İçeriğe atla

Independenta tanker kazası

Koordinatlar: 40°59′39″K 29°00′28″D / 40.99417°K 29.00778°D / 40.99417; 29.00778
Independenta tanker kazası
Harita
Tarih15 Kasım 1979
Saat05.30 IST[1]
Konumİstanbul Boğazı, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar

Independenta tanker kazası ya da Independenta faciası, 15 Kasım 1979 tarihinde ham petrol yüklü bir tanker gemisi ile bir kuru yük gemisinin çarpışması sonucu İstanbul Boğazı'nda meydana gelen kaza. Ham petrol yüklü Independenta isimli gemi, 27 gün süren büyük bir yangına ve çevre felaketine yol açtığı için kaza geminin ismiyle anılmaktadır. Kazada 43 gemi mürettebatı ölmüştür.[2][3]

Gemi

MT Independența, o zamanlar ülkesinin ticari filosunun en büyük gemisi olan, 1978 yapımı Romanya bandıralı bir ham petrol taşıyıcısıydı. 283 m (928 ft 6 inç) uzunluğundaydı, 46 m (150 ft 11 inç) genişliğe ve 22 m (72 ft 2 inç) derinliğe sahipti. MT Independența tankeri, 1978 yılında Romanya'nın Köstence kentindeki Șantierul Naval tersanesinde beşli bir seride (Independența, Unirea, Biruința, Libertatea ve Pacea) lider gemi olarak inşa edildi.[4] 22 Temmuz 1976'da ilk bölümün temeli atıldı. 27 Mayıs 1977'de Rumen diktatör Nikolay Çavuşesku'nun eşi Elena Çavuşesku tarafından vaftiz edilirken, geminin kıçına atılan şampanya şişesinin patlamaması kötü bir alamet olarak görüldü. Tanker, Romanya'da o ana kadar inşa edilen en büyük gemi ve Romanya ticaret filosunun en büyüğüydü.

Kaza

Kasım 1979'un ortalarında, Libya'nın Es Sider limanından, Romanya'nın Köstence şehrine 94.000 ton[5] (714.760 varil) ham petrol taşıyan Independența, İstanbul Boğazı'nın güney girişindeki Haydarpaşa Mendirekinden yaklaşık 4 deniz mili açıkta demir attı. Boğazdan 19. kez ɡeçecekti ve rehberlik için bir deniz kılavuz kaptanını bekliyordu. Çarpışma anında, bugünün aksine tankerlerin sadece gündüzleri İstanbul Boğazı'ndan geçme zorunluluğu yoktu. Ayrıca geçiş sırasında kılavuz veya römorkör kullanılmasına gerek yoktu. 1970 yılında inşa edilen Yunan kargo gemisi M/V Evriali (10.000 DWT), Ukrayna'nın Mariupol kentinden İtalya'ya 7.400 ton çelik taşıyordu ve boğazı güneye doğru çoktan geçmişti.

İstanbul Boğazı'nda Haydarpaşa Limanı'nın 800 metre açığında 15 Kasım 1979 günü Türkiye saatiyle sabah saat 05:30'da M/V Evriali, sancak tarafında Independenta ile çarpıştı.[6] Evriali'nin boğazı geçmesine yardımcı olan Türk kılavuz Dinçer Sümerkan, Yunan gemisinden erken inerek 260 derece sağa rota izlemeleri talimatını vermişti, ancak Yunan kargo gemisi 160 derece sola rota izledi.

04:35'teki çarpışmadan çıkan kıvılcımlar, Independenta'da büyük bir patlamaya neden oldu. 3 dakika sonra başka bir patlama izledi. 04:47'de üçüncü bir patlama meydana geldi. Independența, Haydarpaşa Limanı'nın yarım mil açığında karaya oturdu. Tanker mürettebatından 43 kişi öldü; feci kazadan sadece 3 kişi kurtuldu. Patlama sonrası çıkan yangında gemi tamamen yanmış ve kullanılamaz hale gelmiştir. Geminin ölen 43 mürettebatından bazılarının cesedi yanmış halde kıyıya vurmuştur. Yüzeyde yanan petrolün rüzgar tarafından kıyıya doğru sürüklenmesi sonucu kurbanların neredeyse tamamı suda öldü; Hayatta kalan denizciler, rüzgara karşı geminin diğer tarafına atlamışlar ve daha sonra botlarla kurtarılmışlardır.

Türk Donanması yangını hemen söndürmeye çalıştı. Ancak yangının şiddeti nedeniyle bu çabalardan vazgeçilmek zorunda kaldı. 19 Kasım'da Marmara Denizi Bölge Müdürü sızıntıyı devraldı ve Donanma geri çekildi.

Uluslararası Tanker Sahipleri Kirlilik Federasyonu'ndan (ITOPF) uzmanlar, 17 Kasım'da kaza mahalline geldi. Ancak Türk hükûmeti, ITOPF personeline kaza mahallinin üzerinden uçma izni vermediği için tüm incelemelerin tekneden yapılması gerekti. Başlangıçta yanan enkazdan neredeyse hiç kirlilik bulunmamasının ardından, ITOPF sörveyörleri 27 Kasım'da bölgeden ayrıldı ve 6 Aralık'taki patlamalardan sadece dört gün sonra geri döndü. Yangın nihayet kendi kendine söndükten sonra, enkazda tahmini 2.000 ton petrol vardı. Kazayı takip eden haftalarda önemli miktarda petrol denize dökülerek İstanbul Boğazı ve Haydarpaşa Limanı'nı kirletirken, bir haftadır süren yangın ve buna bağlı hava kirliliği en önemli sorun oldu. İstanbul Boğazı'ndan geçen çimenli yol, önce enkaz tarafından kapatılmış, daha sonra engellenmiştir. Yıllar sonra Tuzla'da enkazı kırılarak hurdaya ayrıldı.

Evriali'nin Yunan kaptanı Alekos Adamopulos (o sırada 29 yaşındaydı) 20 ay hapis cezasına çarptırıldı. Tutuklanması ile 20 ay arasındaki zaman farkı 850 dolar para cezasına çevrildi.

Soruşturmalar

Kazanın kesin nedeni ɡünümüzde bile net değildir. tankerin sahibi ve işletmecisi Rumen nakliye şirketi "Navrom", geminin sigortacısından yaklaşık 10 milyon ABD doları tazminat talep etti. Lloyd's Register of Shipping tarafından görevlendirilen dalgıçlar tarafından enkazın su altında yapılan incelemesi, hiçbir temel tasarım kusuru göstermedi, bu nedenle sigorta bedeli nihayet ödendi. 1986'da çarpışma olayında Independența suçlandı. Romanya, Yunan tarafının tazminat taleplerini her zaman reddetti. Türkiye, verilen zarar ve yapılan temizlik çalışmaları için Romanya'dan yaklaşık 200 milyon dolar talep etti.

Duruşma

Kazanın ardından mahkeme, Yunan gemisinin kaptanı Alekos Adamopoulos ve yedi mürettebatı dikkatsiz ve ihmalkar davranmak, uluslararası denizcilik kurallarına uymamak ve İstanbul'un güvenliğini tehlikeye atmakla suçladı. 20 ay hapis cezasına çarptırıldı, ancak yargılama sırasında 7 aylık hapis cezası nedeniyle serbest bırakıldı.

Kazanın çevreye etkisi

17 Kasım'dan 27 Kasım'a kadar tankerden hafif bir sızıntı oldu. 6 Aralık gecesi saat 22:40'ta gemide başka bir büyük patlama meydana geldi ve bu da daha fazla petrol sızıntısına neden oldu. Gemiden çıkan çamur Haydarpaşa Limanı'na doğru sürüklenirken, girişindeki bariyerler yaklaşık 50 ton petrolün limana girişini engelleyemedi. Tanker 14 Aralık'a kadar yanmaya devam etti.

714,760[7] varil ham petrol 27 gün süren yangında yanmış ya da denize karışmıştır. Yangının sebep olduğu duman nedeniyle insan sağlığını tehdit eder düzeyde havadaki zararlı parçacık oranı artmış olup, insan sağlığı için izin verilen sınırın dört katını aşmıştır. Tahminlere göre 30,000 ton ham petrol yanmış, geriye kalan 64,000 ton 5,5 kilometrelik bir alanda denize karışmıştır.[8] Deniz dibinde yaşayan canlıların ölüm oranının %96 olduğu tahmin edilmektedir.[8] Hafif bileşenlerin hızlı buharlaşması nedeniyle ham petrol, yaklaşık 5,5 km çapındaki bir alanda hızla denizin dibine battı.[9] Ağır petrol kirliliği nedeniyle de deniz yüzeyinde siyah bir tabaka oluşmuştur.

Kardeş gemi olayı

Independența'nın kardeş gemisi M/T Iris Star, 27 Temmuz 2000 tarihinde İstanbul Boğazı'ndan geçerken motor arızası nedeniyle gücünü kaybederek Kandilli burnuna doğru sürüklendi. Kapsamlı bir hasar bildirilmedi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Independenta faciasının üzerinden 43 yıl geçti". TRT Haber. 15 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2023. 
  2. ^ "50 yılda 500'den fazla deniz kazası yaşandı". Zaman. 23 Aralık 2004. Erişim tarihi: 26 Mart 2010. []
  3. ^ 23 Aralık 2019 tarihli BBC haberi 18 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 18 Mayıs 2022 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ Şablon:Webarchiv
  5. ^ "Project Fiche for Phare" (pdf) (İngilizce). s. 29. Erişim tarihi: 26 Mart 2010. 
  6. ^ "Boğaz gemi hurdalığı". Yavuz Rençberler. Akşam. 20 Temmuz 2003. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2010. 
  7. ^ "Implementing and Enforcing Regional Environmental Policies in Comparative Perspective" (PDF) (İngilizce). s. 22. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2010. 
  8. ^ a b "The Turkish Straits" (PDF). Nilüfer Oral, Bayram Öztürk (İngilizce). Türk Deniz Araştırmaları Vakfı. s. 120. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2010. 
  9. ^ Strait Data Bank at Turkish Maritime Research Foundation 31 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Boğazı</span> Karadeniz ile Marmara Denizi arasındaki boğaz

İstanbul Boğazı ya da tarihî ismiyle Bosporus (Yunanca: Βόσπορος, romanize: Bosporos ), Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Marmara Denizi ile Karadeniz'i birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur. Boğaz, genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini Avrupa Yakası ve Anadolu (Asya) Yakası olarak ikiye böler. Boğazın her iki yakasına yayılan yerleşim bölgesine Boğaziçi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Gemi</span> Ulaşım aracı

Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal ve yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.

DKM <i>Prinz Eugen</i> Kriegsmarineye ait ağır kruvazör

Prinz Eugen, Kriegsmarine'ye ait ağır kruvazör.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<i>Midilli</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesine yol açan Alman yapımı savaş gemisi

SMS Breslau veya sonraki adıyla Midilli, Alman İmparatorluğu donanması için inşa edilen Magdeburg sınıfı hafif kruvazördür. Yapımına 1910'da başlandı ve 16 Mayıs 1911'de denize indirildi. Göreve alınmasından sonra savaş kruvazörü Goeben ile birlikte, Balkan Savaşları'nın patlak vermesi nedeniyle Akdeniz Tümeni'nde görevlendirildi. Breslau ve Goeben, İstanbul'a ulaşmak için Akdeniz'deki İngiliz savaş gemilerinden kaçtıktan sonra Ağustos 1914'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından satın alındı ve gemilerin adları Midilli ve Yavuz Sultan Selim olarak değiştirildi. İki gemi, ağırlıklı olarak Karadeniz'de, Rusların Karadeniz Filosu'na karşı hizmet etti ve diğer Osmanlı gemileri ile birlikte Ekim 1914'te Rus limanlarına baskınlar düzenledi. Bu baskınlar, Rusya'nın Osmanlı'ya savaş ilan etmesine ve Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletlerinin yanında katılmasına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Malaccamax</span>

Malaccamax bir geminin Malakka Boğazı'nı tehlikesiz geçebilecek zorunlu azami ebatları gösteren denizcilik terimidir. Panamax gibi terimler bir tür standarta uyar. Örneğin: “Kanal veya Boğaz ismi"+"max(imum).”

<span class="mw-page-title-main">Süpertanker</span>

Süpertanker terimi bugün genellikle 250.000 detveyt tonu(dwt) aşan ticari gemilere verilen isimdir. Varsayılan bu gemiler 2 ile 3 MMbbl veya 2 ile 3 milyon varil ham petrol taşıma kapasitesine sahiptir.

<i>Mesudiye</i> (zırhlı)

Mesudiye, Osmanlı donanması için 1871-1875 yılları arasında İngiltere'deki Thames Ironworks'te inşa edilmiş merkezî bataryalı zırhlı korvettir. İnşa edilmiş en büyük iki merkezî bataryalı zırhlı korvetten biriydi. Mesudiye'nin Hamidiye adında bir kardeş gemisi olması planlanmıştı; ancak bu gemi Kraliyet Donanması tarafından satın alındı ve HMS Superb adıyla görevlendirildi. Ana silahları merkezî zırhlı bir bataryada yer alan on iki 250 mm toptu.

<span class="mw-page-title-main">USS Pueblo (AGER-2)</span>

USS Pueblo (AGER-2), Amerika Birleşik Devletleri'ne ait istihbarat gemisi, 23 Ocak 1968 günü Pueblo Olayı olarak da bilinen operasyonla Kuzey Kore deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. Olay sırasında Kuzey Kore yetkililerinin açıklamalarına göre gemi ülke sularına girmiş, ABD yetkililerine göre gemi uluslararası sularda bulunmaktaydı. Pueblo gemisi hâlen Kuzey Kore’nin elindedir ve sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kargo gemisi</span> bir limandan diğer bir limana kargo, mal ve malzeme taşıyan gemi

Kargo gemisi veya şilep, bir limandan başka bir limana kargo, mal veya malzeme taşıyan herhangi bir gemi veya tekne türüdür. Binlerce kargo taşıyıcısı her yıl dünyanın deniz ve okyanuslarında sefer yapmaktadır; Uluslararası ticaret hacmini genişletmektedirler. Kargo gemileri genellikle belirli bir görev amacıyla tasarlanmış; yükleme ve indirme yapmak için vinç veya başka makinelerle donatılmıştır.

<i>Mecidiye</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğu donanmasına ait kruvazör

Mecidiye, Osmanlı Devleti hükûmetinin 1900 yılındaki siparişi üzerine Abdülmecid adıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin William Cramp & Sons firmasının Philadelphia Tersanesinde suya indirildikten sonra Osmanlı Donanması, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Kızıl Donanma, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan korumalı kruvazör.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

RV TÜBİTAK Marmara Türk araştırma gemisi. Sahibi TÜBİTAK'tır. Gemi, Oşinografik araştırma çalışmaları için yeni kurulan Deniz Araştırma Merkezi tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">SM U-21</span> Alman U-19 tipindeki U-bot

SM U-21, Alman İmparatorluğu deniz kuvvetleri olan Kaiserliche Marine'e ait, I. Dünya Savaşı yıllarında kullanılan U-19 tipindeki U-bot'tur. İki İngiliz zırhlısı Triumph ve Majestic'i Gelibolu Yarımadası batı sahillerinde torpilleyip batırmakla ünlenmiştir.

<i>Kilkis</i> (zırhlı)

Kilkis veya USS Mississippi, 1904-08 yılları arasında Amerikan Donanması tarafından inşa edilen 13.000 tonluk Mississippi sınıfı zırhlı idi. Amerikan donanmasında Mississippi adıyla görev yapan gemi 1914 yılında kardeş gemisi Idaho ile beraber Yunanistan Deniz Kuvvetleri tarafından satın alındı; Mississippi'nin ismi Kilkis, Idaho'nunki de Lemnos olarak değiştirildi. Kilkis ismi İkinci Balkan Savaşı'nda Yunan zaferiyle sonuçlanan Kılkış Muharebesi'nden gelmektedir. Kilkis dört adet 305 mm'lik ana bataryayla donatılmıştı, kardeş gemisi Lemnos ile Kilkis Yunan donanmasındaki en güçlü gemiler idi.

Fatih, önceki adıyla Deepsea Metro II, devlete ait Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının sahibi ve işletmecisi olduğu altıncı nesil ultra derin deniz sondaj gemisi. Türkiye'nin ilk operasyonel sondaj gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">1997 TPAO tanker yangını</span>

1997 TPAO tanker yangını, 13 Şubat 1997 tarihinde, Gemsan Tersanesi'nde yapılan kaynak çalışmaları sırasında kıvılcımların Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına ait TPAO adlı tankerin gaz dolu deposuna sıçramasıyla meydana gelmiştir. Birkaç gün süren yangında 24 kişi yaralanmış, 2 itfaiyeci hayatını kaybetmiştir.

Bu sayfada, 1979 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.