İçeriğe atla

Indictio

Indictio, Roma İmparatorluğu'nda her on beş yılda bir yapılan vergilendirmenin periyodik olarak yeniden değerlendirilmesidir. Geç Antik Çağ'da bu 15 yıllık döngü, belgeleri tarihlendirmek için kullanılmaya başlandı ve Orta Çağ Avrupa'sında bu amaçla kullanılmaya devam edildi,[1] ve döngüdeki tek bir yılı da ifade edebilir; örneğin, "dördüncü indictio", mevcut indictio'nun dördüncü yılı anlamına geldi. Döngülerin kendileri numaralandırılmadığından, belirli yılı tanımlamak için başka bilgilere ihtiyaç vardır.

Tarihi

Indictio başlangıçta Roma İmparatorluğu'ndaki bir tarım veya arazi vergisi için periyodik olarak yeniden değerlendirmeye atıfta bulunuyordu. Üç farklı döngü vardı: imparatorluk genelinde kullanılan 15 yıllık bir döngü; Roma Mısır'ında kullanılan 14 yıllık bir döngü; ve Roma Cumhuriyeti nüfus sayımından türetilen lustrum adı verilen beş yıllık bir döngü. Vergi sisteminde yapılan değişiklikler genellikle bu döngülerden birinin başında ve kovuşturmanın sonunda gerçekleşti, İmparatorlar genellikle herhangi bir gecikmeyi affetmeyi seçti. 15 yıllık döngü, vergi reformları ve gecikmiş borçların affına yönelik referanslar yazılı külliyatta ve yazıtlarda izlenebilir.[2]

Principate (M.Ö. 27 - M.S. 284)

Chronicon Paschale (y. 630), 15 yıllık döngünün Jül Sezar tarafından MÖ 49'da (aynı zamanda Antiochene döneminin ilk yılı) oluşturulduğunu iddia eder, ancak bunun için başka bir kanıt yoktur; döngü sonraki dönemlerden bilinenle aynıysa, başlangıç tarihi MÖ 48 olmalıdır.[3] 15 yıllık döngü ile ilgili bilinen en eski olay, Claudius'un yönetiminde MS 42'de sona eren döngü için gecikmiş borçları takip etmek için üç praetordan oluşan özel bir kurulun kurulmasıdır.[4][5] Döngünün 58'deki başlangıcı, Neron'un başlattığı bir dizi vergi reformu ve indirimine denk gelir.[6][5] Vespasianus, 73'te bir sonraki indictio başlangıcında İtalya'da bir nüfus sayımı gerçekleştirdi.[7][5] 103'te başlayan indictio, Plutei Traiani'de tasvir edilen Trajan'ın vergi muafiyeti ile örtüşebilir.[5] 118'deki bir sonraki indictio başlangıcında, Hadrianus, bir yazıtta şimdiye kadar verilen en büyük vergi indirimi olarak bahsettiği 900.000.000 Sestertius vergi borcunu sildi.[8][5] 133'te bir sonraki indictio başlangıcında yine gecikmiş borçları affetti;[9][5] Antoninus Pius da 148'deki bir sonraki indictio başlangıcında aynısını yaptı.[10][5] Marcus Aurelius ve Commodus, 178'de başlayan indictio başlangıcında başka bir af gerçekleştirdi.[11][5]

Mısır'da kullanılan 14 yıllık döngü, Mısır'daki kelle vergisi yükümlülüğünün on dört yaşında başlaması ve her on dört yılda bir nüfusun yeni bir anketini gerektirmesi gerçeğinden türetilmiştir. Papirüs kaynaklarında kaydedilen vergi reformları ve indirimleri, bunun birinci yüzyılda da var olduğunu göstermektedir.[12] İlk kanıt, 89 yılında Mısır Valisi Marcus Mettius Rufus'un mülk ve borçların kaydedilmesini gerektiren bir fermanıdır.[13][12] 103'teki bir sonraki döngü, kayıt tutma reformları ile çakışmaktadır.[14][12] Döngünün 117'deki başlangıcı, 15 yıllık döngüye denk geldi ve Hadrianus'un büyük vergi affına vesile oldu.[12] Bu 14 yıllık döngü en son 257'de kaydedildi.[15] En geç 287'den itibaren, Roma Mısır'ı 5 yıllık döngülerden oluşan bir sistem kullandı, ardından 318'de 26 numaraya ulaşan döngüsel olmayan bir dizi kullandı.[16]

Geç Antik ve Orta Çağlar

15 yıllık döngü, 312'de I. Konstantin tarafından Roma imparatorluğu genelindeki belgelerde bir tarihleme sistemi olarak kullanılmaya başlandı ve 314'te Mısır'da kullanılmaya başlandı.[17] Chronicon Paschale (y. 630) ilk yılını 312–313, 933'e ait bir Kıpti belgesi ise ilk yılını bir döngü önce olan 297–298 olarak belirler. Bunların her ikisi de, ortak Jülyen yıllarından önceki yıllarda ilk günü 29 Ağustos'ta Thoth 1 olan ve artık yıllardan önceki yıllarda 30 Ağustos olan İskenderiye takviminin yıllarıydı, bu nedenle her biri iki Jülyen yılını içeriyordu. Yıla o zaman başlama sebebi hasadın gelmesiydi ve bu nedenle ödenmesi gereken vergileri hesaplamak için uygun bir zamandı.

Indictio ilk olarak dördüncü yüzyılın ortalarında vergi tahsilatı ile ilgisi olmayan belgeleri tarihlendirmek için kullanıldı. Dördüncü yüzyılın sonlarında, Akdeniz'deki belgeleri tarihlendirmek için kullanılıyordu. Mısır dışındaki Doğu Roma İmparatorluğu'nda, yılın ilk günü, Augustus'un doğum günü olan 23 Eylül'dü. Beşinci yüzyılın son yarısında, muhtemelen 462'de bu, Bizans İmparatorluğu'nun geri kalanı boyunca aynı kalacağı 1 Eylül'e kaydı. 537'de I. Justinianus, Novella 47,[18] aracılığıyla tüm tarihlerin ibrazı içermesi gerektiğine hükmetti, bu da sonunda Bizans yılının 1 Eylül'de başlamasına neden oldu. Fakat Batı Akdeniz'de, Bede'ye göre, ilk günü 24 Eylül'dü veya sonraki 25 Aralık veya 1 Ocak, papalık indictio olarak adlandırıldı. 8 Eylül'de başlayan bir indictio Senensis'ten bazen bahsedilir.

7.980 yıllık Jülyen Dönemi, 15 yıllık Indictio döngüsü, 28 yıllık güneş döngüsü ve 19 yıllık Meton döngüsü çarpılarak oluşturulmuştur.

Terminoloji

"Indictio" terimi kullanılmaya başlandığında, sadece tam döngüye atıfta bulunmaktaydı ve o döngü içindeki her bir yıl indictio'nun 1. Yılı, indictio'nun 1. Yılı v.b. olarak anılmaktaydı. Terimi yıllara uygulamak giderek yaygınlaştı ve böylece birinci indictio, ikinci Indictio vb. oldu.

Hesaplama

Modern bir Anno Domini yılı Y (1 Ocak - 31 Aralık) için Roma gösterimi şöyledir:[19]

(Y + 3) mod 15

Örneğin, 2017 yılı için gösterim 10'dur.[20]

(2017 + 3) mod 15 = 10

Tarihsel olarak, gösterimin numaralandırması sıfır olmadan 1'den 15'e kadar çalışır; bununla birlikte, yukarıdaki formülde olduğu gibi modulo 15'i azaltmak, 2022 yılına uygulanırken görülebileceği gibi, bunun yerine 0 ila 14 arasında bir aralık üretir:

(2022+3) mod 15 = 0

0 sonucunu basitçe 15 olarak okuyabilirsiniz, ancak gerçek aritmetik sonucun 1-15 aralığında olmasını istiyorsanız, ofsetten 1 değerinin eklenmesini mod işlemi sonrasına kadar geciktirin:

(Y+2) mod 15+1

Bu, 2022 için beklenen cevabı verir:

(2022+2) mod 15 + 1 = 15

Kaynakça

Özel
  1. ^ "indiction". www.merriam-webster.com (İngilizce). 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2020. 
  2. ^ & Duncan-Jones 1994, ss. 59-63.
  3. ^ & Duncan-Jones 1994, s. 59 not: 66.
  4. ^ Cassius Dio, Roman History 60.10.4
  5. ^ a b c d e f g h & Duncan-Jones 1994, s. 60.
  6. ^ Tacitus, Annales 13.31, 50-51
  7. ^ PIR2 3, p. 182
  8. ^ ILS 309; Cassius Dio 69.8.1; Historia Augusta Hadriani 7.6
  9. ^ Cassius Dio 71.32.2
  10. ^ Chronicon Paschale (Chron. Min. I, p. 224)
  11. ^ Cassius Dio 71.32.2; 354 yılının kronografı (Chron. Min. I, p. 147)
  12. ^ a b c d & Duncan-Jones 1994, s. 61.
  13. ^ Oxyrhynchus Papirüsleri 237, 8. sütun 27-43 satırlar. İngilizce tercüme A. S. Hunt and C.C. Edgar, Select Papyri, II. Non-literary Papyri. Public Documents (Londra: Loeb, 1932), ss=104-109 no. 219
  14. ^ SB 7378; English translation in Hunt and Edgar, Select Papyri, II, pp. 574-577
  15. ^ & Duncan-Jones 1994, s. 62 not: 84.
  16. ^ & Duncan-Jones 1994, ss. 62-63.
  17. ^ & Duncan-Jones 1994, s. 63.
  18. ^ Constitutiones 4.21: De fide instrumentorum et amissione eorum et antapochis faciendis et de his quae sine scriptura fieri possunt; Novellae 47, 73.
  19. ^ Blackburn & Holford-Strevens 1999, s. 771.
  20. ^ "Calendars" p. B4
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Justinianus</span> 527–565 yılları arasındaki Bizans imparatoru

I. Justinianus, ayrıca Büyük Jüstinyen olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında Bizans imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Neron</span> 5. Roma imparatoru (s. 54–68)

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, esas adı Lucius Domitius Ahenobarbus olan ve aynı zamanda Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus olarak da bilinen, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. Nero Claudius Caesar Drusus olarak, İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Monumentum Ancyranum</span> Res Gestae Divi Augustinin Ankarada bulunan kopyası

Monumentum Ancyranum veya Ankara Anıtı; Res Gestae Divi Augusti'nin Ankara'daki Augustus Tapınağı'nın duvarlarına kazınmış olan ve metnin dünya üzerinde bilinen en eksiksiz kopyasıdır. İlk Roma İmparatoru olan Augustus'un yaptığı işleri anlatan yazıt, 14 Ekim 1972 tarihinde tapınakla birlikte tescillenerek birinci derece kültür varlığı ilan edilmiştir. Orijinali kayıp olmakla birlikte; diğer kopyaları Isparta'daki Antiokheia ve Apollonia antik kentlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla</span>

Lucius Septimius Bassianus,, Caracalla olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Septimius Severus</span> Roma imparatoru

Septimius Severus, sadece Severus olarak da anılır, 193'ten 211'e kadar Roma imparatoruydu. Afrika eyaletinin Leptis Magna şehrinde doğdu. Afrika kökenli ilk Roma imparatorudur. Marcus Aurelius ve Commodus'un hükümdarlıkları döneminde devlet kademelerinde yükseldi. Beş İmparator Yılı'nda İmparator Pertinax'ın ölümünü takiben Severus gücü ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Commodus</span> Antik Roma imparatoru

Marcus Aurelius Commodus Antoninus, 177'den 192'ye kadar hüküm sürmüş bir Roma imparatoru. Babası Marcus Aurelius ile birlikte 177'den babasının 180'deki ölümüne kadar görev yapmış, daha sonra öldürülene kadar tek başına hüküm sürmüştür. Onun hükümdarlığı genellikle Roma İmparatorluğu tarihinde barış ve refahın altın çağının sonu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Domitianus</span> Roma İmparatoru

Titus Flavius Domitianus, Batı'da genellikle Domitian adıyla bilinen Flavius Hanedanına mensup, Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Severus</span> Roma İmparatoru

Marcus Aurelius Severus Alexander, genellikle Severus Alexander olarak çağrılan, (222-235) arası Severuslar Hanedanı üyesi Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Tiberius</span> İkinci Roma imparatoru

Tiberius Caesar Augustus, doğumda; Tiberius Claudius Nero, Augustus'un 14 yılında ölümünün ardından Roma İmparatorluğu tahtına çıkan ikinci Roma imparatoru. Tiberius Claudius Nero ve Livia Drusilla'nın oğlu olan Tiberius doğuştan Claudius ailesinin mensubuydu. Annesi, babasından boşanarak MÖ 39 yılında Augustus ile yeniden evlenmiştir. Tiberius, sonradan Augustus'un kızı ve üvey kız kardeşi Yaşlı Julia ile evlenmiş ve ardından Augustus tarafından evlat edinilerek Julius ailesi mensubu olmuştur. Tiberius'un ardından gelen imparatorlar bu iki aile arasındaki karışımı gelecek 40 yıl boyunca devam ettirmişler, tarihçiler de bu hanedanı Julio-Claudian hanedanı olarak adlandırmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Caligula</span> Roma İmparatorluğunun üçüncü imparatoru

Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus, daha çok Caligula takma adı ile bilinen, 37 - 41 yılları arasında görev yapmış, Julio-Claudian Hanedanı mensubu ve Roma İmparatorluğu'nun üçüncü imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Roma Yangını</span> MS 64te başlayıp yaklaşık bir hafta süren büyük yangın

Büyük Roma Yangını, 19 Temmuz 64'te başlayıp yaklaşık bir hafta süren ve başkent Roma'nın üçte ikisinin yanmasına neden olan büyük yangın.

Gaius Avidius Cassius, 175 yılında kısa bir süre için Mısır ve Suriye Eyaletlerinde iktidarı ele geçirmiş ve İmparatorluğunu ilan etmiş Roma isyancısı.

Livia Drusilla, 14 yılından sonra Livia Augusta olarak bilinir, Roma İmparatorluğu'nun ilk imparatoru Augustus'un karısı ve birkaç kez imparator naipliği yapmış, imparatorun sadık danışmanı, 1. yüzyıl Roma'sının en güçlü kadını ve Roma imparatoriçesi olan Julio-Claudian Hanedanı mensubu Romalı kadın.

Aktium Muharebesi, MÖ 2 Eylül 31 günü Octavianus'un komutasındaki Roma güçleriyle Marcus Antonius ve Kleopatra'nın kontrolündeki güçler arasında Yunanistan'ın batı kıyılarındaki Aktium önlerinde yaşanmış olan deniz muharebesidir. Antonius'un Kleopatra ile evlenerek bir doğu imparatorluğu kurmaya kalkması Roma ile arasının açılmasına neden olmuştu. Muharebeyi kazanan Octavianus Roma'nın yegane lideri haline geldi. Octavianus'un filosuna Marcus Vipsanius Agrippa komuta ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Boudica</span>

Boudica, MS 61 yılında Romalıların Büyük Britanya'daki işgalci güçlerine karşı bir isyan başlatan, Kuzey Britanya'nın Norfolk bölgesinde yaşayan Iceni kabilesinin kraliçesi.

Dio Chrysostom, Prusa'lı (Bursa) Dion ya da Dio Cocceianus, MS 1. yüzyılda Roma İmparatorluğunda yaşamış Yunan hatip, yazar, filozof ve tarihçi. Söylevlerinin seksen tanesine ilave olarak, birkaç mektubu, Saçlara şükrettiği eğlenceli bir denemesi ve diğer eserlerinden parçalar günümüze kadar ulaşmıştır. Soyadı olan Chrysostom, "altın-ağızlı" anlamına gelen Yunanca khrysostomos kelimesinden gelir. Bir başka Roma dönemi tarihçisi olan Cassius Dio ya da 4. yüzyılda yaşamış bir piskopos olan Antakyalı John Chrysostom ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kiştuş Savaşı</span>

Kiştuş Savaşı (115-117) Yahudi-Roma savaşlarının ikincisine verilen isimdir. Sirenayka, Kıbrıs, Mezopotamya ve Mısır'da diaspora Yahudileri tarafından başlatılıp kontrolden çıkan bu ayaklanmada genel çapta Roma vatandaşları ve Yahudi asileri katledilmiştir. Ayaklanma en sonunda, savaşa adını veren Lusius Quietus komutanlığındaki Roma lejyoner kuvvetlerince bastırıldı; Quietus adı zamanla bozulup "Kitos" halini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Antoninus vebası</span>

Antoninus vebası, ayrıca bilinen diğer adıyla Galen'in vebası, MS 165-180 yılları arasında yaşandığı tahmin edilen, Yakın Doğu'daki seferlerden Roma İmparatorluğu'na dönen askerler tarafından getirilmiş salgın bir hastalıktır. Akademisyenler bunun çiçek hastalığı ya da kızamık olduğundan şüphelenmiştir, ancak gerçek sebebi belirsizliğini korumaktadır. Salgın, Roma imparatoru Lucius Verus'un hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Verus, Marcus Aurelius Antoninus'un kral naibiydi. Bu ölüm, aile isimleri olan Antoninus'un salgınla ilişkili hale gelmesine sebep oldu. Salgın 9 yıl sonra yeniden ortaya çıktı, Romalı bir tarihçi olan Dio Cassius'a göre (155–235), salgın Roma'da günde 2000 kişinin ölmesine sebep olmuştur, bu sayı salgından etkilenenlerin çeyreği kadardı, bu hastalığa %25 öldürme oranı vermektedir. Hastalıktan dolayı ölen kişi sayısının 5 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir, ve hastalık bazı bölgelerde nüfusun üçte biri kadarını öldürdü ve Roma ordusunu harap etti.

Chronicon Paschale, ayrıca Chronicum Alexandrinum, Constantinopolitanum ya da Fasti Siculi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Cassius Dio</span>

Cassius Dio, İngilizce belki de Claudius Cassius Dio ya da Cassius Dio Cocceianus olarak bilinen Romalı tarihçi ve kamu görevlisi. Dio, Roma tarihini yaklaşık 983 yılı kapsayan bir zaman dilimi içerisinde, Aeneas'ın İtalya'ya gelerek Roma'yı kurmasından MS 229 yılına kadar geçen süre olarak yayınlamıştır. Yirmi iki yıl içerisinde yazılan seksen kitap, Roma tarihi hakkında detaylı bir bakış açısı sağlayarak, tam ya da parçalar halinde günümüze kadar ulaşmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.