İçeriğe atla

Isıtma

Isıtma sistemleri, kullanım mekanlarının istenen sıcaklıkta tutulabilmesi için iç ortamdan dış ortama (çevreye) olan ısı kaybının karşılanması prensibi ile çalışan sistemlerdir. Merkezi ve lokal (bölgesel) olarak iki ana başlıkta toplanabilir.[1]

Merkezi ısıtma

Genelde merkezi ısıtma sistemlerinde kullanılan döküm radyatör

Merkezi ısıtma, genel olarak, soğuk iklimlerdeki özel apartman veya kamu binalarında kullanılır. Sistem, kullanılacak akışkanı (su, hava veya buharı) ısıtmak için merkezi kazan veya ısıtıcı, ısıtılmış akışkanın dağıtımı için boru tesisatı ve ısıyı ortam havasına transfer etmek için radyatörleri içerir.[2] Radyatör burada, ısıyı ortama konveksiyon (taşınım) yolu ile ileten bir ısı eşanjörüdür. Radyatör isminin, radyasyon (ışıma) yolu ile yapılan ısı transferi ile bir ilgisi yoktur. Genelde binalarda radyatörler duvarlara monte edilir, fakat radyatör kullanılmadan özel boruların zemin altına gömme yapılması ile zeminden ısıtma yapılan merkezi ısıtma tesisatları da mevcuttur.[3]

Tüm sistemler, bütün radyatörlere ısının ulaşmasını sağlamak için sistemde suyu sirküle ettiren bir pompaya sahiptir. Sıcak su, genellikle bir su deposu içinde saklanan sıcak kullanım suyu sağlamak için başka bir ısı eşanjörünü beslemek içinde kullanılır.[4]

Hava kullanılan ısıtma sistemlerinde, hava kanal sistemleri boyunca dolaştırılır. Kanal sistemleri, soğutma ve klima(kombi) için de kullanılabilir ve havayı filtrelerden geçirerek temizleyebilir.[5]

Isıtma elemanları (radyatör veya kanallar), odanın en soğuk bölgesine (daha doğru bir ifade ile ısı kaybının en fazla olduğu bölüme) yerleştirilmelidir. Bu bölümlerde genel olarak pencere altlarıdır. Isıtma sistemlerinin asıl amacı ortamı/binayı istenen sıcaklıkta tutmak, yani dış ortama olan ısı kaybını karşılamaktır. Yani ısıtma sistemlerinin verimli olabilmesi için kayıpları önlemek yani iyi bir yalıtım yapmak da şarttır.[6]

Merkezi ısıtma sisteminin bulunması, antik Roma dönemine kadar uzanır. Antik Roma'da villalarda ve hamamlarda zemin ve duvarlarda döşenmiş hava kanalları mevcuttur. Kanallar, yakılan bir ateş vasıtası ile ısıtılan havayı taşımaktadırlar.

Lokal ısıtma

Lokal ısıtma sistemleri de genel olarak merkezi ısıtma ile aynı prensipleri taşır. Fakat burada kullanıcılar binalarını ortak (merkezi) bir sistemden değil lokal olarak ısıtırlar. Burada merkezi ısıtmada olduğu gibi, sıcak sulu ısıtma sistemleri kullanılabilir. Bu durumda kullanıcılar kendi dairelerindeki radyatörleri ısıtmak için kombi veya kalorifer adı verilen ısıtma cihazlarını kullanırlar. Bu cihazlar kazanlardan daha küçük kapasiteli ve kompakt cihazlardır.[7] Genellikle sirkülasyon pompaları cihazın üzerinde olur. Bundan başka, klima (sıcak hava konveksiyonu), sobalar (katı yakıtlı, elektrikli veya gazyağı gibi sıvı yakıtlı) ve Şömine gibi bireysel ısınma gereçleri de günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Isıtma türleri

  • Ondol
  • Soba
  • Odun sobası
  • Su ısıtıcı kazan
  • Çip ısıtıcı
  • Isıtma sistemi
  • Isıtıcı yastık
  • Isıtma mantosu
  • Isıtmalı cam
  • Kombine depolama tankı
  • Yoğuşmalı kazan
  • Elektrikli şömine
  • Fanlı ısıtıcı
  • Şömine
  • Basınçlı hava gazı
  • Kazan ocağı
  • Gaz cihazı
  • Izgara ısıtıcı
  • Isı yayıcı
  • Yüksek verimli, salmastrasız sirkülasyon pompası
  • Sıcak su depolama tankı
  • Gazyağı ısıtıcı
  • Katmanlı şarj depolama
  • Duvar ısıtıcısı
  • Micatermik ısıtıcı
  • Yağ yakıcı
  • Yağ ısıtıcı
  • Açık odun kazanı
  • Veranda ısıtıcı
  • Termostat
  • Pelet ısıtma
  • Radyatör
  • Radyatör ısıtıcı
  • Radyatör kabini
  • Radyatör reflektörü
  • Roket kütle ısıtıcısı
  • Semender ısıtıcı
  • Oda ısıtıcısı
  • Depolama ısıtıcısı
  • Havlu ısıtıcısı
  • İndüksiyon ısıtıcısı
  • Mikro ısıtıcı
  • El ısıtıcısı
  • Mikatermik ısıtıcı
  • Buhari ısıtıcı
  • Katalitik ısıtıcı
  • Seramik ısıtıcı
  • Chimenea
  • Hava kaynaklı ısı pompası
  • Konveksiyon ısıtıcı
  • Alevsiz rasyon ısıtıcısı
  • Benzinli ısıtıcı

Diğer ısıtma yöntemleri

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Termostat</span> sıcaklığı istenen ölçüde sabit tutabilen bir tür kontrol aracı

Termostat, fiziksel bir sistemin sıcaklığını algılayan ve sistem sıcaklığının istenen ayar derecesine yakın tutulması için çalışan bir kontrol aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hava soğutmalı motor</span>

Hava soğutmalı motor, motorun sıcak parçalarının soğutulması için direkt olarak hava sirkülasyonunu kullanır.

Su soğutmalı motor, motorun çalışması esnasında ortaya çıkan aşırı sıcaklıktan dolayı motor yağı ve parçalarının zarar görmemesi için motor bloğunun soğutulmasında soğutucu sıvı (su) sirkülasyonunu kullanan motor tipidir.

<span class="mw-page-title-main">Isı değiştirici</span> iki ya da daha fazla akışkan arasında etkili ısı transferi sağlayan alet

Isı değiştirici ya da eşanjör, bir akışkandan diğerine ısı transfer etmek için yapılmış bir alettir. Değiştiricide akışkanların birbirine değmemesi gereken durumda akışkanlar katı bir duvarla ayrılırlar ve bu şekilde akışkanlar asla karışmaz. Akışkanların direkt olarak temas ettiği tipler de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Radyatör</span>

Radyatör, ısı eşanjörlerinin bazı tipleri için kullanılan genel bir terimdir. Radyatörler otomobil, binalar ve elektronikte kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Soğutma</span>

Soğutma, bir maddenin veya ortamın sıcaklığını, onu çevreleyen ortamın sıcaklığının altına indirmek ve orada muhafaza etmek üzere ısısının alınması işlemine denir.

DemirDöküm, 1954 yılında İstanbul'da kurulan ve ısıtma, su ısıtma ve iklimlendirme sektörlerinde faaliyet gösteren bir şirkettir. Türkiye'nin ilk sanayi şirketlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Kojenerasyon</span>

Kojenerasyon, tercihen ısı tüketimi olan yerlerde kullanılan ve aynı zamanda bölge ısıtma ağını yararlı ısıyla besleyebilen elektrik enerjisi ve ısı üretebilen modüler yapılı bir sistemdir. Bu sistem kombine ısı ve güç sistemi ilkesine dayanmaktadır.

İklimlendirme terimi çoğunlukla soğutma yapılarak iç mekanlardaki havanın ısı konforu sağlanması ve neminin alınması işlemlerine denir. Daha geniş bir anlamda, terim HVAC, ısıtma, soğutma ve havalandırma veya havanın durumunu iyileştirmek için dezenfeksiyon işlemleri için de kullanılır. Bir klima bir çevrimi kullanarak, çoğunlukla binalardaki ve taşıma araçlarındaki konfor için ortamdaki ısıyı çeken, bir aygıt, bir sistem veya bir mekanizmadır.

<span class="mw-page-title-main">Bölgesel ısıtma sistemi</span>

Bölgesel ısıtma sistemi, bir veya birçok enerji kaynağında üretilen ısının önyalıtımlı boru sistemleri vasıtası ile ısı kullanıcılarına taşınarak ısınma ve sıcak su ihtiyaçlarının karşılandığı büyük ölçekli ısıtma sistemleridir. Bölgesel Isıtma Sistemine ısı, genellikle birleşik ısı ve güç sistemi, katı atık (çöp) yakma tesislerinin atık ısısı, endüstriyel atık ısı, jeotermal enerji, güneş enerjisi vb. ısı kaynaklarından sağlanır. Özellikle İskandinav ülkelerinin yoğunlukta olduğu pek çok ülkede elde edilen deneyimlere bağlı olarak bölgesel ısıtma sistemlerinin ekonomik, güvenilir ve diğer ısıtma sistemlerine göre çevreye daha çok duyarlı olduğu ispatlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kalorifer</span> merkez ve depo durumunda bulunan bir kazandan çıkan sıcak su, buğu ya da havayı borular içinde dolaştırmak yoluyla bir yapının her yanını ısıtan araç

Kalorifer, kalorifer peteği ya da ısıtaç, binalarda ısıtma aleti olarak kullanılan radyatördir. Bir kazanda ısıtılarak pompalanan sıcak sudan aldığı ısıyı ortama iletir. Kaloriferler, ısı transferini konveksiyon yolu ile yaparlar.

Radyant ısıtma ve soğutma sistemi, ısıtmak veya soğutmak için tasarlandıkları ortamlarla hem konveksiyon hem de ısıl ışınım yoluyla ısı alışverişi yapan bir HVAC teknolojileri kategorisidir.

<span class="mw-page-title-main">Su ısıtıcısı</span> su kaynatma aracı

Su ısıtıcısı veya kettle, ısıtma elemanı cihaza entegre yapıda olan, ocaksız ve açık ateş yakmadan suyu çok hızlı bir şekilde ısıtan küçük ev aletleri kategorisindeki elektrikli bir mutfak aletidir. Modele bağlı olarak, pişirme kabının kazan, teneke veya sürahi şeklindeki tasarımları vardır. Birçok cihaz, daldırma ısıtıcısı prensibine bağlı olarak metal borulu bir ısıtma bobininde bulunan bir cihazla çalışır. Isıtma elemanının bir taban plakasının altında olduğu cihazlarla temizlik daha kolaydır. Birçok su ısıtıcısında, pişirme kabı temas soketinden çıkarılabilir ve böylece devreden kolayca ayrılabilir. Dolayısı ile ayrılan bölüm serbestçe hareket ettirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Isıtma elemanı</span>

‘’’Isıtma elemanı’, Joule ısıtma‘sıyla elektrik enerjisini ısıya dönüştürür. Elemanın içinden geçen elektrik akımı dirençle karşılaşır ve elemanı ısıtır. Peltier etkisinin aksine bu işlem akış yönünden bağımsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Radyatör (motor soğutma)</span>

Radyatörler, içten yanmalı motorları soğutmak için, özellikle otomobiller olmak üzere aynı zamanda piston- motorlu uçak, demiryolu lokomotifleri, motosikletler, sabit üretim tesisi veya bu tür bir motorun benzer herhangi bir kullanımı için kullanılan ısı eşanjörleridir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikli kazan</span>

Elektrikli kazan, suyu kaynatmak için elektrik enerjisi kullanan bir kazandır. Basit su ısıtma yöntemlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikli su ısıtıcısı</span>

Elektrikli su ısıtıcısı, termo pot, elektrikli termos suyu kaynatmak ve sabit bir sıcaklıkta tutmak için kullanılan bir su ısıtıcısı ve beyaz eşya türüdür. Basit su ısıtma yöntemlerinden biridir. Tipik olarak çay, sıcak çikolata, kahve, hazır erişte veya bebek maması yapmak, ayrıca sıcak su kaynağı sağlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikli ısıtma</span>

Elektrikli ısıtma elektrik enerjisinin ısı enerjisine dönüştürüldüğü bir süreçtir. Yaygın uygulamalar arasında alan oda ısıtıcısı, pişirme, su ısıtma ve endüstriyel işlemler yer alır. Elektrikli ısıtıcı, elektrik akımını ısıya dönüştüren elektrikli bir cihazdır. Her elektrikli ısıtıcının içindeki ısıtma elemanı bir elektrik direncidir ve Joule yasası prensibi ile çalışır. Alternatif olarak, bir ısı pompası, bir soğutma çevrimi çalıştırmak için bir elektrik motoru kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Su ısıtma</span>

Su ısıtma bir ısı transfer sürecidir. Suyu ilk sıcaklığının üzerinde ısıtmak için bir enerji kaynağı kullanır. Odaya ısı transferi radyatörler, konvektörler, boru kayıtları kullanılarak gerçekleştirilir. Sıcak suyun tipik ev içi kullanımları arasında yemek pişirme, temizlik, banyo ve alan ısıtma yer alır. Sanayide sıcak su ve buhara ısıtılan suyun birçok kullanım alanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Absorpsiyonlu buzdolabı</span>

Absorpsiyonlu buzdolabı, soğutma sürecini yürütmek için gereken enerjiyi sağlamak için bir ısı kaynağı kullanan bir buzdolabıdır. Sistem, ilk olarak buharlaşmalı soğutma gerçekleştiren ve daha sonra ikinci soğutucuya emilen iki soğutucu kullanır; iki soğutucuyu başlangıç durumlarına sıfırlamak için ısı gereklidir. Bu ilke, bir gaz türbininden veya su ısıtıcısından çıkan atık ısıyı kullanarak binaları iklimlendirmek için de kullanılabilir. Bir gaz türbininden çıkan atık ısının kullanılması türbini çok verimli kılar çünkü önce elektrik, sonra sıcak su ve son olarak da klima - trijenerasyon üretir. Absorpsiyonlu buzdolapları genellikle seyahat araçlarında (RV'ler), kampçılarda ve karavanlarda kullanılır çünkü onlara güç sağlamak için gereken ısı bir propan yakıt brülörü, düşük voltajlı bir DC elektrikli ısıtıcı veya elektrikle çalışan bir elektrikli ısıtıcı ile sağlanır. Daha yaygın buhar sıkıştırmalı soğutma sistemlerinin aksine, bir absorpsiyonlu buzdolabında hareketli parça yoktur.