İçeriğe atla

Intel Core

Core i7 işlemcinin alt kısmı

Intel Core, Intel'in Ocak 2006'da tanıttığı, dizüstü bilgisayarlarda kullanılmak üzere geliştirilmiş 32 bit işlemci ailesidir. İşlemci ailesi, Centrino veya Centrino Duo platformunda kullanılır. Bir üst sürüm işlemci, Intel Core 2 ile geliştirildi.

Geçmişi

Core işlemci ailesi, bir önceki nesil işlemciler Pentium'un yerini büyük ölçüde almıştır. Fakat mikromimarî olarak Pentium serisinden farklı olarak P5 (Pentium, Mmx), P6 (Pentium II, III), Netburst (Pentium IV) ve benzerlerini kullanmasa da temelde komut seti olarak X86 ve bunun 64 bit sürümü olan X86-64 komut setini ayrıca Pentium'dan devralınan MMX ve SSE komut setlerini kullanmıştır.

Nehalem mimarisinden itibaren VT-X ve SSE4.2 sürümü eklenmiş, ancak gerçek atılımını Westmere mimarisi ile eklenen AES komut seti ve Sandybridge mimarisi ile ilk kez gelen işlemci hızı ve performansını neredeyse önceki Nehalem ve Westmere mimarilerine göre iki kata yakın artıran AVX komut setlerinin eklenmesi ile elde etmiştir. Temelde hepsi i386 mimarisinin 32 bitlik işlemcisine dayanır. Bu işlemcide intelin model mimari olarak kabul edilen 16 bitlik 8086 işlemcisine uzanmaktadır. X86 adı bu sonuncusunun basit 16 bitlik komut setine dayanır.

Kullandığı mikromimarî türleri, Core, Dual Core, Penryn, Nehalem, Westmere, Sandy Bridge, Ivy Bridge, Haswell, Broadwell, Skylake, Kaby Lake, Coffee Lake.

İntel firması, Pentium 4 ya da P4 olarak bilinen işlemci üretimini durdurmuş, Pentium serisini artık sadece 1 ad altında üretmeye başlamış ve yeni nesil işlemci olan Core işlemcileri üretmeye başlamıştır. Şu ana kadar 8 Intel Core sürümü çıkmıştır. Bunlar sırasıyla; Intel Core, Intel Core Duo, Intel Core 2, Intel Core 2 Duo, Intel Core 2 Quad, Intel Core i3, Intel Core i5 ve Intel Core i7'dir.[1]

2023 yılında Intel, “i” takısını işlemci markalarından çıkararak “Core 3/5/7/9” yapacağını duyurdu.[2] Yeni adlandırma şeması, 2024 yılında Raptor Lake-U Refresh ve Meteor Lake işlemcilerinin piyasaya sürülmesiyle, ana akım işlemciler için “Core 3/5/7” markasıyla ve “premium” üst düzey işlemciler için “Core Ultra 5/7/9” markasıyla piyasaya çıktı.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ "Intel® Core™ Processors - View Latest Generation Core Processors". Intel (İngilizce). 18 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2024. 
  2. ^ Cao, Peter (15 Haziran 2023). "Intel drops 'i' processor branding after 15 years, introduces 'Ultra' for higher-end chips". Engadget. 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2023. 
  3. ^ Bonshor, Gavin (15 Haziran 2023). "Intel To Launch New Core Processor Branding for Meteor Lake: Drop the i, Add Ultra Tier". AnandTech (İngilizce). 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  4. ^ Robinson, Cliff (15 Haziran 2023). "Intel Overhauls Core Branding with Meteor Lake". ServeTheHome (İngilizce). 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pentium 4</span>

Pentium 4, Intel firmasının 2000 yılının kasım ayında çıkardığı bir işlemci ailesidir. 2008 yılının Ağustos ayına kadar üretimi devam etmiştir. NetBurst mikromimarisine sahiptir. NetBurst mikromimarisinin önemli bir özelliği ise P6 mikromimarisinden sonra tasarlanmış ilk mikromimari olmasıdır. Çok yüksek saat sıklığına ulaşabilmek için derin bir boru hattına sahiptir. 2004 yılında 32 bitlik olan buyruk kümesi 64 bitlik hale dönüştürülmüştür. Intel işlemcilerin günümüzde de kullandığı ve başarım artışı sağlayan Hyper-threading teknolojisi de Pentium 4 ile birlikte geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pentium</span>

Pentium, Intel’den beşinci nesil x86 mimarisi bir mikroişlemcisidir. 486 serisinin ardılıydı ve ilk olarak 22 Mart 1993 tarihinde duyurulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Mikroişlemci</span> ana işlem biriminin fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tümdevrede birleştiren programlanabilir sayısal elektronik bileşen

Mikroişlemci, işlemci olarak da bilinen, merkezî işlem biriminin (CPU) fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tüm devrede (IC) birleştiren programlanabilir bir sayısal elektronik bileşendir.

<span class="mw-page-title-main">CPU soketi</span>

CPU soketi veya CPU yuvası, bir baskılı devre (PCB) ve mikroişlemci için tasarlanmış yuva görevi gören bir elektrik bileşenidir. CPU soketi, entegre devre soketleri içinde çok yüksek pin sayısı için tasarlanmış özel bir türdür. CPU soketi, mikroişlemciye fiziksel bir yapı sağlamak dahil olmak üzere, bir soğutucu için destek sağlanması, replasmanı ve birçok fonksiyonları sağlar. En önemlisi CPU ve PCB arasında her ikisi ile bir elektrik arayüz oluşturur. CPU soketi çoğunlukla birçok masaüstü ve sunucu bilgisayarları, özellikle de Intel x86 mimarisi üzerinde anakarta montajlı bulunur.

IA-32 (32-bit Intel mikromimarisi, çoğunlukla i386, x86-32 veya x86 olarak bilinir,bugün bile Intel'in en başarılı ticari mikroişlemci mimarisi olarak kabul edilir., Grubun ilk üyesi Intel 80386 dır bundan önceki x86 tasarımları 16 bittir -Intel 8086, 80186 ve 80286 işlemcileri. Bu mikromimari komut kümeleri dünyadaki kişisel bilgisayarların büyük çoğunluğu içinde bulunan mikroişlemciler için geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Pentium Dual-Core</span>

Pentium Dual-Core markası, Pentium'un yeni adı olarak, 2006 dan beri Intel'in ana x86 mimarisi mikroişlemciler için kullanılmaktadır. İşlemciler mobil veya masaüstü bilgisayarlara yönelik 32-bit Yonah veya 64-bit Merom-2M, Allendale ve Wolfdale-3M çekirdek mikromimarilerine dayanmaktadır. Belirli bir saat frekansı özellikleri, fiyat ve performans açısından, Pentium Dual-Core işlemciler Celeron’dan yukarıda ama Intel'in ürün gamında Core ve Core 2 işlemcilerin altına yerleştirilmiştir. Bu düşük bir fiyata en iyi performans sunabilen Pentium Dual-Core, ayrıca overclock için çok popüler bir seçimdi.

<span class="mw-page-title-main">Intel Core i7</span>

Intel Core i7 Nehalem, Westmere ve Sandy Bridge ve yakın gelecekteki mikromimariler kullanarak masaüstünde çeşitli aileler ve dizüstü bilgisayar için üretilen 64-bit x86-64 işlemcilerin Intel marka adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nehalem (mikromimari)</span>

Nehalem, İntel firmasının Eylül 2008'de piyasaya sürülen Core i7 işlemcisiyle birlikte kullanılmaya başlanmıştır. 2011'de Sandy Bridge mikromimarisi sunulana kadar İntel'in en gelişmiş mikromimarisi olarak piyasada kalmıştır. Selefi Core mikromimarisine göre paralelliği ve saat frekansını arttırmış, Core mikromimarisinde İntel'in kullanmadığı fakat daha önce NetBurst'de kullanılan Hyper Threading teknolojisi Nehalem ile tekrar kullanılmaya başlamıştır. Nehalem'le birlikte Core mikromimarisinde terkedilmiş olan üçüncü seivye bir önbellek de yonganın içerisine eklenmiştir. İntel, Nehalem ile ilk defa bellek denetim birimini işlemci yongasının içine koymuş ve front-side bus dan ayırmıştır.

Arrandale; Celeron ve Pentium modellerine ek olarak Intel Core i3, i5 ve i7 olarak satılan bir Intel mobil işlemci ailesinin kod adıdır. Bu işlemci ailesi, masaüstü işlemcisi Clarkdale ile yakından ilişkilidir; her iki işlemci de Nehalem mikromimarisinin 32 nm'ye indirilmiş versiyonu olan Westmere'den temel alan çift çekirdekli işlemcilerdir ve PCI Express ve DMI bağlantılarına ek olarak entegre grafiklere sahiptir.

Cascade Lake, Intel'in Nisan 2019'da satışa çıkarılan ve 14 nm üretim işlemini kullanan bir server (sunucu), workstation ve standart kullanıcı için gelişmiş performans işlemci mikromimarisinin kod adıdır. Intel'in Process-Architecture-Optimization modelinde Cascade Lake, Skylake'in optimizasyonudur. Intel, bu mimarinin 3 boyutlu XPoint bellek modüllerini destekleyen ilk mikromimarisi olduğunu belirtmiştir. Ayrıca bu mikromimaride, Deep Learning Boost komut seti ve Meltdown ve Spectre güvenlik açıkları için düzeltmeler bulunur. Intel, yeni Xeon Scalable modellerini 24 Şubat 2020'de resmi olarak satışa çıkarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wolfdale (mikroişlemci)</span>

Wolfdale; Intel'in Core 2 Duo, Celeron, Pentium ve Xeon olarak çeşitli konfigürasyonlarla satılan bir işlemcisi için kod adıdır. Intel'in Tick-Tock döngüsünde 2007/2008 "Tick"i, CPUID model 23 olarak Core mikromimarisinin 45 nm'ye indirilmiş versiyonu olan Penryn mikromimarisiydi. Bu mimari, Wolfdale ile birlikte Conroe işlemcilerin yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Merom (mikroişlemci)</span>

Merom; Core 2 Duo, Core 2 Solo, Pentium Dual-Core ve Celeron olarak satılan çeşitli Intel işlemcileri için kod adıdır. Core mikromimarisinden temel alan ilk mobil işlemci olan Merom, Enhanced Pentium-M tabanlı Yonah işlemcisinin yerini almışıtr. Merom'un ürün kodu 80537'dir; bu kod oldukça benzer işlemciler olan ancak daha az L2 önbelleği bulunan Merom-2M ve Merom-L ile ortaktır. Merom-L'de sadece 1 işlemci çekirdeği ve farklı CPUID modeli bulunur. Merom'un masaüstü versiyonu Conroe'dir ve çift soketli server (sunucu) versiyonu Woodcrest'tir. Merom, 65 nm üretim işlemiyle üretilmiştir ve Merom'un 45 nm versiyonu Penryn tarafından takip edilmiştir. Penryn ve Merom, birlikte Intel'in Tick-Tock üretim yaklaşımının ilk "tick-tock"unu temsil etmiştir; bu yaklaşıma göre Penryn, Merom'un "tock"una karşılık gelen "tick"ti.

<span class="mw-page-title-main">Penryn (mikroişlemci)</span>

Penryn; Core 2 Solo, Core 2 Duo, Core 2 Quad, Pentium ve Celeron olarak çeşitli konfigürasyonlarla satılan bir Intel işlemcisinin kod adıdır.

Gulftown veya Westmere-EP, aynı anda 12 taneye kadar iş parçacığı kullanabilen ve Hyper-threading (SMT) özelliğini destekleyen 6 taneye kadar çekirdeği bulunan bir Intel işlemcisinin kod adıdır. Bu işlemci, Nehalem'in 32 nm'ye indirilmiş versiyonu olan Westmere mikromimarisinden temel almaktadır. İlk başta bu işlemciye Intel Core i9 adı verileceği söylentileri olmasına rağmen bu işlemci Intel Core i7 adıyla satılmıştır. Bu işlemcinin 2010'un 2. çeyreğinde satışa çıkarılan ilk modelleri, server (sunucu) muadili Xeon 3600'la birlikte Core i7 980X ve aynı işlemcileri kullanan çift soketli Xeon 5600'dür (Westmere-EP).

Rocket Lake, Intel'in 11. nesil Core mikroişlemcileri için kod adıdır. 30 Mart 2021'de satışa çıkarılan Rocket Lake, Sunny Cove'un Intel 14 nm üretim işlemine uyarlanmış bir versiyonu olan yeni Cypress Cove mikromimarisinden temel alır. Rocket Lake çekirdekleri, Skylake tabanlı Comet Lake çekirdeklerine kıyasla önemli ölçüde daha fazla transistör içerir.

Tremont; Intel tarafından yapılan yongada sistemlerde kullanılan düşük güç tüketen Atom, Celeron ve Pentium Silver markalı işlemcileri için bir mikromimaridir ve Goldmont Plus'un halefidir. Intel, 10 nm üretim işlemiyle üretilen Tremont çekirdeği bulunan Elkhard Lake platformunu 23 Eylül 2020'de resmen duyurmuştur. Intel, 10 nm üretim işlemiyle üretilen Tremont çekirdeği bulunan başka bir platformu Jasper Lake'i ise 11 Ocak 2021'de resmen duyurmuştur.

Goldmont Plus, Intel tarafından üretilen yongada sistemlerde kullanılan düşük güç tüketen Atom, Celeron ve Pentium Silver markalı işlemciler için bir mikromimaridir. 14 nm üretim işlemiyle üretilen Goldmont Plus çekirdeği bulunan Gemini Lake platformu, 11 Aralık 2017'de resmi olarak duyurulmuştur. Intel, 4 Kasım 2019'da Gemini Lake Refresh platformunu duyurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kaby Lake (mikroişlemci)</span>

Kaby Lake, Intel'in 30 Ağustos 2016'da duyurduğu yedinci nesil Core mikroişlemci ailesi için kod adıdır. Kaby Lake, önceki Skylake gibi 14 nm üretim işlemi teknolojisi kullanılarak üretilmekteydi. Intel'in önceden izlediği Tick-Tock üretim ve tasarım modelini değiştiren Kaby Lake, yeni Process-Architecture-Optimization modelini temsil eder. Kaby Lake işlemcileri, üreticilere ve OEM'lere 2016'nın ikinci çeyreğinde gönderilmeye başlanmıştır; mobil çipler bu dönemde gönderilmeye başlanırken masaüstü Kaby Lake (masaüstü) çipleri resmi olarak Ocak 2017'de piyasaya sürülmüştür.

Yonah, Intel'in 65 nm üretim işlemini kullanan ilk işlemci neslinin kod adıdır; bu işlemci ailesi, önceki Banias / Dothan Pentium M mikromimarisinden temel alır. Yonah işlemcileri, Intel'in Core Solo ve Core Duo mobil mikroişlemcileri ürünleri olarak piyasaya sürülmüştür. Yonah'ta SSE3 komutları eklenerek ve, SSE ve SSE2 uygulamaları geliştirilerek SIMD performansı geliştirilmiştir; ancak daha yüksek gecikmeye sahip önbellek kullanıldığı için tam sayı performansı biraz azalmıştır. Ayrıca, Yonah'ta NX bit desteği bulunur.

Gracemont, Intel tarafından üretilen yongada sistemlerde kullanılan düşük güç tüketimli işlemciler için bir mikromimaridir ve Tremont'un halefidir. Gracemont, selefi gibi hibrit tasarımlardaki düşük güç tüketimli çekirdekler olarak kullanılmaktadır; buna Alder Lake ve Raptor Lake örnek gösterilebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.