İçeriğe atla

Irak-ı Arab

Irak-ı Arab (Arapça: عراق العرب; Arapların Irak'ı) Irak-ı Acem'ın batısındaki Arap nüfuslu bölgeye atıfta bulunmak için kullanılan bir terimdi. Aşağı Mezopotamya'yı ve coğrafi olarak Arap Yarımadası'nın çöllerine doğal sınırları olmayan bazı çöl bölgelerini içeriyordu.[1][2] "Irak-ı Arab" adı (Farsça: عراق عرب), 11.-12. yüzyıllarda Selçuklu döneminde, onu "Irak-ı Acem"ından ayırmak için yaratıldı (Farsça: عراق عجم).[3] Irak-ı Acem ve Irak-ı Arab'ı genellikle topluca "iki Irak" anlamına gelen "Irakeyn" (Arapça: العراقين) olarak anılırdı.[4] Osmanlı Devleti'nde Kanuni Sultan Süleyman'ın yaptığı Irakeyn Seferi sırasında Irak-ı Acem'le birlikte alınmıştır. Irak-ı Arab, Irak-ı Acem, Levant, Elcezire, Kürdistan ve Huzistan bölgelerini sınırladı.[5]

Kaynakça

  1. ^ القاموس المحيط للفيروزآبادي، تحقيق الدكتور محمود مسعود أحمد، المكتبة العصرية، صيدا، بيروت، (ISBN 9953-34-565-1) ص 1021
  2. ^ مراصد الأطلاع على أسماء الأمكنة البقاع - ابن عبد الحق البغدادي 4 Mart 2016[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şablon:وصلة مكسورة
  3. ^ Lockhart 1965, s. 534.
  4. ^ Kılıç, Remzi. "Kanunî Sultan Süleyman'ın Irakeyn Seferi'nde (1533-1535) Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki Gelişmeler" (PDF). 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  5. ^ Ahmet Rifat, Lügât-i Tarihiyye ve Coğrafiyye (Tıpkıbasım- Facsimile), Keygar Neşriyat, Ankara: 2004, c. 6, s. 77. ve ayrıca bkz. 2014-12-25 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bağdat</span> Irakın başkenti

Bağdat, Irak'ın başkenti ve en büyük kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi</span> Osmanlı İmparatorluğunun altın çağı olarak kabul edilen tarihî dönem (1453–1683)

Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş döneminden (1299-1453) sonra geldiği kabul edilen dönemdir. 29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul'un Fethi ile başladığı kabul edilen bu olgunluk döneminin ne zaman sona erdiğiyle ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Osmanlı aydını Kâtip Çelebi, imparatorluğun bu döneminin 1593'te Celâlîlerin ortaya çıkmasına kadar sürdüğünü belirtirken, Naîmâ ise 1683'teki Viyana bozgununu bu dönemin bitişi ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak ilan eder.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Bayezid (I. Süleyman'ın oğlu)</span> l.Süleymanın eşi Hürrem Sultandan olan oğlu

Şehzade Bayezid, I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olma üçüncü şehzadesidir. Kütahya, Konya ve Karaman sancak beyliklerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Araplar</span> aslen Arap Yarımadasında yaşayan ve arapça konuşan etnik ve ulusal grup

Araplar, çoğunlukla Batı Asya ve Kuzey Afrika'da olmak üzere batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den, güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusu'na uzanan geniş Arap dünyası üzerinde yaşayıp yaklaşık 450 milyon nüfusa sahip halktır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Süleyman Paşa</span> 32. Osmanlı sadrazamı

Hadîm Süleyman Paşa, I. Süleyman saltanatı döneminde Nisan 1541-28 Kasım 1544 arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı ve Serdarıdır. İki kez Mısır Valiliği yapmış ve Hindistan'a sefere çıkan ilk Osmanlı Donanması'na komuta etmiştir.

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Kanunî Sultan Süleyman Köprüsü</span> tarihi yapı

Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü, İstanbul ilinin Büyükçekmece ilçesinde bulunan, Büyükçekmece ile Mimarsinan Mahallesi arasında yer alan tarihi köprü.

Osmanlı Ordusu'nun doğuya yönelik en büyük ve en uzun süreli askerî harekâtlarından biridir. Irâk-ı Acem olarak adlandırılan İran'ın kuzeybatı kesimiyle, Irâk-ı Arap olarak adlandırılan Bağdat ve yöresine girilmesi sebebiyle tarihi kaynaklarda Irakeyn Seferi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan</span> Orta Doğuda Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerin genel adı

Kürdistan Kafkaslar'ın güneyi ve Orta Doğu'da, Ermenistan, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'ye ait toprakların bir kısmını kapsayan jeokültürel bölge. Siyasi bakımdan özerk, federal bir bölge olarak uluslararası resmî tanınmaya sahip olan tek bölge Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'dir. Bölgenin kuzeybatı İran’a karşılık gelen kısmı Kürdistan adıyla eyalet statüsündedir. Ayrıca Suriye'de de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tek taraflı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak-ı Acem</span> Vikimedya liste maddesi

Irak-ı Acem, Acem (İranlı) Irakı anlamına gelir. Günümüzde İran sınırları içerisinde kalır. Osmanlı Devleti'nde Kanuni Sultan Süleyman'ın yaptığı Irakeyn Seferi sırasında Irak-ı Arab'la birlikte alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Çölü</span> Suriyede bir çöl

Suriye Çölü, Arap Yarımadası'ın kuzeyi, Şattülarap'ın batısı ve Doğu Lübnan Sıradağları ile El Nusayriye Dağları arasında yer alan, 457 km. eninde, 153 km. boyunda ve yaklaşık 500 bin km² alan kaplayan çöl. Suriye, Irak, Ürdün ve kısmen de Suudi Arabistan'ın sınırları içinde yer alır.

Cibal, doğuda Kebir Çölü, güneydoğuda Fars, batı ve güneybatıda Irak-ı Arap, kuzeybatıda Azerbaycan, kuzeyde Elbruz Dağı ile çevrili bölge. Cibal sözcüğü, Arapça kökenli çoğul bir sözcüktür ve "dağlar" anlamına gelir. Dağlar olarak da Zagros dağlarını belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat (eyalet)</span>

Bağdat Eyaleti veya Bağdat Beylerbeyliği, 1535 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Hemedan</span> İranın Hemedan eyaletinde bulunan bir şehir

Hemedan, İran'ın aynı isimli Hemedan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Tebük</span>

Tebük, kuzeybatı Arap Yarımadası'nda Suudi Arabistan'ın Tebük Bölgesi'nin bir ana şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşazâde</span> Şeyhülislam ve tarihçi

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

Pulak Mustafa Paşa sancakbeyliği, kaptan-ı derya ve beyleybeyliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı.

Mahmudi Beyliği, Hoşap'ta hüküm sürmüş Mahmudi aşiretinin kurmuş olduğu Kürt beyliktir. Mahmudi aşiretinin bölgeye nereden geldiği hakkında ihtilaflı bilgiler mevcuttur. Şerefname'de, Karakoyunlular döneminde Kara Yusuf tarafından Şam'dan veyahut Azerbaycan'dan bölgeye getirildikleri yönünde bilgiler yer almaktadır. Ayrıca Mahmudi aşireti reisi Mahmud Ağa'nın Cizre'den, Azerbaycan'a gittikleri ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan Seferi (1538)</span>

Boğdan Seferi ya da Kara Boğdan Seferi Osmanlı İmparatorluğu'na ödemekle yükümlü olduğu yıllık vergiyi ödemeyen ve isyan eden Boğdan Voyvodası Petru Rareş üzerine 1538 yılında yapılmış bir seferdir. Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın Türk ordusunun başında çıktığı on üç seferden sekizincisidir.