Inferno (1953)

Inferno, Robert Ryan, William Lundigan ve Rhonda Fleming'in başrol oynadığı, Roy Ward Baker'ın yönettiği,1953 yapımı bir Amerikan gerilim dramasıdır. Technicolor'da çekildi ve stereofonik sesle, 3 boyutlu olarak gösterildi.^[1]

Milyoner sanayici Donald Carson III, Mojave Çölü'nde yaptığı bir gezi sırasında bacağını kırdığında, karısı Gerry ve sevgilisi maden mühendisi Joe Duncan, ona tıbbi yardım isteyeceklerini söyler. Ancak Carson'un çölde mahsur kaldığı sırada öleceğini umarak kasıtlı olarak geri dönmezler. Carson'ın Los Angeles'taki malikanesine uçup çöl sıcağına yenik düşmesini ya da intihar etmesini bekleyen zina yapan karısı ve onun suç ortağından intikam almak için hayatta kalmaya yemin eder. Bunun yerine Carson, bacağına, terk edildiği kayalardan topallayarak inmesine ve çölde ilerlemesine olanak tanıyan bir alet yapar. Başarılı bir şekilde bir kuyu kazar ve bir geyiği vurarak birkaç gün dayanabilen kurutulmuş et şeritleri yapar.

Kolluk kuvvetleri kayıp Carson'u bulmayı umuyordu, ancak birkaç başarısız girişimin ardından daha fazla arama çabasını durdurmaya karar verdi. Joe yine de gerginleşiyor; Carson'un öldüğünden emin olmak için bölgenin üzerinde küçük bir uçak uçurur ve yangının kalıntılarını görür. Carson'un hâlâ hayatta olduğundan şüphelenen Joe ve Gerry, onu aramak ve gerekirse işini bitirmek için çöle geri döner. Joe, Carson'ın hâlâ çölde topalladığını keşfeder; Elby adında, külüstür kullanan eski bir madenci Carson'la karşılaştığında ve onu kulübesine geri götürdüğünde onu vurmak üzeredir . Joe, kendi arabasına döndüğünde, Gerry'nin onu terk etme telaşı içinde kazara arabasını büyük bir kayanın üzerinden sürdüğünü ve yağ karterini kırdığını fark eder. Hasar çölden çıkmalarını imkansız hale getiriyor. Joe araba koltuğunun üzerinde bir dürbün görür ve aniden arabayı hareket ettirirken asıl niyetinin hem kendisini hem de kocasını terk etmek olduğunu fark eder. Joe, Gerry'yi kendi başının çaresine bakmak zorunda bırakarak uzaklaşır.

O akşam Elby, kulübesinde Carson için bir akşam yemeği hazırlar ve Carson, kurtarıcısına kendisini ayakta tutan şeyin intikam olmasına rağmen karısının ve sevgilisinin ihanetinin artık önemli görünmediğini itiraf eder. Elby su almak için kuyusuna gittiğinde, kulübesinden yayılan ışığı fark eden Joe tarafından bayılır. Joe, Carson'a ateş ediyor ama ıskalıyor. İki adam kulübenin içinde çaresiz, acımasız bir yumruk yumruğa kavgaya tutuşur. Devrilen soba, kulübenin alev almasına neden oldu. Her iki adamın da bilinci zar zor açıkken, Joe yangında yok olurken Elby, Carson'u güvenli bir yere sürüklemek için tam zamanında gelir. Ertesi gün Elby, Carson'u en yakın kasabaya götürürken, Gerry'nin uzun, uzak bir çöl yolunda tek başına yürüdüğünü görürler. Elby arabasını onun yanında durdurur ve Carson sakince ona ya yetkililerin onu bulmasını bekleyebileceğini ya da onlarla birlikte şehre gidebileceğini söyler. İsteksizce arabanın arkasına tırmanıyor ve araba yola devam ediyor.

• Robert Ryan - Donald Whitley Carson III
• Rhonda Fleming - Geraldine Carson
• William Lundigan - Joseph Duncan
• Larry Keating - Dave Emory
• Henry Hull - Sam Elby
• Carl Betz - Teğmen Mike Platt
• Robert Burton - Şerif
• Robert Adler - Çiftlik görevlisi Ken
• Harry Carter - Fred Parks'ın yardımcısı
• Everett Glass Mason - Carson'ın Uşağı
• Adrienne Marden - Emory'nin Sekreteri
• Barbara Pepper - Garson
• Charles Tannen - Polis radyosu yayıncısının sesi
• Dan White - Çiftlik Görevlisi Lee

Oyuncular ve set ekibi ABD, Kaliforniya, Mojave Çölü'ne vardıklarında her yer karla kaplıydı ve daha sonra Rhonda Fleming'de zatürre gelişti.^[3] Inferno, 20th Century Fox'un ilk 3 boyutlu filmidir.^[3]

Inferno; 1973 yılında "Ordeal" adıyla televizyona uyarlandı. Arthur Hill, Robert Ryan'ın yerine oynadı.^[4]

Filmin 2 boyutlu versiyonu 8 Ekim 1953'te gösterime girmiştir.^[5]

1 Şubat 2013 tarihinde, San Fransisco'daki tarihi Castro sinemasında, Noir City 11. Kara Film Festivali kapsamında, yönetmen Dew Landers'ın Man in the Dark filmi ile birlikte, dijital 3 boyutlu ve uzun metrajlı olarak gösterilmiştir.^[6]

Film, AFI (American Film Instutite)'nin 100 yılın 100 filmi listesinde yer almaktadır.^[7]

Günümüz sinemasever izleyicilerin yorumları genellikle olumludur.^[8][9] Başrol oyuncularından Robert Ryan daha sonra bu filmdeki performansının en iyi performanslarından biri olduğunu söyleyecektir.^[3]

Film gösterime girdiğinde The New York Times filme olumlu bir eleştiri yaptı ve filmin yönetmenliğini, oyunculuğunu, yazımını övdü.

Senaryonun gerçekçiliği, izleyiciye doğru ve ikna edici geliyor. Bay Ryan'ın cesur, kararlı kahramanı tasviri elbette doğaldır. Hollywood'un en havalı, en sevimli kötü adamlarından biri olan Bayan Fleming, bu durumda paylaştığı gibi, okuryazar diyaloglarla nasıl başa çıkacağını biliyor.^[10]

Olumlu bir incelemede Time Out Film Guide filmi "İzleyiciyi, çölde anlayışsız ve bencil bir karakterle yalnız bırakmak gibi ustaca bir fikir üzerine çalışan sıkı ve sürükleyici bir gerilim denemesi" olarak nitelendirdi ve filmin daha ince yönlerine dikkat çekti.

Inferno, 50'li yılların başındaki patlama sırasında 3 boyutlu olarak yapılan en iyi ve son filmlerden biriydi. Kesinlikle alan kullanımı, 3-D'nin dramatik olanaklarını vurguladı ve birden fazla kişinin gözlemlediği gibi, cihazın o dönemde yapılan diğer filmlerde büyük ölçüde israf edildiğini ortaya çıkardı.^[11]

Film eleştirmeni Dennis Schwartz filmi beğendi ve şöyle yazdı:

Inferno, yayınlandığında amaçlandığı gibi 3 boyutlu olarak görülmediğinde bir şeyler kaybediyor, ancak yine de gergin bir hayatta kalma gerilim filmi olmaya devam ediyor. 3D'yi çok iyi kullanıyor, hatta bunu diğer pek çok hileli filmden daha iyi yapıyor. Lucien Ballard'ın çöl sahneleri baş döndürücü seviyede güzeldir.^[12]