| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Danimarka |
| Kriter | Doğal: vii, viii |
| Referans | 1149 |
| Tescil | 2004 (28. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Ilulissat Buz Fiyordu (Grönlandca: Ilulissat Kangerlua), batı Grönland'da bir fiyorddur. Ilulissat Buz Fiyordu, 2004'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi.[1]
Kış Olimpiyatları, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (UOK) tarafından organize edilen ve 4 yılda bir önceden seçilen bir şehirde yapılan spor oyunları organizasyonudur. Yaz oyunlarının aksine kayak ve buz hokeyi gibi kar ve buz üzerinde yapılmaya müsait sporları içerir.
Buz, suyun donmuş haline verilen addır. Oda koşullarında 0 °C ve altında bulunur. Buzun yoğunluğu suyun yoğunluğundan az olduğu için su üstünde yüzebilir.
Buzul, dağ zirvelerinde yaz kış erimeyen ve yer çekiminin etkisiyle yer değiştiren büyük kar ve buz kütlesidir. Eğimli arazilerde yıllar boyunca biriken kar kütlesinin önce buzkar, sonra da buza dönüşmesiyle oluşur. Buzullar okyanuslardan sonra dünya üzerindeki ikinci büyük su deposu ve en büyük tatlı su deposudur, tatlı suyun % 98,5'ini oluştururlar. Hemen hemen her kıtada buzullara rastlanır. Dünya'nın belirli bölgeleri, bütün yıl erimeyen ve "buzul" adını alan buzlarla kaplıdır. Bunlar kutup bölgeleriyle yüksek dağların tepeleridir. Buzul oluşabilecek bölgenin deniz yüzeyinden yüksekliği, enlemin artmasıyla azalır. Ekvator yakınlarında 0° enlem çevresinde buzullara rastlamak için Runewenzorilerin 4.400 m yüksekliğine çıkmak gerekirken, Alplerde (45°) 2500 m'ye, Norveç'te (60°) 1500 m'ye çıkmak yeterlidir. Kutupta buzullara deniz yüzeyinde rastlanır.
Buz hokeyi, buzun üzerinde iki takımla oynanan bir hokey sporu veya oyundur. Oyuncular hokey patenlerini giyip buz pateni pisti'nde buz hokeyi sopası ile diski (pakı) kontrol etmeye çalışırlar. Oyuncular hokey diski'ni (pakı) kaleye sokarak sayı bulurlar. Takımda biri kaleci olmak üzere altı oyuncu molasız oynar. Aslen bir takımda 20'den fazla oyuncu vardır. Bir oyuncu kuralları ihlal ederse hakem ceza olarak takımı bir süreliğine 5 kişiyle oynatır. 26x56 mt. genişlikte bir alanda oynanır. 15 ya da 20 dakikalık üç devreden oluşur.
Fiyort, denizin buzul vadilerini basması sonucunda oluşan ve çoğunlukla iç kesimlere kadar sokulan; ince, uzun, genellikle çok derin ve kenarları çok dik körfez. Fiyortlar; genellikle Norveç, Grönland, Alaska gibi kuzey ülkelerinde görülen ilginç bir kıyı tipidir. Norveç'teki Sognefjord' un derinliği 1.234m, Şili'deki Messier kanalının derinliği ise 1.270m'dir. Bu fiyortlardan özellikle Norveç'tekiler dünyanın en güzel görünümlerini oluştururlar. Suya gömülü bu vadiler bu kadar derin olması, buzul kökenli olmalarıyla açıklanır. Bu vadilerde oluşan çok iri, kalın ve ağır buzulların, okyanus sularına karışmadan önce vadi tabanını deniz düzeyinin altına inecek kadar aşındırdığı sanılmaktadır. Buzullar eridikten sonra bu vadileri deniz suyu kaplamıştır. Fiyortların orta ve üst kesimleri denize açılan kesimlerinden genellikle daha sarptır. Bu durum, buzulların kaynaklarına yakın bölgelerde daha hızlı hareket etmesinden ve bu nedenle aşındırma etkisinin daha fazla olmasından ileri gelir. Fiyortları eşik bölgeleri sığdır bu nedenle de çoğunun dibinde, durgun su ve hidrojen sülfür içeren siyah çamur bulunur.
Ilulissat, Grönland'ın üçüncü büyük şehri ve belediyesi 47,000 km² alana sahiptir. Koordinatları 69°13′N, 51°06′W, bölgenin batı sahillerinin tam orta kısmında, kuzeyinde bulunan Kuzey kutup dönencesinin 200 km mesafede bulunmaktadır.
Avannaa/Nordgrønland Grönland'ın üç bölgesinden biridir. İdari bölgenin merkezi Qaanaaq'dır, ayrıca buradaki tek belediyedir. Yörenin ana yerli halkı Kuzey Grönland İnuitleridir.
Artistik buz pateni bireysel, çift ya da grup olarak buz üstünde dönüş, atlayış, kaldırış, adım dizisi gibi hareketlerin yapıldığı bir buz pateni sporudur. Yarışmalarda müzik eşliğinde, yapılacak dansın ya da gösterinin konusuna uygun kostümlerle gerçekleştirilir. Sporun uluslararası yönetim organı Uluslararası Paten Birliği kısa adıyla ISU'dur. Artistik buz pateni 1908 Yaz Olimpiyatları ile olimpiyat programına alınmış, 1924 Kış Olimpiyatları ile de ilk kez Kış Olimpiyat Oyunları altında yapılmıştır. ISU, Avrupa Şampiyonası, Dünya Şampiyonası, Dört Kıta Şampiyonası ve İSU Grand Prix Yarışmaları gibi yarışmalarda düzenler.
Buz pateni, buz zeminde altı kızaklı patenle kayarak yapılan estetik yönü de bulunan spor.
Stavanger, Norveç'in güneybatı kesimindeki Rogaland ilinin (flyke) merkezi kent ve liman. Norveç Denizi ile Ganda Fiyordu arasındaki bir yarımadanın doğu kıyısında yer alır. Norveç'in 4. büyük şehridir. Nüfusu 117.157'dir.
Ulvik Fiyordu, Norveç'in Hordaland ilinin Ulvik komününde bulunan ve Hardangerfjord'un yan fiyordu olan Osa Fiyordu'nun kolu olan fiyord.
Uluslararası Buz Pateni Federasyonu buz pateni disiplinleri olan artistik buz pateni, senkronize kayma, sürat pateni ve kısa kulvar sürat pateninde uluslararası yönetim organıdır. 1892'de Hollanda, Scheveningen'de kurulmuştur. En eskiye dayanan spor federasyonlarından biridir. ISU belirtilen disiplinlerde uluslararası kuralları ve düzenlemeleri yapmak ve yarışmaları düzenlemekle görevlidir. Lozan, İsviçre'de bulunmaktadır.
Salerno ili, güney İtalya'da Campania bölgesinin ili olup merkezi Salerno şehridir. İlin alanı 4.918 km² olup bu ile bağlı olan 158 komün bulunur.
İrfan Buz, Türk eski futbolcu ve teknik direktör.
Vejle Danimarka'da bir şehridir. Vejle Fiyordu'nun başında, Yutland Yarımadası'nın güneydoğusunda, Vejle ve Grejs Nehirleri ve vadilerinin birleştiği yerdedir. Kentin kendisi, 54,862 nüfusa sahip olup, Danimarka'nın dokuzuncu büyük kentidir. Vejle Belediyesi 111,743 kişilik bir nüfusa sahiptir. Şehir, Kolding ve Fredericia komşu şehirlerin, içeren bir Üçgen Bölgenin bir parçasıdır.
Sisimiut, eski adıyla Holsteinborg, Qeqqata Belediyesi'nin başkenti ve en büyük şehri olmasının yanı sıra Grönland'ın en kalabalık ikinci şehridir.
Geiranger Fiyordu, Norveç'in Møre og Romsdal eyaletinin Sunnmøre bölgesinde yer alan bir fiyorttur. Tamamı Stranda Belediyesinde bulunmaktadır. Storfjorden'in bir kolu olan Sunnylvsfjorden'in 15 kilometre uzunluğunda bir koludur. Geiranger köyü, Geirangelva nehrinin fiyorda aktığı noktada yer alan küçük bir köydür.
Nærøyfjord Norveç'teki Sogn og Fjordane eyaletindeki Aurland belediyesinde yer alan bir fiyorttur. Dar fiyort, büyük Sognefjord'un bir dalıdır ve turistler için gözde noktalardan birisidir. 18 kilometre uzunluğundaki fiyort, bazı bölümlerde sadece 500 metre genişliğindedir.
Buz Sporları Salonu, Türkiye'nin İzmir ilinin Bornova ilçesinde bulunan olimpik buz pateni pistidir. Aşık Veysel Rekreasyon Alanı içerisinde yer almaktadır.
Paamiut, eskiden Frederikshåb, Sermersooq belediyesine bağlı güneybatı Grönland'da bir kasabadır.
