İçeriğe atla

Ion Antonescu

Mareşal
Ion Victor Antonescu
Romanya Conducătoru
Görev süresi
6 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944
Yerine geldiğiII. Carol (Romanya Kralı olarak)
Yerine gelenYok
Romanya Başbakanı
Görev süresi
5 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944
Hükümdar II. Carol
Mihai
Yerine geldiğiIon Gigurtu
Yerine gelenConstantin Sănătescu
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Haziran 1892
Piteşti, Argeş, Romanya
Ölüm 1 Haziran 1946 (63 yaşında)
Jilava, Ilfov, Romanya
Evlilik(ler) Maria Antonescu
Mesleği Asker
Dini Rumen Ortodoks
Ödülleri Şövalye Demir Haçı Demir Haç (1. Sınıf) Demir Haç (2. Sınıf) Finlandiya Beyaz Gül Nişanı (Büyük Haç)
Askerî hizmeti
Takma adı Câinele Roşu ("Kızıl Köpek")
Bağlılığı  Romanya
Branşı  Romanya Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları 1904-1944
Rütbesi Mareşal
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı

Ion Antonescu (d. 15 Haziran 1882; Piteşti, Argeş - ö. 1 Haziran 1946; Jilava Hapishanesi, Ilfov), Rumen asker ve siyasetçi. II. Dünya Savaşı sırasında Romanya Krallığı'nın mareşal, başbakan ve "Millî Şef"i olarak Nazi Almanyası yanlısı bir diktatörlük kurmuştur.

İlk yılları

1904'te subay oldu ve hızla terfi etti. I. Dünya Savaşı'nda Romanya Genelkurmayı'nın Harekât Dairesi Başkanlığını yaptı. 1919'da Macaristan Konsey Cumhuriyeti'nin bastırılmasında etkili oldu; savaştan sonra Paris ve Londra'da askerî ataşelik yaptı.

Savaşlar arası dönemi

1933'te genelkurmay başkanı oldu fakat 1934'te istifa etti. Tümen komutanı olarak Piteşti'ye sürüldü. 1937-1938 yılları arası Savaş Bakanı oldu. 1938'de Kral II. Carol ülkede korporatist bir diktatörlük kurduğunda da bu görevinde kaldı, ama birkaç hafta sonra Romanya'daki en büyük faşist grup olan Demir Muhafızlar'a (Mişcarea Legionară) yakın olduğu gerekçesiyle bakanlıktan istifa etmek zorunda kaldı ve iki kez tutuklandı, sonra serbest bırakıldı ve sürgüne gönderildi.

II. Dünya Savaşı

Antonescu'nun İnfazı (1946)

Romanya topraklarının üçte birinin Haziran-Eylül 1940'ta Mihver Devletleri ile SSCB arasında paylaşılmasından hemen sonra, 4 Eylül 1940'ta Nazi Almanyası'nın baskısıyla ve sınırsız yetkiyle başbakanlığa atandı. Antonescu, başbakan olur olmaz kraldan tahtını bırakmasını istedi; kendisini Conducator (şef) ilan ederek, faşist bir diktatörlük kurdu. Açıkça Mihver safına geçti ve Romanya'yı onların yanında savaşa soktu, Eylül 1940'ta Alman birliklerinin ülkeye girişine izin verdi. Oluşturduğu Ulusal Lejyoner Devlet kısa süre içinde Demir Muhafızlar'ın iktidara gelmesiyle sonuçlandı, Demir Muhafızların aracılığıyla kanlı bir temizlik harekâtı başlattı. Ama örgüt üyelerinin hükûmete karşı etkinlikleri ve işledikleri suçlar karşısında, 1941'de bu örgütü kapattı. Uygulamaya koyduğu reform programı ve Almanya'nın müttefiki olarak 1941'de Besarabya'yı geri alma amacı ile Sovyetler Birliği'ne savaş ilan etmesi, başlangıçta halktan büyük bir destek görmesini sağladı. Bundan sonra Mareşal oldu. Yönetimi, muhalefetin eleştirilerini belli bir serbestlikle dile getirmesine izin verdi. Antonescu döneminde Romanya, diğer uydu faşist yönetimler arasında Nazi Almanyası'na en az bağımlı hükûmet görünümündeydi. Bununla birlikte, Sovyet topraklarına karşı girişilen ortak harekât tam bir bozgunla sonuçlandı, Rus cephesindeki kayıplar arttıkça Antonescu'nun halktan gördüğü destek de yavaş yavaş azaldı. 1942-1943 yıllarında bir özel barış anlaşması yapılması yolunda yapılan girişimler sonuçsuz kaldı.

Antonescu diktatörlüğüne karşı giderek güçlenen muhalefet, 1943'te siyasi planda etkili olmaya başladı. Böylece Ulusal Köylü Partisi, Liberal Parti, Sosyal Demokratlar ve Komünistler Romanya'yı savaşın dışına çıkarmak üzere Ulusal Demokratik Cephe adı altında birleşti. 1944'te SSCB ile nabız yoklama görüşmeleri yaptı. Sonunda, Kral Mihai'in emriyle 23 Ağustos 1944'te düzenlenen bir darbeyle iktidardan uzaklaştırılarak tutuklandı ve Sovyetler Birliği'ne gönderildi. Darbenin ardından ve II. Dünya Savaşı'nın bitmesinden sonra Romanya'nın komünist görevlilerine teslim edildi. Rumen Komünist Halk Mahkemesi tarafından ölüm cezasına çarptırıldı ve savaş suçlusu olarak kurşuna dizilerek idam edildi.

Kaynakça

  • Hitler Kitabı Sh:370, Yazarlar: Henrik Eberle/Matthias Uhl (ed.)
Siyasi görevi
Önce gelen
Ion Gigurtu

Romanya Başbakanı

5 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944
Sonra gelen
Constantin Sănătescu
Onursal unvanlar
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
II. Carol

Romanya Conducătoru

6 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944
Boş
Sonraki tarafından düzenlenen makam
Nikolay Çavuşesku

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Demir Muhafızlar</span>

Demir Muhafızlar, 1927'den II. Dünya Savaşı'nın erken dönemlerine kadar Romanya'daki aşırı milliyetçi, kökten dinci, aşırı sağcı, anti-semitist, faşist bir harekete ve de siyasi partiye verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Petre Dumitrescu</span> Rumen general

Petre Dumitrescu, II. Dünya Savaşı esnasında Doğu Cephesinde Sovyetler Birliği'ne karşı Romanya 3. Ordusuna komuta eden Rumen Üst-orgeneral.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Krallığı</span>

Romanya Krallığı, 1881 ile 1947 yılları arası varlığını sürdürmüş eski bir parlamenter monarşik Rumen devletidir. Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmiştir. I. Carol da Romanya'nın ilk kralı olarak Sinaia Peleş Sarayında taç giymiştir. I. Carol ise Alman Hohenzollern Hanedanı'ndan gelmektedir ve önceki adı Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig 'dir. Romanya Krallığı, 1913 yılında Bulgaristan'a karşı diğer Balkan ülkeleriyle birleşerek II. Balkan Savaşı'na katılmıştır. Sonuç olarak Güney Dobruca'yı Bulgaristan'dan almıştır. Ancak I. Dünya Savaşı'nda Almanya'ya yenilmiş, Romanya toprakları işgal edilmiş ve Almanya ile barış imzalamak zorunda kalmıştır. Ancak savaşın sonunda Almanya, İtilaf Devletleri'ne yenilince Romanya'nın şansı tekrar değişmiş, Versailles Barış Antlaşması'nda Bukovina ve Transilvanya'yı elde etmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Romanya, Ion Antonescu önderliğinde Mihverler'in yanında savaşa girdi. Bu seferki sonuç çok farklı oldu, Romanya savaşı kaybetti. Ion Antonescu'nun diktatörlüğü yıkıldı. 1947 yılında Sovyet güçlerinin de etkisiyle ve desteğiyle komünist yönetim başa geçti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Rodion Malinovski</span> Sovyet ordu komutanı ve siyasetçi

Rodion Yakovleviç Malinovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Yüksek Sovyet üyesi, Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Romanya</span>

Büyük Romanya olarak Romanya Krallığı'nın 1919 ile 1940 yılları arasında ülke topraklarının en geniş olduğu dönem adlandırılmaktadır. Bu dönem içerisinde Romanya topraklarının genişliği 294.967 km² yi bulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">II. Carol</span> Romanya kralı

II. Carol, 8 Haziran 1930'dan 6 Eylül 1940'ta zorla tahttan indirilmesine kadar görev yapmış Romanya kralı. Kral I. Carol'un ölümünün ardından babası I. Ferdinand'ın en büyük oğlu olarak veliaht prens oldu. Hohenzollern kökenli Romanya kralları arasında ilk kez Romanya'da büyüyüp, anadili Rumence olan ve Ortodoks inanca sahip olarak doğan ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rumen Direniş Hareketi</span>

Rumen Direniş Hareketi, Romanya'nın Mihver Devletler'e katılmasıyla başlamıştır. Amaç ülkeyi savaşa sokan Ion Antonescu hükûmetini devirerek ülkeyi savaştan çıkarmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Petru Groza</span>

Petru Groza, Romanya'daki komünist rejimin ilk aşamalarında, Sovyet işgali altında kurulan ilk Komünist Parti hükûmetlerinin Başbakanı olarak bilinen bir Rumen politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Sosyalist Cumhuriyeti</span> 1965-1989 arasında Romanyada hüküm sürmüş devlet

Romanya Sosyalist Cumhuriyeti 1947-1989 yılları arasında, Romanya'daki Marksist-Leninist tek parti rejimini tanımlar. Bu devlet, 1947'den 1965 yılına kadar Romanya Halk Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülke, anayasasında da belirtildiği üzere, Romanya Komünist Partisi yönetimi altında, Varşova Paktı üyesi, bir Doğu Bloku ülkesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Gheorghe Gheorghiu-Dej</span> Rumen siyasetçi

Gheorghe Gheorghiu-Dej, 1947-1965 yılları Romanya Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak görev yapan Rumen komünist politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Mihai</span> Romanya Kralı (1927-1930, 1940-1947)

I. Mihai, II. Dünya Savaşı sırasında Romanya kralı. 20 Temmuz 1927'den 8 Haziran 1930'a ve daha sonra 6 Eylül 1940'tan 30 Aralık 1947'de görevden alınma kararına kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Transdinyester Valiliği</span> valilik

Transdinyester Valiliği, Dinyester ve Güney Bug nehirleri arasında, Mihver Devletleri tarafından Barbarossa Harekâtı sırasında Sovyetler Birliği'nden fethedilen ve Romanya tarafından yönetilen, 19 Ağustos 1941'den 29 Ocak 1944'e kadar işgal edilen bir bölgeydi. Batısında Dinyester nehri, doğusunda Güney Bug Nehri ve güneyinde Karadeniz vardır. Günümüzdeki Transdinyester bölgesini ve daha doğudaki bölgeleri kapsıyordu. II. Dünya Savaşı sırasında Transdinyester'in idari başkenti, Karadeniz'de bir liman kenti olan Odessa'ydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Mihver Devletleri liderleri</span>

II. Dünya Savaşı'nın Mihver liderleri, II. Dünya Savaşı sırasında Mihver Devletleri'nin önemli siyasi ve askeri figürleriydi. Mihver, 1940'ta Tripartite Paktı'nın imzalanmasıyla kuruldu ve güçlü bir şekilde militarist ve milliyetçi bir ideoloji izledi ve anti-komünist politikalar takip etti. Savaşın ilk evrelerinde işgal altındaki ülkelerde kukla hükümetler kuruldu. Savaş bittiğinde, bu liderlerin birçoğu savaş suçlarından yargılandı. Mihver Devletleri'nin ana liderleri Nazi Almanyası'ndan Adolf Hitler, Faşist İtalya'dan Benito Mussolini ve Japon İmparatorluğu'ndan Hirohito idi. Müttefik Devletler'in aksine Mihver devletlerinin ana hükûmet başkanları hiçbir zaman ortak bir toplantı yapmasa da, Hitler ve Mussolini düzenli olarak bir araya geliyordu.

Romanya Krallığı, iki farklı parti tarafından yönetilen iki ayrı rejimden oluşan toplam altı ay boyunca Faşist yönetim altında kaldı. Önce Aralık 1937 ile Şubat 1938 arasında Ulusal Hristiyan Parti vardı, ardından Eylül 1940 ile Ocak 1941 arasında Demir Muhafızlar vardı. 1938'den 1940'a kadar tek yasal parti olan Ulusal Rönesans Cephesi de diktatör Ion gibi faşist olarak anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin Besarabya ve Kuzey Bukovina'yı işgali</span>

Sovyetler Birliği'nin Besarabya ve Kuzey Bukovina'yı işgali, Sovyetler Birliği'nin 26 Haziran 1940'ta Romanya'ya güç kullanma tehdidinde bulunan bir ültimatomunun sonucu olarak 28 Haziran'dan 3 Temmuz 1940'a kadar gerçekleşti. Toplam alanı 50.762 km² ve nüfusu 3.776.309 olan bu bölgeler Sovyetler Birliği'ne dahil edildi. 26 Ekim 1940'ta, Tuna'nın Kili kolundaki 23,75 km² alana sahip altı Rumen adası da Sovyet Ordusu tarafından işgal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'da ulusal komünizm</span>

Romanya'da ulusal komünizm, 1960'ların başı ile 1989 arasında Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'nde desteklenen bir milliyetçilik biçimine atıfta bulunan bir terimdir; terimin kendisi Komünist rejim tarafından kullanılmadı. Kökenleri Gheorghe Gheorghiu-Dej'in Sovyetler Birliği'nden siyasi kurtuluşuna dayanan bu hareket, 1971'de ulusal bir kültür devrimi olan Temmuz Tezleri manifestosuyla başlayan Nikolay Çavuşesku tarafından büyük ölçüde geliştirildi. Ulusal mitolojinin bir kısmı, Nikolay Çavuşesku'nun kişilik kültü ve Romanya tarih yazımında Daçyanizm olarak bilinen Romanya tarihinin idealleştirilmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Lejyoner Devleti</span>

Ulusal Lejyoner Devleti, Romanya'yı 14 Eylül 1940'tan 14 Şubat 1941'de resmen dağılmasına kadar beş ay boyunca yöneten totaliter faşist bir rejimdi. Rejim, Rumen aşırı milliyetçi, antisemitik ve anti-komünist örgüt Demir Muhafızlarla ortaklaşa General Ion Antonescu tarafından yönetiliyordu. Demir Muhafızlar, 28 Haziran 1940'tan beri Romanya Hükûmeti'nde yer almasına rağmen, 14 Eylül'de egemenliği ele geçirerek Ulusal Lejyoner Devleti'nin ilanına yol açtı.

Romanya'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Romanya Krallığı'nın, Polonya hükûmetinin, hazinesinin ve kuvvetlerinin İngiliz mandası altında Mısır'a tahliyesine izin verdiği, ancak toprakları Nazi Almanyası'nın o zamanki müttefikleri olan SSCB'ye devrettiği bir yıldan fazla bir tarafsızlık döneminden sonra, Ion Antonescu'nun iktidara gelmesiyle Romanya'nın Ekim 1940'ta Mihver Devletleri ile resmen ittifak kurması ve SSCB'ye bırakılan bölgeleri geri alma bahanesiyle Haziran 1941'de SSCB'ye karşı savaşa girmesiyle gerçekleşmiştir. Bu dönemde Rumen ordusu Ukrayna bozkırlarından Kuzey Kafkasya'a kadar Alman kuvvetlerine destek vermiştir. 23 Ağustos 1944'te, Sovyet ordusu Mart ayından beri Moldova'nın kuzeyinde, Focșani Kapısında tutulurken, Kral I. Mihai, Müttefiklerle ateşkes imzalamayı reddeden Mareşal Antonescu'yu görevden almaya karar verir. Ion Antonescu'nun tutuklanmasının ardından Romanya, Müttefiklerin yanında yer aldı. Romanya için İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Besarabya, Kuzey Bukovina ve güney Doburca'nın kesin olarak kaybedildiği, ancak kuzey Transilvanya'nın kurtarıldığı Paris Barış Antlaşması'nın (1947) mağlup bir devlet olarak imzalanmasıyla sona erdi.