Intel MCS-48

Intel'in ilk mikrokontrolcüsü olan MCS-48, mikrokontrolcü (mikrodenetleyici) serisi, ilk olarak 1976'da piyasaya sürülmüştür. Bu ailenin ilk üyeleri; 8048, 8035 ve 8748'dir. 8048,^[1] ailede muhtemelen en çok öne çıkan üyedir. Bu aile, ilk olarak NMOS (n-type metal-oxide-semiconductor) teknolojisi kullanılarak üretilmiştir. Bu aile, 1980'lerin başlarında CMOS teknolojisyle mevcut hale gelmiştir. Bu aile, halen kullanıldığı eski tasarımların desteklenmesi için 1990'larda üretilmeye devam edilmiştir.

MCS-48 serisinde, dahili veya harici program ROM'u ve 64-256 bit dahili (çip üzeri) RAM'le birlikte modifiye edilmiş Harvard mimarisi bulunur. Çipteki giriş/çıkış, programlardan ve veriden ayrı olarak kendi adres yüzeyine bağlıdır.

MCS-48 serisi, nihayetinde yerini oldukça başarılı MCS-51 serisine bırakmasına rağmen düşük maliyetinden, yüksek oranda temin edilebilmesinden, verimli bellek harcayan bir bitlik komut kümesinden ve oturmuş geliştirme araçlarından dolayı 2000 yılında bile oldukça popüler kalmıştır. Bu nedenle bu seri; televizyon kumandaları, bilgisayar klavyeleri ve oyuncaklar gibi yüksek hacimli ürün üretimi olan ve fiyatların önemli olduğu tüketici elektroniği cihazlarında sıklıkla kullanılmaktadır.

8049'da, 128 bayt RAM ve 27 giriş/çıkış bağlantısıyla birlikte 4 KB harici ROM'la değiştirilebilen 2 KB maske ROM bulunur (8748 ve 8749'da EPROM bulunur).^[2] Mikrokontrolcünün osilatör (salıngaç) bloğu, bir atımı 15 dahili aşamaya böler; mikrokontrolcü 11 MHz maksimum saat hızından dolayı 0.73 MIPS (saniye başına milyon komut) tamamlar. Komutların %70'i tek bit/döngü türündeyken komutların %30'u iki döngü ve/veya iki bite ihtiyaç duyduğu için saf performans 0.5 MIPS'e daha yakındır.

1979'da piyasaya sürülmüş Tandy Radio Shack TRS-80 Model II'nin klavyesinde 8021 kullanılmıştır.^[4] 8021, Model II'nin bir tane ince esnek kabloyla bağlanabilen ayrı bir çıkarılabilir hafif klavyesi bulunan ilk masaüstü bilgisayar olmasını ve büyük ihtimalle bu klavyenin ayrı bir mikrokontrolcü bulunan ilk klavye olmasını sağlamıştır; bu iki nitelik de Apple ve IBM tarafından yıllar sonra kendi cihazlarına eklenmiştir. 8021 işlemcisi; tuş matrisini tarar, tuşlardaki akım değişimini 8 bitlik koda dönüştürür ve sonradan bu kodu dizi halinde ana sistemdeki klavye arayüzüne aktarır. 8021, gösterge LED'lerini açıp kapama komutlarını da gerçekleştirebilir. Tüm bunlar, sadece dört tane çiple yapılmıştır; bu da bu dönem için dikkate değer bir başarıdır. 8021; TRS-80 Model 12, 12B, 16, 16B ve Tandy 6000/6000 HD için olan klavyelerde de kullanılmıştır.^[5]

Orijinal IBM PC klavyesi, 8048'i dahili mikrokontrolcüsü olarak kullanır.^[6] PC AT; PC'deki Intel 8255 çevresel arayüz çipini, 0x60-63 giriş/çıkış bağlantısı adreslerinde 0x60 ve 0x64 bağlantı adresleri üzerinden erişilebilen 8042 çevresel arayüz çipiyle değiştirmiştir.^[7] 8042, klavye arayüzünü yönetmekle birlikte AT'deki Intel 80286 işlemcisi için A20 satırı açma/kapama işlevini kontrol etmekteydi ve yazılım aracılığıyla 80286'yı yeniden başlatma komutunu gerçekleştirebilirdi (80386 ve sonraki işlemcilerin aksine 80286'da yeniden başlatılmak haricinde korumalı moddan gerçek moda geçme seçeneği yoktu). Sonraki PC uyumlularında 8042'nin işlevleri, bu cihazlardaki süper giriş/çıkış aygıtlarına entegre edilmiştir.

8048; Magnavox Odyssey² video oyunu konsolu, Korg Trident serisi ve Korg Poly-61,^[8] Roland Jupiter-4^[9] ve Roland ProMars^[10] analog synthesizerlerinde kullanılmıştır. Sinclair QL; klavye, joystick girişleri, RS-232 girişleri ve ses işlevlerini kontrol etmek için 8048 ile yakından ilişkili olan 8049'u kullanmıştır. 8048'in ROM bulunmayan versiyonu olan 8035 ise, Nintendo'nun Donkey Kong arcade oyununda arka plan müziği oluşturmak için kullanılmıştır.

Philips Semiconductors (şimdi NXP) bu seriyi üretmek için bir lisansa sahipti ve bu aileden temel alan kendi MAB8400 mikrokontrolcü ailesini geliştirmiştir. Bu kontrolcüler, entegre I²C arayüzü bulunan ilk mikrokontrolcülerdir ve ilk Philips (ABD'de Magnavox) CD çalarlarda (mesela CD-100) kullanılmıştır.^[11]

• Intel MCS-48 ikinci kaynakları
• 
  Kvazar Kiev KM1816VE48 (Sovyetler Birliği)
• 
  National Semiconductor NS87PC48D
• 
  NEC μPD8749HD
• 
  Philips MAF 8049H
• 
  Signetics SCN8048A

• HSE-49 Emulator

MCS-48

• MCS-48 Single Component Microcomputer, Applications Seminar Notebook, 1978, Intel Corporation.
• MCS-48 Microcomputer User's Manual^[12]
• Lionel Smith, Cecil Moore: Serial I/O and Math Utilities for the 8049 Microcomputer 7 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Application Note AP-49, January 1979, Intel Corporation.
• A High-Speed Emulator for Intel MCS-48 Microcomputers, Application Note AP-55A, August 1979, Intel Corporation.
• Phil Dahm, Stuart Rosenberg: Intel MCS-48 and UPI-41A Microcontrollers, Reliability Report RR-25, December 1979, Intel Corporation.
• Microcontroller Handbook, Intel 1984, Order number 210918-002.
• 8-Bit Embedded Controllers, Intel 1991, Order number 270645-003.

UPI-41

• UPI-41A User's Manual, Intel 1980, Order number 9800504-02 Rev. B.
• Microprocessor Peripherals UPI-41A/41AH/42/42AH User’s Manual (PDF). Intel Corporation. October 1993. 231318-006. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
• Johan Beaston, Jim Kahn: An 8741A/8041A Digital Cassette Controller, Application Note AP-90, May 1980, Intel Corporation.

• MCS-48 family architecture 4 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Coprolite 8048 Projects at the Wayback Machine (archived 17 July 2014)
• Computer History Museum, Intel 8048 Microcontroller Oral History Panel
• Microcontroller NEC 8741 (image of the Silicon-Chip) 7 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Şablon:Intel controllersŞablon:8bitMCUs