İçeriğe atla

Iraklılar

Iraklılar
Dünyadaki Irak diasporasının haritası
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Irak40,194,000+[1]
 Suriye2 million+[2]
 İran500,000+[3]
 Türkiye500,000+[4]
 İsrail450,000+[5]
 Birleşik Krallık450,000+[6]
 ABD400,000+[7]
 Almanya300,000+[8]
 Ürdün200,000+[9]
 Mısır150,000+[10]
 Birleşik Arap Emirlikleri150,000+[11]
 İsveç135,000+[12]
 Kuveyt100,000+[]
 Lübnan100,000+[13]
 Yemen100,000+[14]
Diller
Mesopotamian Arabic (Semitic): 100% (as the official formal language spoken by Iraqis) and native only language spoken to 65-70%;
Neo-Aramaic languages (Semitic): 10%;
Kurdish languages (Iranic): 17%;
Iraqi Turkmen language (Turkic): 7-9%;[15]
Other indigenous Mesopotamian languages; 1% Including: Mandaic, Armenian (diasporic), Shabaki, Domari, and others.
Din
Çoğunluk:
İslam (Çoğunluk Caferi Şiilik, bir kısmı Şafii Sünnilik ve Hanefi Sünnilik, azınlık Selefilik[16])
Azınlık:
Yezidilik, Ehl-i Hak, Doğu Asur Kilisesi, Kadim Doğu Kilisesi, Süryani Ortodoks, Süryani Katolik, Keldani Katolik, dinsizlik[17][18][19]

Iraklılar veya Mezopotamyalılar[20][21][22] (Arapça: العراقيون Irākiyyūn, Kürtçe: گه‌لی عیراق Îrakîyan), Irak'ın yerel sakinleri ve ülke dışında yaşayan vatandaşlarıdır.[23]

Kaynakça

  1. ^ "Iraq". International Monetary Fund. 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2009. 
  2. ^ "NGO's claim Iraqis have hit 2 million in Syria". 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2010. 
  3. ^ "500,000 Iraqis in Iran". 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. 
  4. ^ "Ethnic groups of Turkey". Joshua Project. 19 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. 
  5. ^ "As New York's Iraqi Jews sit down for Passover, old traditions bring sadness and hope" (PDF). HighBeam. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2003. 
  6. ^ "The Iraqi Embassy estimates that the Iraqi population is around 350,000-450,000" (PDF). International Organization for Migration. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. 
  7. ^ "Arab American Demographics". Arab American Institute. 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  9. ^ "UNHCR". 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  10. ^ "Iraqis In Egypt". HRW. 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2007. 
  11. ^ Constantine, Zoi (28 Ağustos 2008). "UAE Iraqis restricted by passport delays". The National. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2012. 
  12. ^ "Statistics Sweden". Statistics Sweden. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2010. 
  13. ^ "Iraqis in Lebanon". aina.org. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2007. 
  14. ^ "Iraqis In Yemen". HRW. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2007. 
  15. ^ Barker, Geoff (2012), Iraq, Britannica, p. 23, ISBN 1-61535-637-1
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  18. ^ "Middle East :: Iraq — The World Factbook - Central Intelligence Agency". cia.gov. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  19. ^ "Iraq - Arabs". Encyclopedia Britannica. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  20. ^ "بوابة الالهه - بلاد الرافدين" (Arapça). 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019. 
  21. ^ عبدالمهدي Prime Minister of Iraq, عادل (21 Ekim 2014). "( المكتب / افتتاحية صحيفة العدالة ) بسم الله الرحمن الرحيم انقذوا بلاد الرافدين.. بانقاذ الزراعة في 13/8/2011... http://fb.me/6qco8zE2k". @AdilAbdAlMahdi (Arapça). 13 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  22. ^ Press, The Associated (28 Ağustos 2005). "Iraqi Constitution: "We the people of Mesopotamia..."". The New York Times. ISSN 0362-4331. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019. 
  23. ^ "Iraqi – a native or inhabitant of Iraq". Reference.com. 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süryaniler</span> Sami kökenli etnik grup

Süryaniler, Mezopotamyalı Sâmî kökenli bir etnik gruptur. Baskın bir diaspora nüfusuna sahip olan halk, ikamet ettikleri ülkelerdeki birincil dillerin yanı sıra Neo-Aramice veya Süryanice konuşur. Bazen kendilerini ''Asurlu", "Arami" veya "Keldânî" olarak isimlendirirler ve tarihleri Dünya'nın en eski medeniyetlerinden biri olarak görülen Asur İmparatorluğu'na ve Kuzey Levant'daki Aramilere dayanır. Süryaniler, İngilizcede de Asurlular ile aynı anlamı taşıyan kelimeyle ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şebekler</span>

Şebekler, Şahbekler ya da Şahbaylar, ; Kuzey Irak'ta Musul ve çevresinde yaşayan bir topluluk. Kendilerine Şebek dillerine ise Şebekî adını vermektedirler. Şebek Dili Zaza-Gorani dil ailesine mensup olan bir dildir. Irak'taki nüfuslarının 40.000 ile 60.000 arası olduğu tahmin edilmektedir. Bu nüfusun %70'lik kısmı Ali-İlâhîler ile akraba olan Kürt Alevîliği'nden, kalan bölümü Sünni mezhebindendir.

2011 Irak protestoları, Irak'ta Irak Savaşı'nın başladığı 2003 yılından beridir süren şiddetin ortasında gerçekleşen 2010-2011 Arap dünyası protestolarının bir parçası olan protesto gösterileri. Gösterilerde 6 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.

Somalililer, Somali, Cibuti'nin küçük bir bölümü, Etiyopya'nın Ogaden bölgesi ve Kenya'nın kuzeybatı kesiminin bir bölümünde yaşayan halk.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

Irak Futbol Federasyonu Irak millî futbol takımını ve Irak Premier Ligini kontrol eden Irak'taki futbol yönetim organıdır. Irak Futbol Federasyonu 1948 yılında kurulmuş ve 1950 yılından bu yana FIFA üyesi olmuştur. Asya Futbol Konfederasyonuna 1970 yılından bu yana üye olmakla beraber 2000 yılından bu yana ve bölgesel Alt konfederasyon olan Batı Asya Futbol Federasyonuna da üyedir. Irak, Arap Futbol Federasyonları Birliği'ne ise 1974 yılından bu yana bir üyesidir. Irak millî takımı yaygın olarak Mezopotamya Aslanları lakabını taşır.

<span class="mw-page-title-main">Haydar el-İbadi</span> Eski Irak Başbakanı

Haydar Cevad Kazım el-İbadi Iraklı siyasetçi. Cumhurbaşkanı Fuad Masum tarafından 11 Ağustos 2014 tarihinde Irak Başbakanlığı için aday gösterildi. 8 Eylül 2014 tarihinde Irak Başbakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Irak İç Savaşı (2013-2017)</span>

Irak İç Savaşı (2013-2017), IŞİD'in Musul'a saldırmasıyla başlayan iç çatışmaları kapsamaktadır. IŞİD ve IŞİD'e destek veren eski Baas partisi mensupları, Sünni Arap aşiretleri ve diğer radikal örgütler ile Irak Ordusu, Peşmerge, İran destekli Şii milisler, Süryani/Asuri/Yezidi azınlık savaşçıları ve merkezi hükûmete destek veren Sünni ve Şii Arap, Kürt ve Türkmen aşiretleri arasındaki çatışmalar günümüzde de devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irak el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Irak el-Kaidesi veya diğer kullanımıyla Tanzim Kaide el-Cihad fi Bilad er-Rafideyn, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.

<span class="mw-page-title-main">Irak İslam Devleti</span> silahlı cihatçı Selefi örgüt (2006-2013)

Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.

Ebu Eyyub el-Mısri veya diğer tanınan adıyla Ebu Hamza el-Muhacir, Irak el-Kaidesi, Mücahit Şura Meclisi ve Irak İslam Devleti'nde yöneticilik yapan Mısırlı İslamcı.

Bu, nüfusa göre sıralanan başkentlerin bir listesidir. Bağımlı bölgelerin ve tartışmalı bölgelerin başkentleri italik olarak işaretlenmiştir. Verilen nüfus istatistikleri sadece resmi başkent alanıyla ilgilidir, geniş metropolit/kent ilçesi dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Irak'ta turizm</span>

Irak'taki turizm, Batı Asya ülkesi Irak'taki turizmi ifade eder. Başkent Bağdat, Kahire'den sonra Arap dünyasının en büyük ikinci şehridir. Irak'ın Şii İslamı ile ilgili birçok İslami hac yeri bulunmaktadır. Irak, ekoturizm için potansiyel bir yer olarak görülüyor. Erbil, 2014 yılında Arap Turizm Komitesi tarafından "Arap Turizm Sermayesi" seçildi. Oysa Kerbela ve Necef kentleri, ülkedeki dini alanların konumu nedeniyle Irak'taki en popüler turistik yerlerdir.

Kataib Hizbullah veya Hizbullah Tugayları, İran tarafından desteklenen Haşdi Şabi'nin bir parçası olan bir Irak Şii paramiliter grubudur. Irak İç Savaşı ve Suriye İç Savaşı'nda aktif bir yapıdır. Irak Savaşı sırasında, grup koalisyon işgal güçlerine karşı çatıştı. Silahlı grup, 3 Ocak 2020'de Bağdat'taki bir ABD hava saldırısı sonucunda öldürülünceye kadar Abu Mehdi El-Mühendis tarafından komuta edildi.

Ebu Ömer el-Bağdadi, Ebu Hamza el-Bağdadi veya doğum adı olan Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi adlarıyla da bilinir. 7 islamcı örgütün birleşerek oluşturduğu Mücahit Şura Meclisinde liderlik yapan kişilerden birisiydi, Mücahit Şura Meclisinin lağvedilmesinden sonra kurulan Irak İslam Devleti'nin liderliğini yapmıştır.

Beyci Muharebesi , Irak Silahlı Kuvvetlerinin 29 Ekim 2014'te Beyci'yi geri almak için taarruz gerçekleştirmesiyle başlayan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">2003 Irak askerî müdahalesi</span> ABD önderliğindeki askeri işgal

2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003'te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Ensaru'l İslam</span> Irak merkezli olan cihatçı Selefi silahlı örgütt

Kürdistan'da Ensaru'l İslam, veya Ensaru'l İslam veya Kürt Talibanı Irak merkezli, Suriye ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt cihatçı Selefi ve silahlı bir örgüttür. Şeriat kanunlarına göre bir İslam devleti kurmak, Kürtleri korumak ve haklarını elde etmek ve korumak için kuruldular. Ebu Abdullah eş-Şafii'nin liderliğini yaptığı Cundu'l Şam ile Kürdistan İslami Hareketi'nden ayrılan Fatih Krekar liderliğindeki bir grup tarafından Krekar'ın liderliğinde Eylül 2001'de, Irak Kürdistanı'nda yer alan Hemrin Dağları'nda kuruldu. 2003 Irak askerî müdahalesi sırasında, koalisyon güçleri ile Peşmerge'ye karşı savaştı. Koalisyon güçlerinin çekilmesinin ardından da Irak ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi hükûmetleriyle savaşmaya devam etti. 29 Ağustos 2014'te, örgütün 50 lideri ve üyesi tarafından yapılan açıklamayla örgütün feshedilerek Irak ve Şam İslam Devleti'ne tâbi olduğu ifade edildi. Ancak örgüt içindeki görece daha küçük bir grup, bu birleşmeyi kabul etmeyerek Ensaru'l İslam'ın bağımsız olarak faaliyetlerini sürdüreceğini bilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Fetih İttifakı</span> Irakta bir siyasi ittifak

Fetih İttifakı, Irak'ta 2018 genel seçimlerine katılmak için kurulan siyasi bir koalisyondur. Ana bileşenler, 2014'ten 2017'ye kadar IŞİD'i yenmek için Irak Ordusu ile birlikte savaşan Iraklı Şii Müslümanlardan oluşan ve devlet destekli bir şemsiye örgüt olan Halk Seferberlik Güçleri'nde yer alan gruplardır. İttifak, Bedir Örgütü lideri Hadi el-Emiri tarafından yönetiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Şiya es-Sudani</span> Iraklı siyasetçi

Muhammed Şiya Sabbar es-Sudani 27 Ekim 2022'den beri Irak başbakanı olarak görev yapan Iraklı bir siyasetçidir. Başbakanlık görevinden önce sanayi ve madenler bakanı, çalışma ve sosyal işler bakanı, ticaret bakanı vekili, maliye bakanı vekili, göç ve yerinden rdilenler bakanı vekili, tarım bakanı vekili ve insan hakları bakanı olarak çeşitli bakanlık görevlerinde bulunmuştur. 2009-2010 yıllarında Meysan valisi olarak görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.