İçeriğe atla

Isaak Argiros

Isaac Argyros (Yunanca: Ισαάκιος Αργυρός), aritmetik, geometri ve astronomi kitaplarının yanı sıra Easter Rule (Paskalya Kuralı) adlı bir inceleme yazan, y. 1312 doğumlu Bizanslı bir matematikçi ve keşiştir.[1][2][3]

Konstantinopolis'te etkindi ve Claudius Ptolemy'nin (2. yy.) astronomik çalışmaları üzerinde önemli bir bilgin olarak kabul edilirdi.[4] Ayrıca Öklid'in Elementleri (MÖ. 3. yüzyıl) hakkında da yorumlar yazdı.[5][6] Bilimsel arayışlarındaki öğretmeni Nikiforos Grigoras'dı ve Theodoros Metohitis'in eserlerinden de etkilenmiştir.[7] 14. yüzyılın Hesychastic çekişmesi sırasında palamik karşıtı fraksiyona dahil olduğu da belirtilir.

Çalışmaları

Isaac Argyros'un "Şiirsel parçaların bölümleri üzerine" adlı eserindeki karesel hesaplamalarının illüstrasyonu, 16. yüzyıl el yazması kopyası, British Museum

Bilimsel

Gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin hareketlerini, Taslak Kurallardan[8] ve Claudius Ptolemy'nin Almagest'inden astronomik verileri analiz ettiği matematik, coğrafya, astronomi ve takvimsel gezegen dizilimi üzerine iki inceleme yazdı.[9] Bu çalışma daha sonra kopyalandı ve 17. yüzyıl bilgini John Abramius tarafından sahiplenildi.[10]

1360'ların sonunda, Nikiforos Gregoras'ın daha eski bir meslektaşından esinlenerek usturlap aleti üzerine bir inceleme de yazdı.[2]

İlave çalışmaları arasında karesel olmayan sayıların kareköklerinin hesaplanması, Heron'un Geometrica'sı üzerine bir inceleme ve yine Heron'a atfedilen jeodezi üzerine bir inceleme yer alır.[5][11] Ayrıca Batlamyus'un Coğrafya eseri üzerine bir yorum ve Harmonikler üzerine de bir yorum yazdı.[2]

Astronomi üzerine çalışmaları, Denis Pétau tarafından 1630 astronomi antolojisi Uranologio'da anlatılmıştır.

Teoloji

Argyros, imparator John VI. Kantakouzenos ile ilahiyatçı ve Selanik Metropoliti Gregory Palamas'a karşı Gregory ve Barlaam Kalavros ile birlikte hesikastik tartışmalar döneminde Palamyan karşıtı gruba dahildi. Palamyan karşıtı üç risale ve Barlaam'ın öğretilerine göre Theodore Dexios'a karşı saldırgan bir metin yazdı. Muhtemelen Antakya Patrikhanesi tarafından yayımlanan bir kitabın da yazarıdır.[12]

Eserleri

Argyros'un astronomi antolojisi çalışmaları Uranologue, Paris, 1630
  • Paskalya Kanonu (Κανών του Πασχάλιος, An Easter Rule), Claudius Ptolemy'nin hatalarını aktardığı,[2] Paskalya tarihinin hesaplanması üzerine astronomik ve takvimsel bir çalışma[13][14]
  • Farsça kurallar geleneği (Παράδοσις των περσικών κανόνων)[2][15]
  • Şiirsel parçalar üzerine (Τα περί μερών ποιητικών)[2][16]
  • Batlamyus ve Theon'un kaba kuralları (Πτολεμαίου και Θεώνος πρόχειροι κανόνες)
  • New Tables: An Astronomical treatise (Yeni Tablolar: Bir astronomi incelemesi), Batlamyus astronomisine dayanır.

Konuyla ilgili yayınlar

  • (Fransızca) Tihon, Anne. “L’astronomie byzantine à l’aube de la Renaissance (de 1352 à la fin du XVe siècle).” Byzantion 64 (1996): 244–280
  • (Fransızca) Lefort, Jacques, René-Claude Bondoux, Jean-Claude Cheynet, et al., with the collaboration of J.-M. Martin. Géométries du fisc byzantin. Paris: Réalités Byzantines, 1991. On geodesy.
  • (Fransızca) Allard, André. “Le petit traité d’Isaac Argyre sur la racine carrée.” Centaurus 22 (1978): 1–43. Treatise on the square root. Delatte, Armand. Anecdota Atheniensia et alia: Tome II, Textes grecs relatifs à l’histoire des sciences. Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, Liège and Librairie E. Droz, 1939
  • (İngilizce) Pingree, David. “The Astrological School of John Abramius.” Dumbarton Oaks Papers25 (1971): 191–215.
  • (Almanca) Schissel, Otmar. “Die Österrechnung des Nikolaos Artabasdos Rhabdas.”Byzantinisch-Neugriechische Jahbücher 14 (1937–1938): 43–59.
  • (Fransızca) Migne, J.-P. Patrologia graeca, t.19, Paris, n.p., 1857: col.
  • (Latince) 1279–1316. Reproduction of Denys Petau, Uranologion sive systema variorum authorum, Paris, n.p., 1630, pp. 359–383. Easter treatise.
  • (Latince) Petau, Denis. Uranologion sive systema variorum authorum.Paris. 1630, pp. 359–383. A reproduction edited by J. Migne. Patrologia graeca t. 19: col. 1279–1316. city1857.
  • (İngilizce) Science and Civilisation in China, Volume 3: Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth, Joseph Needham, Cambridge University Press 1959, 978-0521058018

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Nicolaidis, Efthymios. Science and Eastern Orthodoxy: From the Greek Fathers to the Age of Globalization. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1421402987. 
  2. ^ a b c d e f (İngilizce) ""Argyrus, Isaac." Complete Dictionary of Scientific Biography. 2008. Encyclopedia.com. (April 30, 2015)". 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Argyros, Isaac". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
  4. ^ "Ισαάκ Αργυρός - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b (İngilizce) "A History of Greek Mathematics, Volume 2 - T. L. Heath - Cambridge University Press, 21 Nov 2013 - σελ. 555". 
  6. ^ "Ιστορία των Μαθηματικών - Αρχαιότης - Μεσαίων - Αναγέννησις - Κεφάλαιο 6 - Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, σελίδα 163". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ (İngilizce) "Isaac Argyros - The Oxford Dictionary of the Middle Ages". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ (İngilizce) "Ptolemaiou Procheiroi Kanones. Ptolemy's Handy Tables - Mercier R. - Peeters Publishers - 2011 - ISBN 978-90-429-2436-9". 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. []
  9. ^ (İngilizce) "A Catalogue of the Manuscripts Preserved in the Library of the University of Cambridge - H. R. Luard - Cambridge University Press - σελ. 60". 
  10. ^ (İngilizce) Kazdan, Alexander P. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford: Oxford University Press. ss. Isaac Argyrus. ISBN 9780195046526. 
  11. ^ (İngilizce) "A Short Account of the History of Mathematics - W. W. Rouse Ball - Courier Corporation, 27 Apr 2012, σελ. 118". 
  12. ^ (İngilizce) "Argyros, Isaac - New Catholic Encyclopedia - Luznycky, G. - 2003". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ (İngilizce) "Kanōn ho paschalios Isaak Monachu tu Argyru - Google Books". 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ (İngilizce) "A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology - William Smith, Ed. - perseus.tufts.edu". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ (İngilizce) "The Astronomy of George Gemistus Plethon - Tihon, A. - Journal for the History of Astronomy, p.109 - SAO/NASA Astrophysics Data System (ADS)". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ (İngilizce) "Royal MS 16 C XX, Digitised Manuscripts, British Library". 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus</span> Yunan matematikçi, astronom ve coğrafyacı (100–170)

Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli Yunan matematikçi, coğrafyacı, astronom ve müzik teorisyeniydi ve üçü daha sonra Bizans, İslam ve Batı Avrupa bilimi için önemli olan yaklaşık bir düzine bilimsel tez yazmıştır. MS 100–170 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Boston</span> ABDnin Massachusetts eyaletinin başkenti

Boston, Amerika Birleşik Devletleri'nin Massachusetts Eyaletinin başkenti ve en büyük şehridir. Ayrıca New England olarak bilinen Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğu bölgesinin de resmî olmayan merkezidir. Harvard ve MIT gibi dünyaca ünlü üniversitelere ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Battânî</span> Arap astronom ve matematikçi (858–929)

Ebu Abdullah Muhammed bin Cabir bin Sinan er-Rekki es-Sabi el-Battani Latince Albategnius, Albategni ya da Albatenius olarak bilinen, Arap astronom, astrolog ve matematikçidir. Şu anda Türkiye'de bulunan Şanlıurfa ilinin bir ilçesi olan Harran'da doğmuştur. Lakabı es-Sabi''dir fakat tam künyesi, bizi onun Müslüman olduğu sonucuna götürür.

<span class="mw-page-title-main">I. İsaakios</span>

I. İsaakios Komninos, 1057-1059 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">III. Romanos</span> Bizans İmparatoru

III. Romanos veya III. Romanus Argyrus,, , 15 Kasım 1028 ile 11 Nisan 1034 döneminde Bizans İmparatorluğu yapmıştır. "Argirus" unvanı Yunanca "gümüş" kelimesinden gelmekte ve üye olduğu soylu ailenin adıdır. Romanos partisiyien sınıfından soylu bir ailenin mensubu idi. İmparatorluğun önemli bir yargı organında bir Yüksek Hakim, Ayasofya Kilisesi İdarecisi (ekonomos) ve VIII. Konstantinos'un İmparatorluk döneminde Konstantinopolis Eparkhos'u (valisi) idi. VIII. Konstantinos'un zoru ile karısını boşayıp imparator'un kızı olan Zoi ile evlendirildi; o üç gün sonra ölünce Bizans İmparatorluğu tahtına geçti. Altı yıl saltanattan sonra Zoi ile arası hiç iyi olmadığı için 1034'te Zoi'nin entrikaları ile Saray'da banyo yapmakta iken öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Isaac Barrow</span> İngiliz Hristiyan ilahiyatçı ve matematikçi

Isaac Barrow bir İngiliz Hristiyan ilahiyatçı ve matematikçiydi ve genellikle sonsuz küçük kalkülüsün geliştirilmesindeki erken dönem rolünden ötürü, özellikle, kalkülüsün temel teoreminin keşfi için itibar gösterildi. Çalışması, teğetin (tanjantın) özelliklerine odaklandı; Kappa eğrisinin teğetlerini ilk hesaplayan Barrow oldu. Ayrıca prestijli Lucasian Matematik Profesörlüğü'nün ilk sahibi olmasıyla da dikkat çekicidir, daha sonra bu görev öğrencisi Isaac Newton tarafından üstlenilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Stefanos (I. Romanos'un oğlu)</span>

Stefanos Lekapenos ya da Lecapenus, , Bizans imparatoru I. Romanos ile Theodora'nın ikinci oğlu ve 924 ile 945 yılları arası ortak imparatordur. Kardeşi Konstantinos ile Aralık 944 tarihinde I. Romanos'u tahtan indirmişlerdir. Ancak, birkaç hafta sonra bu sefer yasal imparator VII. Konstantinos tarafından onlar tahtan indirilip sürgüne gönderilmişlerdir. Önce iki kardeş Prote'ye kendileri tarafından sürgüne gönderdikleri babalarının yanına gönderilmişlerdir. Bizans vakanüvisleri, babaları I. Romanos onları Yeşaya kitabı 1.2 ayetinde yazan sözlerle karşıladığını yazar:

Ey gökler dinleyin, ey yeryüzü kulak ver!

Çünkü RAB konuşuyor:
<<Çocukları yetiştirip büyüttüm,

Ama bana başkaldırdılar.>>

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan astronomisi</span>

Yunan astronomisi klasik antik dönemde Yunan dilinde yazılmıştır ve antik Yunan, Helenistik, Greko-Romen ve geç dönem antik çağlarını kapsar. Yunanca, Helenistik dönemden Büyük İskender'in fethini takip eden süreçte bilimin dili haline geldiği için antik Yunan astronomisi coğrafi sınırları aşmıştır. Bu yüzden Helenistik astronomi olarak da adlandırılır. Helenistik ve Roma dönemleri boyunca Yunan olan veya olmayan birçok astronom, çalışmalarını Yunan geleneklerini kullanarak Ptolemaios krallığındaki İskenderiye kütüphanesini de içeren büyük bir enstitüde yürütüyordu.

Aleksios Mosele ya da Musele/Mousele, İmparator I. Romanos'un hükümdarlığının başlarında, Bizanslı amiraldir. Bizans-Bulgar Savaşı (913-927) sırasında, Bulgar çarı I. Simeon'in kuvvetlerine karşı Domestikos ton sholon Pothos Argyros komutasındaki imparatorluk tagmata kuvvetinin yanında imparatorluk denizcilerinden teşekkül birliğe komuta etmiştir. Bizanslılar Pegae Muharebesi'nde mağlup olmuşlar ve geri çekilme sırasında, Mosele savaş gemilerinden birine binmeye çalışırken kayıp boğulmuştur.

Leon Argyros 9. yüzyıl ortalarında görev yapmış Bizanslı arsitokrat ve generaldir. Soylu Argyros ailesinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Hodegon Manastırı</span>

Hodegon Manastırı Konstantinopolis'te bulunan bir manastır.

<span class="mw-page-title-main">Rönesans'ta bilim tarihi</span>

Rönesans döneminde coğrafya, astronomi, kimya, fizik, matematik, imalat, anatomi ve mühendislikte büyük ilerlemeler olmuştur. Eski bilimsel metinlerin yeniden keşfi 1453'te Konstantinopolis'in Osmanlı hâkimiyetine girmesinden sonra ivmelendi, matbaanın icadı öğrenmeyi demokratikleştirmiş ve yeni fikirlerin daha hızlı yayılmasını sağlamıştır. Ancak, en azından ilk döneminde, bazıları Rönesansı bilimsel bir geriye dönüklük olarak görmektedir. George Sarton ve Lynn Thorndike gibi tarihçiler ilerlemenin bir süre yavaşladığını savunarak Rönesans'ın bilimi nasıl etkilediğini eleştirirler. Hümanistler, siyaset ve tarih gibi insan merkezli konuları doğa felsefesine ve uygulamalı matematikğe tercih ettiler. Diğerleri ise kayıp veya belirsiz metinlerin yeniden keşfedilmesi ve dilin incelenmesi ve metinlerin doğru okunması üzerinde artan vurgu gibi etkenlere işaret ederek Rönesans'ın olumlu etkisine odaklanmıştır.

Antakyalı Carpus eski bir Yunan matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus eşitsizliği</span>

Öklid geometrisinde, Batlamyus eşitsizliği, düzlemde veya daha yüksek boyutlu bir uzayda dört nokta tarafından oluşturulan altı uzunluğu ilişkilendirir. Herhangi bir A, B, C ve D noktası için aşağıdaki eşitsizliğin geçerli olduğunu belirtir:

.

Larissalı Heliodorus bir Yunan matematikçi ve optik üzerine hala var olan kısa bir incelemenin yazarıdır.

Gerald James Toomer, antik Yunan ve Orta Çağ İslam astronomisi üzerine çok sayıda kitap ve makale yazmış bir astronomi ve matematik tarihçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Toledo Cetvelleri</span> Orta Çağ astronomi Cetvelleri

Toledo Cetvelleri, Güneş, Ay ve gezegenlerin sabit yıldızlara göre hareketlerini tahmin etmek için kullanılan astronomi cetvelleridir. Takvim tarihlerinin tahmini, kozmik olayların zamanları ve kozmik hareket dahil olmak üzere kozmosun farklı yönlerini tanımlayan bir matematik cetvelleri koleksiyonudur.

Ebu Ca'fer Muhammed ibn Hüseyin Hazin (900-971), el-Hazin olarak da anılır, İranlı Horasanlı Müslüman astronom ve matematikçi. Hem astronomi hem de sayılar teorisi üzerinde çalıştı.

Argyros, dişil Argyre, , 9. yüzyılın ortalarından 15. yüzyılda İmparatorluğun sonuna kadar aktif olan, Bizans İmparatorluğu'nun İmparatorlarının önde gelen aristokrat bir ailesinin adıydı. 11. yüzyılın ortaları. İsim aynı zamanda Argyropoulos ve dişil Argyropoulina.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.