İçeriğe atla

Ipomoea purpurea

Ipomoea purpurea
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Solanales
Familya:Convolvulaceae
Cins:Ipomoea
Tür: I. purpurea
İkili adlandırma
Ipomoea purpurea
(L.) Roth, Bot. Abh. Beobacht.: 27 (1787).

Ipomoea purpurea veya Kahkahaçiçeği[1] Meksika ve Orta Amerika'ya özgü, Kahkahaçiçeğigiller familyası, Ipomoea cinsinden bir türdür.[2]

Özellikler

Tüm kahkahaçiçeklerinde olduğu gibi, bu bitki de yapıların etrafında dolanır ve 2–3 m yüksekliğe kadar büyür. Yapraklar kalp şeklindedir ve sapları kahverengi tüylerle kaplıdır. Çiçekler trompet şeklindedir, ağırlıklı olarak maviden mor veya beyaza çalan renklerde ve 3–6 cm çapındadırlar.[3]

Yayılış ve habitat

Bitki, nemli ve zengin toprağı tercih eder ancak çok çeşitli toprak türlerinde yetişirken bulunabilir.[4] Dünyanın sıcak ılıman ve subtropikal bölgelerinde doğallaştırılmıştır. Genellikle zararlı bir ot olarak kabul edilmesine rağmen, I. purpurea güzel mor ve beyaz çiçekleri için de yetiştirilir ve birçok kültivarı da vardır. Yaygın kültivarlar arasında I. purpurea 'Crimson Rambler' (beyaz boğazlı kırmızı-mor çiçekler), 'Grandpa Ott's', 'Kniola's Black Knight', 'Star of Yelta' (beyaz veya soluk pembe boğazlar ile çeşitli koyu mor tonlarında çiçekler) ve 'Samanyolu' (leylak desenli beyaz taç) bulunur.

Kimya

Üçgen tohumların psychedelic olarak kullanım geçmişi vardır; I. tricolor gibi bunlar da LSA içerebilir. Etkilerin LSD'ninkilere biraz benzer olduğu bildirilmektedir.[4] Effects are reported to be somewhat similar to those of LSD.[5]

Çiçek rengi

Asillenmiş siyanidin glikozitler, I. purpurea'nın mor-mavi çiçeklerinden izole edilebilir. Bu antosiyaninlerin tümü, kafeik asit ve / veya p-kumarik asit ile açillenmiş siyanidin 3-sophoroside-5-glukozide dayanıyordu.[6]

Asillenmiş pelargonidin glikozitler, I. purpurea'nın kırmızı-mor çiçeklerinden izole edilebilir. Açillenmiş antosiyaninlerin tümü, kafeik asit ve / veya glukosilkaffeik asit ile açillenmiş pelargonidin 3-sophoroside-5-glukozide dayalıdır.[7]

Toksik tedaviler

Ticari kahkahaçiçeği tohumları, genellikle bir koruyucu olarak hizmet eden toksik metil cıva ile muamele edilir ve bazıları tarafından eğlence amaçlı kullanımlarını caydırmak için yararlı olduğu düşünülen kümülatif bir nörotoksik zehirdir. ABD'nin alıcılara tohumların toksik bir ağır metal bileşiği ile muamele edildiğini açıklamasına yönelik yasal bir zorunluluğu yoktur.[8] Suistimal Edilen Maddeler kitabına göre, tohumlar genellikle mide bulantısı ve karın ağrısı gibi rahatsız edici fiziksel semptomlara neden olacak şekilde tasarlanmış, yıkamayla çıkarılamayan bir kimyasalla kaplanır. Kitap, bu kimyasalın da toksik olduğunu belirtiyor.[9]

Galeri

  • Açık mavi I. purpurea
    Açık mavi I. purpurea
  • Pembe Ipomoea purpurea
    Pembe Ipomoea purpurea
  • Pembe Ipomoea purpurea yakın çekim
    Pembe Ipomoea purpurea yakın çekim
  • Loganville, Georgia'daki Ipomoea purpurea
    Loganville, Georgia'daki Ipomoea purpurea
  • Pembe Ipomoea purpurea
    Pembe Ipomoea purpurea
  • Mor Ipomoea purpurea yakın çekim
    Mor Ipomoea purpurea yakın çekim
  • Mor Ipomoea purpurea yakın çekim
    Mor Ipomoea purpurea yakın çekim
  • Ipomoea purpurea poleninin poleninin taramalı elektron mikroskobu görüntüsü
    Ipomoea purpurea poleninin poleninin taramalı elektron mikroskobu görüntüsü

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Bitkileri Listesi // bizimbitkiler.org.tr - Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi - 2013". www.bizimbitkiler.org.tr. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  2. ^ Fang (12 Ocak 2013). "Tracing the Geographic Origins of Weedy Ipomoea purpurea in the Southeastern United States". Journal of Heredity. 104 (5): 666-77. doi:10.1093/jhered/est046. PMID 23894192. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016 – Oxford Journals vasıtasıyla. 
  3. ^ "Ipomoea purpurea". Germplazm Kaynakları Bilgi Ağı (GRIN). Tarım Araştırma Merkezi (ARS), Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA). 
  4. ^ a b Richard H. Uva, Joseph C. Neal and Joseph M. Ditomaso, Weeds of The Northeast, (Ithaca, NY: Cornell University Press, 1997), Pp. 214-217.
  5. ^ Charles Savage, Willis W. Harman and James Fadiman, Ipomoea purpurea: A Naturally Occurring Psychedelic
  6. ^ Norio Saito; Fumi Tatsuzawa; Kyoko Yoda; Masato Yokoi; Kichiji Kasahara; Shigeru Iida; Atsushi Shigihara; Toshio Honda (November 1995). "Acylated cyanidin glycosides in the violet-blue flowers of Ipomoea purpurea". Phytochemistry. 40 (4): 1283-1289. doi:10.1016/0031-9422(95)00369-I. PMID 7492373. 
  7. ^ Norio Saito; Fumi Tatsuzawa; Masato Yokoi; Kichiji Kasahara; Shigeru Iida; Atsushi Shigihara; Toshio Honda (December 1996). "Acylated pelargonidin glycosides in red-purple flowers of Ipomoea purpurea". Phytochemistry. 43 (6): 1365-1370. doi:10.1016/S0031-9422(96)00501-8. PMID 8987912. 
  8. ^ Dunn Chace, Teri (2015). Seeing Seeds: A Journey into the World of Seedheads, Pods, and Fruit. Portland OR: Timber Press. ISBN 978-1604694925. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 
  9. ^ Potter, James (2008). Substances of Abuse. Redding CA: Jubilee Enterprises. s. 157. ISBN 978-1930327467. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Genetik</span> biyolojinin organizmalardaki kalıtım ve çeşitliliği inceleyen bir dalı

Genetik ya da kalıtım bilimi, biyolojinin organizmalardaki kalıtım ve genetik varyasyonu inceleyen bir dalıdır. Türkçeye Almancadan geçen genetik sözcüğü 1831 yılında Yunanca γενετικός - genetikos ("genitif") sözcüğünden türetildi. Bu sözcüğün kökeni ise γένεσις - genesis ("köken") sözcüğüne dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhabbet kuşu</span> Avustralyaya özgü küçük papağan türü

Muhabbet kuşu, papağan türleri içerisinde yer alan, evcil bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Sarımsak</span> Bir bitki

Sarımsak ya da sarmısak, Amaryllidaceae familyasına dahil olan Allium cinsinden, soğanlı bir bitki türüdür. Yakın akrabaları arasında soğan, arpacık soğanı, pırasa, Frenk soğanı ve Çin soğanı bulunur. Orta Asya'ya ve İran'ın kuzeydoğusuna özgüdür ancak birkaç bin yıllık insan tüketimi ve kullanımı geçmişi sebebiyle dünya çapında yaygın bir baharattır. Sarımsak, Antik Mısırlılar tarafından da bilinmekteydi ve hem gıda aroması hem de geleneksel ilaç olarak kullanılmıştı. Günümüzde Çin, tek başına dünyadaki sarımsak ihtiyacının yaklaşık % 80'ini karşılamaktadır.

<i>Zakkum</i> Zakkum apocynaceae familyasından Haziran-Eylül ayları arasında pembe,kırmızı,sarı ve krem renklerde çiçek açan 2-5 m yüksekliğinde kışın yaprak dökmeyen zehirli bir bitki

Zakkum, Nerium oleander yaygın olarak veya nerium olarak bilinir, dünyada ılıman ve subtropikal bölgelerde süs ve peyzaj bitkisi olarak yetiştirilen çalı veya küçük ağaçtır. Halen Nerium cinsinde sınıflandırılan yalnızca türler, dogbane familyasının Apocynaceae alt familyasına Apocynoideaeye aittir. O kadar yaygın bir şekilde yetiştirilir ki, genellikle Akdeniz Havzası ile ilişkilendirilmesine rağmen, kesin bir menşe bölgesi tanımlanmamıştır. Zakkum Arapça kökenli bir kelimedir, bitkinin Türkçe adı Ağarcık'tır.

<span class="mw-page-title-main">Akşamsefası</span>

Akşamsefası, akşamsefasıgiller (Nyctaginaceae) familyasından çok yıllık bir süs bitkisi türü.

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kaktüsgiller</span> bitki familyası

Kaktüs, Caryophyllales takımının 1750 kadar bilinen türüne ve yaklaşık 127 cinsine sahip Cactaceae bitki familyasının bir üyesidir. "Kaktüs" kelimesi Latince aracılığıyla, Theofrastos tarafından kimliği kesin olmayan dikenli bir bitki için kullanılan Antik Yunanca kelimesinden türemiştir.

<i>Digitalis</i> bitki cinsi

Digitalis ya da (Yüksükotu) Plantaginaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Yüksükotu, Avrupa, batı Asya ve kuzeybatı Afrika'ya özgüdür. Çiçekler boru şeklindedir, uzun bir başaktan büyür ve mordan pembeye, beyaza ve sarıya kadar türlere göre değişir. Bilimsel adı "parmak" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ortanca</span>

Anayurdu Japonya olan ortanca, 70-75 cinsiyle Asya ve Amerika'nın yerel bitkisi olup, gösterişli çiçekleri nedeniyle Dünyanın birçok yerinde yaygın olarak yetiştirilen, 1-3 metre arası boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çalı gövdeli bir süs bitkisidir. En büyük tür çeşitliliği doğu Asya'da özellikle Kore, Çin ve Japonya'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Orchidaceae</span> bitki familyası

Orkideler, Asparagales takımına bağlı Orchidaceae familyasına ait bitkilerdir. Orkideler, çiçekleri genellikle renkli ve hoş kokulu olan çeşitli ve yaygın çiçekli bir bitki grubudur. Orkideler, buzullar hariç Dünya'daki hemen hemen her yaşam alanında bulunan kozmopolit bitkilerdir. Dünyanın en zengin orkide cinsleri ve türleri tropiklerdedir.

<span class="mw-page-title-main">Guava</span> Mersingiller familyasından bir bitki türü

Guava Yaklaşık 100 kadar türü bulunur. Anavatanı Meksika, Orta Amerika ve Güney Amerika'nın kuzeyidir. Günümüzde Güney Asya, Hawaii, Karaipler ve Afrika'da ziraati yapılmaktadır.

<i>Macadamia</i>

Macadamia, Güney Afrika ve Endonezya ile Avustralya'nın bazı bölgelerinde yetişen çiçekli bitkilerden Proteaceae familyasından 4 türünü kapsayan bir ağaç cinsidir. Bu cins adını meslektaşı Botanist Ferdinand Von Mueller ile birlikte bu cinsi ilk olarak tanımlayan John Macadam'dan alır. Aborjinler ve yerli Avustralyalılar arasında ise gyndl, jindilli ve boombera gibi adlarla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Civanperçemi</span> papatyagiller familyasının üyesi olan çiçekli bitki

Civanperçemi, Papatyagiller familyasının üyesi olan çiçekli bir bitkidir. Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Yol kenarları, çayırlar, tarlalar ve kıyı kesimleri gibi hem nemli hem de kuru bölgeler için ortak olan civanperçemi, hayvancılıkta yem olarak kullanılması amacıyla Yeni Zelanda ve Avustralya gibi yerlere de götürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulaceae</span> Çiçekli bitkilerin Solanales takımına bağlı bir familyası

Convolvulaceae, Tarlasarmaşığıgiller, Çitsarmaşığıgiller, Kahkahaçiçeğigiller veya Gündüzsefasıgiller; Solanales takımına ait, yaklaşık 58 cins ve 1.880 tür ile temsil edilen, tropikler ve ılıman kuşak başta olmak üzere dünya çapında yayılış gösteren; tatlı patates, cinsaçı ve tarla sarmaşığı gibi bitkileri içeren, bir çiçekli bitki familyasıdır.

<i>Vitis vinifera</i>

Yaygın üzüm asması olan Vitis vinifera Akdeniz bölgesi, Orta Avrupa ve güneybatı Asya'da Fas ve Portekiz'den kuzey Almanya'ya ve doğudan kuzey İran'a kadar uzanan bir Vitis türüdür. Şu anda 5.000 ile 10.000 arasında Vitis vinifera üzüm çeşidi vardır ancak sadece birkaçının şarap ve sofralık üzüm üretimi için ticari önemi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kahkahaçiçeği</span>

Kahkaha çiçeği, gündüzsefası, tarla sarmaşığı veya sabah sefası güncel taksonomisi ve değişen sistematiği Convolvulaceae ailesindeki 1000'den fazla çiçekli bitki türünün ortak adıdır. Sabah sefası türleri aralarında Argyreia, Astripomoea, Calystegia, Convolvulus, Ipomoea, Lepistemon, Merremia, Operculina, Rivea ve Stictocardia'nın yer aldığı birçok cinse aittir.

<i>Ipomoea tricolor</i>

Ipomoea tricolor, Meksika gündüz sefası veya gündüz sefası, Yeni Dünya tropiklerine özgü olan ve başka yerlerde yaygın olarak yetiştirilen ve natüralize olmuş, Convolvulaceae ailesindeki çiçekli bir bitki türüdür. Otsu, tek yıllık veya çok yıllık tırmanıcı asmalardır ve 2-4 metre uzunluğa ulaşabilirler. Yapraklar spiral olarak düzenlenmiştir. Çiçekler trompet şeklindedir, 4–9 cm çapındadırlar, genellikle orta kısmı beyaz ila altın sarısı olan mavi renkli çiçeklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yoğurt otu</span>

Galium aparine Rubiaceae ailesine mensup bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Sambucus nigra</span>

Sambucus nigra Avrupa'nın çoğuna özgü Adoxaceae familya’sındaki çiçekli bitkiler’den oluşan bir tür kompleksi’dir. Çok kullanılan isimleri mürver, kara mürver, Avrupa mürveri ve Avrupa kara mürveri‘dir. Başta güneşli yerler olmak üzere hem ıslak hem de kuru verimli topraklar da dahil olmak üzere çeşitli koşullarda yetişir. Bitki yaygın olarak süs çalısı veya küçük ağaç olarak yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Viburnum tinus</span>

Viburnum tinus, aynı zamanda laurustinus veya laurestine olarak da bilinen, Akdeniz bölgesi, Avrupa ve Kuzey Afrika'ya özgü çiçekli bir bitki türüdür. Latince "Laurus" adı, yapraklarının defne yapraklarına benzerliğinden dolayı gelir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.