İçeriğe atla

Irak Dünya Mahkemesi

Irak Dünya Mahkemesi (İngilizce ismi World Tribunal on Iraq; WTI), ABD'nin Irak'ı 2003 yılında işgal etmesinin ardından, savaş karşıtı hareketin Vietnam Savaşı'na yönelik olarak düzenlenen Russell Mahkemesi'nden ilham alarak tüm dünyanın organize ettiği bir girişimdir.

Amacını savaş ve işgale ilişkin gerçekleri ortaya koymayı ve işgalin sessizce unutulmasını engelleyerek işlenen suç ve ihlallerin yanı sıra, çekilen acıların, susturulan seslerin ve direnişin de kayda geçirilmesi olarak açıklayan girişim somut kanıtlara dayalı bir dinleme, düşünme, değerlendirme ve yargı süreci ön görmüştür.

Yatay organizasyon modelinde, tüm dünyada yürütülen çalışmaların sonucunda İstanbul'da yapılan değerlendirmeyle süreç boyunca işlenen tanıklıklar ve kanıtlar, katılımcıların değerlendirmesiyle birlikte kamuoyuna vicdan jürisi kararı olarak sunulmuştur.

Oturum listesi

Konu: Askerî operasyon ve işgal sırasında Koalisyon Güçleri'nce savaş suçu işlendi mi?

Konu: Savaşın suç olduğuna ilişkin dünya kadın mahkemesi - ABD'nin savaş suçları Düzenleyen: Dünya Sosyal Forumu'ndan El Taller

Konu: Irak'ın Koalisyon Güçleri tarafından işgali hakkında halk soruşturması Düzenleyen: Peacerights

Konu: Savaş ve işgal sırasında, Irak kamu kuruluşlarının ve kaynaklarının satışa çıkarılmasının ve 20.000'i aşkın kişinin hiçbir hukuki sürece bağlı olmaksızın kamp ve hapishanelerde tutulmasının uluslararası hukuk açısından yasallığı

Konu: Yeni Amerikan Yüzyılı Projesi (PNAC) çerçevesinde Irak'a açılan savaşın ideolojik arka planı

Konu: Uluslararası hukukun, BM şartlarının ve dünya halklarının 15 Şubat'ta ortaya koyduğu iradenin ihlali dahilinde savaş ve işgal suçları

Konu: Uluslararası hukukun ihlali ve Alman hükûmetinin ambargo, savaş ve işgaldeki suç ortaklığı

Konu: Kültürel mirasa karşı işlenen suçlar

Konu: Bush ve Blair yönetimlerinin Irak'ı işgal ederek yaptıkları uluslararası hukuk ve temel insan hakları ihlalleri; Irak Dünya Mahkemesi'nin bu ana kadar elde ettiği bulguların ortak deklarasyonu; Asker aileleri ve savaşmayı reddeden ordu mensuplarının dinlenmesi Düzenleyen: International Action Center

Konu: Seyreltilmiş uranyum kullanımı ve Japon hükûmetinin suç ortaklığı Düzenleyen: Irak Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTI)

  • Stokholm, Kasım 2004

Konu: İşgalin Irak toplumu üzerindeki sosyal, ekonomik ve kültürel etkileri ve sonuçları

Konu: Yıl boyu çeşitli kentlerde yapılan oturum sonuçlarının değerlendirilmesi

Konu: Güney Kore hükûmetinin savaş ve işgaldeki suç ortaklığı

Konu: Irak savaşının hukuka aykırılığı ve İtalyan hükûmetinin suç ortaklığı

Konu: Almanya oturumlar dizisi kapsamındaki üçüncü oturum düzenlenecek.

Konu: Medyanın, gerçeklere ve insanlığa karşı işlediği suçlar ve dezenformasyon politikası

Konu: Irak'a karşı savaş hazırlıklarında, savaş sırasında ve işgal süresince, Portekiz devletinin, diğer kişilerin ve kuruluşların sorumluluğu

Konu: Medyanın savaş ve işgaldeki rolü

Konu: ABD sömürgeci hakimiyet projesi karşısında Irak toplumu: Egemenlik nasıl yeniden kazanılabilir?

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Saddam Hüseyin</span> 5. Irak cumhurbaşkanı

Saddam Hüseyin Abdülmecid et-Tikriti, Iraklı siyasetçi. Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Slobodan Milošević</span> Sırbistanın ilk cumhurbaşkanı

Slobodan Milošević, Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Russell Mahkemesi</span>

Genellikle Russell Mahkemesi olarak anılan Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi İngiliz filozof Bertrand Russell'ın önderliğinde Vietnam'da Amerika Birleşik Devletleri tarafından işlenen savaş suçlarını araştırmak ve dünyaya duyurmak amacı ile kurulmuştur. Mahkeme, 1966'da kurulmuş, oturumları ise 1967 yılında Stokholm ve Kopenhag'da yapılmıştır. 18 ülkeden temsilcilerden oluşan Russel Mahkemesi uluslararası alanda büyük ilgi görmüş ve yankı uyandırmış olmasına karşın Amerika Birleşik Devletleri'nde önyargılı ve gösteri amaçlı bir oluşum olarak algılanmış ve görmezden gelinmeye çalışılmıştır. Mahkeme üyeleri genellikle sol görüşlü barışseverlerden oluşmaktadır, üyeler arasında bazı Amerikalılar olsa da ne Amerika'nın ne de Vietnam'ın temsilcileri bu oluşumda yer almıştır. Mahkeme'de Vietnamlıların yanı sıra Amerikalı askerlerin de ifadelerinden yararlanılmıştır.

"Bizler yargıç değiliz. Bizler tanığız. Görevimiz insanoğlunun bu korkunç suçların tanıklığını üstlenmesini sağlamak ve insanlığı Vietnam'da adaletin safında birleştirmektir."
Bertrand Russell
<span class="mw-page-title-main">Savaş suçu</span> Savaş kanunlarının ihlali sonucu ortaya çıkan durum

Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, savaş kanunları ihlâli için uluslararası ceza hukuku çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır. Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi</span> İkinci Dünya Savaşının sonunda bir dizi askeri yargılama

Nürnberg Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi veya Nürnberg mahkemeleri, Ekim 1945'te, ABD, Birleşik Krallık, Fransa ve Sovyetler Birliği'nin açtığı dava. Almanya'nın Nürnberg şehrinde yapıldığı için bu isimle anılmıştır. Nazi liderlerine karşı suçlama 4 noktada toplanıyordu: Barışa karşı suç, insanlığa karşı suç, savaş suçları ve ilk üç noktada listelenen suç eylemlerinin ''ortak bir plan ve komplo süreci ile gerçekleştirilmesi.'' 216 oturum süren yargılamalar 1 Ekim 1946 tarihinde sona erdi ve üçü beraat eden, 22'si için idam cezası istenen 24 sanık şu cezalara çarptırıldı: Daha hafif suçlamalarla yargılananlardan 4 kişi 10 ile 20 yıl arasında hapis cezası aldı: Karl Dönitz, Baldur von Schirach, Albert Speer ve Konstantin von Neurath. Üçü ömür boyu hapse mahkûm edildi: Rudolf Hess, Walter Funk ve Erich Raeder. On ikisi hakkında idam cezası verildi ve bunlardan Hans Frank, Wilhelm Frick, Juluis Streicher, Alfred Rosenberg, Ernst Kaltenbrunner, Joachim von Ribbentrop, Fritz Saucker, Alfred Jodl, Wilhelm Keitel ve Arthur Seyss 16 Ekim 1946 tarihinde idam edildi. Firardaki Martin Bormann'a yokluğunda idam cezası verildi. Hermann Göring ise asılmasına saatler kala zehir içerek kendi hayatına son verdi.

27 Haziran 2005 tarihinde Irak Dünya Mahkemesi (WTI) adına Irak işgaliyle ilgili dünya kamuoyuna, tanıklık, kanıtlar ve bunların değerlendirmesini sunan jüri, hareket tarafından Vicdan Jürisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Ceza Mahkemesi</span> hükûmetlerarası örgüt ve uluslararası mahkeme

Uluslararası Ceza Mahkemesi, kuruluş belgesi Roma Statüsü olan, savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarına bakan uluslararası bir mahkemedir. 1 Temmuz 2002 tarihinde kurulmuş ve 11 Mart 2003 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Mahkeme binası "Ev Sahipliği Anlaşması" yaptığı Hollanda'nın Lahey kentinde bulunmaktadır. Mahkemeye 124 ülke taraf olmuştur.

Uluslararası ceza hukuku, uluslararası hukuk kapsamında bireylerin cezaî sorumluluğunu doğrudan düzenleyen normların bütününü tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Uluslararası hukuk suçları soykırım, savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve saldırı suçudur. Bu suçlar söz konusu olduğunda, etkilerinin tek bir devletin ötesine geçtiği ve dolayısıyla uluslararası toplumun bir bütün olarak sorumluların yargılanmasında çıkarı olduğu varsayılır.

Japonya'ya atılan atom bombalarının devlet terörü kapsamında değerlendirilmesi. Tarihçi ve akademisyenler için Hiroşima ve Nagazaki'nin atom bombalarıyla bombalanması öncelikli olarak ahlaki açıdan tartışılmaktadır. Nükleer silahların kullanılmasının haklı ve geçerli sebepleri olup olmadığı konusu önem taşır. Bu bombalamaların devlet terörü kapsamında değerlendirilmesini öneren tarihçiler bulunmaktadır. Bu şekilde yorumlayanlar terörün tanımı olan bir siyasi amacın gerçekleştirilmesi için sivillerin hedef seçilmesinin devlet tarafından uygulanmasını delil gösterirler. Yine tarihçilere göre atom bombalarının sivil hedeflere atılmasıyla beraber sivil hedeflere saldırmama tabusu ortadan kalkmış ve özellikle ABD tarafından standart bir uygulama olmuştur. Nagazaki ve Hiroşima'ya atılan atom bombaları nükleer silahların savaşta ilk ve tek kullanışı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlığa karşı suçlar</span> savaş yasalarının ciddi bir ihlalini oluşturan devlet destekli eylem

İnsanlığa karşı suçlar, fiili bir otorite, genellikle bir devlet tarafından veya onun adına işlenen ve insan haklarını ağır biçimde ihlal eden, yaygın veya sistemik suç eylemleridir. Savaş suçlarından farkı, savaş dışında da işlenebilen, bireysel olmayan eylemler olmasıdır. Suçun resmi bir politikanın parçası olması gerekmiyor ve yalnızca yetkililer tarafından hoş görülmesi yeterlidir.

<span class="mw-page-title-main">Çok Uluslu Güç - Irak</span>

Çokuluslu Güç (Irak) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan emperyalizmi</span> Amerikan siyasi, ekonomik, medya ve kültürel etkisinin genişlemesi

Amerikan emperyalizmi terimi, Amerikan siyasi, ekonomik, kültürel, medya ve askeri etkisinin Amerika Birleşik Devletleri sınırlarının ötesine yayılmasıdır. Bu terim ilk kez Meksika-Amerika Savaşı sırasında, 1846 yılında kullanılmıştır. Yorumcuya bağlı olarak, doğrudan askeri fetih yoluyla emperyalizmi içerebilir; gambot diplomasisi; eşit olmayan antlaşmalar; tercih edilen grupların sübvansiyonu; Rejim değişikliği; veya özel şirketler yoluyla ekonomik nüfuz, ardından söz konusu çıkarlar tehdit edildiğinde potansiyel olarak diplomatik veya zorlayıcı müdahale olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Helmuth James Graf von Moltke</span> Alman hukukçu (1907-1945)

Helmuth James Graf von Moltke, bir Alman hukukçu. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal edilen topraklardaki insanların insan hakları ihlalleri yıkmak için harekete geçti ve daha sonra Kreisau direniş grubunun kurucu üyesi oldu. Üyeleri Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler hükûmetine karşı çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Nürnberg ilkeleri</span>

Nürnberg ilkeleri bir savaş suçunun ne şekilde teşkil ettiğini belirlemek için konulan bir dizi kuraldır. İlkeler II. Dünya Savaşı sonrasında Nazi Partisi üyelerinin Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi'nde yargılanmaları sırasında temel hukuk prensiplerini belirlemek amacıyla Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu tarafından oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal İstihbarat Servisi</span>

Irak Ulusal İstihbarat Servisi (INIS) Geçici Koalisyon Otoritesi yetkisiyle Nisan 2004 yılında kurulan Irak hükûmetinin bir istihbarat kuruluşudur.

Cinsiyet suçlarının kovuşturulması, tecavüz ve diğer cinsel şiddet suçlarının kovuşturulmasına yönelik yasal işlemlerdir.

Irak Yüksek Ceza Mahkemesi veya eski adıyla Irak Özel Mahkemesi, Irak ulusal hukukuna göre Irak vatandaşlarını veya bölge sakinlerini 1968 ve 2003 yılları arasında işlenen soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları veya diğer ciddi suçlar suçlamaları yargılamak için kurulmuş bir mahkemedir. Mahkeme, eski Irak cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin ve Baas rejiminin diğer üyelerinin yargılanmasını organize etti.