Irak Türk Edebiyatı

Iraklı Türkler tarafından bu ülkede oluşturulan edebiyata verilen isimdir.

Tarihçe

Türk edebiyatının Nesimi, Fuzûlî gibi büyük isimleri, bugün Irak toprakları içinde bulunan eski Türk kentlerinde yetişmiştir.

Türkmenlerin, Irak'ta meydana getirdikleri yazılı edebiyat, tarih boyunca gelişerek devam etmiş ve zengin bir miras olarak günümüze ulaşmıştır. Irak Türk edebiyatını:

Ortak Devir Edebiyatı (Başlangıcından 1918'e kadar)
Çağdaş Edebiyat (1918-Günümüz) diye ikiye ayırabiliriz.

1918'den sonra bu bölgede Türkler, bu köklü edebiyata geleneğini daha çok sözlü edebiyat alanında devam ettirmişlerdir. Hicri Dede (1880-1952), Hıdır Lütfi (1880-1959), Mehmed Sadık (1886-1967), Kudsizâde Ahmed Medeni Efendi (1889-1940) gibi isimler Türkiye'deki edebiyatın Irak'taki uzantılarıdır.

Öte yandan 1958'de Kerkük'te yayın hayatına başlayan Beşir gazetesi Irak Türk edebiyatı tarihi açısından önemli bir dönüm noktası sayılır.

Belli Başlı Temsilcileri

Ata Terzibaşı (d. 1924)
Mehmet Zeki Efendi
Mehmet Rasih Öztürkmen
Haşim Nihat Erbil
Hasan Görem
Osman Mazlum (1922-1995)
İzzettin Abdi Beyatlı

Irak Kökenli Türk Yazarlar

Haşim Nahid Erbil (1880-1959)
Mehmet Rasih Öztürkmen (1889-1936)
Necmettin Esin (1912-1987)
Ömer Öztürkmen (d. 1929)
İsmet Hürmüzlü (d. 1938-2013)

Kaynak/Referans

Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi VI, Ankara 1997, s.159-161.
Edebiyat, Necat Birinci vd., İstanbul 1993, s. 221.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Behçet Necatigil</span> Türk şair, öğretmen ve çevirmen

Behçet Necatigil ; Türk şair, öğretmen ve çevirmendir.

Leylâ Erbil, Türk yazar.

Daltaban Mustafa Paşa II. Mustafa saltanatında, 4 Eylül 1702 - 24 Ocak 1703 tarihleri arasında dört ay yirmi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Şinasi Hisar</span> Türk yazar

Abdülhak Şinasi Hisar, Türk yazardır.

Cenap Şahabeddin, Türk şâir ve yazar.

Mehmet Ruhi Arel,, Türk ressam.

Irak Türkmenleri ya da Irak Türkleri Irak'ın üçüncü büyük etnik grubudur. Türk kökenlidirler ve çoğunlukla Türk mirasına ve kimliğine bağlıdırlar. Irak'a Türk göçü 7. yüzyılda, ardından 1055 yılında Büyük Selçuklu'nun bölgedeki fethiyle başlarken, bugün Irak Türkmenlerinin çoğu, 1535-1919 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında Anadolu'dan Irak'a getirilen Osmanlı askerlerinin, tüccarlarının ve memurlarının torunlarıdır. Irak Türkmenleri, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan ve Suriye de dahil olmak üzere Osmanlı sonrası diğer modern ulus devletlerdeki Türk topluluklarının yanı sıra Türkiye'deki Türk halkıyla yakın kültürel, tarihi, dilsel ve dini bağları paylaşmakta; bu nedenle kendilerini Türkmenistan ve Orta Asya Türkmenleriyle özdeşleştirmemektedirler.

Türk folkloru, Türkçe çevresinde gelenekselleşmiş folklor, halk bilimidir.

<span class="mw-page-title-main">Müftüoğlu Ahmed Hikmet</span> Türk yazar ve diplomat (1870 - 1927)

Müftüoğlu Ahmed Hikmet, Türk yazar ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Ruşen Eşref Ünaydın</span> Türk gazeteci, siyasetçi ve diplomat

Mehmet Ruşen Ünaydın, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve diplomat. Türk Dil Kurumu ve Galatasaray'ın kurucularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Metin Eloğlu</span> Türk şair ve ressam

Metin Eloğlu,, Türk şair ve ressam.

Mehmet Ali Ayni, Türk bürokrat.

İbrahim Alaettin Gövsa , Türk yazar, şair, eğitimci, mizahçı ve siyasetçi.

Kürt edebiyatı, Kürtçe ile yaratılmış sözlü ve yazılı edebi eserleri kapsayan edebiyat. İslam öncesi Kürt edebiyatına dair hiçbir bilimsel bulgu ve bilgi yoktur. Kürt anlatılarının büyük bir kısmı sözlü şekilde yayılmış ve bu sözlü edebiyat bugün de sürmektedir. 20. yüzyılın başına kadar olan yazılı edebiyat ise şiir şeklindedir. Nesrin gelişmesi ise daha çok politik ve sosyal gelişmeler sayesinde olmuştur. Avrupa ülkelerine göçün artmasıyla birlikte yüzü kendi topraklarındaki gelişmelere dönük olan yeni bir tür sürgün edebiyatının da geliştiği görülmektedir.

Posta ve Telgraf Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde posta ve telgraf hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıktı. Kuruluşun merkezi İstanbul'da, günümüzde Eminönü'nde bulunan ve Büyük Postane olarak anılan Sirkeci'deki binaydı.

Yusuf Garibi Türk divan edebiyatı şairi.

İstanbul'daki Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilen tanınmış kişilerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tarık el-Haşimi</span>

Tarık el-Haşimi Irak İslam Partisi'nin (IIP) Mayıs 2009'a kadar genel sekreteri olarak görev yapan Iraklı bir siyasetçi. 2006'dan 2012'ye kadar Irak cumhurbaşkanı yardımcısı olarak görev yaptı. Bir sünni olarak, sünni siyasetçi arkadaşı Gazi Meşal Acil el-Yaver'in yerine göreve geldi. Haşimi, Aralık 2011'de cinayet suçlamasıyla tutuklanmamak için Irak Kürdistanı'na kaçtı. Irak Merkez Ceza Mahkemesi 9 Eylül 2012 tarihinde onu gıyaben idama mahkûm etti. Haşimi, Nisan 2012 itibarıyla iade edilmeyeceğine dair güvence alarak Ankara'da yaşamaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.