Irak ve Şam İslam Devleti'nin kontrolündeki yerler

Irak ve Şam İslam Devleti ilk defa Irak'ta ortaya çıkmış ve zamanla diğer ülkelere de yayılmış olup çeşitli ülke ve bölgede toprak sahibidir.

Suriye

Irak ve Şam İslam Devleti, Suriye'nin yarısından çoğunu ele geçirmişti. Suriye'de elinde bulunan başlıca yerlerden biri ise Rakka idi.^[1] Fakat Mart 2016'daki çatışmalar sonucu Suriye Ordusu Palmira'ya girmiştir.^[2] Ve 27 Mart 2016'da ise kontrolü tamamen ele geçirmiştir.^[3] Kuzeyde ise TSK destekli ÖSO IŞİD'in Türkiye sınırı ile bağlantısını Fırat Kalkanı Operasyonu ile kesmiştir.^[4] Kasım 2017'de ise Rakka'yı kaybetmiştir ve ülkenin sadece doğu kısmında varlık göstermeye çalışmaktadır.

Irak

Irak ve Şam İslam Devleti Irak'ın Musul, kentlerini kontrol etmektedir.^[5]

Fakat örgüt son zamanlarda Irak'ta gerilemektedir. Örgüt Ramadi ve Felluce'yi Irak Ordusu'na kaybetmiştir.^[6][1] 29 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

ve sonradan IŞİD, 10 Temmuz 2017'de Musul Muharebesi (2016-17) ile Musul'u kaybetmiştir.^[7]

Libya

Irak ve Şam İslam Devleti Libya içinde de çok ilerlemiştir. Libya'nın Sirte kentinin tamamı, Derne ve Bingazi'nin büyük bir kısmı Irak ve Şam İslam Devleti'nin elindedir.^[8]Irak ve Şam İslam Devleti Libya'da 3 vilayet ilan etmiştir. Bunlar batıda Trablus Vilayeti, doğuda Barka Vilayeti ve güneyde Fizan Vilayetleridir.^[9]

Nijerya

IŞİD Boko Haram'ın kendisine biat etmesiyle birlikte Nijerya'da da toprak sahibi olmuştur.^[10] IŞİD Nijerya'nın kuzeydoğusunu Boko Haram aracılığıyla kontrol etmektedir.

Mısır

Irak ve Şam İslam Devleti Ensar Beyt el-Makdis'in kendisine biat etmesiyle Mısır'a yerleşmiştir. Ağırlıklı olarak Sina yarımadası olsa da Mısır geneline de saldırmaktadır. Mısır'da Sina Vilayeti'ni ilan etmiştir.

Lübnan

IŞİD Lübnan'ın doğusundaki alanı da kontrol etmektedir.^[11]

Yemen

IŞİD Yemen'de de küçük de olsa toprak sahibidir. Hatta burada Aden Valisi'ne suikast düzenlemiştir^[12]

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2016.
^ http://www.hurriyet.com.tr/son-dakika-palmira-tamamen-suriye-guclerinin-elinde-40076351 ^[]
^ "'IŞİD'in Türkiye sınırıyla bağlantısı kesildi'". BBC Türkçe. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2016.
^ Bill Roggio (9 Nisan 2014). "ISIS' 'Southern Division' Praises Foreign Suicide Bombers". Foundation for Defense of Democracies. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
^ "Musul Savaşı". 16 Ekim 2022. 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2016.

İlgili Araştırma Makaleleri

Rakka ya da er-Rakka Suriye'nin kuzeyinde Fırat Nehri üzerinde yer alan bir şehirdir. Rakka ilinin başkenti ve en büyük kentidir. Batısında bulunan Halep'ten 160 km uzaklıktadır. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından kontrol edilmektedir.

Palmira orta Suriye'de antik zamanların önemli dini ve ticari merkezi olan, UNESCO tarafından 1980 yılında Dünya Mirası listesine alınan şehir.

Irak ve Şam İslam Devleti veya 2014'ten beri kullandığı resmî isimle İslam Devleti, ağırlıklı olarak Afrika'da, ayrıca Irak ve Suriye'de de etkinlik gösteren, bu bölgede hilâfet devleti kurmak amacıyla güvenlik güçlerine ve sivillere karşı eylemler yapan yasa dışı, silahlı ve ele geçirdiği topraklardaki meşruluğu hiçbir ülke tarafından devlet olarak tanınmayan Selefi cihatçı örgüttür. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler ile aralarında ABD, Türkiye, Suudi Arabistan, Kanada'nın da bulunduğu pek çok ülke ve kuruluş tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi</span> IŞİDin lideri

Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.

Kuzey Irak Taarruzu , IŞİD ve onları destekleyen Sünni aşiretler ve eski Baas partisi mensuplarının Musul'a yaptıkları taarruzla başlayan çatışmalardır. Kuzey Irak'taki IŞİD ilerlemesi, IŞİD'in güneye doğru ilerlemeye başladığı ve Tikrit'e saldırdığı 26 Haziran'a kadar devam etmiştir.

Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı yapılan askerî müdahaleler, IŞİD'in gücünü kırmak için dünya genelinde yapılan dış müdahaleleri kapsamaktadır.

Kobani Kuşatması, Suriye'nin Halep vilayetine bağlı Kobani kasabasının kırsal bölgesinde 13 Eylül 2014 tarihinde Irak Şam İslam Devleti militanlarının PYD'nin kontrolünde bulunan köylere taarruzuyla başlamıştır.

Sincar Direniş Birlikleri veya Kürtçe adından kısaltılarak YBŞ, Ezidilerin yoğunlukla yaşadığı bölge olan Sincar'e Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) saldırmasıyla Irak'ta kurulan ve Irak'taki Ezidi bölgesini savunan silahlı örgüt. Irak ve Şam İslam Devleti'nin Yezîdî soykırımına karşı örgütlenme şeklinde kurulmuştur.

Palmira Muharebesi, Suriye'nin tarihi Palmira şehri ve çevre köy ve kasabalarında, IŞİD ile Suriye Arap Ordusu arasındaki savaştır.

Irak İç Savaşı (2013-2017), IŞİD'in Musul'a saldırmasıyla başlayan iç çatışmaları kapsamaktadır. IŞİD ve IŞİD'e destek veren eski Baas partisi mensupları, Sünni Arap aşiretleri ve diğer radikal örgütler ile Irak Ordusu, Peşmerge, İran destekli Şii milisler, Süryani/Asuri/Yezidi azınlık savaşçıları ve merkezi hükûmete destek veren Sünni ve Şii Arap, Kürt ve Türkmen aşiretleri arasındaki çatışmalar günümüzde de devam etmektedir.

Kuzey Rakka taarruzu, 26 Mayıs 2016 tarihinde, Suriye Demokratik Güçleri tarafından Irak ve Şam İslam Devleti'nin başkenti Rakka şehrini almak için başlatılan taarruzdur.

Musul Muharebesi, Musul şehir merkezini ve civarındaki köyleri IŞİD'in elinden geri almak için başlatılan askerî operasyondur.

Rakka Operasyonu kod adı ile Fırat'ın Gazabı Harekâtı, 6 Kasım 2016'da Amerika Birleşik Devletleri destekli Suriye Demokratik Güçleri tarafından Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı ve onun fiili başkenti olan Rakka'yı ele geçirmek suretiyle başlatılan askerî operasyon. Saldırı, IŞİD karşıtı saldırı, el-Bab yakınlarındaki savaşı ve Irak'taki Musul savaşı ile eş zamanlıdır. Operasyonun ikinci hamlesi ise 10 Aralık 2016'da ABD Özel Kuvvetlerinden 200 asker ve El-Senadid Tugayı birliklerinin katılımıyla başlatılmıştır.

Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar, Suriye İç Savaşı'nda hükûmete karşı silahlı savaş veren isyancı gruplar arasındaki çatışmaları ifade eder. Özgür Suriye Ordusu ile müttefikleri, el-Kaide'ye bağlı gruplar ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti'nin başını çektiği bu gruplar, Ocak 2013 başlarından itibaren birbirleriyle çatışmaya başladı.

Ebubekir Şekau bilinen diğer adıyla Daru'l-Tevhid, Nijeryalı militan bir grup olan ve Irak ve Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) bağlılığını ilan eden Boko Haram'ın lideri olarak bilinen, Kanuri etnik grubuna mensup Selefi İslami köktendinci eylemci. Boko Haram'ın kurucusu Muhammed Yusuf'a, Yusuf 2009'da öldürülünceye kadar başkan yardımcısı olarak hizmet etti. Nijeryalı yetkililer,2009 yılının Temmuz ayında, Şekau'nun grubun liderliğini yaptığını iddia eden bir videoda yer aldığı 2010 yılına kadar güvenlik güçleriyle Boko Haram arasındaki çatışmalar sırasında 2009 yılında öldürüldüğüne inanıyorlardı. Daha sonra düzenli olarak ölü olduğu bildirildi ve vücut çiftlerini kullandığı düşünülüyor. Mart 2015'te, Şekau, IŞİD lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'ye biat etti. Fotoğrafik hafızaya sahip birisi olarak tanımlanmıştır.

Deyrizor Savaşı veya operasyon kod adıyla El-Cezire Fırtınası Operasyonu, Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) Irak ve Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) karşı Deyrizor'da başlattığı askerî operasyon. Suriye İç Savaşı sırasında Suriye'nin doğusunda, özellikle Fırat nehrinin doğusundaki ve kuzeyindeki topraklardaki IŞİD hakimiyetini kırmak amacıyla gerçekleştirildi. Birleşik Ortak Görev Gücü-Doğal Kararlılık Harekâtı (CJTF-OIR) olarak birleşen IŞİD karşıtı koalisyon geniş hava desteği sunarken, SDG personeli operasyonun kara kuvvetlerinin büyük çoğunluğunu oluşturdu; CJTF-OIR'a bağlı özel kuvvetler ve topçu birlikleri de operasyona katıldı. Kara muharebesi, Türkiye'nin Afrin'e müdahalesi nedeniyle 2018 yılının başlarında durduruldu, ancak IŞİD karşıtı koalisyon Toparlanma Operasyonu olarak adlandırılan yeni aşama ile 1 Mayıs 2018'de operasyona devam etti. Üçüncü aşama 10 Eylül 2018'de başladı, ancak 31 Ekim'de Suriye-Türkiye sınırındaki SDG pozisyonlarına Türkiye'den yapılan topçu saldırıları nedeniyle bir kez daha durduruldu. SDG ve koalisyon, operasyonun 11 Kasım'da başladığını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi</span> 2. IŞİD lideri (1976-2022)

Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi,, eski Irak ve Şam İslam Devleti lideri ve Irak ve Şam İslam Devleti'ne göre Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ardından gelen ikinci İslam halifesi. 2020 yılının Ocak ayında gerçek adı Emir Muhammed Abdurrahman el-Mevli es-Selbi olarak açıklanmıştır.

DEAŞ topraklarının çekirdeği, örgütün önemli kentsel, kırsal ve çöl bölgelerini kontrol ettiği Irak ve Suriye'de idi. DEAŞ ayrıca Afganistan'da, Batı Afrika'da ve muhtemelen Sahra'da, Somali'de, Mozambik'te, ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde toprak kontrol ediyor ve geçmişte Libya'da, Filipinler'de, Mısır'da ve Yemen'de toprak kontrol ediyordu. Örgütün ayrıca herhangi bir toprak kontrol etmemesine rağmen Hindistan'da, Pakistan'da, Bangladeş'te, Cezayir'de, Irak'ta, Tunus'ta, Kafkasya'da, Suudi Arabistan'da, Türkiye'de ve Azerbaycan'da isyancı hücreleri vardır. Ayrıca 2014 tarihli bir videoda IŞİD, Kürt topraklarını ele geçirmeleri halinde Kürdistan Vilayeti yapacaklarını belirtti. Mart 2019'un sonlarına doğru, Suriye'deki IŞİD bölgesi yalnızca Suriye Çölü'ndeki kuşatma altında 4.000 km²'lik bir cebe indirildi. Bölge, Suriye hükûmet güçleri ve müttefikleri tarafından çevrildi. Suriye ordusu cebe yönelik tarama operasyonları ve hava saldırıları gerçekleştirdi, ancak sınırlı bir başarı elde etti.

IŞİD Ordusu, IŞİD'in savaşan militan gücüdür. En güçlü dönemindeki toplam kuvvet büyüklüğünün on binlerce kişiden iki yüz bin kişiye ulaştığı tahmin ediliyordu. IŞİD'in silahlı kuvvetleri, 2014'teki hızlı toprak genişlemesi sırasında hızla büyüdü. 2014'te kendisine dahil edilen gruplar da dahil olmak üzere IŞİD ordusu, Libya ve Nijerya'daki birçok yerde açıkça faaliyet gösteriyor ve toprakları kontrol ediyor. Ekim 2016'da Somali, Puntland'daki Kandala şehrini ele geçirdi. 2014'te doğu Suriye'nin büyük bir kısmını ve batı Irak'ın büyük bir kısmını ele geçirdi ve topraklarını ancak 2019'da kaybetti. Ayrıca Lübnan, İran ve Ürdün ile sınır çatışmalarına girdi ve buralara saldırılar düzenledi. IŞİD ile bağlantılı gruplar; Cezayir, Pakistan, Filipinler ve Batı Afrika gibi birçok yerde faaliyet gösteriyor. Ocak 2015'te IŞİD'in Afganistan'da ve Yemen'de askeri varlığının olduğu da doğrulandı.

Irak ve Şam İslam Devleti, tutsakları ve esirleri Baş kesme, Yakarak öldürme, Kurşuna dizme gibi metotlarla infaz etmektedir. Haziran 2014'e kadar, Birleşmiş Milletler raporlarına göre, IŞİD yüzlerce savaş esirini ve 1.000'den fazla sivili öldürmüştür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.