İçeriğe atla

Irban (sum)

Irban beldesi
Ырбан сумузу (Tıva Türkçesi)
Ырбан (сумон) (Rusça)
Üst idare Toju kojuunu
Üst idare Toju kojuunu
Ülke Tuva
KojuunToju kojuunu
sumToju sumu
Yüzölçümü
 • Toplam8,68 km²
Nüfus
 • Toplam263
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)

Irban sumu (Tuva Türkçesi:Ырбан сумузу), Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.[1][2][3]

Beldenin tek nüfuslu yerleşim yeri ve yönetim merkezi — Irban köyü.

Sözkökü ve Söz tanımı

Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.

  • 10 ailelik yer — arban,
  • 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
  • 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).

Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.

Tarih

1959'da, büyük bir kereste endüstrisinin geleceği için bir alan bulmak için odun ihtiyacı olan büyüyen Tuva için bir devlet komisyonu kuruldu. Devlet Komisyonu, Yenisey akarsuyu'nun su birikintisindeki kilometreler boyu ormanlara sahip "Irban"ı seçti. Köyün inşası için, su taşkınlarından korunmak için 25 hektarlık alan kanaldan yüz metre uzakta alındı. Uçaklar için bir iniş pisti de sağlandı.

1960 yılında Sanayi Caddesi'nde bir ilkokul açıldı.

Coğrafya

Yerleşim bölgesi Toju havzasında bulunan Yenisey akarsuyunun kolu Ham-Sara akarsuyu ile birleştiği alandadır.

Sokakları

Kara-Suk, Aerodromnıy caddesi, Aerodromnıy sokağı, Berezovaya, Bolotnaya, Gagarina, Zelyonaya, Lesnaya, Leshoznaya, Molodyojnaya, Naberejnaya, Podgornaya, Sosnovaya.

Mesafe

[4]:

Kojuun merkezi Toora-Hem ile: 38 km.

Tıva Cumhuriyetinin başkenti Kızıl ile: 141 km.

En yakın yerleşim yerleri

Sıstıg-Hem 15 km, İy 26 km, Saldam 36 km [4]

İklim

Irban, Toju kojuunun tüm bölgesi gibi Kuzey Bölgesi iklimi görülür.

Nüfus

Toplam Nüfusu 2002[5] yılında 643 iken 2020 yılı — 579 kişi.[6]

Yıllara göre kişi sayısı:

200220102011201220132014201520162017201820192020
417325325318309307293290293278275263

Altyapı

eğitim

Irban Orta Öğretim Okulu

«Svetlyaçok» Anaokulu

kültür

Irban Kültür Evi. Bir kütüphanesi vardır.

idari faaliyetler

Köy idaresi

Belde idaresi.

iktisat

kereste endüstrisi hareketlidir

"Golevskaya GRK", toprak altı çalışması alanında jeolojik keşif, jeofizik ve jeo-kimyasal çalışmalar yapmaktadır.

Ulaşım

Arazi şartlarından dolayı karayolu taşımacılığı mümkün değildir. Havayolu taşımacılığı yapılmaktadır. Tıva Hava Yolu şirketi, Irban havalimanı ile başkent Kızıl havalimanı arasında düzenli uçuşları vardır. Köyde Aerodrom caddesi ve Aerodromn şeridi vardır.

Kaynakça

  1. ^ ""Tuva Cumhuriyeti'nin idari-toprak yapısı hakkında" kanun". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "OKATO ( общероссийский классификатор административно-территориальных образований)-Rusya'da idari bölümler". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "24 Aralık 2010 268 sayılı Tuva Cumhuriyeti Kanunu - "Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statüsü hakkında"". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b "Irban köyü". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Nüfus verileri". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "2020 yılı Nüfus sayımı". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Sep</span>

Sarıg-Sep Tuva Türkçesi: Сары́г-Сеп — köyü, Tuva Cumhuriyeti'nin Kaa-Hem İlinin merkezi olan köy ve sumdur. Büyük Yenisey veya Kaa-Hem akarsuyu boyunca bulunur. Nüfusu yaklaşık 6.000 kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Toju (il)</span>

Toju İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem.

Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir.

Hemçik sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Handagaytı(sum)</span>

Handagaytı sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dus-Dag (sum)</span>

Dus Dag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saglı (sum)</span>

Dus Dag sumu ,Kızıl Tey (Кызыл-Тей) — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Solçur (sum)</span>

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Höl(sum)</span>

Sarıg-Höl sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çaa-Suur (sum)</span>

Çaa-Suur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çazılar (sum)</span>

Çazılar sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Azas (sum)</span>

Azas sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Balıktıg (sum)</span>

Balıktıg sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kargı (sum)</span>

Kargı sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Şınaa (sum)</span>

Şınaa sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Emi (sum)</span>

Emi sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Sep (sum)</span>

Sarıg-Sep sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Kaa-Hem kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Beldir Çazı</span>

Beldir Çazı — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Kargı beldesinin yönetim merkezi olan köy.

<span class="mw-page-title-main">Ottuk Daş, Tere Höl kojuun</span>

Ottuk Daş — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Emi beldesinin yönetim merkezi olan köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.