İçeriğe atla

Irena Sendler

Irena Sendler
DoğumIrena Krzyżanowska
15 Şubat 1910
Otwock, Polonya
Ölüm12 Mayıs 2008 (98 yaşında)
Varşova, Polonya
MeslekSosyal hizmet uzmanı, Hümaniteryanist
DinKatolik
EvlilikMieczyslaw Sendler (1931–1947;[1] boşandı)
Stefan Zgrzembski (1947–1959; boşandı; 3 çocuk)
Mieczyslaw Sendler (1960'lar; boşandı)
Ebeveyn(ler)Stanisław Krzyżanowski
Janina Krzyżanowska

Irena Stanisława Sendler (Evlilik ve kızlık isimleri: Krzyżanowska veya Irena Sendler Polonya'da, Jolanta (d. 15 Şubat 1910 – ö. 12 Mayıs 2008), II.Dünya Savaşı'nda Polonyalı bir Katolik hemşire/sosyal hizmet uzmanıydı. Yahudi insanlara olan sempatisi çocuk yaşlarında başlamıştır. Doktor olan babası yahudi çocukları tedavi ederken (diğer doktorlar o çocukları tedavi etmeyi kabul etmemişlerdir) bulaşıcı hastalık sonucu Şubat 1917'de ölmüştür.

II. Dünya Savaşı sıraında, Polonya Yeraltı direniş örgütü çocuk bölümü başkanı olarak çalıştı. Żegota direniş örgütünün üyesiydi ve 2.500 Yahudi çocuğun hayatını kurtarmıştır.

Naziler sonunda, faaliyetlerini keşfederek onu işkence ve ölüm cezasına çarptırmıştır ama kaçarak savaşın sonunda kurtulmayı başarmıştır. 1965 yılında, Sendler, Uluslararası Dürüst olarak İsrail Devleti tarafından tanındı. Savaşta, insani çabalarından dolayı Polonya'nın yüksek onur ödülüne layık görüldü.

Sendler Varşova Üniversitesi'nde Polonya edebiyatı okudu ve Sosyalist partiye katıldı. Üç yıl için Varşova Üniversitesindeki öğrenimini askıya aldı. Mieczyslaw Sendler ile evlendi, ancak 1947 yılında boşandı.

II. Dünya Savaşı'nda

Yahudilere yardım eden her Direğe ölüm cezasını resmen ilan eden Alman afişinde şöyle yazıyor: GENEL UYARI W.r.t.: Yahudi yerleşiminden izinsiz ayrılan Yahudilere verilen destek için ölüm cezası.Son zamanlarda çok sayıda Yahudi, belirlenen Yahudi yaşam bölgesinden ayrıldı. Varşova bölgesinde henüz gecikmediler. Buna dikkatinizi çekiyorum, Genel Valinin Genel Hükümetin yerleşim tahsisine ilişkin üçüncü Kararnamesi ile (VBl. GG. 15.10.1941 tarihli S. 595) 'e göre, yalnızca bu şekilde kendilerine tahsis edilen yaşam bölgelerinden izinsiz ayrılan Yahudiler idam cezası almakla kalmayacak, aynı cezanın, bu tür Yahudilere bilerek barınarak yardım edenleri de beklediğini göreceksiniz. Burada sadece gecelik tesislerin ve sağlık hizmetlerinin sağlanması değil, aynı zamanda herhangi bir ilave de dahildir.

Polonya'nın Alman işgali sırasında, Sendler (kentsel Sosyal bölümlerde çalışırken ondan önce Otwock ve Tarczyn'de yaşamıştı) Varşova'da yaşıyordu. 1939'da, Almanlar Polonya'yı işgal ettiğinde, Yahudilere yardım etmeye başladı. O ve onun yardımcıları önce Zegota direncini organize etti ve Yahudi ailelere yardımcı olmak üzere 3.000 'den fazla sahte belge hazırlandı.

Sendler, 1943 yılında, Gestapo tarafından tutuklanarak ciddi işkence ve ölüm cezasına çarptırıldı. Zegota örgütü, Alman gardiyanlara rüşvet vererek onu kurtardı. Sendler idam olanlar arasında kamu bülten panolarında yer aldı. Savaşın geri kalanında saklanarak yaşayan Sendler, Yahudi çocukları için çalışmalarını sürdürdü.

Savaştan sonra

Irena Sendler

1965 yılında, Sendler, Polonyalı Uluslararası Dürüst biri olarak Yad Vashem tarafından tanındı.[2] Aynı yıl Polonya komünist hükûmeti onu İsrail'de ödülünü alması için, yurt dışına seyahatini sağladı. 2003 yılında, Papa II. John Paul Sendler'e savaş çabalarını öven kişisel bir mektup gönderdi.

14 Mart 2007 tarihlerinde, Sendler, Polonya Senatosu tarafından onurlandırıldı. 97 yaşında onur ödülünü almak için kaldığı huzurevini terk edemedi ama Elżbieta Ficowska aracılığıyla bir açıklama gönderdi. Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczyński "haklı olarak Nobel Barış Ödülü'ne aday olabilir" şeklinde demeç gönderdi. 2007'deki Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterilmiş; ama ödül Al Gore'a verilmiştir.

Mayıs 2009'da, Sendler'in ölümünden sonra Audrey Hepburn İnsani Ödülü verildi. Geç oyuncu ve UNICEF elçisi onuruna adlandırılan ödül, çocuklara yardım için tanınan kişi ve kuruluşlara sunulmuştur. Audrey Hepburn Vakfı, II. Dünya Savaşı'nda Almanya'nın Polonya'yı işgali sırasında yaklaşık 2500 Yahudi çocukları kurtaran Sendler'ın kahramanca çabalarını hatırlattı.

Sendler, Yahudiler Zegota Konseyi Çocuk Bölümünün son kurtulanı olmuştur. O yılın ağustos ayında 1943'ten savaşın sonuna kadar başkanlık yapmıştı.

Irena Sendler, 12 Mayıs 2008 tarihinde, 98 yaşında Varşova'da öldü.

Kaynakça

  1. ^ "Info re Irena Krzyżanowska's marriage to Mieczyslaw Sendler". 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  2. ^ Irena Sendler 15 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Yad Vashem website (İngilizce)

* Irena Sendler İngilizce Wikipedia maddesi

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Irena Sendler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Audrey Hepburn</span> İngiliz aktris (1929 -1993)

Audrey Hepburn, Hollanda asıllı İngiliz Hollywood yıldızı, hayırsever ve moda ikonudur.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Gettosu Ayaklanması</span>

Varşova Gettosu Ayaklanması, Alman işgali döneminde, 19 Nisan - 16 Mayıs 1943 tarihleri arasında Polonya Genel Hükûmeti 'nin merkezi Varşova şehrinde bulunan Varşova Gettosu'nda devam eden ayaklanma.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Ülkümen</span> Türk diplomat

Selahattin Ülkümen, Türk diplomat. 1943'te Rodos başkonsolosluğu görevine getirilmiştir. Holokost sırasında, Rodos'tan sınır dışı edilmemeleri için adada yaşayan Yahudiler'e Türk vatandaşlığı verip onların hayatlarını kurtarmasıyla tanınır. Bu davranışından ötürü 1989'da Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Wilm Hosenfeld</span> Alman subay

Wilhelm Adalbert Hosenfeld SUO, İkinci Dünya Harbi'nde Hauptmann (Yüzbaşı) rütbesine kadar yükselen, asıl mesleği ortaokul öğretmenliği olan bir Alman subaydı. Alman işgali altındaki Polonya'da görev yaptığı süre boyunca Yahudilere sempati duyup, birçok Yahudi'nin Nazi zulmünden korunmasına ve kurtarılmasına yardım etmişti. Bu davranışından ötürü Yad Vaşem'de İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile 2008'de onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Dürüstler</span> Holokosta maruz kalan yahudilere yardım eden gayri-yahudi kişilere verilen onursal sıfat

Uluslararası Dürüstler, İsrail Devleti'nin Naziler tarafından Holokost'a maruz kalan Yahudileri kurtarmak için hayatını riske atan gayri-Yahudilere verdiği onursal sıfattır. Terim, Nuh’un evrensel kanunlarına itaat eden Yahudi olmayan insanları anlatan “dürüst Yahudi olmayan” kavramından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

Żegota" aynı zamanda "Konrad Żegota Committee olarak da bilinir. 1942-1945 yıllarında, Alman işgali altındaki Polonya'da aktif direniş bir yeraltı örgütüydü.

<span class="mw-page-title-main">Jedwabne Katliamı</span>

Jedwabne Katliamı, 10 Temmuz 1941 II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından işgal edilen Polonya'nın başkenti Varşova’nın 190 km kuzeydoğusunda kalan Jedwabne köyünde gerçekleşen Yahudi katliamıdır. Bu katliam sırasında en az 400 Yahudi dövülerek öldürülürken diğerleri canlı olarak bir ahırda yakılarak öldürüldü. Araştırmacılar kurbanların gerçek sayısının kaç olduğunun bilinmesinin imkansız olduğunu söyledi. Gross’a göre Jedwabne’de 1600 civarında Yahudi öldürüldü. Katliamın gerçekleştiği Jedwabne'de Lehçe, İbranice ve Yidiş dillerinde bir anıt yapılmıştır. Anıtta “10 Temmuz 1941 yılında öldürülen ve canlı olarak yakılan Jedwabne ve civarında yaşayan, erkek, kadın ve çocuklar, bu toprağın sakinleri anısına” ibaresi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chiune Sugihara</span> Japon diplomat (1900 – 1986)

Chiune Sugihara, II. Dünya Savaşı sırasında Japonya'nın Litvanya konsolos yardımcısı Japon diplomat. Sugihara, II. Dünya Savaşı sırasında 6.000 Yahudiye geçiş vizesi sağlayarak Holokost'tan kurtarmıştır. Bu girişimi nedeniyle 1985 yılında İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler unvanı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Damaskinos Papandreu</span> Atina ve Tüm Yunanistan Başpiskoposu, Yunan Politikacı

Başpiskopos Damaskinos Papandreou, 1941'den ölümüne kadar Atina'nın başpiskoposu ve Yunanistan başbakanı idi. Ayrıca, 1944'te Alman işgal kuvvetinin çekilmesi ile II. Dünya Savaşı'nın Yunanistan'a dönüşüyle 1946'da Yunanistan'ın naipliğini yapıyordu. Rolü, II. Dünya Savaşı sırasında Yunanistan'ın Alman işgalinden kurtuluşu ile Yunan İç Savaşı arasında idi.

<span class="mw-page-title-main">Wanda Krahelska-Filipowicz</span>

Wanda Krahelska-Filipowicz, kod adı “Alinka” ” veya“ Alicja ”, Varşova'nın Alman işgali yıllarında II. Dünya Savaşı'ndaki yeraltı direniş hareketinde önde gelen bir figürdü ve Żegota'nın kurucu ortaklarındandır. Washington'un eski büyükelçisinin eşi olarak, Polonya Yeraltı'nın askeri ve siyasi liderleriyle iyi bağlantılar kurmuş ve temaslarını kullanarak, Polonya'nın Yahudi nüfusuna savaş sırasında yardım etme politikasını maddi olarak etkilemiştir.

Ona Šimaitė Vilnius Üniversitesi'nde, II. Dünya Savaşı sırasında Vilna Gettosundaki Yahudilere yardım etmek ve onları kurtarmak için pozisyonunu kullanan Litvanyalı bir kütüphaneciydi. Uluslararası Dürüstler arasında yer almaktadır..

<span class="mw-page-title-main">Anna Borkowska (rahibe)</span>

Anna Borkowska (Rahibelik öncesi soyadı Janina Siestrzewitowska) veya Rahibe Bertranda, Polonyalı bir Dominikan rahibe.

<span class="mw-page-title-main">Ładoś Grubu</span> II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçrede sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim

Vadoş Grubu, diğer adıyla Bern grubu – II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçre'de sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Ładoś</span>

Aleksander Wacław Ładoś, Polonyalı diplomat, konsolosluk memuru, gazeteci ve politikacı. 1941–1943 yıllarında işgal altında olan Polonya'daki gettolardan Yahudilere yasadışı Latin Amerika pasaportu düzenleyen, soyadıyla anılan “Ładoś Grubu” olarak adlandırılan grubun üyesi ve gayri resmi lideri.

<span class="mw-page-title-main">Konstanty Rokicki</span> Lados Grubu üyesi

Konstanty Rokicki, Polonya konsolosluk memuru, Riga ve Bern'deki Polonya Cumhuriyeti Konsolos Yardımısı, 1941–1943 yıllarında Yahudileri imha kamplarına gönderilmekten kurtaran sahte Latin Amerika pasaportlarını düzenleyen "Bern grubu", olarak da bilinen Yahudilerin Holokost'tan kurtarılması hareketi olan "Ładoś grubu” üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Tadeusz Pankiewicz</span>

Tadeusz Pankiewicz, Polonya'nın Nazi Alman işgali sırasında Kraków Gettosu'nda faaliyet gösteren Polonyalı bir Roma Katolik eczacıydı. Sayısız Yahudiyi Holokost'tan kurtardığı için 10 Şubat 1983'te Yad Vashem tarafından " Uluslar Arasında Dürüst " olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Gola Mire</span>

Gola Mire/Mira, İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki yeraltı Yahudi direnişinin bir üyesiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.