İçeriğe atla

Iris furcata

Iris furcata
Sydenham Edwards'ın çizimiyle Iris furcata
Bilimsel sınıflandırma
Krallık Plantae
KladTracheophytes
KladAngiosperms
KladMonocots
Takım Asparagales
Familya Iridaceae
Cins Iris
Altcins Iris subg. Iris
Tür
I. furcata
İkili adlandırma
Iris furcata

M.Bieb.
Sinonimler

Iris pumila Linn.[1]Iris babadagica Rzazade et Goln[2]

İris furcata, doğal olarak Kafkas Dağları, Lazistan,[3] Moldova ve güney Ukrayna'da yetişen İris cinsinden çok yıllık bir bitki türüdür.[4][5][6] Kısa, dar, kılıç şeklinde yaprakları vardır. Çiçekleri mor, koyu mor, mavi-mor, açık mavi veya menekşe rengidir. Ilıman bölgelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. İlk kez Friedrich August Marschall von Bieberstein tarafından tanımlanmıştır. Tür, Yaşam Ansiklopedisi'nde listelenmiştir.[7][8] :184 [9] :119


Yetişme ortamı

Yaklaşık 460 metre rakımlı kuru ve [2][10] açık meralarda,[5] bozkırlarda,[11][12] dağ yamaçlarındaki çalılar arasında,[13] ve ağaçlıkların kenarlarında yetişir.[11]

Yetiştirilmesi

Soğuğa dayanıklıdır.[4] Sankt-Peterburg'daki hava koşullarına tolere edebilir.[2][13] İyi drene edilmiş topraklarda yetişen tür, alkali topraklara tolere edebilir.[14] Turbalı topraklarda da yetişebilir.[15] Yaz aylarında kuru tutulmayı tercih eder.[2][4][13] Hafif gölgeli konumlarda yetiştirilmesi ideladir.[2][13]

Taş döşeli bahçelerde yetiştirilebilir.[14]

1820'de Rusya'nın Tartu kentinde,[13] 1838'de Sankt-Peterburg İmparatorluk Botanik Bahçesi'nde yetiştirildi.[2] 1948 yılında Moskova Botanik Bahçesi'nde yetiştirilmeye başlandı. Günümüzde Stavropol'de de yetiştirilmektedir. Ayrıca Türkiye'de Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde yetiştirilmektedir.[16]

Çoğunlukla koleksiyoncular ve iris meraklıları tarafından yetiştirilir.[14]

Melezler ve çeşitler

İris furcata, iris yetiştirme programlarında [2][13] daha küçük boyutlu ve daha iyi dallanan irisler yetiştirmek için kullanılır.[17]

Toksisite

Diğer birçok süsen gibi, bitkinin rizom ve yaprakları zehirlidir ve yanlışlıkla yutulursa mide ağrılarına ve kusmaya neden olabilir. Bitkinin işlenmesi cilt tahrişine veya alerjik reaksiyona neden olabilir.[18]

Kaynakça

  1. ^ British Iris Society (1997) Google Kitaplar'da A Guide to Species Irises: Their Identification and Cultivation, s. 26,
  2. ^ a b c d e f g "Iris Furkat or bovine" 9 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. vashsad.ua. Retrieved 26 September 2015.
  3. ^ Randolph (November 1961). "Karyotypes of Iris Species Indigenous to the USSR". American Journal of Botany. Botanical Society of America. 48 (10): 862-870. doi:10.2307/2439526. 
  4. ^ a b c "Iris furcata". signa.org (Species Iris Group of North America). 5 Eylül 2004. 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  5. ^ a b William Curtis, Samuel Curtis, John Sims, Joseph-Dalton Hooker, William Jackson Hooker (Editors) Google Kitaplar'da The Botanical Magazine: Or, Flower Garden Displayed Etc, Volume 50 (1823)
  6. ^ "Political Administrative Region (marz): Lori" (PDF). rec-caucasus.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  7. ^ "Iris furcata". eol.org. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015. 
  8. ^ Irises; A Garden Encyclopedia. Timber Press. 2005. ISBN 0881927309. 
  9. ^ Growing Irises. Revised. Bromley: Christopher Helm. 1987. ISBN 0-88192-089-4. 
  10. ^ Kaššák (2012). "Secondary Metabolites Of The Choosen Genus Iris Species". Acta Univ. Agric. Silvic. Mendel. Brun. 32 (8): 269-280. doi:10.11118/actaun201260080269. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  11. ^ a b "Fork Iris (Iris furcata. Iridaceae)". molbiol.ru. 9 Mayıs 2006. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  12. ^ "The Pontic Alps". greentours.co.uk. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  13. ^ a b c d e f "The exhibition "Iris Russia"". flower-iris.ru. 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  14. ^ a b c "Chapter I Rhizomatous Iris (Part 4) Pumilae". irisbotanique.over-blog.com. 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  15. ^ Caledonian Horticultural Society, Edinburgh Google Kitaplar'da Memoirs, Volume 3 (1825)
  16. ^ "Annual Report 2007/2008" (PDF). rbge.org.uk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  17. ^ "A Hybridizer's Guide to Bearded Species". telp.com. October 2010. 9 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  18. ^ David G Spoerke and Susan C. SmolinskeGoogle Kitaplar'da Toxicity of Houseplants

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kayısı</span> Prunus armeniaca

Kayısı, Rosaceae (gülgiller) familyasından, 2–10 m yüksekliğinde, dikensi ve tüysüz, Prunus cinsinden bir ağaçtır. Yerli yayılımı, kapsamlı tarih öncesi ekimi nedeniyle biraz belirsizdir. Genetik araştırmalar, Orta Asya'nın ana vatanı olduğunu göstermektedir. Birçok ülkede yaygın olarak yetiştirilir ve birçok yerde yabani olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ranunculaceae</span>

Ranunculaceae Ranunculales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<i>Carya illinoinensis</i> Bitki türü

Carya illinoinensis, Amerika kökenli bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Zürih botanik bahçesi</span>

Zürih botanik bahçesi Zürih Üniversitesine ait olan botanik bahçesi. 53.000 m² alana sahip olan bahçede 8000 civarında bitki turu bulunmaktadır.

<i>İrisler</i> (tablo)

İrisler, Vincent van Gogh'a ait pek çok iris tablosundan ve 1890'daki ölümünden önceki yıl Saint-Rémy-de-Provence, Fransa'daki Saint Paul-de-Mausole Akıl Hastanesi'nde yaptığı bir dizi resimden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Ludwig Willdenow</span>

Carl Ludwig Willdenow Alman botanikçi, eczacı ve taksonomisti. Bitkilerin coğrafi dağılımını inceleyen bilim dalı olan fitocoğrafyanın kurucularından biri olarak kabul edilir. Bitki bilim mahlası Willd.'dir.

<span class="mw-page-title-main">John Lindley</span> İngiliz bitki bilimci ve orkidolog.

John Lindley İngiliz bitki bilimci ve orkidolog. Bitki bilim mahlası Lindl.'dir.

<i>Iris</i> bitki cinsi

Iris, Iridaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

<i>Iris suaveolens</i> bitki türü

Iris suaveolens, Iris cinsine bağlı çiçekli bir bitki türüdür. Doğu Avrupa, Balkanlar ve Türkiye'de görülür.

<i>Iris sintenisii</i> bitki türü

Iris sintenisii, Iris cinsine bağlı çiçekli bir bitki türüdür.

Iris purpureobractea, Iris cinsine bağlı Türkiye'ye endemik çiçekli bir bitki türüdür.

Iris spuria subsp. musulmanica, Süsengiller ailesine bağlı, yayla süseni olarak bilinen, bir süsen türüdür. Türkiye, İran, Ermenistan, Transkafkasya ve Azerbaycan'da doğal olarak yayılış gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Fomin</span> Rus bitki bilimci

Aleksandr Vasiljevich Fomin, Sovyetler Birliği döneminde yaşamış Rus botanikçi. Eğrelti otları ve tohumlu bitkiler üzerinde çalıştı. Aynı zamanda Kiev Üniversitesi Botanik Bahçesi'nin direktörüydü. Ölümünden sonra bahçeye adı verildi. Bitki bilim mahlası Fomin'dir.

<i>Solanum scabrum</i>

Bahçe Amerikan yabanmersini olarak da bilinen Solanum scabrum, bir yıllık veya çok yıllıktır. Linnaeus tarafından Afrika'ya atfedilse de, türün kökeni belirsizdir, aynı zamanda Kuzey Amerika'da da görülür ve birçok ülkede doğallaşmıştır. Afrika'da yaprak sebze olarak ve meyvelerinin boyası için yetiştirilir.

PhytoKeys, hakemli, açık erişimli bir çevrimiçi ve basılı yayın yapan botanik dergidir. Belirtilen amacı, "sistematik botanikte serbest fikir ve bilgi alışverişini desteklemek" tir.

Iris kerneriana - Iris cinsine ait çalı süseni olarak da bilinen bir bitki türü. Türkiye'de de yetişen kokulu, sarı çiçekleri olan bitki. Ilıman bölgelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.

<i>Iris caucasica</i>

Iris caucasica, Iris cinsine bağlı çiçekli bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">William Jackson Hooker</span>

William Jackson Hooker, Kew Bahçeleri'nin ilk yöneticisi olan İngiliz botanikçi ve botanik illüstratörü. Ayrıca Kew Bahçeleri Herbaryumunu kurdu, bahçeler ile arboretumu genişletti. Bitki bilim mahlası Hook.'tur.

World Flora Online, dünyadaki bitki türlerinin internet tabanlı bir özetidir.

Rize Ziraat Botanik Bahçesi, Rize Botanik Parkı veya Rize Ziraat Çay Bahçesi, Rize şehir merkezinin 2 kilometre güneybatısında konumlanmış bir botanik bahçesidir. Botanik bahçesinde Rize'de yetişen bitkilere ek olarak, Türkiye'nin değişik yerlerinden getirilmiş ve Rize'nin iklimine uyum sağlamış canlı türleri de yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.