İçeriğe atla

Irak cumhurbaşkanı

Irak Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
رئيس جمهورية العراق
Görevdeki
Abdüllatif Reşid

13 Ekim 2022 tarihinden beri
Resmî ikametRıdvaniye Sarayı
Bağdat, Irak
AtayanParlamento oyu
Görev süresiDört yıl, en fazla iki dönem
Oluşum14 Temmuz 1958
İlk sahibiMuhammed Necib er-Rubai
VekilIrak cumhurbaşkanı yardımcısı
MaaşYıllık 809.673 $[1]
WebsitesiWebsitesi

Irak cumhurbaşkanı, Irak'ın devlet başkanıdır. Irak cumhurbaşkanı "Anayasaya bağlılığı ve Irak'ın bağımsızlığını, egemenliğini, birliğini, topraklarının anayasanın hükümlerine uygun olarak korunmasını" garanti eder.[2] Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak cumhurbaşkanı, Irak vatandaşı olan Kürtlerin arasından, Temsilciler Meclisi tarafından üçte iki çoğunlukla seçilir[3] ve cumhurbaşkanının görev süresi dört yıllık iki dönem ile sınırlıdır.[4] Cumhurbaşkanı, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen anlaşmaları ve yasaları onaylamaktan, başbakanın tavsiyesi üzerine af çıkarmaktan ve "törensel ve onursal amaçlarla Silahlı Kuvvetlerin Yüksek Komutanlığı görevini" yerine getirmekten sorumludur.[5] 2000'lerin ortalarından bu yana cumhurbaşkanlığı, Ekim 2005'te kabul edilen anayasaya göre Irak cumhurbaşkanı, ülke içinde önemli bir güce sahip olmadığı için büyük ölçüde törensel ve sembolik bir makamdır. Parlamenter sistemin 'cumhurbaşkanlığı, devlet başkanlığı'' sınırlarına uygun bir makamdır.[6]

Mevcut cumhurbaşkanı, 13 Ekim 2022'den beri Abdüllatif Reşid'dir.

Cumhurbaşkanlığı Konseyi

Cumhurbaşkanlığı Konseyi, anayasanın "geçiş hükümleri" himayesinde faaliyet gösteren bir oluşumdu. Anayasaya göre Konsey, anayasanın onaylanmasından[7] ve bir hükûmetin kurulmasından sonraki bir dönem üst üste cumhurbaşkanı rolünde görev yaptı.[8] Konsey, yasayı gözden geçirilmek üzere Temsilciler Meclisine geri gönderme konusunda ek yetkiye sahipti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "5 Highest Paid Asian Political Leaders". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021. 
  2. ^ "Full Text of Iraqi Constitution" (İngilizce). 12 Ekim 2005. ISSN 0190-8286. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2022. 
  3. ^ Irak Anayasası, Madde 67
  4. ^ Irak Anayasası, Madde 69
  5. ^ Irak Anayasası, Madde 70
  6. ^ "Iraq's Surprise: The Persistence of Democracy". Wall Street Journal. 17 Kasım 2017. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019. The prime minister is chosen by parliament, and the president, by convention a Kurd, holds only symbolic authority. 
  7. ^ Irak Anayasası, Madde 138
  8. ^ Irak Anayasası, Madde 139

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası</span> 1982 yılından beri yürürlükte olan Türkiye Anayasası

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya resmî olmayan kullanımıyla 1982 Anayasası, Türkiye'nin 9 Kasım 1982'den bu yana geçerli olan anayasasıdır. 12 Eylül Darbesi sonrasında askerî yönetimin emriyle Danışma Meclisi tarafından hazırlanmış, 23 Eylül 1982 tarihinde Danışma Meclisi tarafından ve 18 Ekim 1982 tarihinde Millî Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmiştir. Devlet Başkanı Kenan Evren, Anayasa'nın ilk üç maddesinin "değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini" dördüncü madde olarak taslağa ekletmiştir. 7 Kasım 1982 Pazar günü yapılan halk oylaması sonucu yüzde 91,37 oranında kabul oyu ile kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)</span> Türkiye Cumhuriyetinin anayasası (1961–1982)

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya 1961 Anayasası, 9 Temmuz 1961 tarihli referandum ile kabul edilen ve 12 Eylül Darbesi'ne kadar yürürlükte olan anayasadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Almanya cumhurbaşkanı</span> Almanyanın devlet başkanı

Almanya cumhurbaşkanı ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti federal cumhurbaşkanı, Almanya Federal Cumhuriyeti devletinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı</span> Kuzey Kıbrısın devlet başkanı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, 1983 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en yüksek siyasi makamıdır. Şu ana kadar 5 farklı cumhurbaşkanı görev yaptı. Ülkenin şu anki cumhurbaşkanı Ersin Tatar'dır. Cumhurbaşkanı Kuzey Lefkoşa'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda ikamet etmektedir. 23 Ekim 2020 tarihinden beri Ersin Tatar görevdedir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna devlet başkanı</span> Ukraynanın devlet başkanı

Ukrayna devlet başkanı, Ukrayna'nın en üst siyasi makamıdır. Devlet başkanı, uluslararası ilişkilerde milletini temsil eder, devletin dış politik faaliyeti yönetir, müzakereleri yürüten ve uluslararası anlaşmalar yapar.

<span class="mw-page-title-main">Irak başbakanı</span> Irakın hükûmet başkanı

Irak başbakanı, Irak hükûmetinin başıdır. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak vatandaşı olan Şii Müslümanların arasından seçilir. Mevcut başbakan, 27 Ekim 2022 tarihinden beri Muhammed Şiya es-Sudani'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan cumhurbaşkanı</span>

Sırbistan cumhurbaşkanı, resmî olarak Cumhuriyet cumhurbaşkanı olarak adlandırılan Sırbistan devletinin başı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan cumhurbaşkanı</span> Macaristanın devlet başkanı

Macaristan cumhurbaşkanı, resmi olarak cumhuriyet başkanı, Macaristan'ın devlet başkanıdır. Makamın büyük ölçüde törensel bir rolü vardır, ancak aynı zamanda yasaları veto edebilir veya yasayı gözden geçirilmek üzere Anayasa Mahkemesine gönderebilir. Hükûmet bakanlarını seçmek ve yasama girişimlerine öncülük etmek gibi diğer yürütme yetkilerinin çoğu, onun yerine başbakanlık makamına verilmiştir.

Karadağ Cumhurbaşkanı Karadağ devletinin başkanıdır. Mevcut cumhurbaşkanı, 2023 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda 58.88% oyla seçilen Jakov Milatović'tir. Cumhurbaşkanı'nın resmî konutu eski kraliyet başkenti Çetine'de bulunan Mavi Saray'dır.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Türkiye cumhurbaşkanı tarafından yürütme yetkisine ilişkin konularda yayınlanan yasal düzenleme aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">1973 Suriye Anayasası</span> Suriyenin eski anayasası

1973 Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasası 13 Mart 1973'te kabul edildi ve 27 Şubat 2012'ye kadar yürürlükte kaldı. Anayasa, Suriye'nin karakterini Arap, demokratik ve cumhuriyetçi olarak tanımlar. Ayrıca, pan-Arap ideolojisine uygun olarak, ülkeyi daha geniş Arap dünyasının bir bölgesi ve halkını Arap ulusunun ayrılmaz bir parçası olarak konumlandırır. Anayasa, Arap Sosyalist Baas Partisinin gücünü sağlamlaştırdı. Anayasanın 8. maddesi partiyi "toplumda ve devlette önde gelen parti" olarak tanımlar, oysa Suriye - çoğu kez inanıldığı gibi - resmi anlamda tek partili bir sistem değildi.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan cumhurbaşkanı</span> Hırvatistanın devlet başkanı

Hırvatistan cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'ın devlet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'daki en yüksek makamın sahibi olmasına karşın Hırvatistan'ın başbakanlık makamı ülkenin anayasal çerçevesi ve günlük siyaseti içinde en güçlü kişi olduğu bir parlamenter sisteme sahip olması nedeniyle, cumhurbaşkanı yürütme organının başı değildir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Angola cumhurbaşkanı</span> Angolanın devlet ve hükûmet başkanı

Angola cumhurbaşkanı Angola'da hem devletin hem de hükümetin başıdır. Angola'da 2010 yılında kabul edilen anayasaya göre başbakanlık makamı kaldırılmıştır; yürütme yetkisi, kararname ile yönetebildiği için bir dereceye kadar yasama yetkisine de sahip olan cumhurbaşkanına aittir.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka cumhurbaşkanı</span> Sri Lankanın devlet başkanı

Sri Lanka cumhurbaşkanı Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve hükümet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, birlik hükümetinin baş yürütücüsü ve Sri Lanka Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Önceki cumhurbaşkanlığı makamlarının yetkileri, işlevleri ve görevlerinin yanı sıra başbakan ve Sri Lanka hükûmeti ile olan ilişkileri, makamın oluşturulmasından bu yana çeşitli anayasal belgelerle zaman içinde farklılık göstermiştir. Cumhurbaşkanı, Sri Lanka Parlamentosunun güven oyuna sahip olan Sri Lanka başbakanını atar.