı değerdeki schoeni ("ipler") cinsinden vermiş gibi görünüyor. İsidoros'un bu metni MÖ 26 yılından sonraki bir tarihte yazmış olması gerekir; çünkü bu metinde o yıl gerçekleşen II. Tiridatis'in IV. Fraates'e karşı isyanı anlatılmaktadır.

Günümüze ulaşan haliyle "Part İstasyonları" daha büyük bir çalışmanın özeti gibi görünüyor. Athenaeus'taki bir referans,[3] daha büyük eserin başlığının Parthia Çevresinde Bir Yolculuk (Grekçe: τὸ τῆς Παρθίας περιηγητικόν, tò tês Parthías periēgēticón) olduğunu öne sürüyor. Athenaeus'un "Part İstasyonları" adlı metninde yer almayan atıfı inci avcılığının bir tasviridir.

1. yüzyıl tarihçisi Gaius Plinius Secundus, İmparator Augustus'un "en büyük oğlu Partlara ve Araplara karşı komutayı ele geçirmek üzere Ermenistan'a doğru yola çıkmak üzereyken doğuda gerekli tüm bilgileri toplamak" için yaptırdığı bir "dünya tasvirinden" bahseder];[4] bu olay y. 1 BC. Plinius yazardan "Dionysius" olarak söz eder, ancak Schoff bunun bir hata olduğunu ve Isidoros'un kastedildiğini varsayar. Coğrafi mesafelerin ilgili ölçümleri için atıfta bulunulan kişi Isidoros'dur.[5]

2. yüzyıl hiciv yazarı Samsatlı Lukianos da uzun ömürlülük iddiaları için bir Isidoros'dan (mutlaka bu olmasa da) alıntı yapar.[6] Lucian alıntı yaptığı eserin adını belirtmiyor.

Isidoros o Charakinos'a atfedilen çeşitli parçaların çevirilerinden oluşan bir koleksiyon, 1914 yılında Wilfred Harvey Schoff'un "Part İstasyonları" adlı kırk altı sayfalık kitapçığında yorumlarla birlikte yayınlandı. Bu ciltteki Yunanca metin Karl Müller tarafından oluşturulan metindir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Davis, Richard (2002). "Greece ix. Greek and Persian Romances". Arşivlenmiş kopya. Encyclopaedia Iranica, Vol. XI, Fasc. 4. ss. 339-342. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2024. 
  2. ^ Schoff, Wilfred H. (1914), Parthian Stations by Isidore of Charax: The Greek text, with a translation and commentary, Philadelphia: Commercial Museum, 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Eylül 2024 
  3. ^ Athenaeus of Naucratis. Deipnosophistae, iii.46.
  4. ^ Plinius, Doğa Tarihi vi.31.
  5. ^ Plinius. Doğa Tarihi, ii.112, iv.5, iv.30, iv.37, v.6, v.9, v.35-39, v.43.
  6. ^ Lucian of Samosata. Macrobii 15 and 18
  7. ^ Müller, Karl. Geographi Græci Minores, I, pp. 244–256. Paris, 1853.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Demokritos</span> Antik Yunan filozofu, Leucippusun öğrencisi, atom teorisinin kurucusu

Demokritos, geliştirdiği atomcu evren teorisi formülasyonu ile tanınan Sokrates öncesi Antik Yunan filozof.

<span class="mw-page-title-main">Trajan</span> 13. Roma İmparatoru

Marcus Ulpius Nerva Traianus, yaygın adıyla Trajan, Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Tahta çıktığı MS 98 yılından öldüğü 117 yılına kadar Roma İmparatorluğu’na altın çağını yaşatmıştır. Mütevazı ve filantropik kişiliği sayesinde hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. Ortaya koyduğu politikalar ve savaşçı kişiliği sayesinde Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julia (Jül Sezar'ın kızı)</span>

Julia Caesaris dictator Gaius Julius Caesar'ın ilk evliliğini yaptığı Cornelia Cinna'dan doğan tek meşru çocuğu. Julia, Büyük Pompey'in dördüncü karısı olmuş ve güzelliği ve erdemi ile ünlenmiştir.

Stadiasmus Maris Magni Antik Roma döneminde kullanıldığı bilinen Grekçe kaleme alınmış bir çeşit periplustur.

<i>Doğa Tarihi</i> Yaşlı Plinius tarafından MS 77-79 yılları arasında yayımlanan ansiklopedi

Naturalis Historia, Büyük Plinius'un eserlerinden biridir. Roma İmparatorluğu'ndan günümüze ulaşan en büyük eserlerden olan Naturalis Historia'nın döneminin tüm bilgilerini kapsadığı iddia edilmektedir. Her ne kadar kitabın ismi doğa bilimi anlamına gelse de, içerik doğa tarihi ile sınırlı değildir; Plinius, kitabın kapsamını "doğal dünya veya yaşam" olarak tanımlamıştır. Kitabın içeriği ansiklopediktir, ancak yapısı günümüz ansiklopedilerine benzemez. Plinius'un yayınladığı son eser olan Naturalis Historia, Plinus'un günümüze ulaşan tek eseridir. İlk 10 kitabı MS 77'de yayınlamış, ancak MS 79'daki Vezüv volkan patlamasında öldüğü için eserin son halini yayınlayamamıştır. Kitabın son hali, Plinius'un yeğeni Gaius Plinius Caecilius Secundus tarafından yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dikaiarhos</span> MÖ 4. yüzyıl Yunan filozof ve coğrafyacı

Messanalı Dicaearchus, ayrıca Dicearchus veya Dicearch olarak da bilinen Yunan filozof, kartograf, coğrafyacı, matematikçi ve yazardır.

Kaunoslu Dionysodorus eski bir Yunan matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Nikomahos</span> Greko-Suriyeli matematikçi (MS. yak. 60 - yak. 120)

Gerasalı Nicomachus antik Yunanca yazılmış Aritmetiğe Giriş ve Harmonik El Kitabı adlı eserleriyle tanınan önemli bir antik Yunan matematikçi.

Bithynialı Theodosius, kürenin geometrisi üzerine bir kitap olan Sphaerics 'i yazan bir Yunan astronom ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Ksenokrates</span> MÖ 4. yüzyıl Yunan filozofu, matematikçi ve bilgin

Kalkedonlu Ksenokrates, Yunan filozof, matematikçi ve MÖ 339/8'den 314/3'e kadar Platonik Akademinin lideri (bilgin) Öğretileri, genellikle matematiksel öğelerle daha yakından tanımlamaya çalıştığı Platon'un öğretilerini takip etti. Ayrıca otuz üçler konseyinin hevesli bir öğrencisiydi. Üç varoluş biçimini ayırt etti: Duyarlı, anlaşılır ve ikisinin birleşiminden oluşan üçüncüsü, sırasıyla duyu, akıl ve görüşe karşılık geliyordu. Birliği ve dualiteyi evreni yöneten tanrılar ve ruhu kendi kendine hareket eden bir sayı olarak görüyordu. Tanrı her şeyi kuşatır ve ilahi ile ölümlü arasında, ruhun koşullarından oluşan iki şeytani güç vardır. O, matematiksel nesnelerin ve Platonik Fikirlerin, onları ayıran Platon'un aksine aynı olduğunu savundu. Ahlakta, erdemin mutluluk ürettiğini, ancak harici malların ona hizmet edebileceğini ve amacını gerçekleştirmesini sağlayabileceğini öğretti.

Zosimus Bizans İmparatoru I. Anastasius döneminde Konstantinopolis'te yaşamış Yunan tarihçidir. Fotios'a göre bir comes idi ve imparatorluk hazinesinin "avukatı" olarak görev yapıyordu. Zosimus, I. Konstantin'in geleneksel çok tanrılı dini reddetmesini kınamasıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan'da fuhuş</span>

Antik Yunanistan'da fuhuş, çok yaygındı. Daha önemli şehirlerde ve özellikle birçok limanda, önemli sayıda insanı istihdam etti ve ekonomik faaliyetin önemli bir bölümünü temsil etti. Fahişelik gizli olmaktan uzaktı; şehirler genelevleri reddetmiyor, sadece onlar hakkında düzenlemeler yapıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arrianus'un Karadeniz Seyahati</span>

Arrianus'un Karadeniz Seyahati, Karadeniz kıyısındaki kentlerin detaylıca anlatıldığı periplus veya rehber kitaptır. MS 130-131 yıllarında Nikomedyalı Arrianus tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit'in Metin Tarihi</span>

Yeni Ahit'in Metin Tarihi, Yunanca ve diğer dillerde günümüze ulaşan çok sayıda el yazmasının aktarılmasıdır. Yeni Ahit'in el yazısı aktarılması, diğer tüm eski edebi eserlerden daha iyi ve daha kapsamlıdır. En eski metin tanıkları, yazarların orijinal metinlerinin çıkış zamanına çok yakındır.

Tralleisli Flegon Milattan sonra ikinci yüzyılda yaşamış, Tralleis (Τράλλεις) doğumlu Antik Yunan yazarı ve Roma İmparatoru Hadrianus'un azat edilmiş kölesi.

<span class="mw-page-title-main">Kirroslu Theodoretus</span>

Cyrrhuslu Theodoretus ihtilaflı bir Kilise Babası, episkopos, Antakya Kateşistik Okulu'na ilham veren bir teolog ve İncil yorumcusu. Geç antik dönemin Kayserili Eusebius, Sozomenos, Sokrates Skolastikos ve Evagrius Skolastikos ile birlikte ana kilise tarihçilerindendir. Süryani Kilisesi’nce aziz kabul edilir.

Artemita veya Apolloniatis'teki Artemita, günümüzde doğu Irak'ta bulunan Sittacene bölgesindeki bir Grek şehridir. Artemita, Asur İmparatorluğu döneminde yerleşim yeri olarak kullanılmış ve daha sonra Part İmparatorluğu döneminde gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Charax Spasinu</span>

Charax Spasinu, aynı zamanda Charax Spasinou, Charax Pasinu, Spasinu Charax olarak da bilini), İskenderiye veya Susiana'daki Antiochia, günümüz Irak'ında Basra Körfezi'nin başında bulunan antik bir liman ve antik Harakini krallığının başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Harakini</span> Part İmparatorluğu içinde bir devlet (141 MÖ-222 MS)

Harakini, Messina (Μεσσήνη) veya Meshan olarak da bilinen, İranlı Hyspaosines tarafından kurulan ve çoğunlukla günümüz Irak sınırları içinde kalan Basra Körfezi'nin başında bulunan bir krallıktı. Başkenti Charax Spasinu, Mezopotamya ile Hindistan arasındaki ticaret için önemli bir limandı ve ayrıca Karun Nehri'nin yukarısındaki Susa şehrine liman olanakları sağlıyordu. Krallık sıklıkla Part İmparatorluğu'nun vasalıydı. Harakini çoğunlukla kültürel dilleri Aramice olan Araplardan oluşuyordu. Prensliğin tüm yöneticilerinin İran isimleri vardı. Arsak hanedanının üyeleri de devleti yönetiyordu.

Ktesias, Knidoslu Ktesias olarak da bilinir, o zamanlar Ahameniş İmparatorluğu'nun bir parçası olan Karya'daki Knidos kentinden bir Yunan hekim ve tarihçiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.