İçeriğe atla

Irak Polisi

Irak Polisi
IP
Arapça: الشرطة العراقية
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi1922
TürüPolis teşkilatı
BağlılığıIrak İçişleri Bakanlığı

Irak Polisi (IP) (Arapça: الشرطة العراقية), Irak'ta hukuk düzeninin sağlanmasından sorumlu üniformalı polis teşkilatıdır. 1922'de Irak'taki İngiliz mandası döneminde kurulan Irak Polisi, Irak'ın 2003'teki işgalinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi önderliğinde yeniden düzenlenerek günümüzdeki halini almıştır ve Irak İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

Tarihçe

Irak'ta günümüzdeki anlamıyla polisin ortaya çıkışı Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanır. Bu dönemdeki polis teşkilatı, çoğunlukla Türk komiserlerin komutası altındaki yerel gönüllülerden oluşuyordu. I. Dünya Savaşı'nın ardından Irak'taki İngiliz askeri yönetimi, kendi polis gücünü kurdu. Irak'ta manda yönetimime geçilmesi ile hükûmet 1922'de kendi polis gücünü kurdu ve böylece Irak Polisi faaliyet göstermeye başladı. Sonraki birkaç yıl boyunca polislerin eğitimi, görevlerinin belirlenmesi ve sorumluluklarının tanımlanması konusunda Iraklı yetkililer ile İngilizler arasındaki işbirliği devam etti. 1927 yılından itibaren İngiliz ve Hint polis memurları yerlerini Iraklılara bırakmaya başladı ve 1930 İngiliz-Irak Antlaşması'nın ardından teşkilatın yönetimi tamamen Irak'a devredildi, ancak bazı İngilizler danışmanlık ve müfettişlik ile sınırlandırılmak üzere görev yapmaya devam etti.

2003 sonrası

Günümüzdeki Irak Polisi'nin savaş öncesi Irak Polisi ile bazı bağlantıları durmaktadır. Profesyonel ve fazla baskı göstermeyen eski Irak polisinin bu doğasından dolayı dağıtılmaması ve işgalin ardından da koalisyon güçleri için faydalı bir alet olması bekleniyordu.[1]

Savaş öncesi polis teşkilatının yeni Irak'ın polis gücünün temelini oluşturması bekleniyordu, fakat Irak'ta devam eden karışıklıklardan dolayı bu proje terk edildi.[2] Bir acil durum maaşının bağlanmasının ardından özellikle Bağdat'ta eski polis memurları göreve döndü ve ABD askeri polisleri tarafından yapılan acil durum eğitiminden geçti.[2] Aynı zamanda ülkenin güneyinde İngiliz kuvvetleri, Şii dini liderleri ile işbirliği içinde yerel polis güçleri kurmaya başladı.[2]

Kuzey Irak'taki Kürt güvenlik güçleri herhangi bir aksaklık yaşamadan faaliyetlerine devam etti ve Musul'da kamu düzenini korumak amacıyla Tümgeneral David Petraeus tarafından bin eski polis memuru işe alındı.[3]

Bu sırada, Geçici Koalisyon Yönetimi yeniden kurulan İçişleri Bakanlığı ile Baasçı yetkilileri tasfiye etmek (Bernard Kerik tarafından sadece Bağdat'ta 7.000 polis memuru kovuldu) ve kısa sürede bir polis gücü kurmak için birlikte çalıştı.[4] Bunu takip eden dört ayda ilk eğitim programına başlandı ve 4.000'i aşkın memur eğitimden geçti.[3] Bu dönemde polis gücüne katılmak için başvuranların çoğu Saddam yönetiminde hizmet eden eski polis ve askerlerdi. 2003'ün sonuna gelindiğinde Irak Polisi 50.000 memurluk bir güce ulaşmıştı.[5]

Iraklı kadın polis memurları, 2007

Organizasyon ve gözetim

Dicle üzerinde bir polis teknesi

Irak Polisi, üç ana daldan oluşur:

  • Irak Polis Hizmeti: Irak'taki şehirlerin genel devriyesi ve olaylara müdahale ile sorumlu üniformalı teşkilat.
  • Federal Polis: Polis ile ordu arasındaki boşluğu kapatmayı amaçlayan paramiliter örgüt. Federal Polis, Polis Hizmeti'nin kabiliyetlerinin ötesinde ancak Irak Ordusu için yeterince ciddi olmayan iç olaylara müdahale eder.
  • Destek kuvvetleri: Başta Sınır Güvenliği Müdürlüğü (Irak'ın sınırlarını ve sınır kapılarını korumakla görevli), Tesis Koruma Hizmeti (Irak hükûmetine bağlı tesisleri ve binaları korur) ve Irak Cezaevi Hizmeti'nden oluşan, polis teşkilatına bağlı diğer örgütler.

Kaynakça

  1. ^ Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 121. ISBN 9780833044587. 
  2. ^ a b c Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 125. ISBN 9780833044587. 
  3. ^ a b Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 126. ISBN 9780833044587. 
  4. ^ Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 124. ISBN 9780833044587. 
  5. ^ Bensahel, Nora; Oliker, Olga; Crane, Keith; Brennan, Richard R. Jr.; Gregg, Heather S. (2008). After Saddam: Prewar Planning and the Occupation of Iraq [Saddam'dan Sonra: Savaş Öncesi Planlama ve Irak'ın İşgali] (İngilizce). Santa Monica, Kaliforniya: Rand Corporation. s. 127. ISBN 9780833044587. 
 Bu madde bir . Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Saddam Hüseyin</span> 5. Irak cumhurbaşkanı

Saddam Hüseyin Abdülmecid et-Tikriti, Iraklı siyasetçi. Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

Irak İslam Yüksek Konseyi veya eski adıyla Irak İslam Devrim Yüksek Konseyi Irak'ta faaliyet gösteren siyasi bir parti. Geleneksek destekçileri Şii görüşüne sahip çıkanlardır. Konseyin lideri 2003 yılı Ağustos ayında suikast sonucu öldürülene dek Ayetullah Muhammed Bekir el-Hakim'di. Ondan sonra kardeşi Abdül Aziz el-Hakim, onun ölümünden sonra ise Abdül Aziz el-Hakim'in oğlu Ammar el-Hakim konsey liderliğinde geçmiştir. Parti 2010 Irak parlamento seçimlerine dek Irak'taki en büyük ve etkili siyasi parti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Peşmerge</span> Irak Kürdistanının askerî gücü

Peşmerge, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin askerî gücüdür. Irak Anayasası'na göre Peşmerge, güvenlik yan kuruluşlarıyla birlikte Kürdistan Bölgesi'nin güvenliğinden sorumludur. Peşmerge'ye bağlı kuruluşlar arasında Asayiş, Parastin u Zanyarî ve Zeravani bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Musab ez-Zerkavi</span> Irak ve Şam İslam Devletinin (IŞİD) kurucusu Ürdünlü cihatçı terörist

Ebu Musab ez-Zerkavi ya da gerçek adıyla Ahmed Fadıl en-Nazal el-Haleyle, çeşitli İslamcı ve cihatçı silahlı örgütlerin üyeliğini, kuruculuğunu ve liderliğini yapmış Ürdünlüdür. Çeşitli devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından terör örgütü olarak tanımlanan, Tevhit ve Cihat Cemaati ile el-Kaide'ye bağlı ardıl örgütleri Irak el-Kaidesi ve Mücahit Şura Meclisinin kurucu lideri olarak Irak Savaşı'ndaki direnişçi unsurlardan biri olarak faaliyetlerde bulunmuştur.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nasıriye Muharebesi</span>

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kusay Hüseyin</span>

Kusay Saddam Hüseyin el-Tikriti, eski Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in ikinci oğlu. Kusay Hüseyin Cumhuriyet Muhafızları'nın lideriydi ve büyük olasılıkla Irak'ın bir sonraki lideri olarak görülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">14 Temmuz Devrimi</span> 1958de Irakta monarşiyi deviren askeri darbe

1958 Irak askerî darbesi olarak da bilinen 14 Temmuz Devrimi, 14 Temmuz 1958 tarihinde Irak'ta gerçekleşen ve Kral II. Faysal'ın devrilmesi ve Haşimi liderliğindeki Irak Krallığı'nın yıkılmasıyla sonuçlanan bir darbedir. Bu darbenin ardından kurulan Irak Cumhuriyeti, altı ay önce Irak ve Ürdün arasında kurulan Haşimi Arap Federasyonu'nun sonunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">17 Temmuz Devrimi</span> Irakta 1968 Baas darbesi

17 Temmuz Devrimi, 1968'de Irak'ta Ahmed Hasan el-Bekir, Abdurrezzak en-Naif ve Abdurrahman el-Davud liderliğinde, Cumhurbaşkanı Abdurrahman Arif ve Başbakan Tahir Yahya'yı deviren ve Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesini iktidara getiren bir darbeydi. Darbeye ve ardından Naif liderliğindeki ılımlı fraksiyonun tasfiyesine katılan Baasçılar, Hardan et-Tikriti, Salih Mehdi Ammaş ve gelecekteki Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'i içeriyordu. Darbe öncelikle Yahya'ya yönelikti. Yahya, Arif'in ılımlı hükûmetini Irak'ın petrolünü İsrail'e karşı savaşta bir silah olarak kullanmak için Birleşik Krallık ve ABD'nin sahip olduğu Irak Petrol Şirketi'ni (IPC) kamulaştırmaya zorlamak için Haziran 1967 Altı Gün Savaşı'nın yarattığı siyasi krizi istismar eden açık sözlü bir Nasırcıdır. IPC'nin tam olarak kamulaştırılması, Baas yönetimi altında 1972 yılına kadar gerçekleşmedi. Darbenin ardından yeni Irak hükûmeti, sözde Amerikan ve İsrail entrikalarını ifşa ederek daha geniş bir tasfiyenin ortasında 14 kişiyi - 9 Irak Yahudisi de dahil - uydurma casusluk suçlamalarıyla alenen infaz ederek ve Irak'ın Sovyetler Birliği ile geleneksel olarak yakın ilişkilerini genişletmeye çalışarak gücünü pekiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Devrimi</span> 1963teki Irak askeri darbesi

8 Şubat Devrimi ve Şubat 1963 Irak Darbesi olarak da anılan Ramazan Devrimi 1963 yılında Baas Partisi'nin Irak kanadının Irak Başbakanı Abdülkerim Kasım'ı deviren askeri darbesiydi. 8-10 Şubat 1963 tarihleri arasında gerçekleşti. Kasım'ın Baasçı olmayan eski yardımcısı Abdüsselam Arif'e büyük ölçüde törensel cumhurbaşkanlığı görevi verilirken, önde gelen Baasçı general Ahmed Hasan el-Bekir başbakan seçildi. Yeni hükûmetin en güçlü lideri, Ulusal Muhafız milislerini kontrol eden ve darbe sonrası yüzlerce hatta binlerce şüpheli komünist ve diğer muhaliflerin katledilmesini organize eden Irak Baas Partisi'nin genel sekreteri Ali Salih es-Sadi idi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</span> Bölünme sonrası Irak Baas Partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi, resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-PKK çatışması, Irak Kürdistanı'nda meşru Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile PKK ve PKK'nın müttefik grupları arasında gerçekleşen bir dizi savaş ve çatışmadır. 1983 yılında başladı ve hala isyan şeklinde devam ediyor. PKK'nın ağırlıklı yöntemi Peşmergelere karşı gerilla savaşı uygulamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Bölge</span>

Yeşil Bölge, Bağdat Uluslararası Bölgesi'nin en yaygın adıdır. 10 kilometrekare (3,9 sq mi) Irak'ın merkezi Bağdat'ın Karkh ilçesinde, 2003 yılında Amerikan liderliğindeki işgalden sonra Irak'ın işgali sırasında Koalisyon Geçici Yönetimi'nin hükûmet merkezi olan ve şehirdeki uluslararası varlığın merkezi olmaya devam ediyor. Irak Geçici Hükümeti altında başlayan resmi adı Uluslararası Bölge idi, ancak Yeşil Bölge en yaygın kullanılan terim olmaya devam ediyor. Zıt olan Kırmızı Bölge, Bağdat'ın çevrenin hemen dışındaki kısımlarını ifade ediyor, ancak aynı zamanda saha dışı askeri karakolların dışındaki tüm güvenli olmayan bölgelere de gevşek bir şekilde uygulandı. Her iki terim de askeri tanımlar olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Salih es-Sadi</span> Iraklı siyasetçi (1928-1977)

Ali Salih es-Sadi Iraklı bir siyasetçiydi. 1950'lerin sonlarından Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreterliğini yaptı. 8 Şubat 1963'ten Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Ahmed Hasan el-Bekir'in başbakan yardımcısı, içişleri bakanı ve Ulusal Muhafızlar komutanı olarak görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.