İçeriğe atla

Irkçılık

Bir Afro-Amerikan, üzerinde "sadece siyahlar" yazan çeşmeden su içiyor (Oklahoma, Amerika Birleşik Devletleri, 1939)
Çinli bir işçiyi suçlu olarak tasvir eden karikatür (1899).
Bundesliga'da Hannover 96-VfL Wolfsburg maçı öncesi ırkçılığa hayır protestosu, ırkçılığa karşı kırmızı kart gösterimi. Kartlarda "Zeig' Rassismus die Rote Karte!" ("Irkçılığa kırmızı kart göster!") yazmaktadır, 21.10.2007.

Irkçılık, farklı bir ırk veya etnik kökene sahip oldukları için diğer insanlara yönelik önyargı, ayrımcılık veya düşmanlıktır.[1][2] Irkçılık davranışını gösteren kişiye ise ırkçı adı verilmektedir.[3]

Irkçılık genel olarak çeşitli insan ırkları arasındaki biyolojik farklılıkların kültürel veya bireysel meseleleri de tayin etmesi gerektiğine ve doğal sebeplerle bir ırkın (çoğunlukla kendi ırkının) diğerlerinden üstün olduğuna ve diğerlerine hükmetmeye hakkı olduğuna duyulan inanç veya bu değerleri kabul eden doktrindir. Ortaya çıkış nedenleri arasında çoğunlukla ekonomik nedenleri olması yanı sıra düşünsel nedenlere de dayanmaktadır.[4]

Irkçılık terimi çoğunlukla, kendi etnik kültür değerlerini tek kriter olarak belirlemek (etnik merkeziyetçilik), farklılık korkusu (zenofobi), ırklar arasında birleşmelere ve ilişkilere karşıtlık ve milliyetçilik gibi kavramları da anlatıyor olabilir. Irkçılık; sosyal ayrımcılığı, ırklar arasında fark gözetilmesini ve soykırıma kadar varabilen şiddeti haklı göstermektedir.

Irkçılık genel hatlarıyla incelendiğinde kendi kanını taşıyan, aynı dili konuşan ve aynı soydan gelenlerin başka soylardan gelenleri aşağılaması olarak algılanır. Irkçılar kafatası ölçümlerine dayanarak insan türünü beş gruba ayırabilirler: Kafkasyalı (beyaz ırk), Moğol, Etiyopyalı, Amerika Yerlisi ve Malayalı. Daha sonra bütün canlıları sınıflandıran İsveçli biyolog Carl Linnaeus (1707-1778) deri rengine göre ayırt ettiği dört değişik ırk tanımladı. Onu izleyen biyologlar da fiziksel özellikleri temel alan ırk grupları üstünde çalıştılar. Ne var ki, bu tür sınıflandırmaların bilimsel ve kesin olmadığı daha sonra anlaşıldı.

II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası ırkçı politikaları nedeniyle Holokost sürecinde milyonlarca kişiyi öldürdü. Aynı zamanda Nazilerin Sovyet savaş esirlerine işledikleri suçlar da bu kapsamda gerçekleşti.

Kavram hakkında

Irkçı olarak adlandırılan kişiler günümüzde çoğu toplum tarafından olumsuz değerlendirilmektedir. Tarihte, Avrupalılar'ın Amerika'yı keşfetmesinin ardından, köle adı altında alınıp pazarlanan, Afrika kökenli halkı suistimal eden Amerikalılar başta olmak üzere; ırkçı kavramı, tarihte normal karşılansa da, günümüzde olumsuz değerlendirilmektedir. Tarihte; ırkçı kişilerin haricinde, ırkçı kurum ve kuruluşlara rastlanabilmektedir. Bu tür derneklerin başında "Ku Klux Klan" gibi yasa dışı örgütler gelmektedir. Malcolm X, ırkçılık karşıtlığının önemli bir simgesidir.[5]

Bilimsel ırkçılık

Bilimsel ırkçılık, sözdebilimsel teknikler ve hipotezler kullanarak ırkçılık, ırk aşağılaması veya ırk üstünlüğüne olan inancın onaylanmasıdır.

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Racism 13 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oxford Dictionaries
  2. ^ Ghani, Navid (2008). "Racism". Schaefer, Richard T. (Ed.). Encyclopedia of Race, Ethnicity, and Society. SAGE. ss. 1113-1115. ISBN 978-1-4129-2694-2. 
  3. ^ Garner, Steve (2009). Racisms: An Introduction (İngilizce) (2. bas.). Birmingham City University: Sage. ISBN 978-1-52641-286-7. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018. 
  4. ^ Newman, D. M. (23 Kasım 2011). Sociology: exploring the architecture of everyday life (İngilizce) (9. bas.). Los Angeles: Pine Forge Press. s. 405. ISBN 978-1-4129-8729-5. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018. 
  5. ^ "Ölümünün 53. yılında Malcolm X'in hafızalara kazınan 15 sözü". NTV. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Indiana</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Indiana, ABD'nin Ortbatı bölgesinde yer alan bir eyaletidir. Başkenti Indianapolis şehridir. Adı, Kızılderililerin yurdu anlamına gelir. Milattan önceki dönemlerden itibaren yerleşilmiş olsa da, bilinen tarihi ancak 17. yüzyılda Avrupalıların bölgeye ulaşmasından sonrasını içerir. Önceleri Fransızların etki alanında olan bölge daha sonra İngilizlerin kontrolüne bırakılmış, ABD'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra da bu ülkenin bir parçası olmuştur. Eyalet statüsünü ise 1816 yılında kazanmıştır, ABD'nin 19. eyaletidir. Kuzeyde Michigan Gölü ve Michigan eyaleti, doğuda Ohio eyaleti, güneyde Kentucky eyaleti, batıda ise Illinois eyaleti ile komşudur. Ayrıca Indiana'da bulunan Gary şehri şarkıcı Michael Jackson'ın doğum yeri olması sebebi ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Öjenik</span>

Öjenik, kaba hâliyle ilk kez Platon tarafından ortaya atılmış, ancak modern anlamıyla ilk olarak Sir Francis Galton tarafından formüle edilmiş, sağlıksız ceninleri ayırıp sağlıklı ceninler yetiştirmenin yollarını arayan, bilimselliği tartışmalı bir toplumsal akım veya toplumsal felsefedir. Öjenik, Galton’un iyi doğan anlamında eski Yunancadan ürettiği bir kelimedir.

<span class="mw-page-title-main">Afroamerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde Afrika kökenli ırksal veya etnik grup

Afroamerikalılar veya Siyahi Amerikalılar olarak da bilinen Afrikalı Amerikalılar, Afrika'nın Siyah ırk gruplarından herhangi birinden kısmen veya tamamen gelen Amerikalılardan oluşan etnik bir gruptur. Afrikalı Amerikalılar, Beyaz Amerikalılar ile Hispanik ve Latino Amerikalılardan sonra ABD'deki en büyük üçüncü ırksal veya etnik grubu oluşturmaktadır. "Afroamerikalı" terimi genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde köleleştirilen Afrikalıların torunlarını ifade eder.

Etnik grup veya etnisite, kendilerini diğer gruplardan ayıran ortak nitelikler temelinde birbirleriyle özdeşleşen bir grup insandır. Bu nitelikler, ikamet ettikleri alanda ortak gelenekler, soy, dil, tarih, toplum, kültür, ulus, din, fiziksel farklılıklar veya sosyal özellikleri içerebilir.

Nefret suçu ; bir kişiye veya gruba karşı ırk, dil, din, cinsiyet ve cinsel yönelim gibi durumlara karşı oluşmuş ön yargı sebebiyle işlenen, genellikle şiddet içeren suçlar. Zaten suç olan eylemleri kapsar ve ön yargı sebebiyle işlenilmiş olmaları suçun cezasının artmasına neden olur. Bu açıdan nefret söyleminden farklı bir kavramdır. Eğer bu suç bir defaya mahsus olarak işlenmemişse ve süreklilik arz ediyorsa, suç işleyenler nefret grubu olarak adlandırılırlar. Bu suçları engellemeye ve suç işleyenleri cezalandırmaya yönelik düzenlenmiş yasalara ise nefret yasası denir.

Ari ırk, 19. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa mirasına sahip insanları ırksal gruplarla tanımlamak için ortaya çıkmış ve artık kullanılmayan bir tarihsel ırk kavramıdır. Antropolojik, tarihi ve arkeolojik kanıtlar bu kavramın geçerliliğini desteklememektedir. Kavram, Proto-Hint-Avrupa dilini ilk konuşanların insanlığın üstün bir örneğinin belirgin ataları olduğu ve günümüze kadar onların soyundan gelenlerin Sami ve Hamitik ırklarının yanı sıra Kafkas ırkının bir alt ırkını ya da kendine özgü başka bir ırkı oluşturduğu düşüncesinden türemiştir. Günümüzde, bu gruplar arasındaki yakın genetik benzerlik ve karmaşık karşılıklı ilişkiler nedeniyle, insan popülasyon gruplarını kategorize etmeye yönelik bu taksonomik yaklaşımın yanlış yönlendirilmiş ve biyolojik olarak anlamsız olduğu düşünülmektedir. Irk, kültür ve dilin izomorfizmi, modern akademisyenler tarafından hatalı bir anlayış olarak reddedilmiştir. Ari ırk kavramı 19. yüzyıl boyunca Arthur de Gobineau, Richard Wagner ve bilimsel ırkçılığı daha sonra Nazi ırkçı ideolojisini etkileyen Houston Stewart Chamberlain gibi çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından benimsenmiştir. 1930'lara gelindiğinde, kavram hem Nazizm hem de Nordizm ile ilişkilendirilmiş ve Aryan ırkını "üstün ırk" olarak tasvir eden, Aryan olmayanları ırksal olarak aşağı ve yok edilmesi gereken varoluşsal bir tehdit olarak gören beyaz üstünlükçü Aryanizm ideolojisini desteklemek için kullanılmıştır. Bu fikirler Nazi Almanyası'nda Holokost'a yol açan devlet ideolojisinin önemli bir parçasını oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Paul Robeson</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (1898 – 1976)

Paul LeRoy Bustill Robeson, ABD'li bas bariton ses sanatçısı, oyuncu, atlet, yazar, insan hakları savunucusu.

Michael H. Hart, Amerikalı astrofizikçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Aşırı sağ</span> sağcı siyasette sağcılığın en yüksek biçimini gösteren politik konum

Aşırı sağ, radikal sağ ya da ekstrem sağ, sağcı siyasette sağcılığın en yüksek biçimini gösterir. Aşırı sağ siyaset, toplumsal hiyerarşiyi aşırı biçimde destekler; daha doğuştan bazı insanların aşağı, bazılarınınsa üstün olduğu gibi düşünceleri içinde barındırır. Belirli kişilerin ya da grupların ileri derecede üstünlüğünü destekler. Bu tip siyaset genel olarak otoriterdir ve radikal biçimde sol fikirlere karşıtlık içerir. Genellikle aşırı sağ terimi istenmeyen gruplara karşı göç ve uyum karşıtlığı duruşları, sosyokültürel boyutta baskı, milliyet ayrımcılığı; ırksal ve dinsel grupların kendilerini diğerlerinden üstün konuma getirecek tutumlar, küreselleşme karşıtlığı gibi görüşleri kapsamaktadır. Başka bir deyişle kavram aşırı milliyetçi, yabancı düşmanı, ırkçı, köktendinci özelliklerine sahip kişi ya da grupları tanımlamada kullanılır.

Asa Earl Carter, Amerikalı politikacı, radyo yorumcusu, ırkçı ve ırkçılık savunucusu ve daha sonra Western romanları yazarıdır. Amerika Birleşik Devletleri'nde bir White Supremacy dergisinin yayıncısı ve bir Ku Klux Klan grubunun kurucusuydu. Florida'ya taşındıktan sonra, eski Güneyli general ve ilk Ku Klux Klan'ın lideri Nathan Bedford Forrest'a atıfta bulunarak Bedford Forrest Carter adını aldı. Teksas'ta, Forrest Carter takma adı altında, beyaz olmasına rağmen Kızılderili kökenliymiş gibi davrandığı romanlar yazdı. Kitapları büyük ilgi gördü ve bazıları filme alındı. Carter'ın gerçek kimliği, ölümünden sonrasına kadar yaygın olarak bilinmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Afro-Kübalı</span>

Afro-Kübalı siyahi Küba vatandaşlarının politik olarak uygun görülen sınıflandırılma biçimidir. Benzeri sınıflandırma biçimi Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Afrika kökenli vatandaşlar için de Afro-Amerikan şeklinde kullanılır.Afro-Kübalılar'ın kökeni Nijerya'da, Igbo ırkı olarak bilinen etnik gruptur. Köle ticareti döneminde Igbo ırkı genel olarak Küba, Haiti, Jamaika, Barbados ve Belize gibi ülkelerde yoğunluk göstererek dağılmıştır.

Hristiyanlık başta olmak üzere, kiliseler, Hristiyan gruplar veya genel olarak Hristiyanlar Yahudi düşmanlığı konusuyla ilgilidir. Yahudilere karşı Hristiyan söylem ve düşmanlık, Hristiyanlığın ilk yıllarında gelişen ve günümüze kadar gelen Yahudi karşıtlığı dönem dönem de olsa, artarak geldi. Holokost'ta Yahudilere karşı Hristiyanlarca yapılan katliam ve cinayetler de dahildir. Hristiyan antisemitizmi, kilise ve sinagog arasındaki teolojik farklılıklar, sonradan din değiştirerek Hristiyan olanlar arasındaki rekabet de dahil olmak üzere birçok faktöre atfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de ırkçılık</span>

Türkiye'de ırkçılık ve etnik ayrımcılık, ülkenin toplumunda tarih boyunca yaygın bir şekilde görülen ve Müslüman olmayan ya da Sünni olmayan azınlıklara karşı kurumsal bir hâle gelen olgu. Genellikle Türkler tarafından etnik kimliği Türk olmayan kişilere yönelik gerçekleşen olumsuz davranış ve eylemler şeklindedir. Ermeniler, Kürtler, Araplar, Rumlar, Süryaniler ve Zazalar gibi azınlıklar Türk olmadıkları için ayrımcılığa maruz kalırken Aleviler ve Şiiler ise Sünni olmadıkları için ayrımcılığa maruz kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irkçılık karşıtlığı</span> ırkçılığa karşı çıkmak için benimsenen veya geliştirilen inançlar, eylemler, hareketler ve politikalar

Irkçılık karşıtlığı, ırkçılığa karşı benimsenen veya geliştirilen inançlar, eylemler, hareketler ve politikaları içeren görüş.

Ekonomik ayrımcılık, ekonomik faktörlere dayalı ayrımcılıktır. Bu faktörler arasında iş bulunabilirliği, ücretler, mal ve hizmetlerin fiyatları ve/veya bulunabilirliği ve iş için azınlıklara sağlanan sermaye yatırım fonu miktarı sayılabilir. Bu, işçilere, tüketicilere ve azınlıklara ait işletmelere karşı ayrımcılığı içerebilir. Bu, tekelcilerin farklı alıcılara ödeme isteklerine göre farklı fiyatlar talep etme uygulaması olan fiyat ayrımcılığı ile aynı şey değildir.

<span class="mw-page-title-main">Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi</span>

Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi, toplumun tüm seviyelerinde ırklar ve etnik gruplar arasındaki toplumsal, politik ve ekonomik ilişkilerin incelenmesini kapsar. Bu alan, konut ayrımı, farklı ırk ve etnik gruplar arasındaki diğer karmaşık sosyal süreçler gibi sistematik ırkçılık üzerine yapılan çalışmalarla da ilgilenir.

Negrofobi veya siyahi karşıtlığı Dünya üzerinde yaşayan siyah tenli veya siyah tene yakın tenli insanlara ve onların kültürlerine karşı korku, nefret, ırkçılık veya aşırı isteksizlik duyma durumudur. Birçok şekilde ortaya çıkabilir. Irkçı tutum, kültürel şok ve travmatik durumlar bunun ön koşulu olabilir. Bu fobinin semptomları, siyahlara olumsuz özellikler atfedilmesi, siyah tenli erkeklerden korkma ve güçlü bir şekilde hoşlanmamayı ve siyah tenli kadınların nesneleştirilmesini içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nın ırk politikası</span>

Nazi Almanyası'nın ırk politikası, Adolf Hitler'in diktatörlüğü altında Nazi Almanyası'nda uygulanan ve bilimsel meşruiyet iddiasında bulunan Ari ırkın üstünlüğünü savunan belirli bir ırkçı doktrine dayanan bir dizi politika ve yasaydı. Bu, zorunlu kısırlaştırma ve Untermenschen ("alt-insanlar") olarak gördüklerinin imhası yoluyla ırksal hijyeni amaçlayan ve Holokost ile sonuçlanan öjenik programı ile birleştirildi.

Brezilya'da ırk ve etnisite, Brezilya'daki ırk ve etnisite konusudur. Brezilya toplumu, orijinal yerli Brezilyalılardan Portekizli sömürgecilerin ve Afrika kökenli insanların etkisiyle birçok farklı kökenden gelen insanların bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Herrenvolk demokrasisi</span> azınlıkları dışlayan hükümet sistemi

Herrenvolk demokrasisi, sadece belirli bir etnik grubun yönetime katıldığı, diğer grupların ise haklarından mahrum edildiği bir hükûmet sistemidir. Bir etnik grubun devlete hakim olduğu etnokrasi ise bununla bağlantılı bir kavramdır. "Üstün ırk" anlamına gelen Almanca Herrenvolk terimi, sömürgeciliği Avrupalıların sözde ırksal üstünlüğü ile meşrulaştıran 19. yüzyıl söyleminde kullanılmıştır. Amerika Konfedere Devletleri (1861–1865), Apartheid Güney Afrikası (1948–1994) ve Rodezya (1965–1979) herrenvolk demokrasinin tipik örnekleri olarak kabul edilir. Seçimler genellikle serbesttir, ancak oy kullanma hakkı belirli bir etnik gruba veya ırka dayalı olarak kısıtlanır ve yönetim, siyasi olarak egemen olan etnik gruba veya ırka uygun olarak şekillenir ve onun çıkarlarını yansıtır.